Book review, movie criticism

Monday, August 21, 2017

Stanley Kubrick, The shining ( Η λάμψη, 1980)

Stanley Kubrick, The shining ( Η λάμψη, 1980)


  Από σήμερα στο Σινέ Παρί, σε επανέκδοση.
  Πρώτα πρώτα δυο λόγια για τον τίτλο. Αναρωτιόμουνα τι σήμαινε «The shining», που αποδόθηκε στα ελληνικά με τη λέξη «Λάμψη». Στην ταινία υπήρξε η διευκρίνιση. Όμως η λέξη είναι λάθος. Μιλάω σαν συγγραφέας που έχω γράψει ένα βιβλίο για την παραψυχολογία. Ο σωστότερος τίτλος θα ήταν «Clairvoyance», που σημαίνει ικανότητα να βλέπεις εξωαισθητηριακά, γεγονότα τόσο του παρελθόντος όσο και του μέλλοντος. Ο μικρός γιος είχε αυτή την ικανότητα, όπως και ο μαύρος μάγειρας. Στη ταινία βλέπουμε ένα φαινόμενο τηλεπάθειας ανάμεσα στους δυο.
  Η Τζακ με τη γυναίκα του και τον μικρό γιο τους πρόκειται να καταλύσουν σε ένα ορεινό ξενοδοχείο που μένει κλειστό το χειμώνα εξαιτίας των χιονοπτώσεων. Θα το προσέχουν, ενώ ταυτόχρονα ο Τζακ θα μπορέσει να αφιερωθεί απερίσπαστος στη συγγραφή. Όμως το ξενοδοχείο είναι στοιχειωμένο. Ένας προηγούμενος επιστάτης κατακρεούργησε τη γυναίκα του και τις δυο τους κόρες. Τα φαντάσματά τους δεν θα αργήσουν να εμφανιστούν, αρχικά στο γιο, και στη συνέχεια στον Τζακ και στη γυναίκα του.
 Ο Τζακ, διαταραγμένος ψυχολογικά και με την παρότρυνση του προηγούμενου επιστάτη θα επιχειρήσει να σκοτώσει το γιο του και τη γυναίκα του. Θα τα καταφέρει; Δεν θα κάνω σπόιλερ, πολλοί όμως που έχουν δει την ταινία μια και είναι επανέκδοση θα θυμούνται. Εγώ δεν θυμόμουν. Μόνο στο τέλος θυμήθηκα.
  Το έχω ξαναγράψει, θα το γράψω και σήμερα αναλυτικά.
  Δεν μου αρέσουν τα horror. «Η λάμψη», διαβάζω στον ελληνικό σύνδεσμο που παραθέτω, θεωρείται η δεύτερη καλύτερη ταινία τρόμου μετά το «Ψυχώ» του Χίτσκοκ. Θα επαναλάβω άλλη μια φορά, ποτέ δεν θα πω για μια ταινία ότι είναι κακή επειδή το είδος της δεν μου αρέσει. Ήταν συναρπαστική, αλλά για μένα ψυχοπλακωτική. Δεν θέλω να ψυχοπλακώνομαι, γι’ αυτό προτιμώ τις κωμωδίες. Αυτό όμως που μου ήλθε στο μυαλό σκεφτόμενος την ταινία είναι μια διαφορά ανάμεσα στον κινηματογράφο και τη λογοτεχνία, την οποία προτιμώ (το διδακτορικό μου έχει τίτλο «Αφηγηματικές τεχνικές»). Στη λογοτεχνία, ποτέ δεν θα βάλεις στο ίδιο τσουβάλι τον Ντοστογιέφσκι και τον Σταντάλ με τον Στίβεν Κινγκ (από δικό του βιβλίο είναι το σενάριο) και τον Χ.Φ. Λάβκραφτ, για να μην αναφέρω άλλα ονόματα. Στον κινηματογράφο όμως μπαίνει στο ίδιο τσουβάλι ο Χίτσκοκ με τον Μπέργκμαν.
  Και όχι μόνο.
  Υπάρχουν σκηνοθέτες που περιφέρονται στα είδη, κάτι που δεν συμβαίνει με τους συγγραφείς, από όσο ξέρω τουλάχιστον. Ο Gus van Sant θα γυρίσει drama, αλλά θα κάνει remake το «Ψυχώ». Και βέβαια ο Κιούμπρικ.   
  Αν σας αρέσουν τα έργα τρόμου, σίγουρα πρέπει να το δείτε. Αλλά και όλοι εσείς που τα αντέχετε. Ο Τζακ Νίκολσον είναι εκπληκτικός στο ρόλο του ψυχικά διαταραγμένου (έχει ταλέντο σ’ αυτό το ρόλο, ας θυμηθούμε τη «Φωλιά του κούκου» και το «Καλύτερα δεν γίνεται»). Το ίδιο και η Shelley Duvall στο ρόλο της τρομοκρατημένης γυναίκας. 
  Ξέχασα να το γράψω: ήταν ευχάριστη έκπληξη για μένα να ακούσω στην αρχή της ταινίας, σαν μουσική υπόκρουση, την «Πορεία προς το μαρτύριο» από τη «Φανταστική συμφωνία» του Μπερλιόζ. 

No comments: