Τζωρτζίνα Κουλιέρη, Κάτι αλλάζει γύρω στα 16

Τζωρτζίνα Κουλιέρη, Κάτι αλλάζει γύρω στα 16, ΑΛΔΕ 2012, σελ. 135

Η παρακάτω βιβλιοκριτική δημοσιεύτηκε στο Λέξημα

Τα καρδιοχτύπια του πρώτου έρωτα και την απελπισία του χωρισμού περιγράφει η νεαρή συγγραφέας στο πρώτο της μυθιστόρημα, το οποίο όμως τελειώνει αισιόδοξα.



Όταν πριν από πολλά χρόνια ο φίλος μου ο Αλέκος Ιερεμίας, υπεύθυνος του μαθητικού τμήματος του αριστερού γκρουπούσκουλου στο οποίο ανήκα, μας έφερε το βιβλίο «Τα ανήλικα» του δεκαοχτάχρονου τότε Τατσόπουλου, έκανα την πρόβλεψη ότι επρόκειτο για έναν ταλαντούχο νεαρό που θα διήνυε μια πολύ λαμπρή πορεία στα νεοελληνικά γράμματα. Την ίδια πρόβλεψη μπορώ να κάνω διαβάζοντας και το βιβλίο της δεκαεξάχρονης μαθήτριας Τζωρτζίνας Κουλιέρη, «Κάτι αλλάζει γύρω στα 16»: πρόκειται για μια ταλαντούχα νεαρή συγγραφέα.
Το νεαρό της ηλικίας της κάνει σχεδόν αναπόφευκτο το ότι θα ασχοληθεί με τις εμπειρίες των εφήβων: φιλίες, έρωτες, διαψεύσεις, απογοητεύσεις είναι το θέμα της. Το στόρι είναι το πιο τυπικό που θα μπορούσε να υπάρξει: ο έρωτας, ο χωρισμός, η οδύνη που ακολουθεί, το ξεπέρασμα.
Ενώ παλιά εθεωρείτο περίπου δεδομένο ότι ένας συγγραφέας τοποθετεί την ιστορία του σε κάποιο μέρος της πατρίδας του, τώρα με την παγκοσμιοποίηση, που έχει φέρει μια καινούρια μορφή κοσμοπολιτισμού, αυτό δεν είναι πια κανόνας. Η Φακίνου στο τελευταίο της μυθιστόρημα «Το τραίνο των νεφών» που διαβάσαμε πρόσφατα, τοποθετεί την πλοκή στην Λατινική Αμερική. Η Κουλιέρη τοποθετεί τη δική της ιστορία στο Σίατλ των ΗΠΑ. Η ηρωίδα της, που αφηγείται την ιστορία της, λέγεται Αλίσια, και Τάιλερ ο φίλος της. Όλα τα πρόσωπα του μυθιστορήματος είναι αμερικάνοι. Μόνο στο τέλος μαθαίνουμε ότι ο πατέρας της είναι ελληνικής καταγωγής, από τη Σαντορίνη.
«Αυτό που είχα νιώσει ήταν αγάπη, πραγματική αγάπη, για πρώτη φορά!» (σελ. 104).
Έχουμε διαβάσει μερικά διηγήματα για την «Πρώτη αγάπη» και έχουμε γράψει για δυο απ’αυτά. Είναι σχεδόν όλα τους αυτοβιογραφικά. Όμως σε αυτά ο χρόνος της αφήγησης απέχει πάρα πολύ από το χρόνο της ιστορίας. Εδώ η χρονική απόσταση είναι ελάχιστη, τα βιώματα είναι ακόμη πολύ ζωντανά, δεν έχουν μετατραπεί σε αναμνήσεις.
Από τις πιο συναρπαστικές σελίδες του μυθιστορήματος είναι εκείνες που αναφέρονται στο πριν της σχέσης, τότε που τυπικά υπάρχει η φιλία ενώ ουσιαστικά υπάρχει το βαθύ αίσθημα του έρωτα με την αβεβαιότητα του «μ’ αγαπά δεν μ’ αγαπά». Βέβαια κάποια στιγμή γίνεται το μεγάλο άλμα, της εξομολόγησης των αισθημάτων, με όλο το ρίσκο της απόρριψης που ενέχει. Εδώ ο ήρωας προλαβαίνει την ηρωίδα, που αρκετά ταλανίστηκε στην αβεβαιότητα και στον δισταγμό. Θα της εξομολογηθεί τον έρωτά του, που θα κάνει την Αλίσια να πετάξει στους ουρανούς: «… Μου αρέσουν αυτά που κάνεις, μου αρέσει όπως φέρεσαι, ο τρόπος με τον οποίο γελάς, ο τρόπος που με κοιτάς….» (σελ. 67). Να το ξεσήκωσε άραγε η Κουλιέρη από τους Ολύμπιανς, από το τραγούδι τους «Ο τρόπος»;




Είναι τρισευτυχισμένη. «Δεν υπήρχε βράδυ που να μην τον ονειρευόμουν. Πρωταγωνιστής των ονείρων μου, έμπνευση για τους στίχους μου, φως για τη μέρα μου, άνοιξη για τη ζωή μου, όλα ήταν αυτός» (σελ. 91).
Όμως αυτή η ευτυχία δεν θα κρατήσει για πολύ. Η συμπεριφορά του Τάιλερ αρχίζει να αλλάζει. Μήπως υπάρχει αντίζηλος;
Ναι, υπάρχει, και κάποια στιγμή θα την ανακαλύψει. Τότε θα αναγκαστεί, με πόνο ψυχής αφού είναι βαθιά ερωτευμένη, να προστατεύσει την αξιοπρέπειά της και να του ζητήσει να χωρίσουν. Όμως πρέπει να βρει τη δύναμη να το αντέξει. «Πολλές φορές η αλήθεια πονάει, αλλά όσο επώδυνη και αν είναι, στην τελική πρέπει να έχουμε το θάρρος, τη δύναμη και την τόλμη να την αντιμετωπίζουμε».
Η ένταση των αισθημάτων που βιώνει η ηρωίδα, τόσο στις στιγμές της ευφορίας όσο και στις στιγμές της πιο μαύρης απελπισίας, εκφράζεται πολύ παραστατικά από τη συγγραφέα με το εφέ της αποστροφής.
«Μοίρα, θεά του αναπάντεχου, μητέρα του απρόσμενου, εσύ που τα πάντα ανατρέπεις άλλοτε προς τη χαρά και άλλοτε προς τη λύπη…» (σελ. 90-91).



Η ικανότητα της Κουλιέρη δεν περιορίζεται όμως στην απεικόνιση της έντασης των συναισθημάτων της ηρωίδας της. Οι περιγραφές τοπίων, κάτι που δεν συνηθίζεται στη λογοτεχνία σήμερα, είναι από τις ωραιότερες που έχουμε συναντήσει. Και μπορώ να στοιχηματίσω ότι καλύτερες σελίδες για την Σαντορίνη από αυτές που υπάρχουν στις σελίδες 120-121 αυτού του βιβλίου δεν έχουν γραφεί.
Στην Κρήτη λέμε (το διάβασα στον Καζαντζάκη) «Καλώς τηνε τη συμφορά, μονάχα να ΄ναι μόνη». Ο χωρισμός δεν είναι η μόνη δυστυχία που πλήττει την ηρωίδα. Σαν να μην έφτανε αυτός, έρχεται από πάνω και ο χωρισμός των γονιών της. Έτσι ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν αρκετοί νέοι σήμερα, το χωρισμό των γονιών τους, το αξιοποιεί η Κουλιέρη για να αυξήσει το μέγεθος της οδύνης της ηρωίδας της, και να θαυμάσει ο αναγνώστης τη δύναμη της αντοχής της.
Το μυθιστόρημα αυτό δίνει μαθήματα ζωής, κυρίως βέβαια στους συνομήλικους αναγνώστες της συγγραφέως. Οι εφηβικοί έρωτες έχουν συνήθως ένα τέλος, και αυτό το τέλος βιώνεται με τρόπο οδυνηρό. Όμως πρέπει να το αντέξουν. (Παρεμπιπτόντως, στο facebook προσπάθησα να εμψυχώσω μια κοπέλα που αντιμετώπιζε την οδύνη του χωρισμού. Και πάλι παρεμπιπτόντως, από το facebook ξεκίνησε το φλερτ της Αλίσια και του Τάιλερ. Και πάλι παρεμπιπτόντως, αυτή η βιβλιοκριτική θα αναρτηθεί και στον τοίχο μου, στο facebook). Ο χωρισμός των γονιών είναι επίσης μια σκληρή πραγματικότητα για κάποιους νέους. Και αυτοί οι νέοι πρέπει να τον αντέξουν. Η ηρωίδα της Κουλιέρη άντεξε και τα δυο. «Μην απελπίζεσαι και δεν θ’αργήσει» παρηγορεί το τραγούδι αυτόν που μόλις χώρισε. Η Αλίσια στη Σαντορίνη θα συναντήσει τον Νικόλα, που την συντρόφευε στις καλοκαιρινές της διακοπές πριν χρόνια. Το καινούριο ειδύλλιο προσημαίνεται.



Το μυθιστόρημα αυτό θα το αγαπήσουν οι μεγάλοι και θα το λατρέψουν οι νέοι. Και περιμένουμε ανυπόμονα και τη συνέχειά του, όπως μας είπε η συγγραφέας στη μίνι συνέντευξη που της πήραμε.