Naser Taghvai, Tranquility in the presence of others (1973) and Captain Khorshid (1988)

Naser Taghvai, Tranquility in the presence of others (1973) and Captain Khorshid (1988)

http://www.imdb.com/title/tt0069727/

http://en.wikipedia.org/wiki/Nasser_Taghvai

 

  Το «Ησυχία όταν είναι άλλοι μπροστά» είναι ένα έργο ιρανικού νεορεαλισμού. Στο imdb μαθαίνω από έναν σχολιαστή ότι το σενάριο το έγραψε o Gholam Hussein Saedi που έγραψε επίσης το σενάριο για την «Αγελάδα» και τον «Κύκλο» του Dariush Mehrjui, και ότι το έργο αυτό, όπως και ο «Κύκλος», έκανε χρόνια να προβληθεί στο Ιράν, ενώ, αν θυμάμαι καλά, ο ίδιος ο Χομεϊνί έδωσε εντολή να προβληθεί η «Αγελάδα».

  Μπορώ να καταλάβω τις απαγορεύσεις. Ενώ η υπόθεση της αγελάδας διαδραματίζεται στην επαρχία, η υπόθεση του «Κύκλου» και της «Ησυχίας» διαδραματίζεται, αν θυμάμαι καλά, στην Τεχεράνη. Στην «Αγελάδα» το κεντρικό θέμα είναι η παθολογική αγάπη ενός αγρότη για την αγελάδα του ενώ στον «Κύκλο» είναι η διαφθορά που ενδημεί στην πρωτεύουσα και μολύνει τον νεαρό επαρχιώτη μόλις έχει φτάσει σ’ αυτήν, στην προσπάθειά του να επιβιώσει.

  Όμως η «Ησυχία» είναι άλλη υπόθεση. Πρόκειται για έναν ιρανικό νεορεαλισμό, επίσης ασπρόμαυρο, που η πλοκή του έχει να κάνει με αστικά περιβάλλοντα. Δίπλα στην κεντρική φιγούρα του συνταξιούχου συνταγματάρχη, που βυθίζεται σε βαθειά  κατάθλιψη όταν παίρνει σύνταξη με αποτέλεσμα να χρειαστεί νοσηλεία (εγώ, συνταξιούχος επίσης εδώ και δυο χρόνια, προς το παρόν την αποφεύγω γράφοντας αυτές τις γραμμές και άλλες παρόμοιες). Δίπλα σ’ αυτόν κινούνται οι δυο κόρες του με τους έρωτές τους, ο ένας από τους οποίους θα καταλήξει άδοξα, και η νεαρή γυναίκα του, που έχει την ηλικία που έχουν οι κόρες του. Την παντρεύτηκε στην επαρχία όπου είχε καταφύγει μετά την συνταξιοδότησή του και είχε φτιάξει μια φάρμα με κοτόπουλα, που όμως, για κάποιο λόγο που δεν μαθαίνουμε, την παράτησε και ήλθε στην Τεχεράνη.

  Το μετάνιωσε. Νοσταλγεί τη ζωή στην επαρχία (βρε μπας και πρέπει να γυρίσω κι εγώ στο Κάτω Χωριό;). Πίνει. Έχει παραισθήσεις.

  Τη γυναίκα του τη φλερτάρει ένας άνδρας του κύκλου τους. Αδέξια, όμως έτσι κι αλλιώς δεν υπήρχε περίπτωση να έχει επιτυχία. Στο τέλος του έργου τη βλέπουμε να περιποιείται τον άντρα της με στοργή στο νοσοκομείο.

  Πάντως δεν είναι μόνο το στόρι που προκάλεσε την απαγόρευση πιστεύω. Η ταινία, γυρισμένη στην προ Χομεϊνί εποχή, δείχνει ένα δυτικό Ιράν, με πάρτι, με γυναίκες χωρίς μαντήλα, με σκηνές ερωτικές που ενώ στα καθ’ ημάς δεν θεωρούνται καθόλου προκλητικές για το Ιράν σίγουρα είναι απαράδεκτες.

  Γράφοντας για πάρτι θυμήθηκα μια σκηνή από το Crimson gold του Jafar Panahi, όπου οι αστυνομικοί μπουκάρουν σε μια πολυκατοικία. Γιατί; Διότι τους κατάγγειλαν ότι σε κάποιο διαμέρισμα γίνεται πάρτι. Βλέπουμε τους συμμετέχοντες να βγαίνουν από την έξοδο της πολυκατοικίας με τη συνοδεία των αστυνομικών. Πάνε για το αστυνομικό τμήμα, αλλά το τι τους περιμένει ακριβώς δεν το ξέρουμε. Πάντως δεν νομίζω να τους αφήσανε με την υπόσχεση να μην το ξανακάνουν.  

Kaptain Khorshid

http://en.wikipedia.org/wiki/Captain_Khorshid

  Εν τάξει, να το πάρει το ποτάμι, η ταινία είναι βασισμένη πάνω στο μυθιστόρημα του Ernest Hemingway «To have and have not» (Να έχεις και να μην έχεις), για το οποίο κάναμε μια ανάρτηση το καλοκαίρι.

  Σε αντίθεση με την ταινία του Χάουαρντ Χωκς εδώ δεν υπάρχει κανένα ειδύλλιο, ακολουθώντας έτσι το πρωτότυπο. Όμως απουσιάζουν οι παράπλευρες ιστορίες που υπάρχουν στο έργο του Hemingway, πράγμα κατανοητό για την οικονομία του έργου. Τέλος ο Taghvai τοποθετεί την υπόθεση στα ιρανικά δεδομένα, κάτι που έχουν κάνει και άλλοι ιρανοί όταν εμπνέονται από δυτικά έργα, όπως π.χ. ο Dariush Mehrjui στον «Ταχυδρόμο» και στη «Σάρα». Με τον περιορισμό της πλοκής στα ουσιώδη και με τις αναγκαίες προσθήκες σε λεπτομέρειες, ο Taghvai καταφέρνει να αναδείξει τη δυναμική αλλά και τραγική προσωπικότητα του καπετάνιου, ο οποίος απογυμνώνεται διαδοχικά από το χέρι του, την περιουσία του, και ετοιμάζονται να του κατάσχουν το σκάφος. Δέχεται μια αποστολή με δολοφόνους την οποία είχε αρχικά αρνηθεί, όταν μαθαίνει ότι πρόκειται να του κατάσχουν το σκάφος. Όχι για το ποσό της αμοιβής, υποπτεύεται ότι δεν θα του το δώσουν ποτέ και ότι θα τον σκοτώσουν, αλλά για να εκδικηθεί αυτόν τον οποίο θα ληστέψουν αυτοί οι δολοφόνοι, για να αναχωρήσουν αμέσως μετά με το σκάφος του για κάποιο από τα κράτη του Κόλπου. Φροντίζει να πάρει μαζί του την καραμπίνα του, ξέροντας ότι θα του χρειαστεί, ενώ αποχαιρετώντας τη γυναίκα του παραπονιέται που έχει κόρες και κανένα γιο. Όχι, δεν το λέει γιατί, όπως όλοι οι μουσουλμάνοι, και όχι μόνο, θα προτιμούσε γιους και όχι κόρες, αλλά για να μπορεί ένας γιος να τους φροντίσει αν αυτός, για κάποιο λόγο, φύγει από τη ζωή.

   Δεν έχει καμιά αμφιβολία ότι οι ληστές αυτοί, όταν φτάσουν στον προορισμό τους, θα τους σκοτώσουν. Προσπαθεί να προετοιμάσει το έδαφος για την αντίσταση. Όμως οι ληστές καταφέρνουν να εξουδετερώσουν τον βοηθό του ρίχνοντάς τον στη θάλασσα. Στο μεταξύ αυτός έχει προλάβει να αρπάξει την καραμπίνα του. Αν και με το ένα χέρι, καταφέρνει και τους εξοντώνει όλους. Ένας όμως, ο τελευταίος, προλαβαίνει και τον μαχαιρώνει.

  Στο τέλος του έργου βλέπουμε δυο άνδρες στην προκυμαία να ατενίζουν με έκπληξη το σκάφος του καπετάνιου να μπαίνει στο λιμάνι, αλλά χωρίς να υπάρχει ίχνος ζωή πάνω του. Μάλλον θα καταφέρει να επιζήσει, αφού κατάφερε να το φέρει πίσω στο λιμάνι.

  Εξαιρετική ταινία, μας άρεσε πολύ.