Book review, movie criticism

Friday, May 22, 2015

Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης, Το ημερολόγιο μιας μικρής απουσίας



Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης, Το ημερολόγιο μιας μικρής απουσίας, Στοχαστής 2015, σελ. 44

Αλλιώς: ποιήματα μιας σύντομης εξορίας

Η παρακάτω βιβλιοκριτική δημοσιεύτηκε στο Λέξημα

  Έχουμε ξαναγράψει για τον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη, και συγκεκριμένα για τα βιβλία του «Μια απρόσμενη συνάντηση Αϊνστάιν-Καραθεοδωρή» και «Κάποτε στην Άρτα». Εκείνα ήταν πεζογραφήματα ενώ «Το ημερολόγιο μιας μικρής απουσίας» είναι ποίηση.
Ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης κατάγεται από τη Λέσβο και γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε παιδαγωγικά και θεολογία, έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Μπίρμινχαμ και μετεκπαιδεύτηκε στο Μόναχο. Εργάζεται ως σχολικός σύμβουλος στην Άρτα.
Μπορεί η παρούσα ποιητική συλλογή να είναι η πρώτη του συγγραφέα, όμως έχει γραφεί πριν από πολλά χρόνια, τότε που έκανε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο Μπίρμινχαμ. Βέβαια, όπως γίνεται με όλους τους ποιητές, τα ποιήματα δουλεύονται και ξαναδουλεύονται, και ίσως προστίθενται και μερικά, όμως το στίγμα της συλλογής είναι αυτό της απουσίας, απουσίας από την πατρίδα, έστω και αν ήταν τόσο μικρή, τόση όση χρειαζόταν για να τελειώσει τις μεταπτυχιακές του σπουδές.
Δεν του λείπει όμως μόνο η πατρίδα, αλλά και η αγαπημένη.

  ΜΟΥ ΛΕΙΠΕΙΣ
Τρικυμία ψυχής χωρίς λιμάνι.
Καράβι σου στέλνω το φιλί, μα δεν μπορεί να φτάσει (σελ. 17).

Το σύντομο αυτό ποίημα των δυο στίχων, με τον δεύτερο παραλίγο δεκαπεντασύλλαβο, είναι χαρακτηριστικό της ποιητικής του: ολιγόστιχα ποιήματα με ελάχιστη παρουσία του ρήματος. Αυτή η ελάχιστη παρουσία του ρήματος γίνεται ολοκληρωτική απουσία στο ποίημα «Πρωινό ξύπνημα».

Μουντή μέρα, πεθαμένος ήλιος, κατάθλιψη.
Γκρίζα σύννεφα, πινελιές από άσπρο.
Φύλλα στίγματα, θύματα δυνατού αέρα.
Γλάστρες τριώροφες με σκεπή από κεραμίδια.
Τοπίο σε ερήμωση. Φωνές σε ύπνο.

Με ελάχιστες πινελιές ο Ιντζέμπελης ζωγραφίζει το εξωτερικό, αλλά και το εσωτερικό τοπίο (σελ. 24).
Στην «Απουσία» εικονογραφεί αποκλειστικά το εσωτερικό τοπίο. Σ’ αυτό καταλήγει:

Τις κρύες νύχτες η μοναξιά ατσαλώνει τη θέληση να προχωρήσω.
Γέρνοντας το άμοιρο κορμί συνεχίζω.
Η νύχτα θα περάσει (σελ. 15).

Η μοναξιά είναι η συναισθηματική συνθήκη κάθε εκπατρισμένου. Στη «Γραφή» καταλήγει.

Και μεγαλώνεις μοναξιά όταν το φως του ήλιου
πέσει.
Γίνεσαι θηρίο ανήμερο.
Μάταια ψάχνω τρόπο να σε καταλαγιάσω· να σου γυρίσω την πλάτη.
Άγριο παιχνίδι στο μακρινό χώρο μιας εξορίας που θέλει να λέγεται μάθηση (σελ. 18).

Έχω σταματήσει να παραθέτω τους ιαμβικούς δεκαπεντασύλλαβους στις βιβλιοκριτικές μου, αλλά το χούι δεν λέει να μ’ αφήσει. Τον πρώτο στίχο τον χώρισα για να μείνει καθαρός ο ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος, του οποίου το νόημα ολοκληρώνεται με διασκελισμό στο «πέσει».
Δεν εντοπίζω όμως μόνο ιαμβικούς δεκαπεντασύλλαβους αλλά και άλλα μέτρα. Στο «Και τα όνειρα γίνονται» βλέπουμε δάκτυλους.

Με το μολύβι χαράζω πορείες, με το χέρι ορίζω σημεία
του μακρινού ταξιδιού που ονειρεύομαι να ζήσω μαζί σου (σελ. 28). 

Σε πολλά ποιήματα ο Ιντζέμπελης κριτικάρει την χώρα στην οποία «απουσιάζει». Παραθέτουμε το σύντομο «Αυταπάτη».  

Εδώ που όλα πουλιούνται,
νομίζεις ότι αγοράζεις της νιότης
το χαμένο χρόνο (σελ. 11).

Αυτό είναι το πρώτο ποίημα της συλλογής.
Να παραθέσουμε και έναν αφορεσμό: «Η αυταπάτη είναι η τέχνη του μέλλοντος», από το ποίημα «Βράδυ», το μοναδικό που ολοκληρώνεται στην επόμενη σελίδα.
Αλλά θα κλείσουμε με το επίσης σύντομο «Όταν…» που πολύ μας άρεσε.

Όταν κάποια μέρα όλες οι δύσκολες στιγμές θα έχουν περάσει,
Τότε είναι που θα ανησυχώ για τον εφήμερο καθησυχασμό μου.

Υπέροχα ποιήματα, αλλά ο Ιντζέμπελης έκανε την επιλογή του: πεζογραφία. Ελπίζουμε κάποτε να νοσταλγήσει την ποίηση.

Μπάμπης Δερμιτζάκης




No comments: