Γιώργος Λαμπράκης-Φώτης Σέρφας, Τα χωριά της Δυτικής Ιεράπετρας

Γιώργος Λαμπράκης-Φώτης Σέρφας, Τα χωριά της Δυτικής Ιεράπετρας, Δήμος Ιεράπετρας 2007.

Δημοσιεύτηκε στην τοπική εφημερίδα "Ιεράπετρα 21", χθες Πέμπτη 10 Σεπτεμβρίου 2009.

Ήταν κάτι που πραγματικά έλλειπε. Και όσοι δεν το ένοιωσαν ως έλλειψη αισθάνθηκαν μεγάλη χαρά όταν το είδαν: μια παρουσίαση των χωριών της Ιεράπετρας. Μια παρουσίαση που να ξεφεύγει όμως από τα κλασικά πλαίσια ενός τουριστικού οδηγού και να οδηγεί σε κάτι ευρύτερο. Αυτό πραγματοποιήθηκε με την έκδοση αυτή, όπου παρουσιάζονται τα χωριά της Δυτικής Ιεράπετρας, ενώ, όπως μας μίλησε ο συντάκτης των κειμένων, εξαίρετος δημοσιογράφος και φίλος, ο Γιώργης Λαμπράκης, θα ακολουθήσει παρουσίαση και των υπόλοιπων χωριών. Έτσι, στην έκδοση αυτή παρουσιάζονται τα χωριά Ανατολή, Γδόχια, Καλαμαύκα, Μακρυλιά, Μάλλες, Μεσελέροι, Μεταξοχώρι, Μουρνιές, Μύθοι, Μύρτος, Ρίζα και Χριστός.
Όταν έγραψα το βιβλίο για το χωριό μου εξέφρασα την ευχή να ακολουθήσουν και άλλοι το παράδειγμά μου. Ακολούθησε το βιβλίο του Γιάννη Ζουγλάκη για τη Βαϊνιά. Ίσως να υπάρχουν και άλλα που δεν έπεσαν στην αντίληψή μας. Εκφράζουμε και πάλι την ευχή να βρεθούν άτομα να γράψουν ένα βιβλίο για το χωριό τους. Όμως μέχρι να γίνει αυτό, το βιβλίο του Λαμπράκη και του Σέρφα θα καλύψει το κενό.
Ίσως όμως να μην καλύπτει απλώς ένα κενό. Μια επίτομη ιστορία κάθε χωριού είναι απαραίτητη πάντα, για τον αναγνώστη εκείνο που δεν διαθέτει το χρόνο και την υπομονή να διαβάσει έναν ολόκληρο τόμο για ένα χωριό, και θα ήθελε κάτι γρήγορο και περιεκτικό. Βέβαια ευχής έργο θα ήταν η σύντομη παρουσίαση να ήταν λιγότερο σύντομη, και όπως μας είπε ο Γιώργης αναγκάστηκε να συμπτύξει τα κείμενά του, συχνά μάλιστα σε μεγάλο βαθμό, προκειμένου να ανταποκριθεί στις προδιαγραφές της έκδοσης, που εντάσσεται στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Κρήτης 2000-2006, όπως διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο. Ελπίζουμε ο Γιώργης να κρατήσει τα κείμενα αυτά και να τα χρησιμοποιήσει μελλοντικά.
Ο Γιώργης δούλεψε με το μεράκι του αρχαιολόγου, του ιστορικού, του γεωγράφου, και βέβαια πρώτα απ’ όλα του Γεραπετρίτη που είναι παθιασμένος με τον τόπο του, όπως είχαμε πολλές φορές την ευκαιρία να διαπιστώσουμε. Αρχαιολόγου, γιατί αναφέρεται στα αρχαιολογικά ευρήματα κάθε χωριού. Ιστορικού, γιατί δίνει διαγραμματικά την πορεία κάθε χωριού μέσα στην Ιστορία. Και τα ίχνη πολλών χωριών φτάνουν και μέχρι τους προϊστορικούς χρόνους. Έπρεπε να ανατρέξει σε πηγές, να διαβάσει ειδικές μελέτες, δουλειά επίπονη, και για αυτό πρέπει να τον συγχαρούμε ιδιαίτερα. Του γεωγράφου η δουλειά φαίνεται ως η πιο εύκολη, όμως είναι η πιο απαιτητική. Δεν έπρεπε να παραληφθεί κανένα αξιοθέατο, τίποτα που ο επισκέπτης θα άξιζε τον κόπο να επισκεφτεί. Έτσι ενώ το ιστορικό-αρχαιολογικό μέρος ενδιαφέρει ιδιαίτερα τον κάτοικο, γιατί ίσως το αγνοεί, το αξιοθέατο ενδιαφέρει τον επισκέπτη. Ο Καλαμαυκιανός μαθαίνει ότι το χωριό του ήταν η αρχαία Λάρισα, ότι εκατοικείτο ήδη από τη Μινωική εποχή και ότι ανέδειξε κατά την εποχή της τουρκοκρατίας σπουδαίους οπλαρχηγούς όπως τον Νικόλαο Φωνιαδάκη και τον Ιωάννη Μπαριτάκη (Ο Λαμπράκης τιμά τους αγωνιστές της ελευθερίας αναφέροντας τους οπλαρχηγούς κάθε χωριού που παρουσιάζει). Ο επισκέπτης πάλι μαθαίνει ότι αξίζει να επισκεφτεί το Καστέλο με τα 224 σκαλοπάτια, το φαράγγι του Χαυγά, το αρχαίο ελαιοτριβείο, και τις εκκλησίες του αγίου Ιωάννου και του Αγίου Αντωνίου.
Και ο ξένος επισκέπτης;
Τα κείμενα του Γιώργη είναι και σε αγγλική μετάφραση, καλύπτοντας έτσι και τις ανάγκες των τουριστών. Η Κρήτη δεν είναι μόνο η Κνωσός και η Φαιστός, οι αρχαιολογικοί της χώροι για τους οποίους έχουν εκδοθεί τουριστικοί οδηγοί σε διάφορες γλώσσες. Είναι και τα χωριά της, οι φυσικές της ομορφιές, τις οποίες ο τουρίστας θα πρέπει να γνωρίσει. Και στο σημείο αυτό θα πρέπει να εξάρουμε την υπέροχη φωτογραφία του Φώτη Σέρφα, με την οποία αναδεικνύει τα αξιοθέατα κάθε χωριού.
Κλείνοντας θα θέλαμε να κάνουμε την υπόδειξη τα κείμενα αυτά μαζί με το φωτογραφικό υλικό να μπούνε στο διαδίκτυο. Όχι μόνο γιατί είναι δύσκολο να προμηθευτούν όλοι οι ενδιαφερόμενοι το βιβλίο αυτό, που όπως μαθαίνω έχει σχεδόν εξαντληθεί, αλλά και για να έχουν πρόσβαση στα κείμενα και στο φωτογραφικό υλικό ξένοι που έχουν την πρόθεση να επισκεφτούν την Κρήτη. Έτσι ο Άγιος Νικόλαος θα πάψει πια να είναι το όριο των επισκεπτών, ελλήνων και ξένων. Έχω βαρεθεί να ακούω ανθρώπους που επισκέφτηκαν την Κρήτη να μου λένε «Πήγα μέχρι τον Άγιο Νικόλαο». Υπάρχει και παραπέρα Κρήτη, εξίσου πανέμορφη, εξίσου μαγευτική, και αυτή την Κρήτη ανέδειξαν σ’ αυτό το βιβλίο ο Γιώργης Λαμπράκης και ο Φώτης Σέρφας. Μπράβο τους.