Mel Brooks και το εφέ της δισημίας

Mel Brooks και το εφέ της δισημίας

  Το αγαπημένο μου κινηματογραφικό είδος είναι η κωμωδία. Είναι όμως τόσο αγαπημένο, που δυσκολεύομαι να γράψω για σκηνοθέτες και ηθοποιούς. Πολύ πρόσφατα ξαναείδα όλες τις ταινίες του Μελ Μπρουκς, που επίσης τις είχα ξαναδεί. Πραγματικά υπέροχος σκηνοθέτης. Το βασικό μου κριτήριο για την αξιολόγηση μιας κωμωδίας είναι το πόσο γελάω. Και στις ταινίες του έχω γελάσει πάρα πολύ. Θα μπορούσα να τον πάρω κι αυτόν πακέτο και να γράψω για κάθε ταινία του, αλλά μου αρέσουν τόσο πολύ που νομίζω ότι θα τις αδικούσα γράφοντας τη μια παράγραφο που γράφω συνήθως για τις ταινίες ενός σκηνοθέτη που τον βλέπω πακέτο. Θα ήταν όμως άδικο να μη γράψω πόσο πολύ μου αρέσει. Αλλά επειδή αυτό θα ήταν κοινότοπο, θα ήθελα να γράψω κάτι παραπάνω.

Ένα από τα εφέ που πραγματεύτηκα στο διδακτορικό μου είναι και το εφέ της δισημίας, το οποίο χρησιμοποιείται για χιουμοριστικούς λόγους. Είναι το γνωστό λογοπαίγνιο, το παιγνίδι με δυο (ή και παραπάνω) σημασίες της ίδιας λέξης. Όμως με τις δυο σημασίες μια λέξης μπορείς να παίξεις και μη λεκτικά, με την εικόνα.

Θυμάμαι πριν χρόνια που είχα γράψει σε ένα βίντεο αποσπάσματα από ταινίες που είχαν αυτό το εφέ. Πριν ένα χρόνο που μετέφερα τις βιντεοταινίες μου σε dvd και στη συνέχεια σε mpeg 4 για αποθήκευση σε σκληρούς δίσκους, δεν κατάφερα να τη βρω. Βλέποντας το Spaceballs (1987) ξαναβρήκα αυτό το εφέ. Ο κακός δίνει διαταγή να χτενίσουν την έρημο για να βρουν τους ήρωές μας. Στη συνέχεια βλέπουμε τους δικούς του με ένα τεράστιο χτένι να χτενίζουν την έρημο. Το «χτενίζω» είναι εδώ στη μεταφορική του σημασία, (η αστυνομία χτένισε την περιοχή για να εντοπίσει τους κακοποιούς) όμως κατανοείται από αυτούς στην κυριολεκτική. Προφανώς ούτε και ο πιο ηλίθιος δεν θα ερμήνευε την διαταγή με αυτό τον τρόπο, όμως έτσι δημιουργείται το κωμικό εφέ. Ανέβασα το σχετικό απόσπασμα στο youtube.

Δεν έχω γράψει επίσης για τους άλλους μεγάλους κωμικούς, τους Monty Pythons, που είναι το ίδιο εξαιρετικοί. Θα παραθέσω και από αυτούς το απόσπασμα που θυμάμαι ότι πέρασα στη βιντεοταινία από την ταινία τους The life of Brian, που εδώ παρουσιάστηκε με τον τίτλο «Ένας προφήτης μα τι προφήτης». Η ομάδα αυτοκτονίας που πηγαίνει να σώσει στον Ιησού που είναι στο σταυρό φτάνει μπροστά του και αυτοκτονεί. Ανέβασα κι αυτό το απόσπασμα στο youtube. 

Παρεμπιπτόντως, εφέ της δισημίας είδα και στο «Airplane» του Jim Abrahams. Θυμάμαι μια σκηνή στο τέλος με τα φώτα. Στην εντολή «ρίξτε όλα τα φώτα στο διάδρομο προσγειώσεως» ρίχνουν ένα φορτηγό με «φώτα», λάμπες.