Will Gluck, Easy A

Will Gluck, Easy A (2010)

  Αφού πέρασα το πρωινό μου γράφοντας μια βιβλιοκριτική για το Ecce Homo και για μια πεντάλεπτη ταινία του Fatih Akin είπα να χαλαρώσω βλέποντας μια κωμωδία. Μια κωμωδία με μια ωραία κοπέλα για πρωταγωνίστρια είναι ότι πρέπει για χαλάρωση (ή μήπως και για διέγερση;). Βλέπω την Easy A. Η ωραία κοπέλα είναι η Emma Stone, και δεν τη βρίσκω μόνο εγώ ωραία αλλά και ο Woody Allen, αφού τη χρησιμοποίησε στην τελευταία του ταινία, το Magic in the moonlight όπου και την έμαθα, και, όπως διαβάζω, θα τη χρησιμοποιήσει (ή τη χρησιμοποιεί ήδη) και στην επόμενη.

Τις ταινίες για τις οποίες δεν γράφω τις καταχωρώ σε ένα αρχείο που έχει τίτλο «tenies pou ida ke den egrapsa gi aftes», για να ξέρω ποιες είδα. Για εκεί την προόριζα, όμως άλλαξα γνώμη ακούγοντας τον παρακάτω διάλογο.

Βιβλιοθηκάριος: Να σε βοηθήσω σε κάτι;

Emma Stone: Τη Βίβλο.

Βιβλιοθηκάριος: Είναι στα best seller, δίπλα στο «Λυκόφως».

  Έχω ξαναγράψει σχετικά, και αυτός ο διάλογος μου δίνει την ευκαιρία να γράψω για μια ακόμη φορά. Ο Σεφέρης, μιλώντας για τον επαρκή αναγνώστη, ξέρω ότι αντιγράφει κάποιον του οποίου όμως ξέχασα το όνομα. Ψάχνοντας στη google να δω ποιον αντιγράφει βρίσκω ατόφιο το κείμενο του Μονταίν.

Un suffisant lecteur découvre souvent ès écrits d'autrui des perfections autres que celles que l'auteur y a mises et aperçues, et y prête des sens et des visages plus riches. " Χοντρικά λέει ότι ο επαρκής αναγνώστης βρίσκει σε ένα κείμενο πράγματα που δεν είχε στο νου του ο συγγραφέας, εμπλουτίζοντάς το έτσι. Έχω γράψει κι εγώ πάνω σ’ αυτό, ότι ο αναγνώστης μπορεί να βρει πράγματα σε ένα κείμενο που ήταν εκτός των προθέσεων του συγγραφέα, και μάλιστα αντίθετα με τις προθέσεις του, αποδομώντας το. Ας δώσουμε λοιπόν και μια τρίτη περίπτωση επαρκούς αναγνώστη, αυτού που ανακαλύπτει πράγματα που ήσαν μέσα στις προθέσεις του συγγραφέα αλλά ο μη επαρκής αναγνώστης αδυνατεί να ανακαλύψει. Και βέβαια μπορούμε να διευρύνουμε την αντίληψη αυτή για τον επαρκή αναγνώστη ώστε να περιλαμβάνει κάθε δέκτη ενός έργου τέχνης, και φυσικά της εβδόμης.

Την ιδέα αυτή την σχημάτισα φοιτητής βλέποντας μια κωμωδία με τον Μπάστερ Κήτον, σε εκείνες τις φοιτητικές προβολές στον κινηματογράφο Ίρις. Ο Μπάστερ Κήτον βάζει μια αγγελία ζητώντας νύφη. Ανταποκρίνεται ένα πλήθος γυναικών. Βλέποντάς τις, το βάζει τρομαγμένος στα πόδια. Αυτές τον καταδιώκουν. Στην τρελή καταδίωξη που ακολουθεί ακούγεται ο «Καλπασμός των Βαλκυριών». Όσοι ξέρουν το κομμάτι αυτό του  Βάγκνερ αναγνωρίζουν ένα επί πλέον χιουμοριστικό στοιχείο στη σκηνή. Οι χοντρές και ασουλούπωτες αυτές γυναίκες δεν έχουν καμιά σχέση με τις Βαλκυρίες, τις Αμαζόνες της σκανδιναβικής μυθολογίας.

Στον συγκεκριμένο διάλογο, όσοι ξέρουν τι είναι το «Λυκόφως» αναγνωρίζουν επίσης ένα πρόσθετο χιουμοριστικό στοιχείο. Πρόκειται για το «Λυκόφως των θεών», ένα από τα τελευταία έργα του Νίτσε, με το οποίο κάνει την πιο σφοδρή επίθεση στον χριστιανισμό και στη Βίβλο που έχει γίνει ποτέ, και για το οποίο γράψαμε πρόσφατα.

Πιο κάτω στο έργο, όταν ένας μνηστήρας τη ρωτάει αν θέλει να φέρει μαζί του στο εστιατόριο τα ποιήματα της Σίλβια Πλαθ η Stone απαντάει «Μπα, θα βάζαμε τα κεφάλια μας στο φούρνο αν ξεμέναμε από κουβέντα». Ο υποτιτλιστής βάζει σε παρένθεση τη διευκρίνιση, για τον μη επαρκή θεατή, ότι (έτσι αυτοκτόνησε η Πλαθ).

Αλλά να πούμε και δυο λόγια για την ταινία. Η Emma (ας χρησιμοποιήσουμε το όνομά της και όχι αυτό που έχει στην ταινία) για να αποφύγει μια φίλη της τής λέει ότι θα περάσει το Σαββατοκύριακο με ένα φίλο της. Μετά, καθώς αυτή την πιέζει φορτικά για εξομολογήσεις, για να την ξεφορτωθεί της λέει ότι το έκαναν, ενώ στην πραγματικότητα είναι παρθένα. Εκείνη το διαδίδει. Ένας συμμαθητής της ομοφυλόφιλος την παρακαλεί να προσποιηθεί ότι το κάνουν σε ένα πάρτι, για να αποφύγει τις κοροϊδίες των άλλων συμμαθητών. Τι να κάνει, τον λυπάται, δέχεται. Από εκεί και ύστερα αρχίζει μια κατρακύλα με ψέματα, με αποτέλεσμα όλοι να πιστέψουν ότι η Emma είναι μια τσούλα· εκτός από αυτόν που την αγαπά βέβαια, και που θα καταλήξει στην αγκαλιά του οπότε και θα λάμψει η αλήθεια, στο ευτυχισμένο τέλος που έχουν όλες οι κωμωδίες.   

Πάλι ξέχασα, υπάρχει και μια αντικατοπτρική ιστορία στο έργο. Αυτή είναι το μυθιστόρημα του Ναθάνιελ Χόθορν «Άλικο γράμμα», που διδάσκονται στο μάθημα της λογοτεχνίας. Η Emma φοράει προκλητικά στο στήθος της το Α της Έστερ. Το Α for Adulteress.