Μιχαήλ Ρομ, Οι δεκατρείς (Тринадцать, 1937)

Μιχαήλ Ρομ, Οι δεκατρείς (Тринадцать, 1937)

  Από την Πέμπτη που μας πέρασε στους κινηματογράφους, σε επανέκδοση.

  Τον Μιχαήλ Ρομ τον θυμάμαι από το ντοκιμαντέρ του «Ο αληθινός φασισμός», ταινία που την είδα τουλάχιστον δυο φορές. Τώρα, με την ευκαιρία της επανέκδοσης, είδα και τους «Δεκατρείς».

  Μια ομάδα με απόστρατους ιππείς του κόκκινου στρατού, με το διοικητή τους, τη γυναίκα του και έναν ηλικιωμένο γεωλόγο διασχίζουν την έρημο. Ένα πηγάδι από το οποίο ήλπιζαν ότι θα προμηθεύονταν νερό είναι ξεραμένο. Πρέπει οπωσδήποτε να βρουν άλλο.

  Τελικά βρίσκουν ένα άλλο πηγάδι. Μέσα υπάρχουν δυο οπλοπολυβόλα, ενώ το νερό έχει στερέψει. Δηλαδή όχι ακριβώς, τρέχει σχεδόν σταγόνα σταγόνα από κάπου από τα πλάγια του πηγαδιού. Γεμίζουν τα δοχεία, μια διαδικασία χρονοβόρα. Φυσικά ανασύρουν τα οπλοπολυβόλα, τα οποία θα τους φανούν πολύτιμα, γιατί ξαφνικά καταφτάνουν οι Basmachi (εξεγερμένοι Τουρκομάνοι) που πρόσφατα είχαν σφάξει 70 άτομα σε ένα χωριό. Ο κόκκινος στρατός προσπαθεί να συλλάβει τον αρχηγό τους, τον Σιρμάτ Χαν, χωρίς να τα έχει καταφέρει μέχρι τώρα. Είναι κι αυτοί εξαντλημένοι, ψάχνουν για νερό.

   Οι δεκατρείς αντιμετωπίζουν με επιτυχία τις αλλεπάλληλες επιθέσεις τους. Οι Μπασμάκι αποφασίζουν να διαπραγματευθούν, πιέζονται από τη δίψα. Θα τους αφήσουν να φύγουν λένε, χωρίς να τους πειράξουν. Αυτοί ζητάνε να τους παραδώσουν τον αρχηγό τους. Στο μεταξύ έχουν στείλει έναν να ειδοποιήσει τον κόκκινο στρατό. Θα τα καταφέρει;   

  Είμαι σίγουρος ότι η ταινία αυτή αποτέλεσε την έμπνευση της «Σαχάρας» (1943) του Zoltán Korda, στην οποία η υπόθεση διαδραματίζεται στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Παρά τη διαφορά σε κάποια επεισόδια, σε κάποια άλλα είναι πιστή αντιγραφή, όπως για παράδειγμα σ’ αυτό που ο επικεφαλής αξιωματικός κάνει ότι πλένεται, για να δείξουν στους Μπασμάκι ότι υπάρχει αφθονία νερού.

  Μου άρεσε πολύ η ταινία, η δεύτερη του Μιχαήλ Ρομ μετά τη «Φραντζολίτσα» (από το διήγημα του Μωπασάν από το οποίο εμπνεύστηκε και ο Μιτζόγκουτσι την ταινία του «Oyuki the virgin»).