Srđan Dragojević-We are not angels 2 (2005) Atomski zdesna (Holidays in the sun, 2014)

Srđan Dragojević-We are not angels 2 (2005) Atomski zdesna (Holidays in the sun, 2014)

 Έχουμε δει τα περισσότερα έργα του Dragojevic. Σειρά έχουν σήμερα δυο ακόμη έργα του.

 Και πρώτα πρώτα το «Δεν είμαστε άγγελοι 2». Για να υπάρξει το 2, προφανώς είχε μεγάλη επιτυχία το 1. Είδαμε και το «Δεν είμαστε άγγελοι 3», όπου όμως ο Ντραγκόγιεβιτς υπογράφει μόνο το σενάριο.

Βλέπουμε και εδώ τις δυο «αδελφές», τον άγγελο και το διάβολο, να στοιχηματίζουν ποιος από τους δυο θα καταφέρει να επηρεάσει τα πρόσωπα της ιστορίας, ο άγγελος για το καλό και ο διάβολος για το κακό. Και τα πρόσωπα αυτά είναι ο πατέρας και η κόρη. Είναι χωρισμένος με τη γυναίκα του, αλλά αυτή έχει κάπου να πάει, και έτσι πρέπει να μείνει μαζί της για μια βδομάδα, για να την προσέχει. Ακολουθούν πολλά κωμικά επεισόδια με αυτή τη σχέση μπαμπά-κόρης. Και βέβαια η κεντρική του μέριμνα είναι να την προφυλάξει από διάφορους ερωτιδείς.

Υπάρχει μια γελοιογραφία που πρέπει να την έχω κρατήσει, αλλά δεν την βρίσκω. Μπορεί να είναι και ανέκδοτο. Παίρνουν την κοπέλα στο κινητό. Δεν απαντάει. Κάνουν διάφορες εικασίες γι’ αυτό, η μητέρα, ο αδελφός, η αδελφή… Και ο πατέρας: -Με ποιον άραγε να πηδιέται τώρα και δεν απαντάει. Και η κοπέλα: -Πού στο διάβολο να το βρω το κινητό, με τόσα πράγματα που έχω στην τσάντα μου.

Φτάνει στο σημείο ακόμη και να πληρώσει ένα πιτσιρικά για να την παρακολουθεί. Ακούμε και την ατάκα: Οι μισοί γιουγκοσλάβοι παρακολουθούν τους άλλους μισούς.

Τελικά ο ένας ερωτιδέας έκανε μια μ…κία με αποτέλεσμα να καταστραφεί το αμάξι του μπαμπά, ενώ ο δεύτερος πήγε να τη βιάσει (στο μυαλό μου έρχεται το ίδιο μοτίβο σε μια ταινία με τον Ρόμπερτ ντε Νίρο, αλλά μου είναι αδύνατο να τη θυμηθώ).

Και ο τρίτος;

Είναι ο πιτσιρικάς που την παρακολουθούσε. Άπειρος αυτός, όμως η 15χρονη κόρη (δεκαπεντάχρονη και η Mirka Vasiljevic που την υποδύεται) θα τον ξεβγάλει κανονικά.

Και το χάπι εντ: τελικά φαίνεται να τα ξαναβρίσκουν οι γονείς, αφού το βράδυ της επιστροφής της μαμάς «βγάλανε τα μάτια τους», όπως θα έλεγε και ο Ζορμπάς.

Το «δίδαγμα» που αποκόμισα από τη μελέτη μου της παραψυχολογίας που καρπός της ήταν το πρώτο μου βιβλίο «Παραψυχολογία, μύθος ή πραγματικότητα» είναι πως δεν μπορούμε να είμαστε ποτέ 100% σίγουροι για τίποτα. Εγώ, φονταμενταλιστής υλιστής, τα παραψυχικά φαινόμενα τα θεωρούσα αγυρτείες. Είχα κάνει λάθος.

Τη σκέψη αυτή την έκανα σκεφτόμενος τον διάβολο και τον άγγελο της ταινίας: Λες να…

Εν τάξει, δεν δίνω πάνω από 1% στην πιθανότητα, αλλά δεν την αποκλείω.

Το δεύτερο έργο είναι  το «Διακοπές στον ήλιο».

Θυμάμαι, είχαμε πάει κι εμείς σε μια τέτοια συγκέντρωση. Πριν πολλά χρόνια. Μας «πουλούσαν» ένα διαμέρισμα σε κάποια παραλία για δυο βδομάδες το χρόνο, με υποχρέωση να πληρώνουμε έξοδα συντήρησης.

Δεν τσιμπήσαμε βέβαια, το σπίτι μας στην Κρήτη απέχει 7 χιλιόμετρα από την παραλία, αλλά είχαμε μια περιέργεια να μάθουμε. Δυο φίλοι μου τσίμπησαν, και διαπίστωσαν ότι άνθρακες ο θησαυρός. Γρήγορα τους πήρε ο κόσμος χαμπάρι και τα μάζεψαν κι έφυγαν. Και πήγαν στην Κροατία. Εκεί τους παρακολουθεί η κάμερα του Ντραγκόγιεβιτς, σε μια κωμωδία σπαρταριστή, σατιρική, και σε αρκετά σημεία στυφή.

Παρατηρούμε τις απεγνωσμένες προσπάθειες των πωλητών να πείσουν τους υποψήφιους πελάτες. Μια φουκαριάρα κυριολεκτικά εκλιπαρεί, σε κάποια από τα πιο κωμικά επεισόδια της ταινίας.

Το αφεντικό είναι ανάπηρος και κινείται, σαν τον Σόιμπλε, με ηλεκτροκίνητο καροτσάκι. Η γυναίκα του τα έχει με τον Mladen, ένα σέρβο πωλητή. Οπότε της κάνει κέφι τον βουτάει και πηγαίνουν στην τουαλέτα για να το κάνουν. Μια φορά μάλιστα τον κόβει στη μέση του ξυρίσματος. Ο Mladen λογοφέρνει με τον Omer, ένα μουσουλμάνο Βόσνιο, που πιο πριν του είχε δώσει κρυφά τσίπουρο μια και, ως μουσουλμάνος, απαγορεύεται να πίνει οινοπνευματώδη.

Θυμάται τι επέτειο είχαν την τάδε μέρα το 1995; τον ρωτάει ο Ομέρ.

Πώς δεν θυμάται, δέκα χρόνια από το θάνατο του Τίτο.

Όχι, δεν εννοεί αυτό, ήταν τότε που το σέρβικο πυροβολικό που είχε περικυκλώσει το Σεράγιεβο έριξε μια οβίδα μέσα στον κόσμο που περίμενε σε κάποια ουρά, και πάνω από 70 άτομα σκοτώθηκαν, ανάμεσα στους οποίους και οι δυο αδελφές του.

Αλλά και ο Mladen έχει την αντίστοιχη δική του ιστορία. Θα την πει στον Ομέρ και τη γυναίκα του στο νοσοκομείο, όπου έχει πάει να τους βρει. Θέλει να δει πως είναι ο μικρός γιος τους που έπεσε και κτύπησε θανάσιμα, και βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση στο χειρουργείο. Δεν είχε προλάβει να την πει στο ξενοδοχείο, και τώρα ο Ομέρ του ζητάει να τους την πει.

Το αφεντικό με τη γυναίκα του, όταν άκουσαν ότι θα πήγαινε στο νοσοκομείο για το παιδί του Ομέρ, τον εκβιάζουν να προσπαθήσει να τον πείσει να αγοράσει. Αυτός πράγματι κάνει την παρουσίαση κατόπιν παρότρυνσης του Ομέρ, έχει τα πάντα μέσα στη τσάντα του, αλλά καταλήγει λέγοντάς τους ότι δεν αξίζει τον κόπο να αγοράσουν.

Μα τι λέει, τρελάθηκε; λένε αγανακτισμένοι. Το μέρος είναι καταπληκτικό για να περνάει ο γιος τους τις διακοπές. Τον σπρώχνουν και τον ρίχνουν κάτω. Του παίρνουν το χαρτί και υπογράφουν. Εκείνη τη στιγμή βγαίνει έξω ο γιατρός και τους φωνάζει. Μπαίνουν μέσα. Ο Mladen παρακολουθεί από την τζαμαρία. En face ο γιατρός. Με σοβαρή έκφραση κάτι τους λέει. Ο Mladen καταλαβαίνει. Ο γιος τους πέθανε πάνω στην εγχείρηση.

Τραγικό τέλος.

Μα δεν παραβιάζεται μια στοιχειώδης αρχή, η κωμωδία να έχει πάντα ευχάριστο τέλος;

Είπαμε, δεν είναι καθαρή κωμωδία, είναι σατιρική κωμωδία. Και η σάτιρα, αν και τις περισσότερες φορές είναι κωμική, έχει και τις στυφές της στιγμές. Κάποιες φορές μάλιστα είναι ολότελα αγέλαστη.

Στην προηγούμενη ανάρτησή μας για την ταινία του Tony Gatlif «Gadjo dilo» γράψαμε ότι μάθαμε ότι είχαμε μια κοινή λέξη με τους τσιγγάνους: παπούτσι. Σ’ αυτή την ταινία μαθαίνω ότι έχουμε μια κοινή λέξη με τους σέρβους: τσάμπα. Και βέβαια έχω γράψει ότι δεν έχω δει γιουγκοσλαβική ταινία που να μην ακούσω τη λέξη «μπουντάλα». Φυσικά την άκουσα και σ’ αυτήν εδώ. Φαίνεται ότι τη χρησιμοποιούν τόσο συχνά, όσο εμείς τη λέξη μ…άκα.