Το "Χαμένο στενό" είναι η δεύτερη ταινία του Bahram Tavakoli που βλέπουμε, μετά το «Εδώ χωρίς εμένα»,
μια κινηματογραφική μεταφορά του «Γυάλινου κόσμου» του Τένεσι Ουίλιαμς. Έχει
γυρίσει άλλες;
Η βιογραφία
του στο IMDb δεν αναφέρει άλλη ταινία του, και στη βικιπαίδεια δεν υπάρχει
λήμμα.
Με τις
κινέζικες ταινίες δεν έχω πρόβλημα, σαν κινεζομαθής που είμαι μπορώ να επισκέπτομαι
και σε κινέζικες ιστοσελίδες αν χρειάζομαι περισσότερες πληροφορίες, ή να βλέπω
κινέζικες ταινίες παγώνοντας την εικόνα για να προλαβαίνω να διαβάζω τους
υπότιτλους (ευτυχώς όλες είναι υποτιτλισμένες). Επίσης με τις γιαπωνέζικες δεν
έχω πρόβλημα, γιατί όλες τους είναι υποτιτλισμένες με αγγλικούς υπότιτλους
(όσες δεν υπήρχαν στο youtube του Yasujiro Ozu και του Kenji Mizoguchi τις ανέβασα εγώ). Όμως έχω
πρόβλημα με τις ιρανικές καθώς πάρα πολλές απ’ αυτές δεν είναι υποτιτλισμένες,
και αρκετές απ’ αυτές που ψάχνεις δεν μπορείς να τις βρεις ούτε στο youtube ούτε πουθενά. Δοκίμασα να ανεβάσω
δυο και αμέσως μου τις μπλόκαρε το youtube κατόπιν καταγγελίας του Ιρανικού
Συμβουλίου Κινηματογράφου, ή κάτι τέτοιο. Δεν ξανατόλμησα.
Ας είναι.
Να πω τύφλα
να ’χει το «1917» μπροστά στο «Χαμένο στενό», μπορεί να φανεί υπερβολικό, ίσως
να επηρεάζομαι και από την αγάπη μου για τον ιρανικό κινηματογράφο. Όμως είναι
από τις καλύτερες πολεμικές ταινίες που έχω δει, βασισμένη σε πραγματικό
γεγονός.
Πάλι θα
αναφερθώ στο ρυθμό Jo-Ha-Kyu του θεάτρου Νο, που χοντρικά
σημαίνει αργά, γρήγορα, πολύ γρήγορα.
Στο Jo βλέπουμε την παρέα των φίλων να
συζητάει. Στο Ha,
τους βλέπουμε να αναλαμβάνουν τη συμμετοχή σε μια αποστολή, να κρατήσουν τα
στενά του Abughoraib, και να πορεύονται για τον προορισμό τους. Ιρακινά
αεροπλάνα θα τους βομβαρδίσουν καθ’ όδον.
Κάνω μια
παρέκβαση, πηγαίνω στο λήμμα του IMDb για την ταινία για να βρω το
όνομα του στενού και βλέπω μια λίστα
με τους 21 καλύτερους ιρανούς σκηνοθέτες. Έχω γράψει όλους
τους.
Βλέπω τώρα,
ξαναδιαβάζοντάς τη, το όνομα Alireza Naderi, χωρίς να υπάρχουν στοιχεία, μόνο
ένα πόστερ ταινίας. Κάνω κλικ και βλέπω ότι είναι το «Retribution» του Hassan Fathi, όπου ο Alireza Nader φέρεται ως συγγραφέας. Είμαι
σίγουρος ότι τον μπέρδεψαν με τον Amir Naderi, του οποίου έχω δει πέντε
ταινίες. Το «Water, wind, dust» με εντυπωσίασε.
Στο Kyu, βλέπουμε εντυπωσιακές σκηνές
μάχης που δείχνονται με ένα φοβερό ρεαλισμό. Οι ακρωτηριασμοί είναι
φρικιαστικοί, θυμίζουν έργα horror.
Ένας δυτικός
σίγουρα θα προσλάβει το έργο σαν μια αντιπολεμική ταινία (βλέπουμε και τα δεινά
των αμάχων), όμως πιστεύω η ιρανική πρόσληψη είναι ένας φόρος τιμής για τους
μάρτυρες που έχασαν τη ζωή τους σ’ αυτόν τον μακρόχρονο πόλεμο.
Κράτησαν τα
στενά, και έτσι διατηρήθηκε το status quo, τα σύνορα που είχαν πριν
ξεκινήσει ο πόλεμος. Αν δεν το είχαν κατορθώσει, οι ιρακινοί θα είχαν καταλάβει
μια μεγάλη περιοχή και θα την είχαν κρατήσει, καθώς πέντε μέρες μετά υπογράφηκε
από τις δυο χώρες η υπαριθ. 598 απόφαση του ΟΗΕ για σύναψη ειρήνης.
Είδαμε και
πώς είναι άτομα που προσβάλλονται από χημικά. Φρικιαστικό!!! Όμως το Ιράν δεν
χρησιμοποίησε χημικά σ’ αυτό τον πόλεμο, σε αντίθεση με τον Σαντάμ. Το πόσο
φρικτά είναι φαίνεται και από το ότι δεν χρησιμοποιήθηκαν στον Δεύτερο
Παγκόσμιο Πόλεμο.
Πριν λίγους
μήνες διάβασα για έναν κρητικό, τότε στην εισβολή στην Κύπρο, που μόνος του, με
ένα μπαζούκας, κράτησε τους Τούρκους σε απόσταση, ενώ ήταν έτοιμοι να
προχωρήσουν κι άλλο μέσα στη Λευκωσία. Νόμιζαν ότι είχαν να κάνουν με ολόκληρη
μονάδα, ενώ απέναντί τους ήταν μόνο ένας, που άλλαζε συνεχώς θέση. Δυστυχώς δεν
μπόρεσα να βρω σχετική ανάρτηση στο διαδίκτυο. Την επομένη ψηφίστηκε η
κατάπαυση του πυρός, και ακολούθησαν οι διαπραγματεύσεις. (Ο επιμένων νικά.
Τελικά βρήκα μια σχετική ιστοσελίδα).
Να το
ξαναγράψω άλλη μια φορά.
Σε μια
συνέντευξή του ο Αγγελόπουλος δηλώνει: «Ο παγκόσμιος κινηματογράφος περνάει
κρίση. Σώζεται χάρις στον ιρανικό και στον κινέζικο κινηματογράφο». Έκοψα αυτό
το απόσπασμα και το ανάρτησα στο κανάλι μου στο youtube. Μπορείτε να το δείτε εδώ.