Victor Fleming, Ο μάγος του Οζ (The wizard of Oz, 1939)

Victor Fleming, Ο μάγος του Οζ (The wizard of Oz, 1939)

 

  Ποιος ήταν ο λόγος που αποφάσισα να δω τον «Μάγο του Οζ»; Είπαμε, πάντα υπάρχει κάποιος λόγος.

  Ο λόγος ήταν ότι ο David Bordwell στην «Εισαγωγή στην τέχνη του κινηματογράφου» χρησιμοποιεί συχνά επεισόδια και πλάνα από την ταινία σαν παραδείγματα. Βρίσκομαι στην αρχή του βιβλίου, αλλά είμαι σίγουρος ότι σε όλο το βιβλίο θα αντλεί παραδείγματα από τον «Μάγο του Οζ».

  Η ταινία είναι μιούζικαλ φαντασίας γράφει η βικιπαίδεια.

  Φαντασίας;

  Εν μέρει.

  Το σκυλάκι της Ντόροθι (δεκαεπτάχρονη τότε η Judy Garland, εξαιρετική ερμηνεία) κυνηγάει το γατί της κακιάς γειτόνισσας. Όταν αυτή κάποια στιγμή το κτυπάει με τη σκούπα, το σκυλάκι την δαγκώνει. Ε, αυτό πια πάει πολύ. Έρχεται στο σπίτι της Ντόροθι με ένα ένταλμα από το σερίφη να πάρει το σκυλί για να του κάνει ευθανασία. Το βάζει μέσα στο καλάθι που είναι στη σκάρα του ποδηλάτου, αλλά αυτό το σκάει και επιστρέφει σπίτι. Η Ντόροθι, φοβούμενη ότι η κακιά γειτόνισσα θα γυρίσει να το πάρει, φεύγει από το σπίτι παίρνοντάς το μαζί της. Ο καθηγητής Μάρβελ τον οποίο συναντάει στο δρόμο της την πείθει να επιστρέψει. Πείθεται, όμως ενώ επιστρέφει πλακώνει ένας τυφώνας ο οποίος τη μεταφέρει στη χώρα του μάγου του Οζ.

  Η χώρα του μάγου του Οζ μου θύμισε τις εικόνες που έβλεπα στο view-master του φίλου μου του Αντώνη. Το frame είναι ένα δείγμα της.

  Ο σύνδεσμος που παραθέτω είναι στα ελληνικά, εκεί μπορείτε να διαβάσετε την πλοκή, εγώ μόνο θα πω ότι η Ντόροθι συναντάει ένα σκιάχτρο που είναι στενοχωρημένο γιατί δεν έχει μυαλό και θα ήθελε να αποχτήσει, έναν τενεκεδένιο άνθρωπο που του λείπει η καρδιά και θα ήθελε κι αυτός να αποχτήσει, και ένα λιοντάρι που όμως είναι πολύ δειλό και θα ήθελε να αποκτήσει θάρρος. Μυαλό, καρδιά, θάρρος, αυτά είναι τα κύρια εφόδια που πρέπει να έχει κανείς για να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες της ζωής. Η καρδιά εδώ δεν είναι συνώνυμο του θάρρους (να το λέει η καρδιά σου) αλλά της ευαισθησίας.

  Καλή η χώρα του Οζ, καλοί οι νέοι της φίλοι, όμως αυτή θέλει να επιστρέψει στο σπίτι της στο Κάνσας.  

  Το 1900 που κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα του Λ. Φρανκ Μπάουμ οι συγγραφείς ήταν ακόμη δεσμευμένοι στις συμβάσεις του ρεαλισμού, τις οποίες θα σπάσει πολλά χρόνια αργότερα ο Μάρκες μπάζοντας σ’ αυτόν το μαγικό. Έτσι στο τέλος της ταινίας βλέπουμε ότι όλο αυτό ήταν ένα όνειρο. Η Ντόροθι είχε τραυματισθεί από τον τυφώνα και είχε μείνει αναίσθητη για πολλές ώρες.

  Την σύμβαση του ονείρου την συναντήσαμε πέντε αιώνες πριν στην κρητική λογοτεχνία, και συγκεκριμένα στην «Ιστορία και όνειρο» και στο «Ερωτικό ενύπνιο» του Μαρίνου Φαλιέρου (γεννήθηκε λίγο πριν το 1397) όπου το όνειρο προσημαίνεται στον τίτλο, δεν εμφανίζεται ως εφέ έκπληξης στο τέλος όπως εδώ. Περισσότερα στο βιβλίο μου «Η λαϊκότητα της κρητικής λογοτεχνίας» (Δωρικός, 1990).

  Στον Bordwell είχα ήδη διαβάσει για το επιμύθιο του έργου που επαναλαμβάνεται κάμποσες φορές, και είναι και η τελευταία ατάκα στην ταινία: There is no place like home, δεν υπάρχει κανένα μέρος σαν το σπίτι.

  Τώρα άντε να το πεις αυτό σε έναν αφγανό ή ένα σύριο, θα γελάσει με την καρδιά του.