František Vláčil, To λευκό περιστέρι (1960)

František Vláčil, To λευκό περιστέρι (1960)

 

  Από σήμερα στο Στούντιο.

  Το «Λευκό περιστέρι» είναι η πρώτη ταινία του Φράντισεκ Βλάτσιλ, και η τέταρτη ταινία του που βλέπω. Οι άλλες τρεις ήταν «Η κοιλάδα των μελισσών», η «Μαρκέτα Λαζάροβα» και η «Αδελαΐδα».

  Διαβάζοντας τώρα και τις αναρτήσεις μου γι’ αυτές τις ταινίες το πήρα απόφαση: θα τον δω πακέτο. Αν όχι, σίγουρα όμως τρεις ταινίες του τις οποίες έχω επιλέξει. Η μια αναφέρεται στον Ντβόρζακ, η άλλη είναι μεταφορά ενός διηγήματος του Τολστόι και η άλλη στον αλκοολισμό από τον οποίο υπέφερε και ο ίδιος. Θα τις δω άμεσα.

  Το «Λευκό περιστέρι» είναι μεταφορά ενός διηγήματος.

  Κάπου στη Γερμανία γίνεται ένας διαγωνισμός, για το τίνος το περιστέρι θα επιστρέψει πρώτο. Επιστρέφουν όλα, εκτός από της Σουζάνας. Έπεσε σε καταιγίδα, αποπροσανατολίστηκε και κατέληξε στην Πράγα. Ένα ανάπηρο παιδί, καθηλωμένο σε πολυθρόνα (θα διαπιστωθεί ότι ήταν υστερική αναπηρία, μετά από bullying που υπέστη) θα το πυροβολήσει. Το περιστέρι θα τραυματιστεί. Να το σκοτώσουν, να μην υποφέρει, αποφαίνεται ο καλλιτέχνης που ζει στην ίδια πολυκατοικία.

  Με τίποτα, ανένδοτος ο μικρός.

  Μου θύμισε τα «Επτά θανάσιμα του πολιτισμού» του Κόνραντ Λόρεντς, του οποίου μάλιστα μετάφρασα και την «Πίσω όψη του καθρέφτη». Σ’ αυτά μιλάει για τα «τελετουργικά κατευνασμού» που αναπτύσσει ο νικημένος για να πετύχει τον οίκτο του νικητή και να του χαρίσει τη ζωή. Αυτό όμως δεν είναι δυνατόν να γίνει σήμερα, όπου το θύμα είναι ένας απλός στόχος, που η σφαίρα τον βρίσκει πριν προλάβει να αναπτύξει αυτά τα τελετουργικά. Αν έφερναν μπροστά στον μικρό το περιστέρι και του έλεγαν «σκότωσέ του» δεν θα το έκανε με τίποτα. Όμως έτσι ψηλά που πετάει στον ουρανό είναι ένας απλός στόχος, δεν μπορείς να τον λυπηθείς.

  Θυμήθηκα το «Αντικυνήγι» του Κώστα Τσίπηρα, ενός πολέμιου του κυνηγιού. Το διάβασα, πριν χρόνια. Και εγώ είμαι κατά του κυνηγιού. Λυπάμαι τους λαγούς, λυπάμαι τις πέρδικες, λυπάμαι όλα τα πλάσματα που πέφτουν θύματα της επιθετικότητας του ανθρώπου. Και βέβαια δεν το συζητάμε για το παράνομο κυνήγι ζώων που είναι υπό εξαφάνιση.

  Το περιστέρι θα συνέλθει. Όμως ο μικρός το κρατάει αιχμάλωτο, δεν το αφήνει να φύγει.

  Θα πειστεί όμως τελικά και θα το αφήσει.

  Δίπλα στα τρία πρόσωπα που αναφέραμε είναι και ένας νεαρός που αγαπάει τη Σουζάνα. Προσπαθεί να την παρηγορήσει, καθώς τη βλέπει απελπισμένη από την απώλεια του αγαπημένου της περιστεριού.

  Η ταινία είναι χαρακτηριστική για την ποιητικότητά της, που φαίνεται κυρίως σε μια  εικαστική αίσθηση του πλάνου και μια σχετική ανεξαρτησία του, που όμως δεν υπονομεύει τη συνοχή της πλοκής, πράγμα που συμβαίνει συχνά στον ποιητικό κινηματογράφο.