Feng Xiaogang, Back to 1942 (一九四二 2012)

Feng Xiaogang, Back to 1942 (一九四二  2012)

    Εν όψει της προβολής της ταινίας του Feng Xiaogang «Δεν είμαι η μαντάμ Μποβαρί» από την Πέμπτη 14-12-2017, γράφουμε για όλες του τις ταινίες. Η προηγούμενη ανάρτησή μας ήταν για την ταινία «If you are the one 2».

  Στην ταινία «Συγκέντρωση» διαβάσαμε στα γράμματα τέλους ότι ο κεντρικός χαρακτήρας της ταινίας βρέθηκε εγκαταλειμμένος, τριών μηνών, από έναν ξυλουργό κατά τη διάρκεια του λιμού του 1942, και τον ανέθρεψε.   

  Δεν ήξερα τίποτα για τον λιμό αυτό, και φυσικά ούτε για το μέγεθός του. Η ταινία «1942» (ο πρωτότυπος τίτλος) έχει σαν θέμα αυτόν τον λιμό.

  Ήταν μια ταινία που με συγκλόνισε. Οι σκηνές που βλέπουμε είναι ανατριχιαστικές. Ο θάνατος από την πείνα είναι το λιγότερο. Τον κανιβαλισμό δεν τον έδειξε, απλώς έγινε αναφορά σ’ αυτόν. Το πούλημα των γυναικών για ένα κομμάτι ψωμί, και για να σωθούν και οι ίδιες από την πείνα, δείχνεται αρκετά παραστατικά στην ταινία. Ο λιμός από τη μια, οι διεφθαρμένοι αξιωματούχοι του Τσανγκ Κάι Σεκ από την άλλη, ήταν η αιτία που 10 εκατομμύρια πρόσφυγες έφυγαν από την επαρχία Henan και 3 εκατομμύρια πέθαναν από την πείνα.

  Δεν παρουσιάζεται ντοκιμαντερίστικα, αλλά μέσα από την ιστορία ενός γαιοκτήμονα. Αρχικά βρίσκεται αντιμέτωπος με τους πεινασμένους χωρικούς, που θα αναγκαστεί να τους ταΐσει, ειδοποιώντας όμως κρυφά τον στρατό για να έλθει να τους διώξει. Όταν το αντιλαμβάνονται οι χωρικοί τα κάνουν γης μαδιάμ στο αρχοντικό του, και στη συμπλοκή σκοτώνεται ο γιος του. Κατεστραμμένος, θα πάρει κι αυτός το δρόμο της προσφυγιάς. Κουβαλάει μαζί του αρκετά αποθέματα τροφίμων. Σε λίγο όμως όχι μόνο θα τα χάσει, αλλά θα χάσει και όλους τους δικούς του. Στο τέλος τον βλέπουμε μόνο, να συναντάει ένα κοριτσάκι που κλαίει δίπλα στη νεκρή μητέρα του. Έχουν πεθάνει όλοι στην οικογένειά της, του λέει. –Να με λες παππού, της λέει. –Παππού, τον φωνάζει η μικρή. Και η ταινία τελειώνει καθώς απομακρύνονται και οι δυο στο βάθος του δρόμου.

  Από τα γράμματα τέλους υποθέτω ότι δεν είναι μόνο πραγματικό το φόντο αλλά και η κεντρική γραμμή της ιστορίας. Την αφηγείται ο γιος αυτής της μικρής, χρόνια αργότερα.

  Στα γράμματα τέλους διαβάζουμε ότι ο Theodore White (Τον υποδύεται ο Adrien Brody, «Ο πιανίστας»), ο δημοσιογράφος του Time που δημοσιοποίησε με φωτογραφίες το μέγεθος του λιμού στο Henan έχασε τη δουλειά του κατά τις εκκαθαρίσεις του Μακάρθι. Τιμήθηκε με το βραβείο Πούλιτζερ το 1964. Πέθανε το 1986.

  Στο τμήμα reception του λήμματος της βικιπαίδειας διαβάζω αποσπάσματα από τέσσερις αγγλόφωνους συντάκτες, που όλοι τους στέκονται αρνητικά απέναντι στην ταινία. Ο Daniel Eagan του Film Journal γράφει χαρακτηριστικά: the storytelling in Back to 1942 is so careful that it fails to build much interest or emotion.

  Πάλι θα αναφερθώ στην πρόσληψη. Ένας δυτικός ούτε θα δείξει μεγάλο ενδιαφέρον ούτε θα συγκινηθεί ιδιαίτερα με αυτή την ταινία. Όχι εξαιτίας της ίδιας της ταινίας, αλλά εξαιτίας των γεγονότων που αφηγείται. Αν αυτά συνέβαιναν κάπου στη Δύση θα έδειχνε πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον και θα τον συγκινούσαν περισσότερο.

  Εμένα η ταινία με συγκλόνισε, περισσότερο από όλες τις ταινίες του Feng Xiaogang.