Diao Yinan (刁亦男), his three movies

Diao Yinan (刁亦男)(1969 -)

Uniform (制服, 2003)

  Ένας νεαρός και μια κοπέλα κάνουν σχέση. Όμως έχουν τα μυστικά τους. Ο νεαρός δεν είναι αστυνομικός, απλά του αρέσει να φοράει την παρατημένη στο πλυντήριό τους φόρμα ενός αστυνομικού που σκοτώθηκε σε ατύχημα. Αργότερα σκέφτηκε ότι μ’ αυτή μπορεί να βγάλει χρήματα. Σταματάει παράνομους οδηγούς και τους ζητάει πρόστιμα. Ο πατέρας του είναι άρρωστος, και το νοσοκομείο χρειάζεται λεφτά.

Το μυστικό της κοπέλας το μαθαίνουμε στο τέλος, μαζί με το φίλο της. Κατά σύμπτωση, η ταινία που είδαμε αμέσως πριν, χωρίς όμως να κάνουμε ανάρτηση, είναι η Girl (2010), η οποία αναφέρεται στον εύκολο τρόπο που βρήκαν τέσσερις κοπέλες για να βγάλουν χρήματα κάνοντας τα call girls, αντιμετωπίζοντας όμως προβλήματα με περίεργους πελάτες. Το aids έρχεται στο τέλος. Την ίδια δουλειά κάνει και η κοπέλα.

Της κλείνει ραντεβού σαν πελάτης. Περνάει τάχα τυχαία από το σημείο που έδωσε το ραντεβού. Αυτή του λέει να πάνε κάπου μαζί, ο άντρας που περιμένει δεν την ενδιαφέρει και τόσο. Πηγαίνουν και κάθονται κοντά σε μια γέφυρα. Δίπλα έχει πράσινο. Η κοπέλα δεν καταλαβαίνει γιατί δεν είναι ομιλητικός όπως και την προηγούμενη φορά που συναντήθηκαν, ενώ αυτή είναι τρυφερή μαζί του. Ψάχνει για τσιγάρα. Δεν έχει. Αυτός προθυμοποιείται να πάει να της αγοράσει. Όμως στο περίπτερο τον συλλαμβάνουν δυο αστυνομικοί με πολιτικά. Έχουν μάθει για τον ψεύτικο αστυνομικό που κυκλοφορεί στη γειτονιά. Καταφέρνει να τους το σκάσει με ένα ποδήλατο που βρίσκεται ακουμπισμένο στον κορμό ενός δένδρου εκεί κοντά. Η κοπέλα περιμένει. Έχει νυχτώσει, όμως αυτή εξακολουθεί να περιμένει. Και η ταινία τελειώνει.

(Να σημειώσουμε, την πρώτη αυτή ταινία του Diao Yinan την είδαμε τελευταία).

Night train (行列车 Το τραίνο της γραμμής, 2007)

Μια ακόμη μοναξιασμένη γυναίκα (είδα πρώτα τα «Πυροτεχνήματα της αυγής»), χήρα εδώ και δέκα χρόνια, υπάλληλος σε μια φυλακή, παίρνει το τραίνο και πηγαίνει συχνά σε πάρτι που διοργανώνει ένα γραφείο για μοναχικούς άντρες και γυναίκες. Το γραφείο πληρώνει δικούς του ανθρώπους για να κάνουν «συντροφιά» σε γυναίκες που θα ήθελαν. Την πλησιάζει ένας, νομίζει ότι είναι από το γραφείο, όμως στην πραγματικότητα θέλει να εκδικηθεί το θάνατο της γυναίκας του. Η μοναξιασμένη γυναίκα, καλόψυχη όπως φαίνεται από διάφορα επεισόδια, εκτελεί ένα άχαρο καθήκον: βοηθάει στην εκτέλεση των καταδικασμένων σε θάνατο γυναικών.

Ο άντρας τής προτείνει να πάνε βόλτα με μια βάρκα. Έχει σκοπό να τη σκοτώσει. Σε μια τσάντα έχει ένα τσεκούρι και ένα μαχαίρι. Η γυναίκα βλέπει μια φωτογραφία του με τη γυναίκα του και καταλαβαίνει το σκοπό του.

Ο άντρας δεν παίρνει μαζί του το σάκο. Έχει ξεχάσει ή έχει μετανιώσει; Στο κάτω κάτω τι φταίει αυτή, τη δουλειά της έκανε, σεξουαλικά ένιωσε ωραία μαζί της. Όμως αυτή του θυμίζει να πάρει το σάκο. Και το έργο τελειώνει. Με ανοιχτό τέλος. Σκοπεύει να τον χρησιμοποιήσει η ίδια; Τα σχόλια της βικιπαίδειας αυτό υπονοούν. Ή μήπως είναι μια έμμεση αυτοκτονία;

Έχω δει ταινίες με ανοιχτό τέλος το οποίο μπορώ να ερμηνεύσω στη βάση του μηνύματος που θέλει να δώσει ο σκηνοθέτης (θυμάμαι κάποιες του Asghar Farhadi), όμως εδώ με άφησε αμήχανο το τέλος. Αλλά, ξαναδιαβάζοντας αυτές τις γραμμές αφού είδα και την πρώτη του ταινία, μάλλον εντάσσεται στην ανάδειξη του αισθήματος της ματαίωσης, η οποία βαραίνει σαν καταδίκη τους ήρωές του. Δεν έχει σημασία το ποιος θα πεθάνει τελικά, η σχέση τους είναι έτσι κι αλλιώς καταδικασμένη.

Black coal, thin ice (白日焰火 πυροτεχνήματα της αυγής 2014)

Η ιστορία τοποθετείται στη βόρεια Κίνα το 1999 και το 2004. Ένας αστυνομικός προσπαθεί να λύσει το αίνιγμα μια σειράς φόνων κατά τους οποίους τα θύματα έχουν διαμελισθεί και τα μέλη τους έχουν διασκορπιστεί σε όλη την επαρχία μέσω βαγονιών που είναι φορτωμένα με κάρβουνο. Το κλειδί της λύσης του αινίγματος είναι η υπάλληλος ενός καθαριστηρίου.

Φαίνεται για καθαρά αστυνομική ταινία, όμως είναι κάτι παραπάνω, ή μάλλον πολύ παραπάνω. Ο ντετέκτιβ είναι αντιήρωας, περίπου αλκοολικός, που τον εγκατέλειψε η γυναίκα του. Η γυναίκα είναι μια μοναξιασμένη γυναίκα, την οποία ο αστυνομικός ερωτεύεται. Βέβαια η μεγάλη ανατροπή βρίσκεται στις αποκαλύψεις. Αυτή δολοφόνησε τον έναν άντρα, γιατί την εκβίαζε αναγκάζοντάς την να συνευρίσκεται μαζί του σεξουαλικά. Όσο για τον δεύτερο, τον σκότωσε ο άντρας της από ζήλεια. Η ταινία τελειώνει με τον ντετέκτιβ να βάζει φωτιά στα πυροτεχνήματα ενός μπαρ, απελπισμένος από τη σύλληψη της γυναίκας που αγαπά.

Εξαιρετικές και οι τρεις ταινίες του Diao Yinan, ο οποίος ξεκίνησε την καριέρα του σαν σεναριογράφος. Και οι τρεις με unhappy end. Η κάμερα παρακολουθεί τους μελαγχολικούς ήρωές του στις κινήσεις τους. Είναι λιγόλογοι, συχνά με σκυμμένο κεφάλι. Τσεχωφικοί ήρωες, η ματαίωση τους περιμένει πάντα στο τέλος.

Παρεμπιπτόντως η σκηνή στο «To Rome with love» του Woody Allen όπου ο τραγουδιστής μπορεί να τραγουδάει μόνο όταν πέφτει πάνω του νερό πιστεύω ότι είναι εμπνευσμένη από το «Shower» του Zhang Yang, το σενάριο της οποίας συνυπογράφει και ο Diao Yinan. Δεν έχω γράψει για την ταινία γιατί την είδα πριν χρόνια, θυμάμαι όμως ότι ήταν εξαιρετική.