Horror vacui στην κρητική μουσική

Horror vacui στην κρητική μουσική

Τέλη της δεκαετίας του ’70 άκουσα τον «Γαλιανό» από τον συγχωρεμένο τον Λεωνίδα Κλάδο και με ενθουσίασε. Όταν το 1980 ξεκίνησα να μαθαίνω λύρα προσπάθησα να τον μάθω. Έπαιξα τα αρχικά μέτρα, όμως τα πράγματα ήταν δύσκολα για έναν αρχάριο, έτσι εγκατέλειψα την προσπάθεια. Τώρα που συνδέω τα γυρίσματα του μαλεβιζιώτη που ήξερα, και που δεν τον έπαιζα ποτέ ολόκληρο αλλά αποσπασματικά γιατί έπρεπε να μελετήσω κάποια γυρίσματα που τα συνέδεαν και που δεν είχα τη διάθεση να αφιερώσω τον απαραίτητο χρόνο για να το κάνω, σκέφτηκα να συνεχίσω με τον «Γαλιανό». Ψάχνω τις εκτελέσεις στο youtube με τον Κλάδο, και αυτό που ακούω δεν είναι ακριβώς αυτό που θυμόμουνα. Υπήρχαν πιο πολλές νότες, και έβγαζαν ένα ελαφρά διαφορετικό άκουσμα.

Ο φίλτατος Γιώργης Λαμπράκης της Ηχώ FM στην Ιεράπετρα μας καλεί κάθε καλοκαίρι, εμένα, τον Χριστόφορο τον Χαραλαμπάκη και τον Μανόλη τον Πρατικάκη για μια συζήτηση πάνω στα πολιτιστικά του τόπου μας, αλλά και γενικότερα. Το καλοκαίρι που μας πέρασε είχε την ιδέα να με ρωτήσει αν είχα φέρει μαζί μου τη λύρα για να την κρατώ στην εκπομπή και να παίξω. Είχα χρόνια να την κουβαλήσω στην Κρήτη. Μέχρι τότε, όταν με έπιανε η διάθεση, έπαιζα με μια άλλη λύρα που έχω μόνιμα εκεί, δώρο του συγχωρεμένου του φίλου μου του Μιχάλη του Βαβουράκη. Όμως εκείνο το καλοκαίρι την είχα φέρει μαζί μου.

Προσπάθησα να αρνηθώ.

-Χωρίς συνοδεία λαούτου δεν λέει τίποτα η λύρα.

-Θα σου βρω και λαούτο.

Με τον ξάδελφο και συνονόματό του λαουτιέρη Γιώργη Λαμπράκη (που το κύριο όργανο που παίζει είναι λύρα αλλά θα έφερνε το λαούτο του για την περίσταση, και που του είχα πάρει συνέντευξη πριν χρόνια για τα Κρητικά Επίκαιρα) συζητήσαμε το θέμα και συμφώνησε. Ναι, πολλοί λυράρηδές μας ενδιαφέρονται περισσότερο για το δεξιοτεχνικό παίξιμο παρά για το ποιοτικό. Και η δεξιοτεχνία αναδεικνύεται με τις φιοριτούρες, με το παραγέμισμα με νότες.

Τη σκέψη για αυτά τα γεμίσματα την έκανα ακούγοντας τον «Πευκιανό» του συγχωρεμένου του Πεδουλαύτη. Εσωτερικό παίξιμο, χωρίς πολλές νότες στα γυρίσματα, με ενθουσίασε και τον έμαθα.

Ο Πεδουλαύτης (κατά κόσμο Γιώργης Λαποκωνσταντάκης) ξέφυγε από τον πειρασμό της δεξιοτεχνίας, ίσως γιατί είχε χρόνια να παίξει, όχι βέβαια για τους ίδιους λόγους που σταμάτησε ο ιρανός Haj Ghorban Soleimani. Του ξαναήλθε το κέφι στο σύλλογο Γεραπετριτών, εκείνες τις Τρίτες στη Ναυαρίνου, όπου τον ενθαρρύναμε να φέρνει το βιολί του να μας παίζει. Μετά από κάποια χρόνια έβγαλε το cd, όπου και ο «Πευκιανός».

Έχω τώρα το κέφι, αλλά άραγε θα κρατήσει ώστε να καταπιαστώ με τον «Γαλιανό» μόλις μου περάσει η όρεξη να παίζω κάθε μέρα τον Μαλεβιζιώτη;

Δεν ξέρω. Πάντως έχω τα «εργαλεία», τις νότες και τη μουσική που κατέγραψα στο κασετόφωνό μου (την έχω κάνει mp3), από τον δάσκαλό μου τότε, τον Αλέξανδρο τον Παπαδάκη. Ήταν γύρω στο 2002, στο Σύλλογο Κρητών Γαλατσίου.

Μπορεί και να κάνω λάθος για το horror vacui, τον «τρόμο του κενού» στην κρητική μουσική. Πάντως ο Γιώργης ο Λαμπράκης είχε την ίδια γνώμη με μένα.  

1-7-2015