Rafi Pitts, Sanam (2000)
Έχουμε γράψει για άλλα δυο έργα του Rafi Pitts, το «Είναι χειμώνας» (2006) και «Ο κυνηγός» (2010) στην ίδια ανάρτηση.
Σήμερα θα γράψουμε για τη «Σανάμ».
Η Σανάμ είναι η μητέρα του Ίσα (Ιησούς). Τον
άντρα της τον σκότωσαν ως ζωοκλέφτη τα τσιράκια του τσιφλικά. Ο γιος όμως ξέρει
ότι το άλογο ήταν δικό τους, αφού ο πατέρας του το μεγάλωσε από μικρό. Τσακώνεται
με όλους αυτούς που θεωρούν τον πατέρα του κλέφτη και ληστή. Ονειρεύεται να το
πάρει πίσω. Πράγματι κάποια στιγμή το κλέβει, αφού το επισκέπτεται σχεδόν
καθημερινά χαϊδεύοντάς το πίσω από τα συρματοπλέγματα. Η μητέρα του προσφέρει τα
χρυσαφικά της στον τσιφλικά για να του φέρει πίσω το γιο της.
Η τελευταία σκηνή είναι επανάληψη της πρώτης.
Βλέπουμε τους καβαλάρηδες να καλπάζουν προς ένα ορισμένο σημείο, κρυμμένο πίσω
από τα δένδρα. Μετά ακούμε τους πυροβολισμούς. Στη θέση του Ίσα είναι τώρα η
μητέρα του, που τρέχει να προλάβει.
Δραματική ταινία, που δείχνει την σκληρότητα
των δυνατών (οι αστυνομικοί αποπέμπουν τη Σανάμ κάθε φορά που πηγαίνει να
καταγγείλει το φόνο του άντρα της), την αγωνία της να επιβιώσει φροντίζοντας το
γιο της (αρνείται τα προξενιά) και κυρίως την εμμονή του μικρού να υπερασπίζεται
τον πατέρα του και να πάρει το κλεμμένο τους άλογο πίσω. Επίσης βλέπουμε
αρκετές ηθογραφικές σκηνές, όπως ένα γάμο και μια τελετουργία με ένα άλογο
πληγωμένο με βέλη αλλά όρθιο, σαν ταύρος σε ταυρομαχία. Στο τέλος βλέπουμε να
το απομακρύνουν από το χώρο της σκηνής. Είναι κάτι σαν αποδιοπομπαίος τράγος; Οι
ιρανοί θα ξέρουν.
Στην προηγούμενη ανάρτησή μου χαρακτήρισα τον
Πιτ αγγελοπουλικό. Και σ’ αυτή την ταινία εντοπίζουμε τα ίδια χαρακτηριστικά,
αν και σε μικρότερο βαθμό. Αφαιρετικότητα, σιωπές, κάποια αργόσερτα πλάνα,
εικαστικότητα, όμως οι διάλογοι είναι αρκετά «φλύαροι». Παρά τη φλυαρία τους όμως,
το μόνο που μαθαίνουμε είναι ότι ο πατέρας ήταν όντως ανεπρόκοπος και κλέφτης,
υποθέτουμε πάντως ότι το άλογο ήταν δικό του αφού το μεγάλωσε από μικρό, και
δεν ξέρουμε αν ο τσιφλικάς πήρε ή δεν πήρε τα χρυσαφικά που του πρόσφερε η
μητέρα.
Γράφω την πλοκή του έργου γιατί δεν θυμάμαι
καλά την πλοκή στον «Κυνηγό», έργο για το οποίο έγραψα ότι δεν μου άρεσε. Εδώ
διαβάζω (στο γερμανικό λήμμα της βικιπαίδειας, που είναι πολύ πιο εκτεταμένο
από το αγγλικό) ότι είναι «μια καφκική παραβολή για τη δικτατορία και την
αυθαιρεσία, για τους μηχανισμούς καταπίεσης». Δεν νομίζω ότι οι περισσότεροι
θεατές συνειδητοποίησαν τον παραβολικό στόχο της ταινίας, το πιο πιθανόν είναι
ότι την απόλαυσαν σαν μια καλογυρισμένη αστυνομική ταινία.
Για τους γερμανομαθείς, αλλά και για πιθανή
δική μου μελλοντική χρήση, επικολλώ το αντίστοιχο απόσπασμα για τον «Κυνηγό». Ποιος
ξέρει, μπορεί κάποια στιγμή να μη λειτουργεί ο παραπάνω σύνδεσμος.
2010 erhielt Pitts für seinen vierten
Spielfilm Zeit des Zorns (Originaltitel: Shekarchi,
englischsprachiger Festivaltitel The Hunter) erneut eine Einladung in
den Wettbewerb der Berlinale, in dem er auch
sein Debüt als Schauspieler gab. Der Filmemacher schlüpfte in die Rolle eines
ehemaligen Gefängnisinsassen, dessen Ehefrau und Tochter bei einem
Polizeieinsatz gegen Demonstrationen in Teheran erschossen werden. Anstatt in
melancholische Apathie zu verfallen, beginnt der Freizeitjäger
zurückzuschlagen. Der regierungskritische Film entstand vor den Präsidentschaftswahlen in der
iranischen Hauptstadt und im Norden des Landes und wurde durch eine
Kurzgeschichte Bozorg Alawis und einem tatsächlichen Ereignis
inspiriert.[15] Die
Figur des Ali wurde noch vor der Uraufführung von Shekarchi als „etwas
Neues im iranischen Gegenwartskino“ interpretiert, während der Film selbst
als „kafkaeske Parabel über Diktatur und Willkür, über die Mechanismen der
Repression“ gelobt wurde.[6]
Sowohl It’s Winter als auch Shekarchi gehören zusammen. „Der
erste Film handelt von einem Mann, der geschlagen wird. Der zweite von einem,
der zurückschlägt“, so Pitts.[6]
Der Regisseur breche „mit dem milden Humanismus des neuen iranischen Films“,
der anrührenden Menschlichkeit, wie sie Majidi oder Kiarostami zum Ausdruck
bringen, so die Frankfurter Allgemeine Zeitung. Nach der ausweglosen Düsternis
seines vorangegangenen Films treibe es Pitts hier auf die Spitze, so Hans-Jörg
Rother
No comments:
Post a Comment