Γιάννης Οικονομίδης, Σπιρτόκουτο, Ψυχή στο στόμα, Μαχαιροβγάλτης και Το μικρό ψάρι

Γιάννης Οικονομίδης

 Σπιρτόκουτο (2003)

Εντάσεις και συγκρούσεις δίνουν το στίγμα και καθορίζουν το κλίμα της ταινίας. Πρόκειται για μια ιδιαίτερη πρωτότυπη ταινία, που δείχνει τους ήρωες σε ένα διαρκή τσακωμό. Διακρίθηκε με το βραβείο της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου (Π.Ε.Κ.Κ.) στο 44ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Είναι η πρώτη ταινία του Οικονομίδη και με αυτή έκανα τη γνωριμία μαζί του πριν λίγους μήνες, μια από τις ταινίες που μου συνέστησε ο φίλος ο Δημήτρης.

Η ψυχή στο στόμα (2006)

Στο ίδιο κλίμα με το «Σπιρτόκουτο» κινείται και η «Ψυχή στο στόμα». Η προσχηματική υπόθεση είναι η εξής: ένας άντρας που υφίσταται φοβερό bullying από διάφορους, θα εκτονώσει την οργή του στο τέλος με δραματικό τρόπο.

Οι βρισιές που ανταλλάσσουν μεταξύ τους τα πρόσωπα του έργου είναι άλλο πράγμα. Η λέξη «μαλάκας» θα ακούστηκε περισσότερες φορές από όσες ακούστηκε σε όλα τα ελληνικά έργα που γυρίστηκαν μέχρι σήμερα, και ίσως και σ’ αυτά που θα γυριστούν μέχρι το 2115. Μου θύμισε τα «Φτερά μπεκάτσας» του Θανάση Βαλτινού, με ένα επίσης χυδαίο υβρεολόγιο a la play Strindberg, όπου μέτρησα τη φράση «σκατά στα μούτρα σου» μέχρι τη μέση του έργου επτά φορές.

Πώς κάθισα και είδα αυτό το έργο μέχρι τέλους;

Ο μαλάκας.

Knifer (Μαχαιροβγάλτης, 2010)

Στο «Μαχαιροβγάλτη» τελικά ο Οικονομίδης δένει τις αγαπημένες του σκηνές σε πιο σφιχτή πλοκή. Είναι πολύ λιγότερες, με αρκετά μεσοδιαστήματα αγγελοπουλικής μούγγας. Όμως είναι επίσης σκληρά νατουραλιστική ταινία. Το σασπένς και το απροσδόκητο κάνουν αποφασιστικά την εμφάνισή τους. Τι θα γίνει, θα ανακαλύψει ο θείος τη σχέση του ανιψιού με τη γυναίκα του;

Το ρεαλιστικό τέλος είναι παρόμοιο με αυτό του Match point.

Αυτή η ταινία μου άρεσε.

Το μικρό ψάρι (2014)

Αυτή η ταινία μου άρεσε πολύ περισσότερο από τον «Μαχαιροβγάλτη». Και βέβαια όχι μόνο επειδή είναι έγχρωμη, σε αντίθεση με τις προηγούμενες.

Θυμάμαι ένα φίλο μου, συγχωρεμένο τώρα, που ρωτούσε πάντα αν η ταινία που θα βλέπαμε στο θερινό σινεμά του χωριού μας είναι έγχρωμη. Οι ασπρόμαυρες δεν του άρεσαν καθόλου. Και μιλάμε για δεκαετία ’60.

Η εμμονή σε διαλόγους με την πιο αργκό γλώσσα που υπάρχει, που χαρακτήριζε τον Οικονομίδη κυρίως στις δυο πρώτες ταινίες του, έχει μειωθεί. Μάλιστα συχνά δεν έχουμε διάλογο αλλά μονόλογο, με ακροατή τον σιωπηλό Στράτο.

Ο Στράτος είναι άνθρωπος του υποκόσμου αλλά μπεσαλής. Δεν ξεχνάει ότι ο Λεωνίδας του έσωσε τη ζωή στη φυλακή, και τώρα μαζεύει χρήματα με άλλους φίλους για να οργανώσουν την απόδρασή του.

Πώς τα βρίσκει;

Όχι βέβαια από την εργασία του (εργάτης σε αρτοποιείο) που την έχει για κάλυψη. Εκτελεί συμβόλαια θανάτου. Γι’ αυτή τη δουλειά πληρώνεται καλά.

Όμως μιλάμε για υπόκοσμο. Τον Λεωνίδα τον σκοτώνουν και παίρνουν τα υπόλοιπα χρήματα. Και ο Στράτος αρχίζει άλλες εκτελέσεις, χωρίς αμοιβή αυτή τη φορά.

Η ζωή του είναι πια χωρίς νόημα. Ξέρει ότι έρχεται η σειρά του. Την περιμένει με ηρεμία, με αδιαφορία.

Καταπληκτική η ερμηνεία του Βαγγέλη Μουρίκη, και φαντάζομαι χάρη σ’ αυτήν η ταινία κυκλοφόρησε στο εξωτερικό με τον τίτλο «Στράτος».

Ο εξαιρετικός σκηνοθέτης που έπασχε σεναριακά έχει βρει πια τον εαυτό του. Περιμένουμε με ανυπομονησία την καινούρια του ταινία.  

 

Η μπαλάντα της τρύπιας καρδιάς, 2020. Έχω αναρτήσει εδώ