Ettore Scola, La famiglia (1987)

Ettore Scola, La famiglia (1987)

 

  Η «Οικογένεια» του Ετόρε Σκόλα, πέρα από τον τίτλο, δεν έχει σχέση με την οικογένεια «Μπούντενμπρουκς» του Τόμας Μαν και την «Οικογένεια» του κινέζου αναρχικού συγγραφέα Ba Jin. Και ο Τόμας Μαν και ο Μπα Τζιν μας δείχνουν την πτώση μιας οικογένειας, με τον Μπα Τζιν να καταγγέλλει επί πλέον τα υπολείμματα των φεουδαρχικών παραδόσεων στην Κίνα. Στην «Οικογένεια» του Ετόρε Σκόλα δεν υπάρχει καμιά πτώση. Απλά, μέσα από την αφήγηση του Κάρλο, παρακολουθούμε την ιστορία μιας οικογένειας, από τη γέννησή του το 1906 μέχρι τα ογδοηκοστά γενέθλιά του το 1986. 

  Πολυπληθής η οικογένεια, πάρα πολλά τα επεισόδια, το ιταλικό λήμμα της βικιπαίδειας τα αναφέρει, τα σημαντικότερα τουλάχιστον, ενώ το αγγλικό λήμμα δεν αναφέρει τίποτα. Εμείς θα αναφέρουμε τον έρωτα του Κάρλο (Βιτόριο Γκάσμαν) με την Αντριάνα, που όμως δεν την παντρεύτηκε αλλά προτίμησε την… άντε τώρα να ψάχνω ονόματα, την Στεφανία Σαντρέλι. Όμως το αίσθημα αυτό θα κατατρύχει μέχρι τέλους και τους δυο. Η Ottavia Piccolo, η ανιψιά της οικονόμου που κάποια στιγμή θα εισπράξει ένα χαστούκι ως υπηρέτρια, και που είχε σχέση με τον Τζούλιο, τον αδελφό του Κάρλο, έγινε μαυραγορίτισσα μαζί με τα αδέλφια της. Η Ιταλία μετά τον πόλεμο πέρασε ό,τι περάσαμε εμείς την κατοχή. Θα τους επισκεφθεί και θα τους φέρει διάφορα τρόφιμα. Αργότερα θα παντρευτεί τον Τζούλιο.

  Ο Τζούλιο είχε γράψει στα νιάτα του ένα μυθιστόρημα και το εμπιστεύτηκε στον αδελφό του να του πει τη γνώμη του. Πολύ κακό, αποφαίνεται, χωρίς να το έχει διαβάσει, όπως θα μάθουμε αργότερα. Στα γεράματα θα το διαβάσει και θα δει ότι είναι αριστούργημα. Θα το πει στον αδελφό του. Αυτός είναι αγανακτισμένος, γιατί η κακή αυτή κριτική που του έκανε τότε αποθάρρυνε τις συγγραφικές του φιλοδοξίες. Θα μπορούσε να είχε γίνει σπουδαίος συγγραφέας.

  Κάτι τέτοιο πήγε να μου κάνει ένας φίλος με το «Μυστικό των εξωγήινων», όμως εγώ τον έκοψα αμέσως ότι δεν το είχε διαβάσει. Του το είπα. Αναγκάστηκε να το παραδεχθεί. Το διάβασε μετά. Δεν θυμάμαι την κριτική του, θυμάμαι μόνο που η γυναίκα του μου είπε ότι τρόμαξε διαβάζοντάς το.

  Μετά από τριανταπέντε χρόνια με πήρε τηλέφωνο παλιός συνάδελφος για να μου πει πόσο του άρεσε «Η αναγκαιότητα του μύθου», το δεύτερο βιβλίο μου. Μετά από είκοσι χρόνια με πήρε τηλέφωνο φίλος για να μου πει πόσο του άρεσαν οι «Αφηγηματικές τεχνικές», το διδακτορικό μου, από το οποίο μόλις είχε διαβάσει ένα κεφάλαιο και θα συνέχιζε.

  Κάπου είχα διαβάσει ένα κείμενο, κρίμα να μην το έχω κρατήσει, για το πως να ξεφεύγεις μιλώντας στο συγγραφέα για το βιβλίο του χωρίς να το έχεις διαβάσει. Στο μυαλό μου έχω και το διήγημα ενός ισραηλινού με ανάλογο θέμα, πολύ αμυδρά.

  Φέτες από τη ζωή μιας οικογένειας, γεμάτες ρεαλισμό, εντάσεις στις σχέσεις αλλά και αγάπη, μας δίνει η ταινία του Ετόρε Σκόλα. Λίγο μπερδεύει η αλλαγή προσώπων με την πάροδο των χρόνων -για παράδειγμα το ρόλο της Αντριάνας σαν νέα κοπέλα τον παίζει η Jo Champa και σαν μεγάλη η Φανί Αρντάν. Αν δείτε την ταινία φροντίστε να είστε ξεκούραστοι.