Τριαντάφυλλος Η. Κωτόπουλος, Άνω τελείες και τέτοια

Τριαντάφυλλος Η. Κωτόπουλος, Άνω τελείες και τέτοια, Μανδραγόρας 2013, σελ. 37

Η παρακάτω βιβλιοκριτική δημοσιεύτηκε στο Λέξημα

Μια εξαιρετική ποιητική συλλογή από ένα πανεπιστημιακό δάσκαλο

    Έχουμε ήδη παρουσιάσει τη δεύτερη ποιητική συλλογή του Τριαντάφυλλου Κωτόπουλου που έχει τίτλο «Εδουάρδοι και Αλφρέδοι», έργο που εκδόθηκε το 2012. Αμέσως την επόμενη χρονιά, προσπαθώντας ίσως να αναπληρώσει τα 13 χρόνια που μεσολάβησαν από την έκδοση της πρώτης ποιητικής του συλλογής, ο Τριαντάφυλλος μας παρουσιάζει την τρίτη ποιητική του συλλογή «Άνω τελείες και τέτοια».

  Αστειευόμαστε, στο διάστημα αυτό ο Κωτόπουλος δεν έμεινε αδρανής, δημοσίευσε αρκετά έργα επιστημονικού περιεχομένου. Ίσως εκείνο το διάστημα υποστήριξε το διδακτορικό του, και, σίγουρο αυτό, εκλέχτηκε λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Το πότε αγνοούμε, το μόνο που ξέρουμε είναι ότι σ’ αυτό τον ένα χρόνο που μεσολάβησε ανάμεσα στην έκδοση της δεύτερης και της τρίτης ποιητικής του συλλογής εξελίχτηκε σε επίκουρο καθηγητή. Του ευχόμαστε να καλύψει το ταχύτερο και τις επόμενες δυο βαθμίδες.

  Και σε αυτή τη συλλογή αναγνωρίζουμε τις θεματικές της προηγούμενης: η σύγχρονη κοινωνικοπολιτική κατάσταση, προσωπικά βιώματα, η πανεπιστημιακή κοινότητα. Η σάτιρα είναι επίσης ο κυρίαρχος τόνος. Στο πρώτο ποίημα της συλλογής που έχει τίτλο «Νέα Τάξη» ο Κωτόπουλος καταλήγει:

  Δεν προλαβαίνω να ιστορήσω τον καιρό

και την εποχή μου. Οι υπόλοιποι στο μεταξύ,

τα τρωκτικά των νέων καιρών,

θεματοποιούν τα της κρίσης.

Διηγήματα, συλλογές (αντι)ποιητικές και τέτοια· φιέστες

Βλέπεις, τους πολλούς τους άγγιξε τώρα

-οι άλλοι, «εγκοσμίως», δεν είχαν αξία.

Άναψέ μου ένα τσιγάρο να τελειώνουμε μ’ όλους αυτούς τους υποκριτές

  Στο επόμενο ποίημα που έχει τίτλο «Επιστροφή» επίσης γράφει:

  Αγνοούσα πως τα μέτρια βιβλία

κι οι ισχυρές πιέσεις δίνουν τους κανόνες

  Και μπάζουν στον Κανόνα, θα συμπλήρωνα εγώ.

  Από το τρίτο ποίημα «Πρέσβεως φιλοξενία» θα ξεχωρίσουμε το στίχο:

  Με οικονόμο Βουλγάρα –τρίγλωσση, κλασική μουσική και τα λοιπά

  Αναφέρεται στο πρώτο κύμα λαθρομεταναστών. Γιατί για το δεύτερο, αμφιβάλλω, και όχι μόνο για το «και τα λοιπά».

  Στο «Επιστράτευση, Μάης του 2013» διαβάζουμε:

  Όλα καλά πήγαιναν δηλαδή, μέχρι που επιστράτευσαν την Άννα.

  Που, όπως έγραψα και στην κριτική για την προηγούμενη συλλογή, μπορεί και να την έλεγαν Ελένη.

  Στο «Ένας διαφορετικός Σεπτέμβρης» διαβάζουμε:

  Επανερχόμαστε

Σε μια πολιτική κατάσταση

που αιωρούνται κρεμάλες, μαχαίρια, απολυτότητες

  Εύχομαι να μην είναι οι στίχοι προφητικοί.

  Ο Μίμης Σουλιώτης ήταν ένας εξαιρετικός πανεπιστημιακός δάσκαλος και ποιητής. Στην προηγούμενη συλλογή ο Κωτόπουλος τού αφιερώνει ένα ποίημα, σ’ αυτήν εδώ τη συλλογή παραθέτει σαν στίχο μια δική του απόφανση που αποτελεί ταυτόχρονα και παραίνεση για νέους συγγραφείς.

  Δημιουργική Γραφή είναι το δημιουργικό σβήσιμο

  Να σημειώσουμε εδώ ότι ο Κωτόπουλος είναι υπεύθυνος του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών «Δημιουργική Γραφή».

  Μπορεί ο Τριαντάφυλλος να μην έχει γράψει campus novels, όμως έχει γράψει campus poems, τα οποία παραθέτει στη συλλογή σε μια ξεχωριστή ενότητα, «Τα πανεπιστημιακά». Στη πρώτο ποίημα με τίτλο «Γενική συνέλευση» σατιρίζει τις διαδικασίες εκλογής νέων ΔΕΠ, τους εκλέκτορες αλλά και τους υποψηφίους, οι οποίοι προσφέρουν γη και ύδωρ προκειμένου να πετύχουν την εκλογή τους.

  Στην προηγούμενη συλλογή του ο Κωτόπουλος αναφέρεται διακειμενικά στον Greimas (θεωρητικός του δομισμού) με τη φράση «σημειωτικό τετράγωνο», όμως εδώ αναφέρεται άμεσα σ’ αυτόν σε ένα ποίημα που έχει τίτλο «Εισήγηση κατά Greimas». Παρακολουθώντας την εισήγηση,

  Το κοινό ταξίδευε γοερά και δημιουργικότερα μακρόθεν της Κομοτηνής.

  Μου έχει τύχει κι εμένα.

  Το «Σκέτη» είναι ένα ποίημα ιδιαίτερα εικονοκλαστικό.

  Ο κουρέας μου κι ο Φουκώ

Δεν συναντήθηκαν ποτέ

Απ’ όσο ξέρω τουλάχιστον

Και θα ήταν δύσκολο κιόλας κι ατελέσφορο

Όμως ο κυρ-Χρήστος μού’ μαθε

Κι ο Μισέλ άλλα τόσα

Ο μικρός μαλάκας, όταν μεγαλώσει, θα γίνει μεγάλος μαλάκας

Μπορείτε να το εντάξετε στο θυμοσοφικό ή στο φουκωικό λόγο

Δεν αλλοιώνεται το νόημα σε καμία των περιπτώσεων

  Η τελευταία ενότητα έχει τίτλο «Απουσίες και είδωλα». Διαβάζουμε στο ποίημα «Η φωτογραφία»:

 

  Ποιήτριες που δεν ρισκάρουν ούτε μια ζαριά στον έρωτα

Αλλά πεζογραφούν διαρκώς τα σωθικά τους·

μαλωμένες και μ’ αυτά 

  Όμως οι ποιητές;

  Μέχρι τώρα παράθεσα στίχους. Καιρός να παραθέσω και μια φράση: «στο αντιποιητικό κρεσέντο της συλλογικότητας».

  Μακριά από μας.

  Πολύ συχνά οι ποιητές παραθέτουν στις συλλογές τους ποιήματα για την ποίηση ή για τον ποιητή. Στο τελευταίο ποίημα με τίτλο «Διαμεσολάβηση» ο Κωτόπουλος γράφει ότι «Ο ποιητής… προτιμά με ρήματα… Με ουσιαστικά ομιλούν οι επιστήμονες».  

  Ο Κωτόπουλος πατάει και στα δυο. Ως ποιητής πατάει στα ρήματα και ως επιστήμονας (πανεπιστημιακός δάσκαλος) στα ουσιαστικά. Κολοσσός και στα δυο.

Μπάμπης Δερμιτζάκης