Θόδωρος Αγγελόπουλος, Αναπαράσταση (1970)

Θόδωρος Αγγελόπουλος, Αναπαράσταση (1970)

 

  Από σήμερα στο Στούντιο.

  Να θυμίσουμε, το Στούντιο κάνει αφιέρωμα στον Αγγελόπουλο για το 2023, με μια ταινία του κάθε μήνα.

  Η «Αναπαράσταση» είναι η πρώτη του ταινία. Πριν ένα μήνα είδαμε τη δεύτερη ταινία του, «Μέρες του ’36».

  Η ταινία βασίζεται σε πραγματικό γεγονός, στη δολοφονία ενός άντρα από τη σύζυγό του και τον εραστή της.

  Αναγνωρίσαμε τον Αγγελόπουλο που ξέρουμε από μεταγενέστερα έργα του.

  Αγαπημένος χώρος δράσης ορεινά χωριά, ερημωμένα. Είναι χαρακτηριστική η πληροφορία για το χωριό στο οποίο διαδραματίζεται η πλοκή. Το 1939 είχε 1250 κατοίκους, το 1965 μόλις 85. Η ερήμωση του χωριού σχολιάζεται και κάπου στο τέλος της ταινίας.

  Τι έγιναν οι κάτοικοι;

  Αστυφιλία, αλλά στην περίπτωσή μας η μετανάστευση. Προορισμός η Γερμανία.

  Μόνη η γυναίκα, τα έφτιαξε με τον αγροφύλακα.

  Και αποφάσισαν να βγάλουν τον άντρα της από τη μέση.

  Εξαφάνισαν το πτώμα του.

  Έχει επιστρέψει στη Γερμανία, λένε.

  Όμως ο κόσμος ξέρει για τις σχέσεις της με τον αγροφύλακα, αρχίζουν οι ψίθυροι, και κάποια στιγμή θα παρέμβει η χωροφυλακή.

  Η παρακμή του χωριού με τους κατοίκους που λιγοστεύουν και τα παραμελημένα σπίτια υποβάλλουν και την ηθική έκπτωση. Η ματιά του Αγγελόπουλου, το ξέρουμε, είναι απαισιόδοξη.

  Το ύφος είναι το γνωστό Αγγελοπουλικό. Ελάχιστος λόγος. Μεγάλα πλάνα και μακρινά, που δημιουργούν ένα αποστασιοποιητικό εφέ. Δεν μπόρεσα να βρω ένα κοντινό πλάνο του εκδότη μου, του Θάνου του Γραμμένου, στο ρόλο του αδελφού της Ελένης, για να το βάλω για frame. Η αναπαράσταση του εγκλήματος δημιουργεί και το σασπένς του πώς. Όντας στην αρχή της ταινίας, βλέπουμε τα αναδρομικά πλάνα υπό το φως της γνώσης ότι οι δυο εραστές θα σκοτώσουν τον σύζυγο.

  Όπως και στις «Μέρες του ’36» δεν υπάρχει κάποιο πρόσωπο με το οποίο να ταυτιστείς. Στα πρόσωπα των έργων του Αγγελόπουλου δεν θα ξεχωρίσεις τον ήρωα, όπως π.χ. στα έργα του Μπέργκμαν. Τα έργα του είναι πολυπρόσωπα, και σαν πιόνια σκακιού τα κινεί ο σκηνοθέτης κατά βούληση. Ο βασιλιάς και η βασίλισσα ελάχιστα ξεχωρίζουν.

  Σαν θέμα, καμιά από τις δυο ταινίες δεν με συνάρπασε, αλλά σίγουρα έχει ενδιαφέρον το καινούριο ύφος που φέρνει ο Αγγελόπουλος στον ελληνικό κινηματογράφο.

  Όπως και να έχει, τον θεωρώ ως τον καλύτερο έλληνα σκηνοθέτη, και χάρηκα πολύ για αυτό το αφιέρωμα του Στούντιο που θα μου δώσει την ευκαιρία να ξαναδώ τις ταινίες του, δηλαδή εκείνες για τις οποίες δεν έχω γράψει.

  Το σκεφτόμουνα σήμερα το πρωί: Σπάνια πήγαινα κινηματογράφο, δεν υπήρχε λόγος να ξοδεύομαι αφού μπορούσα να δω ταινίες που έγραφα από την τηλεόραση σε βιντεοταινίες και αργότερα σε dvd με το dvd-recorder. Και ο δανεισμός από τα video-club ήταν πολύ φτηνός. Με εξαίρεση: τις καινούριες ταινίες του Αγγελόπουλου, του Γούντι Άλεν και του Κουροσάβα.