Volker Schlöndorf, Un amour du Swann (1984)

Volker Schlöndorf, Un amour du Swann (1984)

  Ο Καμύ είχε πει: «αυτοί που γράφουν ξεκάθαρα έχουν αναγνώστες, αυτοί που γράφουν δυσνόητα έχουν σχολιαστές». Εγώ, με διδακτορικό στην αφηγηματολογία, μπορώ να είμαι σχολιαστής, όμως «Από την μεριά μου», προτιμώ να ανήκω στους αναγνώστες. Γι’ αυτό το λόγο διάβασα μόνο το «Από τη μεριά του Σουάν», τον πρώτο από τους επτά τόμους που απαρτίζουν το «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο» του Μαρσέλ Προυστ. Ο μοντερνισμός δεν μου αρέσει – αν και μου άρεσε πολύ «Ο άνθρωπος χωρίς ιδιότητες» – αλλά οπωσδήποτε έπρεπε να κάνω τη γνωριμία του. Αναρωτιόμουνα αν θα έπρεπε να ξαναδιαβάσω το «Από τη μεριά του Σουάν», αν και θεωρούσα πιο πιθανό ότι δεν θα το ξαναδιάβαζα. Όταν όμως ψάχνοντας στο «ράφι των τύψεων» εδώ στην Κρήτη έπεσε μπροστά στα μάτια μου το βιβλίο του Ρότζερ Σάτακ «Από τη μεριά του Προυστ», αποφάσισα να το διαβάσω.

  Το βιβλίο είναι μια ανάλυση του «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο». Καθώς είχα διαβάσει μόνο τον ένα τόμο, και μάλιστα πριν χρόνια, σκέφτηκα ότι η ανάγνωσή μου θα χώλαινε. Είχα διαβάσει ήδη πάνω από το ένα τρίτο του βιβλίου όταν έκανα τη σκέψη ότι θα με βοηθούσε αν έβλεπα τις τρεις ταινίες που γυρίστηκαν πάνω στο έργο του Προυστ. Ξεκίνησα λοιπόν με το «Ένας έρωτας του Σουάν», που απαρτίζει ένα από τα τέσσερα μέρη του πρώτου τόμου, αυτού που διάβασα.

  Ο σκηνοθέτης, ο Jeremy Irons στο ρόλο του Σουάν, η Ορνέλα Μούτι στο ρόλο της Οντέτ, ο Αλέν Ντελόν στο ρόλο του βαρώνου, ο Πήτερ Μπρουκ που συνυπογράφει πρώτος το σενάριο, ο Hans Werner Henze που υπογράφει τη μουσική, είναι γνωστά αγαπητά ονόματα, και γι’ αυτό ήμουνα σίγουρος ότι δεν θα με απογοήτευε η ταινία.

  Ο Οντέτ είναι «εταίρα», την οποία πούλησε η μάνα της σε έναν άγγλο όταν ήταν δεκατεσσάρων χρόνων. Ο Σουάν, φίλος του Προυστ, χωρίς να το καταλάβει την ερωτεύεται παθιασμένα. Πληρώνει για κάθε επαφή μαζί της, αλλά τον στενοχωρεί που, λόγω του «επαγγέλματός» της, βλέπει και άλλους. Ζηλεύει τρομερά. Φαντασιώνεται σκηνές μαζί της. Μια συνεύρεσή τους θα την απολαύσουμε επί ώρα στην οθόνη.

  Θέλει να έχει την αποκλειστικότητα σ’ αυτή τη σχέση, και μόνο ένας τρόπος υπάρχει: να την παντρευτεί.

  Και την παντρεύεται.

  Το τίμημα βέβαια είναι μεγάλο, τον είχαν προειδοποιήσει. Πέρα από τα κουτσομπολιά για τη γυναίκα του (σε κάποια σκηνή στο τέλος κάποιος λέει στο φίλο του βλέποντάς τη να περνάει ότι την πήρε πριν καιρό για πεντακόσια φράγκα. Αναρωτιέμαι σε πόσα σημερινά ευρώ αντιστοιχούσαν) θα πάψει να γίνεται δεκτός στα αριστοκρατικά σαλόνια.

  Δεν θυμάμαι αν λέει ο Προυστ αν ο γάμος αυτός ήταν ευτυχισμένος ή αν διαλύθηκε μετά από κάποια χρόνια. Εξάλλου, καθώς πέθανε νέος, μόλις πενηνταένα χρόνων, δεν θα μπορούσε να ξέρει.