Mel Brooks, Αυτοί οι τρελοί παραγωγοί (The producers, 1967)

Mel Brooks, Αυτοί οι τρελοί παραγωγοί (The producers, 1967)

  Από σήμερα στους κινηματογράφους, σε επανέκδοση.

  Θυμάμαι πόσο γέλασα όταν πρωτοείδα την ταινία, φοιτητής, στην Ίριδα, στις προβολές της κινηματογραφικής λέσχης του πανεπιστημίου. Από τότε την είδα τουλάχιστον άλλη μια φορά, και με χαρά την ξαναείδα τώρα με την ευκαιρία της προβολής της σε επανέκδοση στους θερινούς.

  Ο αποτυχημένος παραγωγός Zero Mostel βρίσκεται σε οικονομικό αδιέξοδο. Από αυτό τον σώζει ο νευρωτικός λογιστής Gene Wilder που ήλθε να ελέγξει τα βιβλία του, με μια ιδέα που του πέρασε από το μυαλό. Έξυπνο, ο Zero Mostel στρώνεται αμέσως να την εφαρμόσει, και καταφέρνει να τον πάρει ως συνεργάτη του, πείθοντάς τον.

  Ποια ήταν αυτή η ιδέα;

  Τον είχαμε δει και πριν να χαριεντίζεται με γριούλες, οι οποίες του άφηναν μικροποσά για να ανεβάσει δήθεν κάποιο έργο. Αυτή τη φορά η επιχείρηση θα γίνει σε μεγάλη κλίμακα. Με κάθε μια απ’ αυτές υπογράφει συμβόλαιο για 50% στα κέρδη. Τώρα πώς στέκει να υπογράψει με μια συμβόλαιο στο οποίο αυτή θα έχει το 100% των κερδών, αυτό μόνο στα παράδοξα των κωμωδιών μπορεί να πιστωθεί.

  Πώς θα πετύχαινε το σχέδιο;

  Μα να βρουν το χειρότερο θεατρικό έργο που υπάρχει, να βρουν το χειρότερο σκηνοθέτη, τους χειρότερους ηθοποιούς, οπότε με δεδομένη την αποτυχία το έργο θα κατέβαινε την ίδια βραδιά, και όλες οι γριούλες θα ξέχναγαν τα κέρδη, θα σκέφτονταν ότι είχαν κάνει μια άστοχη επένδυση.

  Κάνουν επαφές με τρελαμένα πρόσωπα, για να ανεβεί τελικά το έργο «Άνοιξη για το Χίτλερ». Το κάνουν μιούζικαλ για να είναι σίγουρη η αποτυχία, με τον συγγραφέα, τρελαμένο ναζιστή, να διαμαρτύρεται άγρια.

  Η αφηγηματική αναμονή είναι δεδομένη: το έργο είχε επιτυχία, και αυτοί βρέθηκαν στο σκαμνί του κατηγορουμένου και στη συνέχεια στη φυλακή, όπου ο Zero Mostel σκαρώνει καινούρια παραγωγή. Όμως όχι πριν δούμε άφθονα κωμικά επεισόδια.

  Στην ταινία βάζω συνήθως τα ονόματα των ηθοποιών αν είναι πολύ γνωστοί και όχι των προσώπων που υποδύονται. Εδώ πρέπει να πω ότι το όνομα του Gene Wilder στην ταινία είναι Leo Bloom. Ήθελε μ’ αυτό ο Brooks να σατιρίσει τον «Οδυσσέα» του Τζόυς, στο οποίο ο κεντρικός ήρωας λέγεται Leopold Bloom; Δεν νομίζω, πιστεύω ότι απλά το έκανε για τη διακειμενική αναφορά. Υπάρχει μια ακόμη τέτοια, που όμως εδώ μάλλον είναι σάτιρα. Ο Leo απορρίπτει ένα θεατρικό στο οποίο ο ήρωας, όταν ξυπνάει ένα πρωί, νοιώθει ότι έχει γίνει μια τεράστια κατσαρίδα. Όχι, αυτό το έργο θα έχει ολοφάνερη επιτυχία.

  Όσοι δεν ήξεραν τη «Μεταμόρφωση» του Κάφκα ασφαλώς θα αναρωτιόντουσαν πώς ένα τέτοιο έργο θα μπορούσε να έχει επιτυχία. Και βέβαια η μεταμόρφωση δεν είναι θεατρικό έργο, είναι διήγημα. Δεν αποκλείεται όμως να του έχει γίνει θεατρική διασκευή.   

  Επίσης ακούσαμε ένα όνομα Roger De Bris. Δεν θα μου βγάλει κανείς από το μυαλό ότι παραπέμπει διακειμενικά στον Ρεζίς Ντεμπρέ, σύντροφο του Τσε Γκεβάρα, που την ίδια χρονιά δολοφονήθηκε από το βολιβιανό στρατό με κυβερνητική εντολή όταν συνελήφθη (θυμάμαι τη φωτογραφία του νεκρού Τσε Γκεβάρα τότε στο Time, στο οποίο είχα εγγραφεί συνδρομητής), ενώ ο Ρεζίς Ντεμπρέ καταδικάστηκε σε τριάντα χρόνια φυλακή την επόμενη χρονιά.

  Ο Τζην Γουάιλντερ (1933-2016), εξαιρετικός ηθοποιός τον οποίο είδαμε σε κωμωδίες που άφησαν εποχή, είχε ατυχίες στη ζωή του. Η τρίτη γυναίκα του πέθανε από καρκίνο το 1989, μόλις πέντε χρόνια μετά το γάμο τους, ενώ και ο ίδιος προσβλήθηκε αργότερα, όμως θεραπεύτηκε. Πέθανε από περιπλοκές Alzheimer τρία χρόνια μετά τη διάγνωση, σε ηλικία 73 χρόνων.

  Ο Τζην Γουάιλντερ στα τελευταία του χρόνια είχε ασχοληθεί με τη συγγραφή. Ο εκδότης μου, ο Αλέξανδρος Δεσύλλας (εκδόσεις ΑΛΔΕ) εξέδωσε δυο βιβλία του, το πρώτο του βιβλίο, αυτοβιογραφικό, «Φίλα με σαν ξένος» και το «Η γυναίκα που δεν ήθελε». Επίσης για λογαριασμό του εκδότη μου του πήρα συνέντευξη, που δημοσιεύτηκε στην Ελευθεροτυπία.

  Όσοι δεν την έχετε δει αυτή την κωμωδία δεν πρέπει να τη χάσετε.