Ρέα Γαλανάκη, Πλην εύχαρις

Ρέα Γαλανάκη, Πλην εύχαρις

Κρητικά Επίκαιρα,Ιούλης 1993

Πιστοί στην απόφαση μας να παρουσιάσουμε στους αναγνώστες των «Κρητικών Επικαίρων» το έργο όλων των μεγάλων σύγχρονων κρητών λογοτεχνών, ξεκινάμε σήμερα με την παρουσίαση του πρώτου έργου της τιμημένης με το βραβείο Νίκος Καζαντζάκης Ρέας Γαλανάκη, «πλην εύχαρις» (Ολκός 1975).
Η Ρέα Γαλανάκη γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης το 1947 και σπούδασε στο ιστορικοαρχαιολογικό τμήμα της φιλοσοφικής σχολής Αθηνών. Οι σπουδές της αυτές είναι εμφανείς στην ολιγοσέλιδη αυτή πρώτη ποιητική της συλλογή. Στους στίχους της παρελαύνουν ονόματα και εικόνες της κλασικής αρχαιότητας, και χρειάζεται μια κάποια -συχνά όχι στοιχειώδης- γνώση της για την κατανόηση τους. Ας πάρουμε για παράδειγμα τους παρακάτω στίχους.

Εσύ με τους Ερμοκοπίδες κι η Αθήνα
ρίχνει τα μαρμαρένια ρούχα της στη γη
αλώνι της χαροντικής μονομαχίας.
Φιλέρημος, ακάνθινος, ερωτικός, γενναίος.

Όταν ο αναγνώστης ξέρει ότι αυτός με τους Ερμοκοπίδες είναι ο Αλκιβιάδης, θαυμάζει την επιτομή της ιστορίας του, στους τρεις πρώτους στίχους -που συνειρμικά ανακαλούν μια άλλη περίοδο της ιστορίας μας, τη βυζαντινή, με το Διγενή και το χάρο στα μαρμαρένια αλώνια- και την αδρότητα και περιεκτικότητα της προσωπογραφίας του στον τελευταίο στίχο.
Η συνειρμική αυτή σύζευξη διαφόρων περιόδων της ιστορίας μας υπάρχει στα περισσότερα από τα ολιγόστιχα, σαν χάι κου ποιήματα που φέρουν τον τίτλο «Ελληνικό τοπίο», με λέξεις όπως εμφύλιος - μυροφόρου,
Ρωμιούς - νέμεση - αμαζόνας, κούροι - ρακή.
Και το πιο ωραίο, κατά τη γνώμη μου, δείγμα:

Ο θούριος τρόπος
της νεότητας σου
γύρισε τον καιρό
Αλκυόνη

Στο Horror vacui (τρόμος του κενού) υπάρχει μια αμυδρή ανάμνηση του Καβάφη, κυρίως των ιστορικών του ποιημάτων, με την αποστροφή σε δεύτερο πρόσωπο.

Έχεις τη Ρώμη, Θεοδώριχε, μα είσαι αγράμματος.
Το βούκινο δεν είναι αυλός. Κι αν επιμένεις
ν’ ακουστούν μαζί, καλύτερα να συμφωνούν στο θέμα.
Είναι απαραίτητο να βοστρυχώσεις τα μαλλιά σου
όταν κι η έσχατη ψηφίδα έχει τη θέση της.

Περισσότερο απ' όλα τα κομμάτια της συλλογής μας άρεσε το παρακάτω σαρκαστικό πορτραίτο του σύγχρονου ανθρώπου, μια ποιητική συμπύκνωση του «μονοδιάστατου ανθρώπου», όπως τον ανέλυσε ο Χέρμπερτ Μαρκούζε στο ομώνυμο έργο του.

Όσο του διώχνανε τα όνειρά του
τόσο γέμιζαν το κενό χαρές
από την τέχνη της διακόσμησης:
καφές, τσιγάρο, δειλινό.
Αδύνατο να γίνει τέλεια δυστυχισμένος.