Woody Allen, Match point

Το έχω γράψει κι άλλες φορές, ας το γράψουμε για μια ακόμη φορά: Αντιπαθώ τον αγγλόφωνο κινηματογράφο ενώ είμαι λάτρης του τριτοκοσμικού. Αλλά, συμπληρώνω πάντα, με μια εξαίρεση: τον Woody Allen.
Δεν τον παρακολουθώ στο σινεμά. Οι μόνοι σκηνοθέτες για τους οποίους πήγαινα στις αίθουσες, πριν χρόνια, ήταν ο Κουροσάβα και ο Αγγελόπουλος. Τώρα ούτε τον Αγγελόπουλο παρακολουθώ. Προτιμώ την άνεση του dvd player, όπου μπορείς να διακόπτεις την ταινία οπότε θέλεις, είτε για να κάνεις ένα τηλεφώνημα, είτε για να δεχτείς ένα τηλεφώνημα, είτε για να πας τουαλέτα, είτε απλά γιατί νύσταξες και θέλεις να πας να κοιμηθείς, αφήνοντας το υπόλοιπο της ταινίας για αύριο.
Πήρα από το φίλο μου το Γιώργη τον Παπαδάκη καμιά δεκαριά ταινίες, απ’ αυτές που μοιράζουν οι εφημερίδες, για να τις αντιγράψω. Μια απ’ αυτές ήταν και το πολυσυζητημένο Match point (2005). Την είδα απόψε.
Δεν μου άρεσε. Το μόνο που μου άρεσε στο έργο ήταν η Scarlett Johansson, πραγματικά πολύ ωραία κοπέλα. Μου αρέσει ο Woody Allen σαν κωμικός, ή μάλλον σαν σαρκαστής. Εδώ βρέθηκα μπροστά σε ένα έργο θρίλερ, απ’ αυτά που μπορώ να δω μόνο σε στιγμές αφόρητης ανίας για να περάσει η ώρα, δηλαδή πάρα πολύ σπάνια. Γιατί και σ’ αυτές τις στιγμές την πρώτη προτίμηση την έχουν οι κωμωδίες.
Τότε γιατί γράφω γι αυτή την ταινία;
Γιατί ένας μεγάλος σκηνοθέτης θα επινοήσει πάντα κάτι για να εντυπωσιάσει.
Στην ταινία αυτή εντυπωσιάζει διαψεύδοντας τις αφηγηματικές αναμονές. Το έργο ξεκινάει σαν κοινωνικό: Ένας φτωχός Ιρλανδός παντρεύεται την κόρη ενός πλούσιου άγγλου επιχειρηματία. Η καημένη η Johansson δεν έχει την ίδια τύχη. Ελαφρώς αλκοολική, με μάνα αλκοολική και ένα πατέρα που τους εγκατέλειψε, με ανύπαρκτο ταλέντο στην υποκριτική για να στεριώσει ως ηθοποιός, θα εγκαταλειφθεί από το γιο, που θα τα φτιάξει με μια άλλη κοπέλα και την οποία θα παντρευτεί. Το ταξικό μίσος του μέσου θεατή διεγείρεται υπερβολικά στο πρώτο μισό του έργου.
Στη συνέχεια το έργο εξελίσσεται σε θρίλερ. Ο ιρλανδός που φλέρταρε την Johansson όταν τα είχε με τον κουνιάδο του, μάλιστα κάποια στιγμή έκαναν και έρωτα, θα τα φτιάξει μαζί της όταν την ξανασυναντήσει τυχαία.
Και διαπράττει το μοιραίο λάθος. Απρόσεκτος στο σεξ θα αφήσει την Johansson έγκυο. Αυτή, μετά από δυο προηγούμενες εκτρώσεις, είναι αποφασισμένη να κρατήσει το παιδί. Ο Ιρλανδός της υπόσχεται ότι θα χωρίσει και θα την παντρευτεί. Όμως δεν είναι εύκολο να εγκαταλείψει τις μεγαλοαστικές του ανέσεις, και έτσι αποφασίσει να την σκοτώσει.
Και βρισκόμαστε εδώ στην πιο μεγάλη διάψευση αφηγηματικής αναμονής: Δεν συλλαμβάνεται για το έγκλημά του. Το έργο τελειώνει με την πρόποση: -Στον Τέρενς. Να του πάνε όλα δεξιά. Η ειρωνεία βρίσκεται στο ότι δεν μπορούσαν να φανταστούν πόσο δεξιά του είχαν πάει. Η ποιητική δικαιοσύνη πάει περίπατο.
Τι κάνει εδώ ο Woody Allen; Χλευάζει τις αφηγηματικές συμβάσεις; Ή μήπως στη δύση της ζωής του (έχει κλείσει τα εβδομήντα όταν γυρίζεται το έργο) κάνει ένα σαρδόνιο σχόλιο για τη ζωή; Ίσως και τα δυο. Μ’ ένα σμπάρο δυο τρυγόνια. Αφηγηματικά πρωτότυπος, μας υπενθυμίζει ότι οι εγκληματίες (πάρα πολλοί τουλάχιστον από αυτούς, για να μην πούμε οι περισσότεροι) δεν συλλαμβάνονται ποτέ στην πραγματική ζωή.
Και παλιά ο Woody Allen διάψευσε μια αφηγηματική αναμονή μου, νομίζω στο έργο Shadows and fog. Νόμιζα ότι κι αυτό ήταν κοινωνικό έργο, για να διαπιστώσω στο τέλος ότι επρόκειτο για θρίλερ, με ένα στραγγαλιστή serial killer να σκορπάει τον τρόμο. Μου φαίνεται το ίδιο συμβαίνει και με το Manhattan murder mystery.
Βάζω καπάκι τη μια δημοσίευση μετά την άλλη. Έτσι κι αλλιώς, πόσοι μπορεί να τις διαβάσουν; Τη στιγμή της ανάρτησης ίσως κανείς. Με το search, κάποιος, κάποτε, πιθανόν να διαβάσει κάποια. Θα μπορούσα να πω ότι και μόνο για αυτό τον κάποιο αξίζει να γράφει κανείς. Αλλά δεν το λέω. Αξίζει να γράφει κανείς όταν νιώθει όμορφα γράφοντας, όπως εγώ τώρα. Έστω και μόνο γι αυτό.