E. L. James, Πενήντα αποχρώσεις του γκρι

E. L. James, Πενήντα αποχρώσεις του γκρι (μετ. Τιτίνα Σπερελάκη), Πατάκης 2012

http://en.wikipedia.org/wiki/E._L._James

Η παρακάτω βιβλιοκριτική δημοσιεύτηκε στο Λέξημα

Ένα μυθιστόρημα γεμάτο σεξ και έρωτα

  Το βιβλίο το αγνοούσα. Το έμαθα όταν κάποια στιγμή πέρασε από το μυαλό του εκδότη μου να εκδώσει μια παρωδία του. Του πέρασε απλώς από το μυαλό, όμως εμένα με έπιασε η περιέργεια: τι έχει βρει ο κόσμος σ’ αυτό το βιβλίο και έκανε τέτοια επιτυχία;

  Έτσι το αγόρασα.

  Και κατάλαβα. Έχει τη μαγική συνταγή: Έρωτας και σεξ. Επί πλέον αυτά τα δυο υφαίνονται πάνω στο μοτίβο της Σταχτοπούτας. Το μοτίβο αυτό το συναντώ αρκετά συχνά. Η τελευταία φορά που το είδα ήταν σε ένα κινέζικο σήριαλ, «Η άνοιξη της μικρής Τζου». (小菊的春天 )

  Ο Κρίστιαν είναι μια μυθιστορηματική διπλοτυπία του μακαρίτη του Steve Jobs: υιοθετημένος, θα εξελιχθεί σε έναν εξαιρετικά ικανό και πλούσιο επιχειρηματία. Η Άνι (Αναστάσια), φτωχή φοιτήτρια, θα ενθουσιαστεί που θα τη μεταφέρει με το ιδιωτικό του ελικόπτερο, και προπαντός που θα κάνει μαζί του αεροπλοῒα. Μάλιστα κάποια στιγμή θα την αφήσει να πιλοτάρει η ίδια. Ουάου!!!! θα αναφωνούν οι αναγνώστριες, που όπως πληροφορούμαι είναι και η πλειοψηφία των αναγνωστών αυτού του βιβλίου.

  Το σασπένς για το πώς θα τελειώσει η σχέση είναι πολύ αδύναμο. Περιμένουμε το χάπι εντ, όπως σε όλα τα ρομάντζα. Έτσι η Τζέημς υφαίνει την πλοκή της σε ένα ακόμη σασπένς: ποια ήταν η δυστυχισμένη παιδική ηλικία του Κρίστιαν που του δημιούργησε τέτοια τραύματα, ώστε να γίνει σαδιστής στον έρωτα και να μη θέλει να τον εγγίζουν;

  Αν σας ενδιαφέρει η απάντηση πρέπει να αγοράσετε και τους άλλους δυο τόμους της τριλογίας. Εκεί θα λυθεί το αίνιγμα.

  Για το σεξ, θα έλεγα, τύφλα να ’χει ο «Εραστής της Λαίδης Τσάτερλι». Και μόνο το ξεπαρθένεμα της ηρωίδας κρατάει κάπου 12 σελίδες. Στη συνέχεια το σεξ παρεμβαίνει σαν ρεφρέν μέσα στην κυρίως αφήγηση σε μεγάλη συχνότητα, και με κάμποσες σελίδες κάθε φορά. Αυτός είναι ο λόγος, πιστεύω, που το βιβλίο έχει τόσο μεγάλη επιτυχία ανάμεσα στις γυναίκες. Εγώ τις τελευταίες σκηνές σεξ τις πήδηξα. Ένας άντρας αναγνώστης, αντί να διαβάσει σελίδες με σεξ είμαι σίγουρος ότι θα προτιμούσε μια πορνοταινία. Μια γυναίκα όμως είναι δύσκολο να ζητήσει από τον περιπτερά ένα περιοδικό με πορνοταινίες, και σε ένα βιντεοκλάμπ θα ένοιωθε άβολα να νοικιάσει μια τέτοια ταινία. Εξάλλου οι ταινίες αυτές περιέχουν μόνο σεξ, όχι έρωτα, και η γυναίκα θέλει και έρωτα. Η Άνι ομολογεί με απελπισία:

  «Το σεξ είναι καταπληκτικό, είναι πλούσιος και όμορφος (αυτό ξεχάσαμε να το πούμε, ως ευκόλως εννοούμενο, όπως βέβαια και το ότι η Άνι είναι πολύ όμορφη). Όλα αυτά όμως δεν έχουν νόημα χωρίς την αγάπη του, κι αυτό που στ’ αλήθεια με πονάει είναι που δεν ξέρω αν είναι ικανός να αγαπήσει» (σελ. 644).

  Μπορεί να είναι σεξιστικό, αλλά φαίνεται ότι, στην συντριπτική τους πλειοψηφία, οι άνδρες ενδιαφέρονται για το σεξ και οι γυναίκες για τον έρωτα. Αυτό εκφράζει και μια κρητική μαντινιάδα που ανάρτησα πρόσφατα στο blog μου στην κατηγορία «Κι άλλες μαντινιάδες», την οποία προφανώς συνέθεσε γυναίκα.

  «Δεν είμαι εγώ άλλο ένα μ…ί, που θέλεις να γ…ς

είμαι μια ευαίσθητη ψυχή που θέλω ν’ αγαπήσεις»

  Μια συναρπαστική πλοκή δεν κάνει από μόνη της ενδιαφέρον ένα βιβλίο. Σημασία έχει και το ύφος. Η Τζέημς, παρά τις 700 σελίδες του στην ελληνική έκδοση, ισορροπεί τέλεια ανάμεσα στον πλατειασμό και τη λιτότητα. Αυτό κάνει την ανάγνωση, καθώς κυλάει άνετα, ιδιαίτερα απολαυστική, και αν δεν ζητούσα στη λογοτεχνία κάτι παραπάνω από την αβασάνιστη απόλαυση του κειμένου (lisible κατά Ρολάν Μπαρτ), θα το είχα απολαύσει πραγματικά. Είναι ένα βιβλίο που θα μπορούσε, τηρουμένων των αναλογιών, να τιμηθεί με Όσκαρ, σε καμιά περίπτωση όμως με Χρυσό Φοίνικα.

  Μπάμπης Δερμιτζάκης