Gianfranco Rosi, Fuocoammare

Gianfranco Rosi, Fuocoammare (2016)

 

  Η ταινία παίζεται στους κινηματογράφους.

  «Φωτιά στη θάλασσα» είναι ο ελληνικός τίτλος της ταινίας του Gianfranco Rosi που παίζεται απόψε (24-10-2014) στα Ster Cinemas από την κινηματογραφική λέσχη Πάτρας. Πρόκειται για ένα βραβευμένο ντοκιμαντέρ που αναφέρεται στην Οδύσσεια τον λαθρομεταναστών που γυρεύουν να φτάσουν στο νησί Lampedusa, που βρίσκεται ανάμεσα στη Σικελία και στην Τυνησία. Συγκλονιστικές οι σκηνές που βλέπουμε από δυο επιχειρήσεις διάσωσης των σαπιοκάραβων που τους μεταφέρουν, με πιο συγκλονιστική ίσως μια τρίτη, στην αρχή της ταινίας. Το καράβι τους δεν προλαβαίνει να δώσει στίγμα τη στιγμή που επικοινωνεί με τον ασύρματο, φαίνεται βούλιαξε στο μεταξύ. Βλέπουμε καταταλαιπωρημένες ψυχές και πτώματα, πολλά πτώματα. Θύματα οι πτωχοί που ταξιδεύουν στο αμπάρι του πλοίου με τις υψηλές θερμοκρασίες, καθώς πληρώνουν μικρότερα ναύλα. Καταλήγουν από την αφυδάτωση. 40 νεκροί από τους 150 επιβαίνοντες είναι ένας θλιβερός απολογισμός. Σε ένα ναυάγιο, ακούμε έναν λαθρομετανάστη να λέει, από τους 90 επιβάτες σώθηκαν μόνο 30.

  Εν είδει ιντερμέτζου παρεμβάλλεται η ζωή ενός μικρού παιδιού, που γυρνάει το νησί μαζί με ένα φίλο του κουβαλώντας τις σφεντόνες τους, καθώς και τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει: το ένα μια κάποια δύσπνοια και το άλλο ένα «τεμπέλικο» αριστερό μάτι, που ο γιατρός, για να το κάνει να ενεργοποιηθεί, του φοράει γυαλιά όπου το καλό μάτι είναι σκεπασμένο για να μη βλέπει. Έχει επιτυχία αυτή η αγωγή, από 1/10 όραση έχει φτάσει τα 5/10, με στόχο να φτάσει τα 9/10. Ακόμη βλέπουμε κατά διαστήματα και έναν εκφωνητή σε έναν ραδιοφωνικό σταθμό, που δέχεται τηλεφωνήματα για τραγούδια με αφιερώσεις. Ένα τέτοιο τραγούδι είναι και το fuocoammare.

  Η μαρτυρία του γιατρού που περιθάλπει τους άρρωστους λαθρομετανάστες είναι συγκλονιστική. Όχι, δεν έχει εξοικειωθεί σαν γιατρός με αυτά που βλέπει. Το ίδιο και η μαρτυρία ενός άλλου λαθρομετανάστη, από τη μαύρη Αφρική (οι περισσότεροι είναι μαύροι), για τις ταλαιπωρίες που πέρασαν όταν διέσχισαν τη Σαχάρα, τους νεκρούς που άφησαν πίσω, και την αντιμετώπιση που είχαν από τις λιβυκές αρχές. Δεν τους λυπήθηκαν καθόλου, γιατί ήσαν μαύροι. Πολλοί από αυτούς κατέληξαν στις φυλακές, κάποιοι για έξι ολόκληρα χρόνια. Κάποιοι βέβαια πέθαναν σ’ αυτές. Ξύλο, πείνα, δίψα, ήταν αυτά που αντιμετώπιζαν οι φυλακισμένοι. Είπε και κάτι άλλο που με εξέπληξε: την εξουσία, λέει, στη Λιβύη την έχει ο ISIS. Δεν έχω διαβάσει ποτέ κάτι τέτοιο, αλλά πάντοτε είχα την άποψη ότι αυτό που οι τυφλωμένοι δυτικοί αποκαλούσαν αραβική άνοιξη στην πραγματικότητα ήταν αραβικός μεσαίωνας. Η Αίγυπτος τη γλίτωσε στο τσακ, αν και δεν νομίζω για πολύ. Χειρότερη από τη δικτατορία της ολιγαρχίας είναι η δικτατορία της μάζας.

  Η ταινία βραβεύτηκε με τη Χρυσή Άρκτο στο 66^ο φεστιβάλ Βερολίνου. Αξίζει να τη δείτε, είναι συγκλονιστική.