Χρήστος Δεσύλλας, Ο καλός… κύριος Τάουνσεντ

Χρήστος Δεσύλλας, Ο καλός… κύριος Τάουνσεντ, ΑΛΔΕ 2013, σελ. 454.

Η παρακάτω βιβλιοπαρουσίαση αναρτήθηκε στο Λέξημα

Ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα που παρουσιάστηκε στην έκθεση βιβλίου στο Πεδίο του Άρεως

  Μετά το «Αχ… Αντριανή», «Τα σκαλοπάτια της κόλασης» και το «Εγώ πότε θ’ αγαπηθώ» που εκδόθηκαν από τις εκδόσεις ΑΛΔΕ, ο Χρήστος Δεσύλλας μάς παρουσιάζει από τις ίδιες εκδόσεις το τελευταίο του μυθιστόρημα «Ο καλός… κύριος Τάουνσεντ».

  Η πλοκή του έργου διαδραματίζεται βασικά σε τρία μέρη, όσα και τα κεφάλαια του βιβλίου: Ιστανμπούλ, Νέα Υόρκη και Μόσχα. Η Ζέλμα, η κεντρική ηρωίδα του θα γεννηθεί και θα μεγαλώσει στην Κωνσταντινούπολη, νέα κοπέλα θα πάει στη Νέα Υόρκη για μια καλύτερη ζωή όπου κάποια στιγμή θα πιεστεί να αναλάβει μια αποστολή κατασκοπίας, και στη Μόσχα θα την διεκπεραιώσει. Η αποστολή της είναι να πάρει από ρώσο διπλό πράκτορα ένα μικροφίλμ που περιέχει πολύτιμες πληροφορίες για την κατασκευή του stealth, του αόρατου από τα ραντάρ αεροπλάνου.

  Αντίστοιχες με τα μέρη στα οποία διαδραματίζεται η πλοκή είναι και οι γλώσσες που ακούγονται: τουρκικά στην Ιστανμπούλ, αγγλικά στη Νέα Υόρκη και ρώσικα στη Μόσχα. Επίσης ελληνικά, γαλλικά και γερμανικά.

  Ο Δεσύλλας είναι συναρπαστικός στην αφήγησή του. Από τις καλύτερες σελίδες του μυθιστορήματος είναι εκείνες που αναφέρονται στη μοίρα των βετεράνων του Βιετνάμ, μετά την ήττα και την επιστροφή στην πατρίδα, καθώς και στην μαγική τελετουργία Κούντα Λούμπινγκ, με προέλευση κάποια νησιά του Ειρηνικού. Θα παραθέσουμε ένα απόσπασμα από τις πρώτες.

  «Οι στρατιώτες γύρισαν στην πατρίδα με το στίγμα της ήττας. Προβληματικές οντότητες, σαλεμένες από τον πόλεμο νεύρων των Βιετκόνγκ, αλλά και από τα ναρκωτικά, μαριχουάνα, όπιο και LSD όπου ευρέως κυκλοφορούσαν σαν αντίδοτο του φόβου για να επιβιώσουν στις ζούγκλες της Ασίας, γεμάτες παγίδες από τις στρατιωτικές δυνάμεις του Χο Τσι Μινχ, όπου σαν άλλα φαντάσματα ξεπετάγονταν οι Βιετκόγκ πίσω από τις φυλλωσιές, μέσα από τη γη και πάνω στα δένδρα, μορφές σκληρές, αποκρουστικές, κορμιά σε τέλεια παραλλαγή, τρομοκρατώντας και αφανίζοντας τις αμερικάνικες περιπολίες –τα ελικόπτερα δεν προλάβαιναν να μεταφέρουν νεκρούς και τραυματίες στους καταυλισμούς. Και μετά, πίσω στην πατρίδα, κατέβαζαν από τα αεροπλάνα τους νεκρούς στα καρφωμένα φέρετρα, σκεπασμένα με την αστερόεσσα, και τους αμέτρητους τραυματίες πάνω σε φορεία με κομμένα τα άκρα, ντυμένους με τις στρατιωτικές στολές που πάνω τους μόστραραν τα παράσημα, που φάνταζαν σαν μια κουταλιά μέλι, αντίδοτο στους πόνους και τις οδυνηρές σκέψεις για τη ζωή χωρίς ελπίδα και όνειρα για το αύριο. Μέρες πανηγυρισμών και χειροκροτημάτων, υποδοχή ηρώων με επευφημήσεις, για να ξεχαστούν την επομένη και ν’ αρχίσει ο ατέλειωτος Γολγοθάς της ζωής τους» (σελ. 274).

  Όμως εμείς θα δώσουμε ένα ακόμη απόσπασμα. Είναι από την επιστροφή της Ζέλμας στην Κωνσταντινούπολη, μετά το πέρας της αποστολής της.

  «Το ταξί την άφησε στην πλατεία Ταξίμ. Πρώτα κοίταξε το κτήριο που βρισκόταν το πατρικό της σπίτι. Ρίγη συγκίνησης την πλημμύρισαν. Το βρήκε όπως ακριβώς το είχε αφήσει, ένα ασάλευτο στοιχειό που την καρτέραγε υπομονετικά στην πιο κεντρική πλατεία της πόλης. Ο χρόνος το είχε σεβαστεί».

  Τις γραμμές αυτές τις έγραψα προχθές. Τι να γίνεται άραγε τώρα στην πλατεία Ταξίμ; Η πλατεία αυτή, με τις διαδηλώσεις που γίνονται εκεί, τείνει να πάρει τις ίδιες συμβολικές διαστάσεις που πήρε και η πλατεία Τιαν Αν Μεν του Πεκίνου.

  Διάβασα κάπου ένα ευφυολόγημα, το οποίο μου άρεσε και το έχω παραθέσει κάμποσες φορές σε κείμενά μου: «Ο άντρας δεν ξεχνά ποτέ την πρώτη του αγάπη, και η γυναίκα- την τελευταία». Μάλιστα έγραψα και μια μικρή μελέτη η οποία δημοσιεύθηκε σε ένα σλοβένικο περιοδικό, στην οποία συνέκρινα δυο διηγήματα με τίτλο «Η πρώτη αγάπη», το ένα του Κονδυλάκη, το άλλο του Τουργκένιεφ. Έχω υπόψη μου και άλλα ανάλογα διηγήματα, όλα γραμμένα από άντρες, κανένα από γυναίκα.

  Ο Αμπντούλ, ένας από τους ήρωες τον οποίο συναντάμε στην αρχή της ιστορίας, δεν ξέχασε ποτέ την πρώτη του αγάπη, τη Ζέλμα, η οποία είναι η κεντρική ηρωίδα. Ζήτησε να διοριστεί δάσκαλος, με οικονομικό κόστος, στην Καππαδοκία, εκεί όπου η Ζέλμα έπεσε στην αγκαλιά του και έκαναν για πρώτη φορά έρωτα. Η Ζέλμα, συνειδητοποιώντας τελικά ότι η φήμη, η επαγγελματική επιτυχία και ο πλούτος δεν έχουν τόση σημασία όσο ο έρωτας, θα τρέξει να τον συναντήσει.

  Γλαφυρός αφηγηματικά, επινοητικός στην πλοκή και ικανότατος στη διαγραφή των χαρακτήρων, ο Χρήστος Δεσύλλας αποδεικνύει και με αυτό του το μυθιστόρημα ότι είναι ένας από τους καλύτερους έλληνες μυθιστοριογράφους. Του ευχόμαστε να είναι καλοτάξιδο το βιβλίο του.

Μπάμπης Δερμιτζάκης