Harry G. Gelber, Ο δράκος της Ασίας

Harry G. Gelber, Ο δράκος της Ασίας, Η Κίνα και ο κόσμος από το 1100 π.χ. έως σήμερα, μετ. Βαγγέλης Κατσάνης, Ψυχογιός 2009, σελ. 567.

Η παρακάτω βιβλιοπαρουσίαση δημοσιεύτηκε στο Λέξημα

Η Κίνα αρχίζει να ορθώνεται πραγματικά απειλητικά σαν δράκος. Ίσως ακόμη όχι όπως οι στρατιές του Τζέγκις Χαν και του Ταμερλάνου, αλλά σαν ένας οικονομικά αναπτυσσόμενος γίγαντας που απειλεί την δυτική οικονομία με προϊόντα ιδιαίτερα ανταγωνιστικά, χάρη στο φτηνό εργατικό δυναμικό που διαθέτει. Η Κίνα αρχίζει να ενδιαφέρει τη Δύση, ίσως περισσότερο από ποτέ.
Το βιβλίο ξεκινάει σαν βιβλίο ιστορίας, και μάλιστα, ακολουθώντας την παλιά ιστοριογραφική πρακτική της «από κτίσεως κόσμου» ξεκινάει από τα προϊστορικά χρόνια της Κίνας. Ή μάλλον από τα ιστορικά, μια και η Κίνα διέθετε γραφή ήδη από το 2.500 π.Χ.
Η παλιά ιστορία δίνεται στις σελίδες αυτού του βιβλίου περιληπτικά, και γίνεται όλο και πιο λεπτομερειακή όσο φτάνουμε στις μέρες μας. Για τα χρόνια από το 1012 και εδώ αφιερώνονται σχεδόν οι μισές σελίδες του βιβλίου. Τα δύο τελευταία κεφάλαια όμως μοιάζουν περισσότερο με πολιτικό δοκίμιο, με τα οικονομικά στοιχεία να καταλαμβάνουν μια σημαντική θέση, πράγμα που ισχύει απόλυτα για το τελευταίο κεφάλαιο που φέρει τον χαρακτηριστικό τίτλο «Προς το μέλλον». Κάθε πολιτικός αναλυτής κάνει προβλέψεις, και η πρόβλεψη αποτελεί την ουσία της πολιτικής. Ποια θα είναι η πορεία της Κίνας στο μέλλον και η θέση της στην παγκόσμια πραγματικότητα;
Ο συγγραφέας μιλώντας για την Κίνα μιλάει και για τις όμορες χώρες, κυρίως την Ρωσία, με την οποία οι σχέσεις υπήρξαν ιδιαίτερα έντονες την τελευταία εκατονταετία. Ακόμη συγκρίνει περιόδους της νεότερης ιστορίας της Κίνας με προηγούμενες ιστορικές περιόδους, βρίσκοντας αναλογίες και ομοιότητες. Και φυσικά δεν παραλείπει να συγκρίνει τον Μάο με τους παλιούς αυτοκράτορες ως προς τις πρακτικές της άσκησης της εξουσίας.
Μπορεί κάποιες ιστορικές λεπτομέρειες να φαίνονται για το μέσο αναγνώστη περιττές, όμως η συναρπαστικότητα της αφήγησης, η κυριότερη αρετή κάθε ιστοριογραφίας, τις κάνει να περνούν σχεδόν απαρατήρητες. Και πρόκειται πραγματικά για ένα συναρπαστικό βιβλίο που κρατάει αδιάπτωτο το αναγνωστικό ενδιαφέρον μέχρι το τέλος.
Ως κινεζομαθής έχω συνηθίσει πια την παραποίηση των ονομάτων, όπως π.χ η Sixi, η ραδιούργος βασιλομήτωρ, που δεν προφέρεται Σίξη αλλά Sishi. Όμως ως λάτρης της λογοτεχνίας ενοχλήθηκα βλέποντας τον Βάτσλαβ Χάβελ, το λογοτέχνη και πρώτο πρόεδρο της μετακομμουνιστικής Τσεχίας να γράφεται ως Βάκλαβ. Το λάθος βρίσκεται στο ότι οι μεταφραστές διαβάζουν τους λατινικούς χαρακτήρες σαν να πρόκειται για λατινικά. Το Václav προφέρεται Βάτσλαβ και όχι Βάκλαβ. Ίσως θα έπρεπε να υπάρχει και στην Ελλάδα η πρακτική τα ξένα ονόματα να αφήνονται άθικτα, και ειδικά για τα κινέζικα να διατηρείται η γραφή pinyin, την οποία χρησιμοποίησε και ο συγγραφέας. Πάντως ο κάθε μεταφραστής για βιβλίο σχετικά με την Κίνα καλό θα είναι να ρωτάει κάποιον Κινέζο για την προφορά ονομάτων. Παλιά υπήρχε πρόβλημα, όμως τώρα έτσι και ξεπορτίσει από το σπίτι του και στρίψει στη γωνία, δεν μπορεί, κάποιο κινέζικο μαγαζί θα συναντήσει στο δρόμο του.