Χαρά Κοκκίνου, Χειρογραφώ

Χαρά Κοκκίνου, Χειρογραφώ, ΑΛΔΕ 2010, σελ. 75

Η παρακάτω βιβλιοκριτική δημοσιεύτηκε στο Λέξημα

Μια εντελώς πρωτότυπη στιχουργία και μια θεματική επινοητικότητα χαρακτηρίζουν αυτή την ποιητική συλλογή

Η Χαρά Κοκκίνου, δημοσιογράφος, που διεκδικεί τρεις πατρίδες (γεννήθηκε στη Γερμανία, μεγάλωσε στο Ηράκλειο και ζει στην Αθήνα) «χειρογραφεί» (πιστεύω σαν σχήμα λόγου. Όλοι οι νέοι, και η Χαρά Κοκκίνου είναι νέα κοπέλα, έχουν πολύ καλές σχέσεις με τον υπολογιστή) την πρώτη της ποιητική συλλογή.
Αυτό που εντυπωσιάζει σ’ αυτή τη συλλογή είναι πως, ενώ συνήθως οι νέοι ποιητές δεν αποφεύγουν την επίδραση, επίδραση που τους ακολουθεί ακόμη και μέχρι την ωριμότητα (βλέπε Σεφέρης και Έλιοτ), η Χαρά Κοκκίνου γράφει με έναν εντελώς πρωτότυπο τρόπο, με μια στιχουργία που σπάνια θα συναντήσει κανείς σε ποιητή.
Αυτό που χαρακτηρίζει την ποίησή της είναι η εμμονή στην ομοιοκαταληξία, μια ομοιοκαταληξία που προχωρεί σε δύο, σε τρεις, σε τέσσερις ή και περισσότερους στίχους. Αυτή η ομοιοκαταληξία που φαίνεται σαν εμμονή συναντάται μόνο στο Κοράνι και στη ραπ. Συχνά διακόπτεται από άλλη παρόμοια ομοιοκαταληξία, για να συνεχίσει πιο κάτω. Αλλά ας δώσουμε ένα δείγμα, το ποίημα «Ανείπωτα», από την ενότητα «Ερωτικά».
«Λοιπόν, θέλεις αλήθεια να σου πω;
Νομίζω πια πως δεν μπορώ
Είναι κι εκείνο το κενό
Ήρθε ξανά και κοροϊδεύει
-Δεν σε πιστεύει-
Φορά τα ρούχα σου και συνεχώς χορεύει
Και όσο γελάει
μου τραγουδάει
Ένα ρεφραίν και σιωπώ:
Αυτά τα ανείπωτα μας φέραν ως εδώ».
Σύντομα ποιήματα, μικροί στίχοι και φράσεις κοφτές, συχνά της μιας λέξης (το «Κυριακάτικο» είναι ίσως το πιο εκπροσωπευτικό), χαρακτηρίζουν αυτή τη συλλογή. Η μουσικότητα της ομοιοκαταληξίας ενισχύεται από συχνές παρηχήσεις, όπως στον έκτο στίχο του παραπάνω ποιήματος, που έχουμε την παρήχηση του χ: «Φορά τα ρούχα σου και συνεχώς χορεύει». Όμως ας παραθέσουμε ένα ακόμη ποίημα, για τη συντομία και για τα εφέ της παρήχησης και της παρονομασίας που το διακρίνουν.
«Φαντάσου… το φανταστικό
-Φάντασμα-
που σε διαφεντεύει!»
Η ενότητα «Το αλφαβήτα της ψυχής» είναι θεματικά πολύ πρωτότυπη.
ΘΗΤΑ
«Δεν μοιάζει με Θηλιά το Θήτα;
Το Θήτα του Θανάτου, δε ρωτά
Σφίγγει και σε πονά
Ένα ραβδί σ’ ανάπαυση στον κύκλο ακουμπά
Και ξαφνικά κτυπά…»
Η Βιρτζίνια Γουλφ αποτελεί πηγή έμπνευσης για ένα της ποίημα, όπως και ο Βαν Γκονγκ και ο Μονέ. Τη συγκίνηση από το θάνατο του ανιψιού της την καταθέτει σε ένα ποίημα, ενώ η «Κυριακή της θλίψης» τής εμπνέει δυο ακόμη ποιήματα.
Οι φωτογραφίες του Ανδρέα Λοΐζου και της Ειρήνης Κονιού που κοσμούν τη συλλογή σχεδόν διαστρέφουν το εικονικό σε ανεικονικό, δίνοντάς του τη μαγεία και το λυρισμό της αφηρημένης ζωγραφικής. Λειτουργώντας αντιστικτικά στα ποιήματα της Κοκκίνου, καταλαμβάνοντας τις αριστερές σελίδες, τα αναδεικνύουν και αναδεικνύονται ταυτόχρονα απ’ αυτά.
Κλείνοντας θα θέλαμε για άλλη μια φορά να υπογραμμίσουμε την πρωτοτυπία της στιχουργίας της Χαράς, καθώς και την εξαίσια μουσικότητα που αναδύουν τα ποιήματά της, που τα κάνει ιδιαιτέρως κατάλληλα για μελοποίηση.

Μπάμπης Δερμιτζάκης