8. Αμερικάνικος πολιτιστικός ιμπεριαλισμός

8. Αμερικάνικος πολιτιστικός ιμπεριαλισμός

  Μόλις είδα μια αμερικάνικη ταινία, The Shawshank redemption, που οι έλληνες την μετάφρασαν, επί το εμπορικότερον, «Η τελευταία έξοδος: Ρίτα Χέηγουορθ» (1994), του Φρανκ Ντάραμποντ. Η «Ραδιοτηλεόραση» την είχε με τρία αστέρια. Την είδα τελικά πολύ ευχάριστα. Και σκέφτηκα τότε την αντίληψή μου για τον «αμερικάνικο πολιτιστικό ιμπεριαλισμό». Εννιά ταινίες στις δέκα είναι αμερικάνικες, έτσι, δηλώνω σε εχθρούς και φίλους, προσπαθώ να βλέπω όσο γίνεται πιο πολλές μη αμερικάνικες ταινίες. Οι κινέζικες έχουν την προτίμησή μου, γιατί κάνω εξάσκηση στη γλώσσα, και ακολουθούν οι γιαπωνέζικες.

  Απόψε, βλέποντας αυτή την ταινία, σκέφτηκα ότι η αντίληψή μου αυτή παραείναι δογματική. Αν ζούσα στη Νάξο, στη Μήλο ή τη Μυτιλήνη την κλασική εποχή, θα έλεγα «όχι στον αθηναϊκό ηγεμονισμό, όχι στον Αισχύλο, όχι στο Σοφοκλή, όχι στον Ευριπίδη;» (ο ηγεμονισμός ήταν το αντίστοιχο του σημερινού ιμπεριαλισμού, αν και όχι ακριβώς ταυτόσιμος. Οι αθηναίοι φορολογούσαν τους συμμάχους. Ο Μπους αντίθετα, άκουσα απόψε στις ειδήσεις, δίνει οικονομική βοήθεια στο Αφγανιστάν),

  Βέβαια, οι αμερικανοί δεν έχουν τον κινηματογραφικό Σοφοκλή, Αισχύλο ή Ευριπίδη τους, έχουν όμως τον Αριστοφάνη τους, τον Γούντυ Άλλεν, που διαθέτει μια σάτιρα εξίσου καυστική. Είναι καιρός να ισορροπήσει το εκκρεμές, όπως θα έλεγε ο πνευματικός μου πατέρας, ο Κόνραντ Λόρεντς (γεννήθηκε την ίδια χρονιά με τον πατέρα μου (1903), και πέθανε τη χρονιά που ο πατέρας μου πέθαινε σαν ανεξάρτητη ύπαρξη (1988), όταν μου δήλωσε ότι φοβάται πια να μείνει μόνος του, μη στραβωθεί, και τον πήρα μαζί μου στην Αθήνα, για να πεθάνει εννιά χρόνια αργότερα, ευτυχώς όχι ολότελα στραβός. Πρόλαβε και διάβασε το 1991 το βιβλίο μου για την κρητική λογοτεχνία. Το χωριό μου, που εκδόθηκε το 1995, δεν μπορούσε πια να το διαβάσει. Μια από τις ενοχές μου είναι που δεν του το διάβασα, παρόλο που το συζητήσαμε αρκετά).

29-1-2002