Rayhana Obermeyer, A mon age je me cache encore pour fumer (Ακόμα κρύβομαι για να καπνίσω, 2016)

Rayhana Obermeyer, A mon age je me cache encore pour fumer (Ακόμα κρύβομαι για να καπνίσω, 2016)

  Η ταινία μου θύμισε το «Εντός ορίων», που από προχθές προβάλλεται στους κινηματογράφους, για δυο λόγους: ο πρώτος, η ίδια πρωταγωνίστρια, η Hiam Abbass, σε μια επίσης εξαιρετική ερμηνεία, υποδυόμενη μια παρόμοια περσόνα. Ο δεύτερος, και εδώ η δράση τοποθετείται σε ένα κλειστό χώρο, ένα χαμάμ το οποίο διευθύνει η Abbass. Δίνει εντολές, κατευθύνει τις άλλες γυναίκες, προσπαθεί να τα προλάβει όλα· και κυρίως να προστατεύσει μια νεαρή γυναίκα που είναι έγκυος, και ο αδελφός της, φονταμενταλιστής μουσουλμάνος (η υπόθεση τοποθετείται στο Αλγέρι, το 1995), ζητάει να τη σκοτώσει γιατί πρόσβαλε την τιμή της οικογένειας.

  Και εδώ επίσης γύρω από το υποτυπώδες σασπένς - θα την ξετρυπώσει τελικά; - πλέκονται τα διάφορα επεισόδια, επεισόδια δεικτικά που διεκτραγωδούν τη θέση της γυναίκας σε μια ισλαμική κοινωνία. Ο τίτλος εξάλλου της ταινίας είναι ιδιαίτερα ενδεικτικός.

  Θα αναφέρουμε μόνο ένα επεισόδιο. Ένα κοριτσάκι, μουγγό, το βάζει στα πόδια όταν γίνεται αναφορά στο κοράνι. Γιατί; Η Abbass εξηγεί. Βίασαν και σκότωσαν τις αδελφές της και ξεκοίλιασαν την έγκυο μητέρα της φονταμενταλιστές ισλαμιστές κραυγάζοντας το γνωστό «Αλλάχ ακμπάρ», ο Αλλάχ είναι μεγάλος.

  Στο χαμάμ έρχεται κάποια στιγμή και μια ισλαμίστρια. Της λένε: το δικό σας ισλάμ δεν είναι ίδιο με το δικό μας.

  Το έχω ξαναγράψει, κάτι που το ξεχνάμε εύκολα. Αυτοί που κυρίως πολεμούν το φονταμενταλιστικό ισλάμ δεν είναι οι διάφορες υπηρεσίες της Δύσης αλλά οι μετριοπαθείς μουσουλμάνοι. Αυτοί απέτρεψαν στην Αίγυπτο τους αδελφούς-μουσουλμάνους από το να καταλάβουν την εξουσία. Και βέβαια στην Αλγερία ήταν η ίδια η κυβέρνηση που συγκρουόταν μαζί τους. Η Γιασμίνα Χαντρά στα πρώτα της βιβλία αναφέρεται σ’ αυτή τη σύγκρουση.

  Οι γυναίκες αποχωρούν από το χαμάμ παριστάνοντας όλες τις έγκυες. Ο αδελφός, χωρίς να το αντιληφθεί, ορμάει στην πρώτη έγκυο που βλέπει και την μαχαιρώνει. Η Abbass, αμέσως μετά, θα ορμήσει πάνω του και θα τον μαχαιρώσει.

  Δεν ήταν η αδελφή του. Είναι εκείνη που αφηγείται την ιστορία, νεκρή πια, από την ταράτσα του σπιτιού της, σε ένα εξαιρετικό ποιητικό τέλος, με τις μαντίλες που έχει αφαιρέσει από τις γυναίκες να πετάνε σαν κοράκια στον ουρανό.

  Και βέβαια στο μυαλό μου ήλθε επίσης μια άλλη ταινία, την οποία μάλιστα χρησιμοποίησα σε μια εισήγησή μου σε ένα συνέδριο, «Οι σιωπές του παλατιού» της Μουφίντα Τλατλί, που αναφέρεται και αυτή στην καταπίεση της γυναίκας στην Αλγερία. Η απελευθέρωση από τους γάλλους δεν έφερε και την απελευθέρωση της γυναίκας.