Κυριακή Λυμπέρη, Το κάλλος και το τραύμα

Κυριακή Λυμπέρη, Το κάλλος και το τραύμα, Γαβριηλίδης 2012, σελ. 63

Η παρακάτω βιβλιοκριτική δημοσιεύτηκε στο Λέξημα

Στοχαστική, υπαρξιακή, ελεγειακή και λυρική ποίηση

  Το «Κάλλος και το τραύμα» είναι η τρίτη ποιητική συλλογή της Κυριακής Λυμπέρη.

  Η Κυριακή Λυμπέρη είναι γέννημα και θρέμμα της Χαλκίδας, όπου εργάζεται ως κτηνίατρος στο δημόσιο. Ποιήματά της έχουν αναρτηθεί σε λογοτεχνικά διαδικτυακά περιοδικά.

  Όπως συμβαίνει με τις περισσότερες ποιητικές συλλογές, τα ποιήματα δεν ομαδοποιούνται σε μια συγκεκριμένη θεματική. Προϊόντα έμπνευσης της στιγμής έχουν ένα εύρος θεματικό, από στοχαστικά και υπαρξιακά μέχρι λυρικά και ελεγειακά.

Η επανάληψη μόνο σώζει

η συνέχεια (σελ. 11)

  Ο ψυχαναγκασμός με την επαναληπτικότητά του εκφράζει ακριβώς αυτή την ανάγκη για σωτηρία, δίνοντας εκείνη την αίσθηση ασφάλειας που χρειάζεται απελπισμένα ο νευρωσικός σε ένα κόσμο όπου τα πάντα ρει.

  Όχι μόνο η επανάληψη. Στα «Ενθύμια» διαβάζουμε:

Επειδή οι περισσότεροι

Ακουμπούν στα πράγματα καλύτερα·

μοιάζουν ευστάθεια να ’χουν τα χειροπιαστά (σελ. 50-51).

  Και ένας στοχασμός για τη θλίψη.

Μήπως δεν έμαθα

ότι η θλίψη είναι χρειαζούμενη

αποσκευή για να φυλάμε τα πολύτιμα,

μήτρα να γεννηθεί ευσχήμων εαυτός

ενήλικος

πονετικός; (σελ. 14)

  Στο «Σχολείο» διαβάζουμε:

Στο σχολείο των δέντρων μαθητεύω

να σκάβω επιμένω ψάχνοντας

βαθιά

το νόημα της ρίζας (σελ 47).

  Το ανικανοποίητο του σύγχρονου ανθρώπου εκφράζεται υπέροχα στους παρακάτω στίχους.

Η παρουσία της σάρκας μας βαραίνει

σαν ρούχο περιττό.

Ξένοι στα ξένα νοιώθουμε

πατρίδα κάποια μας καλεί αλλού,

της Εύας τα φιλιά

παρηγοριά παροδική (σελ. 13)

  Στη «Νοσταλγία» θρηνεί,

Γιατί σώνουν τα πράγματα σιγά σιγά

κλαδεύει ο καιρός το πολύ.

Και μετά

ζωής επεισόδια

σε ναφθαλίνης κλίνη αναπαύονται

ώσπου η νοσταλγία να φανεί

την επικράτειά της ν’ απαιτήσει

κυριαρχικά (σελ. 29)

  ενώ στο «Άνοιξης σώμα» αγαλλιάζει

Ωραία που είναι τα βουνά!

Ορθώνουνε τα στήθη τους καμαρωτά

φορούνε το πράσινό τους πανωφόρι

και παραδίνονται στην αγάπη του ήλιου,

ωραία που είναι η γαλάζια στέγη του ουρανού

με τα μικρά ζωγραφιστά της σύννεφα,

ωραία και η μέλισσα…

Λοιπόν το τίποτά μου χάνεται στην ομορφιά

να τη βυζάξει θέλει αχόρταγα·

…..

επιτέλους η Άνοιξη διημερεύει στην καρδιά. (σελ. 52)

  Συχνά είναι παραινετική:

Μην τύχει κι αμελήσετε ν’ αγαπηθείτε (σελ. 26)

  Άλλες φορές προβαίνει σε τολμηρούς ποιητικούς ορισμούς:

Επειδή ελευθερία σημαίνει

να διακόπτεις την τροχιά σου (σελ. 27)

  Οι μεταφορές της είναι ολότελα καίριες.

Ο φίλος μου το φως

ο πιο ωραίος εραστής (σελ. 8).

  Ένας άνδρας, όπως ο Γκαίτε, θα έλεγε «η πιο ωραία ερωμένη». Οι τελευταίες του λέξεις ήταν «φως, περισσότερο φως». Όχι, ο ποιητής Γκαίτε δεν ήταν δυνατόν να μιλάει στις τελευταίες του στιγμές μεταφορικά.

  Τα διακείμενά της ντύνουν σύγχρονους προβληματισμούς. Στο «Ή ταν ή επί τας» διαβάζουμε:

Μάνα

το ξεπροβόδισμα

δεν ήταν για τον πόλεμο με τα σπαθιά…

ήταν κυρίως για τον άλλο πόλεμο

τον καθημερινό·

….

δύσκολο μάνα μου το ταν,

τουλάχιστον το επί τας

ας είναι με τιμή (σελ. 44).

  Και βέβαια δεν ήταν δυνατόν να μην ανιχνεύσουμε και εδώ ιαμβικούς δεκαπεντασύλλαβους.

 

Μες στα ποτήρια έψαχνα το βάθος των πραγμάτων (σελ. 36)

και

Χείλη τραυλίζοντα εγώ και μάτια που δε βλέπουν (σελ. 56).

 

  Δεν είναι μόνο ο ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος. Η Λυμπέρη «παρασύρεται» συχνά σε ζευγαρωτές ομοιοκαταληξίες, ανισοσύλλαβων όμως πάντα στίχων. Θα κλείσουμε την παρουσίασή μας με ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από τις «Βασικές ερωτήσεις», ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά ποιήματα της συλλογής, θεματικά και υφολογικά.

Πού πηγαίνουν οι αγαπημένοι;

Ξέρω, τα κόκαλά τους γίνονται δέντρα, γη·

μα η ψυχή σε ποια τεθλασμένη κατοικεί;

Αν περιέχει αδικία

η Δημιουργία

μήπως είναι μεγαλύτερη η αναλγησία

του αναίτιου;

Μήπως το τίποτα

μας ρουφάει ξετσίπωτα; (σελ. 53)

Μπάμπης Δερμιτζάκης