Masahiro Shinoda, Spy Sorge (2003)

Masahiro Shinoda, Spy Sorge (2003)

 

  Κάπου το διάβασα όταν ήμουν μαθητής: ο σύντροφος Ζόργκε. Ήταν τίτλος βιβλίου, τίτλος άρθρου, ή τι άλλο;

  Βλέποντας την ταινία του Ακίρα Κουροσάβα «Όχι μεταμέλειες για τη νιότη μας» δόθηκε η ευκαιρία να μάθω για τον Ζόργκε.

  Ο Richard Sorge, με πατέρα γερμανό και μητέρα ρωσίδα, ήταν κομμουνιστής, κατάσκοπος των ρώσων. Ως πληροφοριοδότη του είχε τον Hotsumi Ozaki ο οποίος απετέλεσε το πρότυπο για τον Susumu Fujita στην ταινία του Κουροσάβα. Και οι δυο εκτελέστηκαν με απαγχονισμό, την ίδια μέρα, λίγο πριν το τέλος του πολέμου.

  Τόσο ο Ζόργκε όσο και ο Οζάκι είχαν καταφέρει να διεισδύσουν στα υψηλά κλιμάκια, ο Ζόργκε στη γερμανική πρεσβεία και ο Οζάκι σε κυβερνητικούς κύκλους. Ο Οζάκι αποκαλύφθηκε καθώς κίνησε την υποψία εξαιτίας της μετάφρασης ενός βιβλίου της αμερικανίδας φιλοκομμουνίστριας δημοσιογράφου Agnes Smedley, παρόλο που το είχε μεταφράσει με ψευδώνυμο. Υποδηλώνεται ότι δεν άντεξε στα βασανιστήρια και αποκάλυψε τον Ζόργκε.

  Δυο ήταν οι σημαντικότερες πληροφορίες που είχε μεταδώσει ο Ζόργκε στους ρώσους. Η πρώτη, ότι οι γερμανοί θα επιτίθεντο στη Σοβιετική Ένωση στις 22 Ιουνίου του 1941. Ο Στάλιν δεν τον πίστεψε θεωρώντας τον ως διπλό πράκτορα, με αποτέλεσμα να πιαστούν στον ύπνο. Η δεύτερη πληροφορία ήταν ότι η Ιαπωνία δεν θα επιτίθετο εναντίον της Ρωσίας, καθώς είχε βλέψεις στην Ινδοκίνα. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να αποσύρουν δυνάμεις από την Ανατολή και να τις διαθέσουν για την άμυνα της Μόσχας, κίνηση που υπήρξε σωτήρια.

  Όμως, όπως διαβάζω στο σύνδεσμο της βικιπαίδειας, δεν ήταν η πληροφορία του Ζόργκε που οδήγησε στην μετακίνηση των στρατευμάτων αλλά το ότι οι ρώσοι είχαν σπάσει τους κώδικες των γιαπωνέζων και ήξεραν ποιες θα ήταν οι επόμενες κινήσεις τους. Τώρα πια δεν υπήρχε αμφιβολία ότι ο Ζόργκε δεν ήταν διπλός πράκτορας, αλλά μπορούσε να το ομολογήσει αυτό ο Στάλιν, που εξαιτίας της υποψίας του εισέβαλαν με άνεση οι γερμανοί στη Ρωσία; Όχι βέβαια. Ο Ζόργκε εξακολουθούσε να αντιμετωπίζεται ως διπλός πράκτορας. Μόλις το 1964, διαβάζω, τιμήθηκε με τον τίτλο «Ήρωας της Σοβιετικής Ένωσης». Δεν μας λέγεται η ακριβής ημερομηνία, αλλά σίγουρα θα ήταν πριν την 14^η Οκτωβρίου, ημέρα κατά την οποία απομάκρυναν την Χρουτσώφ από την εξουσία για να τον αντικαταστήσει ο Μπρέζνιεφ.

  Οι προϊστάμενοι του Ζόργκε εκκαθαρίστηκαν στις δίκες της Μόσχας. Ζητήθηκε και από τον ίδιο να επιστρέψει στη Ρωσία, αλλά αυτός αρνήθηκε, δηλώνοντας ότι από το Τόκιο θα μπορούσε να προσφέρει πολύ περισσότερα. Μάλλον φοβήθηκε μην έχει την ίδια τύχη. Αρχίζω να υποπτεύομαι ότι ο Στάλιν υπέφερε εκείνη την εποχή από μανία καταδίωξης. Κρίμα που δεν βρέθηκε κανείς ψυχίατρος να το υποψιαστεί και να τον κουράρει, θα είχαν σωθεί χιλιάδες ζωές.

  Στην ταινία μαθαίνουμε ότι η γυναίκα του στη Μόσχα συνελήφθηκε ως κατάσκοπος, συνεργός του συζύγου της. Στον σύνδεσμο της βικιπαίδειας μαθαίνουμε ότι εκτοπίστηκε στο Γκουλάγκ όπου πέθανε το 1943.

  Από τη βικιπαίδεια μαθαίνουμε ότι ήταν γυναικάς. Στην ταινία τον είδαμε να έχει σχέσεις με δυο γυναίκες, την Hanako Ishii και τη γυναίκα του γερμανού πρέσβυ. -Από τότε που τα έφτιαξε μαζί σου έπαψε να μου γκρινιάζει, του λέει ο άντρας της καθησυχάζοντάς τον.

  Η Hanako Ishii ήταν η μόνη που τον επισκεπτόταν στη φυλακή. Ήταν ο μεγάλος της έρωτας, και εκείνου επίσης. Φρόντισε να βρεθεί ο τάφος του μετά τον πόλεμο και να αποτεφρωθεί ο σκελετός του. Στο νεκροταφείο, εκεί που τάφηκαν οι στάχτες του, τοποθέτησε μια μαρμάρινη πλάκα με την επιγραφή: Εδώ κείται ένας ήρωας που θυσίασε τη ζωή του αγωνιζόμενος ενάντια στον πόλεμο και για την παγκόσμια ειρήνη. Δίπλα τάφηκαν οι δικές της στάχτες όταν πέθανε το 2000, σε ηλικία 89 ετών. Η βικιπαίδεια μας δίνει μια αληθινή ιστορία αγάπης. 

  Πολύ καλή ταινία, με ένα εξαιρετικό στην ερμηνεία του ο Iain Glain.   

  Μπορείτε να τη δείτε στο youtube με αγγλικούς υπότιτλους, πρώτο μέρος και δεύτερο μέρος