Li Yang (李杨), Blind way (盲•道 2017)

Li Yang (李杨), Blind way (盲•道 2017)

  Έχοντας δει τα συγκλονιστικά δυο πρώτα μέρη της τριλογίας blind του Λι Γιανγκ, περίμενα πώς και πώς το τελευταίο μέρος.

  Τα δυο πρώτα μέρη είναι το «Blind shaft» (2003) και το «Blind mountain» (2007). Αυτό το δεύτερο πρωτοείδαμε από την ΕΡΤ2, με τίτλο «Τυφλά εγκλήματα».

  Στο «Τυφλό πηγάδι» βλέπουμε δυο εγκληματίες να πέφτουν οι ίδιοι μέσα στην παγίδα που ετοίμασαν. Το φόντο της ιστορίας είναι τα παράνομα ανθρακωρυχεία με τα ελάχιστα μέτρα ασφαλείας. Στο «Τυφλό βουνό» βλέπουμε τις γυναίκες να αγοράζονται σαν σύζυγοι, εν αγνοία τους, σε ορεινές καθυστερημένες περιοχές.

  Θα κάνω το σχόλιο, με αφορμή και την ταινία του Μοχάμαντ Ρασούλοφ «Ένας ακέραιος άνθρωπος» που μέχρι χθες παιζόταν στους κινηματογράφους. Στα απολυταρχικά καθεστώτα, κάθε κριτική στα κακώς κείμενα χαρακτηρίζεται σαν κριτική στο καθεστώς και αντιμετωπίζεται με δυσπιστία, κάτι που δεν συμβαίνει στις δημοκρατίες. Η ταινία του Ρασούλοφ απαγορεύτηκε στο Ιράν, ενώ το Κ.Κ. Κίνας ήρε την απαγόρευση για το «Τυφλό πηγάδι» μετά από λίγα χρόνια. Όμως υποχρέωσε τον Λι Γιανγκ σε αλλαγές και κοψίματα στο «Τυφλό βουνό» για να του επιτραπεί η συμμετοχή στις Κάννες για το «Ένα κάποιο βλέμμα». Να ήταν άραγε αυτός ο λόγος που ο Λι Γιανγκ έκανε δέκα ολόκληρα χρόνια για να δώσει το τρίτο μέρος της τριλογίας του με τον «Τυφλό δρόμο»; Που, όπως διαβάζω στην ανάρτησή μου, για τίτλο θα είχε «Το τυφλό ποτάμι»; Μήπως πρόκειται για άλλο σενάριο που προτίμησε να μην το γυρίσει σε ταινία, για να μην αντιμετωπίσει τα ίδια προβλήματα που αντιμετώπισε με τα δυο άλλα έργα; Το πιο πιθανόν. Πάντως ο «Τυφλός δρόμος» προβλήθηκε στις 22 Απριλίου 2017 στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Πεκίνου.

  Υπάρχει και εδώ ένα κοινωνικό πρόβλημα, μόνο που δεν είναι ειδικά κινέζικο. Το είδαμε στον «Όλιβερ Τουίστ», το διαβάζουμε και στα καθ’ ημάς με τα παιδιά των φαναριών και τα ζητιανάκια που τα εκμεταλλεύονται οργανωμένες συμμορίες.

  Και μια διαφορά: ενώ το blind στις δυο πρώτες ταινίες ήταν με μεταφορική σημασία, εδώ είναι βασικά με την κυριολεκτική. Εν τάξει, τυφλός ο δρόμος, αλλά και τυφλό το κοριτσάκι που το πούλησαν σε μια τέτοια συμμορία για να το βάζουν να ζητιανεύει.

  Ο Zhao Liang είναι τυφλός και πουλάει διάφορα, από σταυρούς μέχρι βουδιστικά κομποσκίνια.

  Τυφλός;

  Μου θύμισε την αξέχαστη ατάκα του συγχωρεμένου του Φωτόπουλου «αόμματος», αλλά και τον «Ζατόιτσι, τον τυφλό σαμουράι» του Τακέσι Κιτάνο. Και αυτό αμέσως στην αρχή της ταινίας, με ένα κωμικό επεισόδιο. Κάποιοι του κλέβουν το ταγάρι με τα χρήματα που έχει μέσα. Τους αντιλαμβάνεται, τους παίρνει στο κατόπιν και τους σπάζει στο ξύλο.

  Θυμήθηκα επίσης τη «Σιωπή» του Μοχσέν Μαχμαλμπάφ καθώς και την «Ιτιά» και «Το χρώμα του ουρανού» του Majid Majidi, όπου βλέπουμε το θέμα της τυφλότητας. 

  Ο Zhao Liang θα συναντήσει το τυφλό κοριτσάκι, την Jing Jing, που ζητιανεύει. Θα την πάρει υπό την προστασία του, παρά την ένταση που δημιουργείται αρχικά στις σχέσεις τους. Όμως η συμμορία καραδοκεί, και θα την αποσπάσει δυο φορές από τα χέρια τους.

   O Zhao Liang μαθαίνουμε αργότερα στην ταινία ότι ήταν διάσημος τραγουδιστής. Πιο ύστερα θα μάθουμε ότι ένα τροχαίο για το οποίο ήταν υπεύθυνος στοίχισε τη ζωή στην κορούλα του, ίδια ηλικία με την Jing Jing. Όταν αποφυλακίστηκε άρχισε να κάνει αυτή την περιθωριακή ζωή.

  Οι προηγούμενες ταινίες σου προκαλούσαν συνεχώς τον αποτροπιασμό. Η ταινία αυτή σε γεμίζει συγκίνηση, βλέποντας την τρυφερή σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στον Zhao Liang και στο κοριτσάκι.

  Η απαισιόδοξη ματιά του Λι Γιανγκ δεν φαίνεται μόνο από τη θεματική του, και στις τρεις ταινίες του, αλλά και από το unhappy end που διάλεξε για τον ήρωά του, που δεν ήταν «κατά το εικός και το αναγκαίο», ήταν δική του επιλογή. Αμβλύνει όμως την πικρή γεύση στα γράμματα τέλους, που διαβάζουμε ότι αυτοί που μαχαίρωσαν τον Zhao Liang συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν και το κοριτσάκι μπήκε σε σχολείο τυφλών, πράγμα το οποίο είχε κανονίσει ο Zhao Liang.

   Με συγκίνησε πολύ αυτή η ταινία και της έβαλα, πράγμα σπάνιο για μένα, 9 στο IMDb. Ελπίζω αν δεν προβληθεί στις αίθουσες να προβληθεί τουλάχιστον από κάποιο κανάλι. Είναι εξαιρετική.

  Το ξέχασα, να το γράψω και αυτό, δεν ξέρω τι σημαίνει η τελεία ανάμεσα στα δυο ιδεογράμματα. Είπα να μην αυθαιρετήσω και να τη βγάλω, κάποιο νόημα θα έχει, ένας κινέζος θα ξέρει.