François Truffaut, La femme d’ autre coté, H γυναίκα της διπλανής πόρτας

François Truffaut, La femme d’ autre coté, H γυναίκα της διπλανής πόρτας (1981)

Ένα από τα αφηγηματικά εφέ είναι και το εφέ του απροσδόκητου, το να εξελίσσεται η υπόθεση σε κάτι που δεν το περιμένεις. Είναι δείγμα αφηγηματικής δεξιοτεχνίας, και πολλοί το χρησιμοποιούν σε βαθμό κατάχρησης. Για πρώτη φορά βρήκα ένα εφέ απροσδόκητου που κατά τη γνώμη μου δεν είναι αποτέλεσμα αφηγηματικής δεξιότητας αλλά αφηγηματικής αδεξιότητας.
Πριν προχωρήσω θα πρέπει να πω ότι το έργο με απογοήτευσε, και επίσης ότι τα γούστα είναι γούστα, γιατί ξέρω ότι το έργο άρεσε σε πάρα πολύ κόσμο.
Βλέπουμε τον άνδρα να αποφεύγει την παλιά του φίλη, η οποία τυχαία εγκαθίσταται στο απέναντι σπίτι με τον σύζυγό της.
Το απροσδόκητο; Ενώ πιστεύουμε ότι ήταν μια παλιά του φίλη την οποία είχε ξεφορτωθεί, ξαφνικά τον βλέπουμε να κάνει σας τρελός γι αυτήν. Τα ξαναφτιάχνουν, πίσω βέβαια από τις πλάτες των συζύγων. Και ξαφνικά, ενώ αυτή ήταν που επιδίωκε αρχικά την ανανέωση της σχέσης, γυρνάει την πλάτη και του ζητάει να μην ξανασυναντηθούν.
Το να σκοτώσει ένας γιος τη μάνα του μπορεί να είναι, κατά τον Αριστοτέλη, «κατά το εικός και το αναγκαίον». Όμως αυτές οι μεταστροφές, τουλάχιστον σκηνοθετικά, δεν μας έπεισαν καθόλου ότι ήταν «κατά το εικός και το αναγκαίον». Ίσως σε ένα μυθιστόρημα οι μεταστροφές αυτές να παρουσιάζονταν πιο πειστικές. Να ψάξω μια στιγμή στο google να δω αν το έργο είναι κινηματογραφική μεταφορά από μυθιστόρημα, ώστε να βρω ελαφρυντικά.
Τίποτα, βλέπω ότι το σενάριο είναι original, και μαζί με τον Τρυφώ το υπογράφουν άλλοι δύο.
Όμως υπάρχει κάτι βάσει του οποίου πραγματικά θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι αυτές οι μεταστροφές έγιναν «κατά το εικός και το αναγκαίον»: Και οι δυο ήρωες είναι τρελοί. Ο άνδρας, αφού τον έχει παρατήσει η γυναίκα, πηγαίνει και την ψάχνει σε μια γιορτή, όπου της επιτίθεται μπροστά σε όλο τον κόσμο για να κάνει έρωτα μαζί της. Η γυναίκα, περνώντας μια κρίση, νοσηλεύεται σε ψυχιατρείο. Έτσι, αντί να βρεθούμε μπροστά στο μεγαλείο του έρωτα, βλέπουμε τις σπασμωδικές ενέργειες δυο τρελών. Όσο για το τέλος, είναι ολότελα μελοδραματικό: Αυτή μια νύχτα επιστρέφει στο σπίτι από το οποίο είχαν μετακομίσει, αφού ο άνδρας της είχε μάθει όλη την ιστορία. Αυτός, ξαπλωμένος στο κρεβάτι, ακούγοντας ένα παράθυρο να κτυπάει στο απέναντι σπίτι πηγαίνει να δει τι γίνεται και τη συναντάει. Κάνουν έρωτα. Αφού έχουν τελειώσει, βρίσκονται όμως ακόμη ο ένας πάνω στον άλλο, αυτή βγάζει από την τσάντα της που βρίσκεται στο πλάι της ένα πιστόλι και πυροβολεί τον άνδρα στο κεφάλι. Στη συνέχεια αυτοκτονεί. Εντυπωσιακό τέλος, που όμως αφαιρεί και τον τελευταίο ρεαλισμό που θα μπορούσε να έχει μια τέτοια ιστορία. Ναι, δεν σκότωσε τον άπιστο, αυτή τον είχε παρατήσει. Έφυγε μάλλον από την κλινική χωρίς να έχει αποθεραπευθεί.
Γιατί είχαν χωρίσει πριν οκτώ χρόνια; Δεν μας λέγεται. Απλώς, υποπτεύομαι εγώ, με την τρέλα που κουβαλούσαν δεν μπορούσαν να κάνουν μαζί χωριό.
Τελικά είδα πώς έζησαν αυτοί οι δυο πριν οκτώ χρόνια. Το βρήκα στην ταινία Les enfants du siecle (ελληνικός τίτλος «Αιώνιοι εραστές») που αναφέρεται στον έρωτα της Γεωργίας Σάνδη και του Αλφρέντ ντε Μυσσέ. Την ταινία την είδα την ίδια μέρα που έγραψα το παραπάνω κείμενο. Σκηνοθέτις της ταινίας που γυρίστηκε το 1999 είναι η Diane Kurys και πρωταγωνιστές η Juliette Binoche και ο Benoît Magimel.
Υπάρχουν «ειδολογικές» αφηγηματικές αναμονές, που όταν διαψεύδονται απογοητεύεσαι. Τα έργα των μεγάλων σκηνοθετών, τα σινεφίλ, τα περιμένεις συνήθως κοινωνικά (ρομάντζο, δράμα, βλέπω να χαρακτηρίζεται το έργο αυτό σε κάποια ιστοσελίδα). Σαν έργο κοινωνικό με απογοήτευσε. Αν το έβλεπα σαν θρίλερ θα έλεγα ότι ήταν πολύ καλό.