Lou Ye, Blind massage

Lou Ye, Blind massage (推拿, 2015)

  Έχουμε γράψει σχεδόν για όλες τις ταινίες του Lou Ye. Σειρά έχει σήμερα το «Μασάζ», όπως είναι ο κινέζικος τίτλος. Ο αγγλικός «τυφλό μασάζ» γίνεται κατανοητός μόνο όταν δεις την ταινία: οι μασέρ είναι τυφλοί. Το μασάζ είναι μια ειδικότητα που μπορούν να την εξασκούν οι τυφλοί. Ο φακός παρακολουθεί τη ζωή, τους έρωτες, τα όνειρά τους, και γενικά κάθε άποψη αυτής της ιδιαίτερης ζωής τους, τις εμπειρίες τους καθώς και τα αισθήματα που τους δονούν: αγάπη, οργή, θλίψη.  

  Ο Sha Fuming τυφλώθηκε σχεδόν μωρό. Δεν έχει παραστάσεις. Πώς να είναι άραγε η ομορφιά, η ομορφιά μιας γυναίκας; Ποτέ δεν αναρωτήθηκε, όμως κάποια στιγμή αρχίζει να τον απασχολεί όταν, μεγάλος πια, διευθύνει την επιχείρηση μασάζ, και γίνεται το αφεντικό Sha.

  Βοηθάει πολλούς τυφλούς, ανάμεσα στους οποίους είναι και ένας παλιός φίλος του από το ίδρυμα τυφλών, προσλαμβάνοντάς τους και εκπαιδεύοντάς τους. Έχει σχέση με την Xiao Kong (στα pinyin το x προφέρεται sh), όμως αυτή φαίνεται ότι δεν τον αγαπάει. Τα φτιάχνει αργότερα με τον Dr. Wang. Και ο Sha βιώνει τον σπαραγμό της εγκατάλειψης. Σε ένα συγκινητικό μονόλογο λέγει ότι, αν υπάρχει άλλη ζωή, θα ήθελε να είναι δένδρο. Ούτε να κυνηγάει ούτε να τον κυνηγούν, να είναι ακίνητος, ούτε ευτυχισμένος ούτε δυστυχισμένος. Φοβερός αυτός ο μονόλογος. Αργότερα κατάλαβα γιατί: το έργο είναι κινηματογραφική μεταφορά ενός μυθιστορήματος του Mao Dun, ενός από τους καλύτερους κινέζους πεζογράφους. Ένα από τα τέσσερα κινέζικα readers που αγόρασα παλιά ήταν και τα «Μεσάνυχτα» του Mao Dun, και έχω γράψει γι’ αυτό.  

  Ο Xiao Ma είναι ένας νεαρός εργάτης ορυχείου. Μια έκρηξη στο ορυχείο θα του στοιχίσει το φως του. Κάποια στιγμή, απελπισμένος, κάνει απόπειρα αυτοκτονίας. Την πέφτει στην Xiao Kong, αυτή όμως τον αποκρούει κάθε φορά. Ένας συνάδελφος από το ορυχείο που θα του συμπαρασταθεί θα τον πάει σε ένα πορνείο. Εκεί θα ερωτευθεί τη Xiao Man. Εξαιρετική η ερωτική σκηνή, όπου βλέπουμε το σεξ να επικαλύπτεται από τον έρωτα. Θα τον ερωτευθεί κι αυτή. Όταν όμως κάποτε επισκέπτεται το πορνείο και αυτή είναι μέσα με πελάτη, θα τα κάνει λίμπα. Ο πελάτης θα τον ξυλοφορτώσει, και με σπασμένα μούτρα θα επιστρέψει στο κτίριο που στεγάζεται η επιχείρηση, και όπου μένουν όλοι τους. Όμως, σαν από θαύμα, εξαιτίας των κτυπημάτων έχει αποκτήσει μια ελάχιστη όραση.  

  Η όμορφη Du Hong Βing, πολύ διακριτικά, επιχειρεί να τα φτιάξει με τον Xiao Ma. Αυτός θα προσποιηθεί ότι δεν καταλαβαίνει. Είναι ερωτευμένος με τη Xiao Man.

  Η Du Hong Βing που κάποια στιγμή τραυματίστηκε στον αντίχειρα και νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο, γίνεται δεκτή με θερμή υποδοχή από όλους. Το αφεντικό Sha που ελπίζει σε μια σχέση μαζί της την προσκαλεί σε ένα χορευτικό κέντρο. Χορεύουν. Και ξαφνικά τη χάνει. Πού έχει πάει;

  Έχει φύγει για πάντα. Έχει αφήσει ένα γράμμα. Ξέρει ότι δεν μπορεί να δουλέψει πια σαν μασέρ και δεν θέλει να γίνεται βάρος.

  Στο μεταξύ εξαφανίζεται και ο Xiao Ma και η Xiao Man από το πορνείο. Πού έχουν πάει; Η αφηγηματική αναμονή είναι ότι θα τους ξαναδούμε.

  Η επιχείρηση κλείνει. Το αφεντικό Sha, μετά από μια αιμόπτυση, διαγιγνώσκεται καρκινοπαθής. Στο τέλος της ταινίας, σε αφήγηση, μαθαίνουμε τι έγιναν τα υπόλοιπα πρόσωπα. Και έτσι μαθαίνουμε ότι ο Xiao Ma δουλεύει σαν μασέρ, μόνος στο σπίτι.

  Μόνος;

  Μαζί του είναι και η Xiao Man.

  Τη βλέπουμε να πλένει τα μαλλιά της στο νεροχύτη και μετά να πηγαίνει προς το μέρος του σκουπίζοντάς τα. Αυτός νοιώθει ότι τον πλησιάζει. Ένα χαμόγελο ευτυχίας απλώνεται στο πρόσωπό του. Είναι η τελευταία σκηνή της ταινίας.

  Εξαιρετικός σκηνοθέτης ο Λόου Γιε. Η νευρική κίνηση της κάμερας αναπαράγει υφολογικά τον ταραγμένο ψυχισμό των τυφλών, ενώ η θολή εικόνα αναπαράγει το πώς βλέπουν εκείνοι οι τυφλοί που διακρίνουν έστω αμυδρά· αν και μια κοπέλα οδεύει προς την ολική τύφλωση.

  Υπάρχουν και άλλα συγκινητικά επεισόδια, που δεν είναι δυνατόν να αφηγηθούμε.

  Στο διαδίκτυο βλέπω ότι μαζί με τον διευθυντή φωτογραφίας που πήρε το Βραβείο Καλλιτεχνικής Συμβολής στο φεστιβάλ του Βερολίνου το 2014, βραβεύτηκε επίσης και η ταινία «Black coal, thin ice» του Diao Yinan με την Μεγάλη Άρκτο.

  Πολύ με συγκίνησε αυτή η ταινία του Λόου Γιε.