Marjane Satrapi, Persepolis (2007)
http://en.wikipedia.org/wiki/Persepolis_%28film%29
Διάβασα πρώτα το κόμικς που το είχα παραγγείλει στο amazon.com, και μετά είδα την ταινία. Μου ήλθε την παραμονή που θα πήγαινα στη Θεσσαλονίκη σε ένα συνέδριο, όπου θα μιλούσα για την ταινία μιας τυνήσιας σκηνοθέτιδας. Θυμάμαι που το διάβαζα στο τραίνο.
Η Περσέπολις είναι έργο αυτοβιογραφικό. Η Σατραπί αφηγείται τις περιπέτειές της με το καινούριο ιρανικό καθεστώς, το πώς κατάφερε να φύγει στο εξωτερικό, και τις δυσκολίες που την περίμεναν εκεί. Στον παραπάνω σύνδεσμο μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα.
Tuesday, January 31, 2012
Βασίλης Κεραμάς, Το απόρρητο ημερολόγιο στο Καστρί
Βασίλης Κεραμάς, Το απόρρητο ημερολόγιο στο Καστρί, Παπαζήσης 1989, σελ. 310
Είχα ακούσει για το βιβλίο από παλιά. Πριν λίγους μήνες ήλθε ένας επισκέπτης στον εκδότη μου, κρατώντας το «Απόρρητο ημερολόγιο». Το είχε αγοράσει σε πολύ χαμηλή τιμή από τις εκδόσεις Παπαζήση. Καθώς είμαι περίεργος και κουτσομπόλης, και καθώς οι εκδόσεις Παπαζήση ήταν κοντά, έτρεξα και το αγόρασα. Διάβαζα ένα κεφάλαιο πριν τη σιέστα μου και τον βραδινό μου ύπνο. Όμως σήμερα είπα να το τελειώσω.
Ήξερα ότι αναφερόταν κυρίως στις γαργαλιστικές ερωτικές περιπέτειες του προέδρου του Πασόκ. Όμως μόνο για δυο γυναίκες μιλάει όλες κι όλες ο Κεραμάς (α, ναι, αναφέρεται κάποια στιγμή και σε μια τρίτη, που είχε προηγηθεί). Την πρώτη, ανιψιά μεγαλοεφοπλιστή, δεν θα την κατονομάσω. Η δεύτερη είναι γνωστή στο πανελλήνιο. Η πρώτη δεν κατάφερε να τον παντρευτεί. Πιο καπάτσα, τα κατάφερε η δεύτερη.
Δεν είδα να γράφει και τίποτα το τρομερό για τον Ανδρέα, κάτι δηλαδή που να μην υποψιαζόσουν. Το ότι άφησε το αεροπλάνο της Ολυμπιακής να τον περιμένει τρεις μέρες σε κάποια πόλη του εξωτερικού όπου είχε πάει σε μια συνάντηση, γιατί το αεροπλάνο δεν μπορούσε να φύγει χωρίς τη Δήμητρα που ήταν αεροσυνοδός, με απώλεια νομίζω 70.000 δραχμές για το ελληνικό δημόσιο, δεν είναι κάτι που θα μας κάνει να πέσουμε από τα σύννεφα. Ούτε βέβαια και οι ίντριγκες του περιβάλλοντος του Παπανδρέου, οι τρικλοποδιές που έβαζε ο ένας στον άλλο, οι συκοφαντίες κ.λπ. είναι πράγματα που θα μας εκπλήξουν. Τις διαβάζουμε όμως με ενδιαφέρον, όπως με ενδιαφέρον διαβάζουμε βιογραφίες διάσημων ανδρών. Και για όλους υπάρχουν κουτσομπολιά, ακόμη και για εκείνους που βρίσκονται στο χώρο της τέχνης και της λογοτεχνίας (τώρα το «ακόμη και» τι ήθελα και το έβαλα). Δεν θα κατηγορήσω όμως τον Κεραμά ότι όλα αυτά τα έβγαλε αγανακτισμένος στα φόρα την επαύριον της εκπαραθύρωσής του (ήταν αρχηγός της προσωπικής ασφάλειας του Ανδρέα), θύμα και αυτός των μηχανορραφιών του περιβάλλοντός του, και όχι πιο πριν. Η θέση του δεν ήταν θέση που να έχει μίζες, και έπρεπε να βγάλει το ψωμί του. Και ήταν βέβαια φυσικό να αγανακτήσει, αφού ο παροπλισμός του με μια παράνομη μετάθεση στην Κέρκυρα, όπως τουλάχιστον υποστηρίζει, δεν έγινε με νόμιμες διαδικασίες. Και ίσως να μην είναι απόλυτα ειλικρινής όταν γράφει κάπου «Ήταν η μοναδική φορά που ένιωσα δυνατή συμπάθεια για τον Παπανδρέου», όταν ήταν ο μόνος αρχηγός κράτους του ΝΑΤΟ που εναντιώθηκε στο αμερικανικό διαστημικό πρόγραμμα «Πόλεμος των άστρων». Δεν μπορεί να ήταν η μόνη φορά και να υπηρετούσε τόσα χρόνια σ’ αυτό το πόστο.
Το έχω ξαναγράψει, η βιογραφία είναι ένα είδος που μου αρέσει, ακόμη και αν, όπως στην προκειμένη περίπτωση, δεν πρόκειται ακριβώς για βιογραφία, ακόμη και αν γράφεται με μνησικακία.
Δεν σκοπεύω βέβαια να αναφερθώ στην ερωτική ζωή του Ανδρέα, ή στις διαπλοκές στο στενό του περιβάλλον. Όποιος είναι περίεργος όπως εγώ, ας αγοράσει το βιβλίο, σίγουρα δεν είναι εξαντλημένο. Θα αναφέρω μόνο πως ο Κεραμάς στο τέλος του βιβλίου παραθέτει τις κρίσεις του Ανδρέα για αρχηγούς κρατών της εποχής του. Και θα παραθέσω μόνο μια προφητική του κρίση: «…μετά τον βομβαρδισμό της Τρίπολης και της κατοικίας του Καντάφι από τους Αμερικανούς, ο Παπανδρέου μου είπε ότι ‘ο Καντάφι φαίνεται πως είναι παρανοϊκός’» (σελ. 300). Σίγουρα ήταν παρανοϊκός, αφού προτίμησε να αιματοκυλήσει τη χώρα του και να δώσει έναν αγώνα για την εξουσία που ήταν ολοφάνερα χαμένος, αντί να αποφύγει αυτή την αιματοχυσία και να σώσει το τομάρι του όσο ήταν ακόμη καιρός.
Θα παραθέσω όμως και δυο αποσπάσματα από ένα άλλο σημείο του βιβλίου. Ο Κεραμάς αναφέρεται σε μια στιχομυθία με τον Παπανδρέου, πριν τις εκλογές του 1985.
«Ήθελε ο Μητσοτάκης, κύριε πρόεδρε, σήμερα στη βουλή να μην υποσχεθείτε τίποτα στο λαό κατά την προεκλογική περίοδο, για να χάσουμε τις εκλογές.
Ευχαριστημένος, προφανώς, για το σόφισμά μου, αποκρίθηκε:
Ακριβώς. Ήθελε ο άνθρωπος να μην υποσχεθώ, για να κερδίσει αυτός τις εκλογές» (σελ. 158).
Και θέλω τώρα να αναφερθώ στο περίφημο «Λεφτά υπάρχουν». Όχι για να κατηγορήσω τον Γιώργο, που είπε ένα ψέμα, αλλά για να δείξω ότι από παλιά ήταν γνωστό με τι κριτήριο ψηφίζει ο ελληνικός λαός: ψηφίζει αυτόν που του τάζει. Κάποια, να μην την κατονομάσω, ήταν πυρ και μανία κατά του Σημίτη, που δεν «έταξε» στις εκλογές, με αποτέλεσμα να τις κερδίσει η Νέα Δημοκρατία. Το σφάλμα του Σημίτη δεν το επανέλαβε ο Γιώργος. Και η Δεξιά το 1920 «έταξε» στον ελληνικό λαό ότι θα στείλει τα παιδιά του, μετά από 10 χρόνια πολέμου, στο σπίτι. Σε εκείνες τις εκλογές ο εθνάρχης, όπως τον αποκαλούμε σήμερα, Βενιζέλος, δεν βγήκε ούτε καν βουλευτής. Ο ελληνικός λαός σίγουρα θριαμβολόγησε τότε για τα αποτελέσματα των εκλογών. Μετά βέβαια από δυο χρόνια μουγκάθηκε.
Και το δεύτερο απόσπασμα.
«Λίγους μήνες αργότερα, την Παρασκευή 11 Οκτωβρίου 1985, ο λαός επωμιζόταν και άλλα βάρη με την επιβολή της πολιτικής λιτότητας και την υποτίμηση, κατά 15% της δραχμής» (σελ. 159).
Πάντα δανειζόμασταν παραπάνω από ό,τι άντεχε η τσέπη μας (πώς θα κρατούσαμε ικανοποιημένο το λαό, πώς θα εξαγοράζαμε πελάτες για να εξασφαλίσουμε τη νίκη μας στις επόμενες εκλογές), και μετά παίρναμε μέτρα. Αυτή τη φορά φαίνεται δεν τα πήραμε έγκαιρα, και φτάσαμε στα χάλια που φτάσαμε.
Αυτά από μένα για το βιβλίο. Όποιος θέλει να μάθει περισσότερα, ας το αγοράσει.
Είχα ακούσει για το βιβλίο από παλιά. Πριν λίγους μήνες ήλθε ένας επισκέπτης στον εκδότη μου, κρατώντας το «Απόρρητο ημερολόγιο». Το είχε αγοράσει σε πολύ χαμηλή τιμή από τις εκδόσεις Παπαζήση. Καθώς είμαι περίεργος και κουτσομπόλης, και καθώς οι εκδόσεις Παπαζήση ήταν κοντά, έτρεξα και το αγόρασα. Διάβαζα ένα κεφάλαιο πριν τη σιέστα μου και τον βραδινό μου ύπνο. Όμως σήμερα είπα να το τελειώσω.
Ήξερα ότι αναφερόταν κυρίως στις γαργαλιστικές ερωτικές περιπέτειες του προέδρου του Πασόκ. Όμως μόνο για δυο γυναίκες μιλάει όλες κι όλες ο Κεραμάς (α, ναι, αναφέρεται κάποια στιγμή και σε μια τρίτη, που είχε προηγηθεί). Την πρώτη, ανιψιά μεγαλοεφοπλιστή, δεν θα την κατονομάσω. Η δεύτερη είναι γνωστή στο πανελλήνιο. Η πρώτη δεν κατάφερε να τον παντρευτεί. Πιο καπάτσα, τα κατάφερε η δεύτερη.
Δεν είδα να γράφει και τίποτα το τρομερό για τον Ανδρέα, κάτι δηλαδή που να μην υποψιαζόσουν. Το ότι άφησε το αεροπλάνο της Ολυμπιακής να τον περιμένει τρεις μέρες σε κάποια πόλη του εξωτερικού όπου είχε πάει σε μια συνάντηση, γιατί το αεροπλάνο δεν μπορούσε να φύγει χωρίς τη Δήμητρα που ήταν αεροσυνοδός, με απώλεια νομίζω 70.000 δραχμές για το ελληνικό δημόσιο, δεν είναι κάτι που θα μας κάνει να πέσουμε από τα σύννεφα. Ούτε βέβαια και οι ίντριγκες του περιβάλλοντος του Παπανδρέου, οι τρικλοποδιές που έβαζε ο ένας στον άλλο, οι συκοφαντίες κ.λπ. είναι πράγματα που θα μας εκπλήξουν. Τις διαβάζουμε όμως με ενδιαφέρον, όπως με ενδιαφέρον διαβάζουμε βιογραφίες διάσημων ανδρών. Και για όλους υπάρχουν κουτσομπολιά, ακόμη και για εκείνους που βρίσκονται στο χώρο της τέχνης και της λογοτεχνίας (τώρα το «ακόμη και» τι ήθελα και το έβαλα). Δεν θα κατηγορήσω όμως τον Κεραμά ότι όλα αυτά τα έβγαλε αγανακτισμένος στα φόρα την επαύριον της εκπαραθύρωσής του (ήταν αρχηγός της προσωπικής ασφάλειας του Ανδρέα), θύμα και αυτός των μηχανορραφιών του περιβάλλοντός του, και όχι πιο πριν. Η θέση του δεν ήταν θέση που να έχει μίζες, και έπρεπε να βγάλει το ψωμί του. Και ήταν βέβαια φυσικό να αγανακτήσει, αφού ο παροπλισμός του με μια παράνομη μετάθεση στην Κέρκυρα, όπως τουλάχιστον υποστηρίζει, δεν έγινε με νόμιμες διαδικασίες. Και ίσως να μην είναι απόλυτα ειλικρινής όταν γράφει κάπου «Ήταν η μοναδική φορά που ένιωσα δυνατή συμπάθεια για τον Παπανδρέου», όταν ήταν ο μόνος αρχηγός κράτους του ΝΑΤΟ που εναντιώθηκε στο αμερικανικό διαστημικό πρόγραμμα «Πόλεμος των άστρων». Δεν μπορεί να ήταν η μόνη φορά και να υπηρετούσε τόσα χρόνια σ’ αυτό το πόστο.
Το έχω ξαναγράψει, η βιογραφία είναι ένα είδος που μου αρέσει, ακόμη και αν, όπως στην προκειμένη περίπτωση, δεν πρόκειται ακριβώς για βιογραφία, ακόμη και αν γράφεται με μνησικακία.
Δεν σκοπεύω βέβαια να αναφερθώ στην ερωτική ζωή του Ανδρέα, ή στις διαπλοκές στο στενό του περιβάλλον. Όποιος είναι περίεργος όπως εγώ, ας αγοράσει το βιβλίο, σίγουρα δεν είναι εξαντλημένο. Θα αναφέρω μόνο πως ο Κεραμάς στο τέλος του βιβλίου παραθέτει τις κρίσεις του Ανδρέα για αρχηγούς κρατών της εποχής του. Και θα παραθέσω μόνο μια προφητική του κρίση: «…μετά τον βομβαρδισμό της Τρίπολης και της κατοικίας του Καντάφι από τους Αμερικανούς, ο Παπανδρέου μου είπε ότι ‘ο Καντάφι φαίνεται πως είναι παρανοϊκός’» (σελ. 300). Σίγουρα ήταν παρανοϊκός, αφού προτίμησε να αιματοκυλήσει τη χώρα του και να δώσει έναν αγώνα για την εξουσία που ήταν ολοφάνερα χαμένος, αντί να αποφύγει αυτή την αιματοχυσία και να σώσει το τομάρι του όσο ήταν ακόμη καιρός.
Θα παραθέσω όμως και δυο αποσπάσματα από ένα άλλο σημείο του βιβλίου. Ο Κεραμάς αναφέρεται σε μια στιχομυθία με τον Παπανδρέου, πριν τις εκλογές του 1985.
«Ήθελε ο Μητσοτάκης, κύριε πρόεδρε, σήμερα στη βουλή να μην υποσχεθείτε τίποτα στο λαό κατά την προεκλογική περίοδο, για να χάσουμε τις εκλογές.
Ευχαριστημένος, προφανώς, για το σόφισμά μου, αποκρίθηκε:
Ακριβώς. Ήθελε ο άνθρωπος να μην υποσχεθώ, για να κερδίσει αυτός τις εκλογές» (σελ. 158).
Και θέλω τώρα να αναφερθώ στο περίφημο «Λεφτά υπάρχουν». Όχι για να κατηγορήσω τον Γιώργο, που είπε ένα ψέμα, αλλά για να δείξω ότι από παλιά ήταν γνωστό με τι κριτήριο ψηφίζει ο ελληνικός λαός: ψηφίζει αυτόν που του τάζει. Κάποια, να μην την κατονομάσω, ήταν πυρ και μανία κατά του Σημίτη, που δεν «έταξε» στις εκλογές, με αποτέλεσμα να τις κερδίσει η Νέα Δημοκρατία. Το σφάλμα του Σημίτη δεν το επανέλαβε ο Γιώργος. Και η Δεξιά το 1920 «έταξε» στον ελληνικό λαό ότι θα στείλει τα παιδιά του, μετά από 10 χρόνια πολέμου, στο σπίτι. Σε εκείνες τις εκλογές ο εθνάρχης, όπως τον αποκαλούμε σήμερα, Βενιζέλος, δεν βγήκε ούτε καν βουλευτής. Ο ελληνικός λαός σίγουρα θριαμβολόγησε τότε για τα αποτελέσματα των εκλογών. Μετά βέβαια από δυο χρόνια μουγκάθηκε.
Και το δεύτερο απόσπασμα.
«Λίγους μήνες αργότερα, την Παρασκευή 11 Οκτωβρίου 1985, ο λαός επωμιζόταν και άλλα βάρη με την επιβολή της πολιτικής λιτότητας και την υποτίμηση, κατά 15% της δραχμής» (σελ. 159).
Πάντα δανειζόμασταν παραπάνω από ό,τι άντεχε η τσέπη μας (πώς θα κρατούσαμε ικανοποιημένο το λαό, πώς θα εξαγοράζαμε πελάτες για να εξασφαλίσουμε τη νίκη μας στις επόμενες εκλογές), και μετά παίρναμε μέτρα. Αυτή τη φορά φαίνεται δεν τα πήραμε έγκαιρα, και φτάσαμε στα χάλια που φτάσαμε.
Αυτά από μένα για το βιβλίο. Όποιος θέλει να μάθει περισσότερα, ας το αγοράσει.
Sohrab Shahid Saless, Still life
Sohrab Shahid Saless, Still life (1974)
http://en.wikipedia.org/wiki/Sohrab_Shahid-Saless
Η «Ακίνητη ζωή» είναι και αυτή μια ταινία αγγελοπουλική. Ελάχιστος λόγος, μακριά, αργόσερτα πλάνα. Ακόμη κυριαρχεί ο ένας από τους δυο «τόπους» τους οποίους επισημάναμε σε πολλά ιρανικά έργα: ο σιδηρόδρομος (ο άλλος είναι το χιόνι). Η ιστορία δεν είναι ιστορία, είναι η καθημερινότητα ενός αγράμματου ηλικιωμένου σιδηροδρομικού, που δουλειά του είναι να κλείνει τη διάβαση σε ένα σταυροδρόμι όταν περνάει ο συρμός. Μένει σε ένα σπίτι πιο δίπλα με τη γριά γυναίκα του, που φτιάχνει χαλιά τα οποία πουλάει σε εξευτελιστικές τιμές σε έναν έμπορο. Την μονοτονία της καθημερινότητάς τους την διακόπτει κάποια στιγμή ο ερχομός του γιου τους, που είναι φαντάρος. Θα φύγει την επομένη. Όμως η καθημερινότητα αυτή διαταράζεται δια παντός, όταν ο ηλικιωμένος σιδηροδρομικός παίρνει ένα γράμμα που του λέγει ότι συνταξιοδοτείται.
Κάποια στιγμή έρχεται και ο αντικαταστάτης του. Πρέπει να φύγει. Πηγαίνει στην πόλη, στα γραφεία, να παραπονεθεί. Δεν γίνεται τίποτα, πρέπει να είναι ευχαριστημένος που στο εξής δεν θα χρειάζεται να δουλεύει. Όμως πού να πάει, πώς να ξεκινήσει μια καινούρια ζωή αλλού; Στο τέλος της ταινίας βλέπουμε τους δυο ηλικιωμένους να φορτώνουν τα λιγοστά τους πράγματα σε ένα κάρο. Η τελευταία σκηνή δείχνει τον άντρα να κοιτάζεται μέσα στον καθρέφτη. Στη συνέχεια τον ξεκρεμάει από τον τοίχο. Η κάμερα δείχνει τον γυμνό τοίχο. Μετά εμφανίζονται τα γράμματα του τέλους.
Βλέποντας τις ευγενικές φυσιογνωμίες του ηλικιωμένου ζευγαριού θυμήθηκα το ιαπωνικό θέατρο Νο, και συγκεκριμένα την έννοια του rojaku. Αντιγράφω από το βιβλίο μου «Εισαγωγή στο θέατρο της Ιαπωνίας και της Κίνας», εκδόσεις ΑΛΔΕ, 2010. «Το rojaku σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει την ήσυχη ομορφιά της γεροντικής ηλικίας, και η αναπαράστασή της είναι αληθινή πρόκληση για τον ηθοποιό του Nô. Εκεί βρίσκεται η ουσία του Nô, και συμβολίζεται με ένα ανθισμένο λουλούδι πάνω σε ένα ξεραμένο κλαδί κερασιάς».
Αλλά και ο αργός ρυθμός του έργου, με τις σχεδόν ακίνητες σκηνές, θυμίζει θέατρο Νο. Θέατρο Νο θυμίζει και το περπάτημα των δυο ηλικιωμένων, καθώς σέρνουν κουρασμένα τα πόδια τους στο έδαφος. Έτσι ακριβώς περπατάνε και οι ηθοποιοί στο θέατρο Νο, με το περπάτημά τους να «μοιάζει με το γλίστρημα ενός φαντάσματος στον αέρα».
Η μουσική είναι διακριτική αλλά εύστοχη. Στο τέλος ειδικά ακούμε το μπάσο κοντούνουο ενός κρουστού, που υπογραμμίζει την αγωνία την οποία νοιώθει το ηλικιωμένο ζευγάρι μπροστά στον επικείμενο ξεσπιτωμό του.
Η ταινία, ολοφάνερα πολύ χαμηλού προϋπολογισμού, απέσπασε σημαντικές διακρίσεις. Αυτό δείχνει για άλλη μια φορά ότι η αξία μιας ταινίας δεν εξαρτάται από το ύψος του προϋπολογισμού –η εμπορικότητα σίγουρα εξαρτάται, μια και το ευρύ κοινό αρέσκεται στο πότλατζ των καταστροφών, αυτοκινήτων που συγκρούονται, σπιτιών που καίγονται ή καταρρέουν, κ.λπ.- αλλά από την ικανότητα του σκηνοθέτη και την ποιότητα του σεναρίου. Αλλά για την ταινία διάβασα αρκετά εύστοχα πράγματα και στον παραπάνω σύνδεσμο, τον οποίο καλό είναι να διαβάσετε.
http://en.wikipedia.org/wiki/Sohrab_Shahid-Saless
Η «Ακίνητη ζωή» είναι και αυτή μια ταινία αγγελοπουλική. Ελάχιστος λόγος, μακριά, αργόσερτα πλάνα. Ακόμη κυριαρχεί ο ένας από τους δυο «τόπους» τους οποίους επισημάναμε σε πολλά ιρανικά έργα: ο σιδηρόδρομος (ο άλλος είναι το χιόνι). Η ιστορία δεν είναι ιστορία, είναι η καθημερινότητα ενός αγράμματου ηλικιωμένου σιδηροδρομικού, που δουλειά του είναι να κλείνει τη διάβαση σε ένα σταυροδρόμι όταν περνάει ο συρμός. Μένει σε ένα σπίτι πιο δίπλα με τη γριά γυναίκα του, που φτιάχνει χαλιά τα οποία πουλάει σε εξευτελιστικές τιμές σε έναν έμπορο. Την μονοτονία της καθημερινότητάς τους την διακόπτει κάποια στιγμή ο ερχομός του γιου τους, που είναι φαντάρος. Θα φύγει την επομένη. Όμως η καθημερινότητα αυτή διαταράζεται δια παντός, όταν ο ηλικιωμένος σιδηροδρομικός παίρνει ένα γράμμα που του λέγει ότι συνταξιοδοτείται.
Κάποια στιγμή έρχεται και ο αντικαταστάτης του. Πρέπει να φύγει. Πηγαίνει στην πόλη, στα γραφεία, να παραπονεθεί. Δεν γίνεται τίποτα, πρέπει να είναι ευχαριστημένος που στο εξής δεν θα χρειάζεται να δουλεύει. Όμως πού να πάει, πώς να ξεκινήσει μια καινούρια ζωή αλλού; Στο τέλος της ταινίας βλέπουμε τους δυο ηλικιωμένους να φορτώνουν τα λιγοστά τους πράγματα σε ένα κάρο. Η τελευταία σκηνή δείχνει τον άντρα να κοιτάζεται μέσα στον καθρέφτη. Στη συνέχεια τον ξεκρεμάει από τον τοίχο. Η κάμερα δείχνει τον γυμνό τοίχο. Μετά εμφανίζονται τα γράμματα του τέλους.
Βλέποντας τις ευγενικές φυσιογνωμίες του ηλικιωμένου ζευγαριού θυμήθηκα το ιαπωνικό θέατρο Νο, και συγκεκριμένα την έννοια του rojaku. Αντιγράφω από το βιβλίο μου «Εισαγωγή στο θέατρο της Ιαπωνίας και της Κίνας», εκδόσεις ΑΛΔΕ, 2010. «Το rojaku σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει την ήσυχη ομορφιά της γεροντικής ηλικίας, και η αναπαράστασή της είναι αληθινή πρόκληση για τον ηθοποιό του Nô. Εκεί βρίσκεται η ουσία του Nô, και συμβολίζεται με ένα ανθισμένο λουλούδι πάνω σε ένα ξεραμένο κλαδί κερασιάς».
Αλλά και ο αργός ρυθμός του έργου, με τις σχεδόν ακίνητες σκηνές, θυμίζει θέατρο Νο. Θέατρο Νο θυμίζει και το περπάτημα των δυο ηλικιωμένων, καθώς σέρνουν κουρασμένα τα πόδια τους στο έδαφος. Έτσι ακριβώς περπατάνε και οι ηθοποιοί στο θέατρο Νο, με το περπάτημά τους να «μοιάζει με το γλίστρημα ενός φαντάσματος στον αέρα».
Η μουσική είναι διακριτική αλλά εύστοχη. Στο τέλος ειδικά ακούμε το μπάσο κοντούνουο ενός κρουστού, που υπογραμμίζει την αγωνία την οποία νοιώθει το ηλικιωμένο ζευγάρι μπροστά στον επικείμενο ξεσπιτωμό του.
Η ταινία, ολοφάνερα πολύ χαμηλού προϋπολογισμού, απέσπασε σημαντικές διακρίσεις. Αυτό δείχνει για άλλη μια φορά ότι η αξία μιας ταινίας δεν εξαρτάται από το ύψος του προϋπολογισμού –η εμπορικότητα σίγουρα εξαρτάται, μια και το ευρύ κοινό αρέσκεται στο πότλατζ των καταστροφών, αυτοκινήτων που συγκρούονται, σπιτιών που καίγονται ή καταρρέουν, κ.λπ.- αλλά από την ικανότητα του σκηνοθέτη και την ποιότητα του σεναρίου. Αλλά για την ταινία διάβασα αρκετά εύστοχα πράγματα και στον παραπάνω σύνδεσμο, τον οποίο καλό είναι να διαβάσετε.
Parvez Sharma, Jihad for love
Parvez Sharma, Jihad for love (2007)
http://en.wikipedia.org/wiki/Parvez_Sharma
Οι φουκαράδες οι ομοφυλόφιλοι στο Ισλάμ, καθώς και οι λεσβίες, είναι πιασμένοι σε μια φοβερή αντίφαση: Βρίσκουν την παρηγοριά τους σε μια θρησκεία που ρητώς καταδικάζει σε θάνατο την ομοφυλοφιλία. Βέβαια με ακροβατικές ερμηνείες προσπαθούν να συμβιβάσουν τα ασυμβίβαστα, την ομοφυλοφιλία με το Κοράνι. Αν δεν το κάνουν για λόγους τακτικής, είναι πραγματικά αξιολύπητοι.
Η διαφορά με το χριστιανισμό είναι ότι η Καινή Διαθήκη (δεν την έχω διαβάσει, αλλά πιστεύω ότι έτσι είναι) δεν καταδικάζει την ομοφυλοφιλία. Έτσι μπορεί κοσμικοί νόμοι να καταδίκασαν τον Όσκαρ Ουάιλντ σε φυλάκιση και να ανάγκασαν τον Τσαϊκόφσκι να αυτοκτονήσει για να αποφύγει τα χειρότερα (ποια χειρότερα δηλαδή, αν θυμάμαι καλά τα χειρότερα ήταν εξορία στη Σιβηρία), όμως, καθώς δεν υπήρχε ρητή θρησκευτική επιταγή, οι νόμοι αυτοί ήταν εύκολο να αρθούν, και σήμερα, μόλις 150 χρόνια μετά, βρισκόμαστε μάρτυρες όχι μόνο γάμων ομοφυλοφίλων, αλλά και ανοικτή ομολογία πολιτικών και δημόσιων λειτουργών για τον ομοφυλόφιλο σεξουαλικό προσανατολισμό τους.
Θυμάμαι τώρα, σε μια παρουσίαση ενός βιβλίου του Cemil Turan, που αναφέρθηκε η περίπτωση ενός ιρανού ομοφυλόφιλου που βασανίστηκε άγρια στις ιρανικές φυλακές, που κατάφερε όμως να το σκάσει και να έλθει στην Ελλάδα, όπου το δόθηκε πολιτικό άσυλο.
Παρεμπιπτόντως να θυμίσω εδώ σε αυτούς που το ξέρουν, και να το μάθουν αυτοί που δεν το ξέρουν, ότι ο Πλάτωνας στο «Συμπόσιο» που μιλάει για τον έρωτα, εξαίρει τον ομοφυλόφιλο έρωτα, ενώ τον ετεροφυλόφιλο έρωτα τον θεωρεί βαρβαρική συνήθεια. Βάρβαροι ήταν οι Πέρσες. Φαίνεται από τότε κρατάει η καλή συνήθεια να διώκουν τους ομοφυλόφιλους.
Όχι, δεν προπαγανδίζω την ομοφυλοφιλία σαν τον Πλάτωνα, απλά υποστηρίζω την ανοχή στο διαφορετικό, κάτι που χαρακτηρίζει την δυτική κουλτούρα μας, σε όσο βαθμό βέβαια τη χαρακτηρίζει.
Όμως κάποια πράγματα για την ταινία γράφονται και εδώ:
In a time, when Islam is under tremendous attack-from within and without-'A Jihad for Love' is a daring documentary-filmed in twelve countries and nine languages. Muslim gay filmmaker Parvez Sharma has gone where the silence is strongest, filming with great risk in nations where government permission to make this film was not an option. A Jihad for Love is the first-ever feature-length documentary to explore the complex global intersections of Islam and homosexuality. With unprecedented access and depth, Sharma brings to light the hidden lives of gay and lesbian Muslims from countries like Iran, Pakistan, Egypt, Turkey, France, India, and South Africa. The majority of gay and lesbian Muslims must travel a lonely and often dangerous road. In many nations with a Muslim majority, laws based on Quranic interpretations are enforced by authorities to monitor, entrap, imprison, torture and even execute homosexuals. Even for those who migrate to Europe or North America and adopt Western personae of "gay," the relative freedoms of new homelands are mitigated by persistent racial profiling and intensified state surveillance after the terrorist attacks in New York, London and Madrid. As a result, many gay and lesbian Muslims end up renouncing their religion. But the real-life characters of A Jihad for Love aren't willing to abandon a faith they cherish despite its flaws. Instead, they struggle to reconcile their ardent belief with the innate reality of their being. The international chorus of gay and lesbian Muslims brought together by A Jihad for Love doesn't seek to vilify or reject Islam, but rather negotiate a new relationship to it. In doing so, the film's extraordinary characters point the way for all Muslims to move beyond the hostile, war-torn present, toward a more hopeful future. As one can imagine, it was a difficult decision for the subjects to participate in the film due to the violence they could face. However, those who have come forward to tell their stories feel this film is too important for 1.4 billion Muslims and non-Muslims around the world for them to say no. They are willing to take the risk in their quest to lay equal claim to their profoundly held faith. "A Jihad for Love' is produced by Sandi DuBowski (Director of Trembling Before G-d) in association with ZZDF-Arte Channel 4, and LOGO.
http://en.wikipedia.org/wiki/Parvez_Sharma
Οι φουκαράδες οι ομοφυλόφιλοι στο Ισλάμ, καθώς και οι λεσβίες, είναι πιασμένοι σε μια φοβερή αντίφαση: Βρίσκουν την παρηγοριά τους σε μια θρησκεία που ρητώς καταδικάζει σε θάνατο την ομοφυλοφιλία. Βέβαια με ακροβατικές ερμηνείες προσπαθούν να συμβιβάσουν τα ασυμβίβαστα, την ομοφυλοφιλία με το Κοράνι. Αν δεν το κάνουν για λόγους τακτικής, είναι πραγματικά αξιολύπητοι.
Η διαφορά με το χριστιανισμό είναι ότι η Καινή Διαθήκη (δεν την έχω διαβάσει, αλλά πιστεύω ότι έτσι είναι) δεν καταδικάζει την ομοφυλοφιλία. Έτσι μπορεί κοσμικοί νόμοι να καταδίκασαν τον Όσκαρ Ουάιλντ σε φυλάκιση και να ανάγκασαν τον Τσαϊκόφσκι να αυτοκτονήσει για να αποφύγει τα χειρότερα (ποια χειρότερα δηλαδή, αν θυμάμαι καλά τα χειρότερα ήταν εξορία στη Σιβηρία), όμως, καθώς δεν υπήρχε ρητή θρησκευτική επιταγή, οι νόμοι αυτοί ήταν εύκολο να αρθούν, και σήμερα, μόλις 150 χρόνια μετά, βρισκόμαστε μάρτυρες όχι μόνο γάμων ομοφυλοφίλων, αλλά και ανοικτή ομολογία πολιτικών και δημόσιων λειτουργών για τον ομοφυλόφιλο σεξουαλικό προσανατολισμό τους.
Θυμάμαι τώρα, σε μια παρουσίαση ενός βιβλίου του Cemil Turan, που αναφέρθηκε η περίπτωση ενός ιρανού ομοφυλόφιλου που βασανίστηκε άγρια στις ιρανικές φυλακές, που κατάφερε όμως να το σκάσει και να έλθει στην Ελλάδα, όπου το δόθηκε πολιτικό άσυλο.
Παρεμπιπτόντως να θυμίσω εδώ σε αυτούς που το ξέρουν, και να το μάθουν αυτοί που δεν το ξέρουν, ότι ο Πλάτωνας στο «Συμπόσιο» που μιλάει για τον έρωτα, εξαίρει τον ομοφυλόφιλο έρωτα, ενώ τον ετεροφυλόφιλο έρωτα τον θεωρεί βαρβαρική συνήθεια. Βάρβαροι ήταν οι Πέρσες. Φαίνεται από τότε κρατάει η καλή συνήθεια να διώκουν τους ομοφυλόφιλους.
Όχι, δεν προπαγανδίζω την ομοφυλοφιλία σαν τον Πλάτωνα, απλά υποστηρίζω την ανοχή στο διαφορετικό, κάτι που χαρακτηρίζει την δυτική κουλτούρα μας, σε όσο βαθμό βέβαια τη χαρακτηρίζει.
Όμως κάποια πράγματα για την ταινία γράφονται και εδώ:
In a time, when Islam is under tremendous attack-from within and without-'A Jihad for Love' is a daring documentary-filmed in twelve countries and nine languages. Muslim gay filmmaker Parvez Sharma has gone where the silence is strongest, filming with great risk in nations where government permission to make this film was not an option. A Jihad for Love is the first-ever feature-length documentary to explore the complex global intersections of Islam and homosexuality. With unprecedented access and depth, Sharma brings to light the hidden lives of gay and lesbian Muslims from countries like Iran, Pakistan, Egypt, Turkey, France, India, and South Africa. The majority of gay and lesbian Muslims must travel a lonely and often dangerous road. In many nations with a Muslim majority, laws based on Quranic interpretations are enforced by authorities to monitor, entrap, imprison, torture and even execute homosexuals. Even for those who migrate to Europe or North America and adopt Western personae of "gay," the relative freedoms of new homelands are mitigated by persistent racial profiling and intensified state surveillance after the terrorist attacks in New York, London and Madrid. As a result, many gay and lesbian Muslims end up renouncing their religion. But the real-life characters of A Jihad for Love aren't willing to abandon a faith they cherish despite its flaws. Instead, they struggle to reconcile their ardent belief with the innate reality of their being. The international chorus of gay and lesbian Muslims brought together by A Jihad for Love doesn't seek to vilify or reject Islam, but rather negotiate a new relationship to it. In doing so, the film's extraordinary characters point the way for all Muslims to move beyond the hostile, war-torn present, toward a more hopeful future. As one can imagine, it was a difficult decision for the subjects to participate in the film due to the violence they could face. However, those who have come forward to tell their stories feel this film is too important for 1.4 billion Muslims and non-Muslims around the world for them to say no. They are willing to take the risk in their quest to lay equal claim to their profoundly held faith. "A Jihad for Love' is produced by Sandi DuBowski (Director of Trembling Before G-d) in association with ZZDF-Arte Channel 4, and LOGO.
Sirus Alvand, The corrupted hands
Sirus Alvand, The corrupted hands (1999)
http://en.wikipedia.org/wiki/Sirus_Alvand
Τα «Διεφθαρμένα χέρια» είναι μια καλογυρισμένη αστυνομική ταινία. Ένα ζευγάρι και ένα τέως ζευγάρι κανονίζουν να κάνουν μια ληστεία. Ληστεύουν τα γαμήλια δώρα σε ένα πλούσιο γάμο. Από εκεί και ύστερα αρχίζει η περιπέτεια. Η μια γυναίκα θα μείνει χήρα, καθώς ο άντρας της θα μαχαιρωθεί. Η άλλη γυναίκα θα τη γλιτώσει χάρη στην εχεμύθεια της αρραβωνιαστικιάς του πρώην άντρα της, που είχε βαλθεί να τον βάλει στον καλό δρόμο. Η αστυνομία, ως αναμενόμενο, θα παρέμβει, τα κλοπιμαία θα επιστρέψουν στον κάτοχό τους, αλλά ο άντρας θα πετύχει τη συγνώμη της αρραβωνιαστικιάς του, που του υπόσχεται ότι θα τον περιμένει να αποφυλακιστεί-τουλάχιστον έτσι του λέει, η ταινία τελειώνει χωρίς να ξέρουμε αν θα κρατήσει την υπόσχεσή της.
http://en.wikipedia.org/wiki/Sirus_Alvand
Τα «Διεφθαρμένα χέρια» είναι μια καλογυρισμένη αστυνομική ταινία. Ένα ζευγάρι και ένα τέως ζευγάρι κανονίζουν να κάνουν μια ληστεία. Ληστεύουν τα γαμήλια δώρα σε ένα πλούσιο γάμο. Από εκεί και ύστερα αρχίζει η περιπέτεια. Η μια γυναίκα θα μείνει χήρα, καθώς ο άντρας της θα μαχαιρωθεί. Η άλλη γυναίκα θα τη γλιτώσει χάρη στην εχεμύθεια της αρραβωνιαστικιάς του πρώην άντρα της, που είχε βαλθεί να τον βάλει στον καλό δρόμο. Η αστυνομία, ως αναμενόμενο, θα παρέμβει, τα κλοπιμαία θα επιστρέψουν στον κάτοχό τους, αλλά ο άντρας θα πετύχει τη συγνώμη της αρραβωνιαστικιάς του, που του υπόσχεται ότι θα τον περιμένει να αποφυλακιστεί-τουλάχιστον έτσι του λέει, η ταινία τελειώνει χωρίς να ξέρουμε αν θα κρατήσει την υπόσχεσή της.
Sunday, January 29, 2012
Rafi Pitts, It’s winter (Zemestan) and The hunter
Rafi Pitts, It’s winter (Zemestan) and The hunter
http://en.wikipedia.org/wiki/Rafi_Pitts
http://www.imdb.com/name/nm0686020/
It’s winter, (Zemestan, 2006)
http://www.guardian.co.uk/film/2006/dec/15/worldcinema.drama
«Θα πάγω σ' άλλη γη, θα πάγω σ' άλλη θάλασσα.
Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλύτερη απ' αυτή».
Έτσι λένε οι δυο ήρωες της ταινίας όπως και ο αποδέκτης της «Πόλης» του Καβάφη. Ο πρώτος, ο άντρας της γυναίκας, θα πάει, αλλά θα γυρίσει με κομμένο το πόδι του. Από μακριά θα κοιτάζει το σπίτι, χωρίς να τολμάει να παρουσιαστεί. Η γυναίκα του στο μεταξύ, θεωρώντας τον νεκρό μια και για μήνες δεν είχε δώσει σημεία ζωής, παντρεύεται τον άλλο άνδρα, που τη φλερτάρει. Δεν αποτελεί ηρωικό εκπρόσωπο του προλεταριάτου, είναι ψιλοτεμπέλης, αλλά έτσι κι αλλιώς υφίσταται την εκμετάλλευση. Και, όπως ο πρώτος άντρας της γυναίκας του, αποφασίζει κάποια στιγμή και αυτός να πάει «σ’ άλλη γη, σ’ άλλη θάλασσα». Αλλά όχι με το πλοίο (Η Τεχεράνη είναι μεσογειακή πόλη) αλλά με το τραίνο. Στο μεταξύ έχει δει τον πρώτο άντρα της γυναίκας του να παραμονεύει με τα δεκανίκια, σε απόσταση από το σπίτι.
Και έρχεται η μέρα να φύγει. Περιμένει σε ένα καφέ κοντά στο σταθμό. Στην μιαν άκρη είναι αυτός, στην άλλη ο άλλος, μοναδικοί πελάτες. Ο καφετζής του μιλάει για τον άλλο, για την εξαθλίωσή του. Ο άνδρας με τα δεκανίκια φεύγει. Σε λίγο φεύγει και αυτός. Το τραίνο έρχεται. Ακούγεται φασαρία, κάτι συμβαίνει. Κάποιος μπροστά του τρέχει. Τρέχει και αυτός. Όταν φτάνει στο σταθμό, βλέπει έναν άνθρωπο ξαπλωμένο. Κάποιοι τον σκεπάζουν με μια κουβέρτα. Είναι ο άνθρωπος με το κομμένο πόδι. Μάλλον έπεσε μπροστά στο τραίνο και αυτοκτόνησε.
Το τραίνο ετοιμάζεται να αναχωρήσει. Είναι με τη βαλίτσα του. Στέκει αμφιταλαντευόμενος. Δεν θα τολμήσει να μπει. Το τραίνο φεύγει, αυτός μένει. Βλέπει κάτω, μισοσκεπασμένο από το χιόνι, το ένα δεκανίκι του νεκρού. Το σηκώνει. Το τραίνο απομακρύνεται. Και η ταινία τελειώνει. «Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ
στην κώχη τούτη τη μικρή, σ' όλη τη γη τη χάλασες». Δεν έχει νόημα να φύγει. Και ο άλλος που έφυγε (μια διπλοτυπία του από το λίγο που βλέπουμε από αυτόν στην αρχή της ταινίας) τι κατάλαβε.
Αγγελοπουλικός ο Rafi Pitts. Ελάχιστος λόγος, μεγάλα, εικαστικά πλάνα, και αφηγηματικά κενά. Κάτι σαν κινηματογραφικός φωβισμός. Στο τέλος του έργου βλέπουμε δυο συνηθισμένους «τόπους» στον κινηματογράφο, για τους οποίους μιλήσαμε σε προηγούμενες αναρτήσεις μας: το τραίνο και το χιόνι.
Σαν λάιτ μοτίβ ακούγεται σε διάφορα σημεία του έργου το Zemestan, ένα πολύ μελαγχολικό τραγούδι με ακόμη πιο μελαγχολικούς στίχους, α καπέλλα. Πολύ μου άρεσε αυτή η ταινία.
The hunter (2010)
http://www.imdb.com/title/tt1190072/ http://www.blogger.com/img/blank.gif
http://en.wikipedia.org/wiki/The_Hunter_%282010_film%29
http://www.guardian.co.uk/film/2010/oct/28/the-hunter-film-review
Καταλήγω στο κείμενο για το «Είναι χειμώνας» λέγοντας ότι η ταινία αυτή μου άρεσε πολύ. Σκόπιμα. Γιατί ο «Κυνηγός», που τον είδα αμέσως μετά το Zemestan, δεν μου άρεσε. Δεν μου άρεσε γιατί; Γιατί είναι κακή η ταινία; Όχι, η ταινία είναι πάρα πολύ καλή. Αλλά κάθε αποδέκτης έχει τα γούστα του. Και εμένα μου αρέσουν οι ταινίες με θέση και οι ταινίες που εκλύουν συναισθήματα. Και ο «Κυνηγός» δεν προσφέρει ούτε το ένα ούτε το άλλο. Απλά ανεβάζει την αδρεναλίνη, με έντονο σασπένς και με «τόπους» του δυτικού κινηματογράφου που τους έχω μπουχτίσει, όπως είναι το κυνηγητό με τα αμάξια. Όχι καταδίωξη, όπως π.χ. στην «Πέμπτη αντίδραση» της Tahmineh Milani, αλλά κυνηγητό σαν σε ράλι. Εκτός πια και, αγγελοπουλικό καθώς είναι το έργο (οι εικαστικές σκηνές όμως μέσα στο δάσος με τη βροχή πολύ μου άρεσαν), δεν το κατάλαβα.
Θα το ξαναγράψω, αυτή τη φορά εις μνήμην. Ή μάλλον θα κάνω αντιγραφή και επικόλληση, από την παρουσίαση που έκανα της ταινίας «Κόρες του ουρανού» της Mariam Shahriar,
κάπου στις 10 το πρωί της 25ης Ιανουαρίου, την οποία ανάρτησα αμέσως μετά.
« Η ταινία είναι αγγελοπουλική: ελάχιστος διάλογος, μακρά εικαστικά πλάνα.
Θυμήθηκα τώρα ένα ανέκδοτο, ας μην περιμένω να γράψω για την επόμενη ταινία του Αγγελόπουλου για να το παραθέσω. Αφού κάνει έρωτα το ζευγάρι, ρωτάει ο άντρας: -Πώς ήταν; -Σαν ταινία του Αγγελόπουλου; -Άργησες να τελειώσεις; -Όχι, δεν κατάλαβα τίποτα».
Το απόγευμα έμαθα ότι λίγες ώρες πριν, μετά τα μεσάνυχτα της ίδιας μέρας, ο Θόδωρος Αγγελόπουλος είχε αφήσει την τελευταία του πνοή στην εντατική, μετά από τροχαίο.
Όπως και η γυναίκα σε αυτό το ανέκδοτο, δεν κατάλαβα τίποτα. Εκτός και αν δεν υπήρχε τίποτα να καταλάβω, και η ταινία ήταν, αντίθετα από το Zemestan, απλά ένα συναρπαστικό θρίλερ.
http://en.wikipedia.org/wiki/Rafi_Pitts
http://www.imdb.com/name/nm0686020/
It’s winter, (Zemestan, 2006)
http://www.guardian.co.uk/film/2006/dec/15/worldcinema.drama
«Θα πάγω σ' άλλη γη, θα πάγω σ' άλλη θάλασσα.
Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλύτερη απ' αυτή».
Έτσι λένε οι δυο ήρωες της ταινίας όπως και ο αποδέκτης της «Πόλης» του Καβάφη. Ο πρώτος, ο άντρας της γυναίκας, θα πάει, αλλά θα γυρίσει με κομμένο το πόδι του. Από μακριά θα κοιτάζει το σπίτι, χωρίς να τολμάει να παρουσιαστεί. Η γυναίκα του στο μεταξύ, θεωρώντας τον νεκρό μια και για μήνες δεν είχε δώσει σημεία ζωής, παντρεύεται τον άλλο άνδρα, που τη φλερτάρει. Δεν αποτελεί ηρωικό εκπρόσωπο του προλεταριάτου, είναι ψιλοτεμπέλης, αλλά έτσι κι αλλιώς υφίσταται την εκμετάλλευση. Και, όπως ο πρώτος άντρας της γυναίκας του, αποφασίζει κάποια στιγμή και αυτός να πάει «σ’ άλλη γη, σ’ άλλη θάλασσα». Αλλά όχι με το πλοίο (Η Τεχεράνη είναι μεσογειακή πόλη) αλλά με το τραίνο. Στο μεταξύ έχει δει τον πρώτο άντρα της γυναίκας του να παραμονεύει με τα δεκανίκια, σε απόσταση από το σπίτι.
Και έρχεται η μέρα να φύγει. Περιμένει σε ένα καφέ κοντά στο σταθμό. Στην μιαν άκρη είναι αυτός, στην άλλη ο άλλος, μοναδικοί πελάτες. Ο καφετζής του μιλάει για τον άλλο, για την εξαθλίωσή του. Ο άνδρας με τα δεκανίκια φεύγει. Σε λίγο φεύγει και αυτός. Το τραίνο έρχεται. Ακούγεται φασαρία, κάτι συμβαίνει. Κάποιος μπροστά του τρέχει. Τρέχει και αυτός. Όταν φτάνει στο σταθμό, βλέπει έναν άνθρωπο ξαπλωμένο. Κάποιοι τον σκεπάζουν με μια κουβέρτα. Είναι ο άνθρωπος με το κομμένο πόδι. Μάλλον έπεσε μπροστά στο τραίνο και αυτοκτόνησε.
Το τραίνο ετοιμάζεται να αναχωρήσει. Είναι με τη βαλίτσα του. Στέκει αμφιταλαντευόμενος. Δεν θα τολμήσει να μπει. Το τραίνο φεύγει, αυτός μένει. Βλέπει κάτω, μισοσκεπασμένο από το χιόνι, το ένα δεκανίκι του νεκρού. Το σηκώνει. Το τραίνο απομακρύνεται. Και η ταινία τελειώνει. «Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ
στην κώχη τούτη τη μικρή, σ' όλη τη γη τη χάλασες». Δεν έχει νόημα να φύγει. Και ο άλλος που έφυγε (μια διπλοτυπία του από το λίγο που βλέπουμε από αυτόν στην αρχή της ταινίας) τι κατάλαβε.
Αγγελοπουλικός ο Rafi Pitts. Ελάχιστος λόγος, μεγάλα, εικαστικά πλάνα, και αφηγηματικά κενά. Κάτι σαν κινηματογραφικός φωβισμός. Στο τέλος του έργου βλέπουμε δυο συνηθισμένους «τόπους» στον κινηματογράφο, για τους οποίους μιλήσαμε σε προηγούμενες αναρτήσεις μας: το τραίνο και το χιόνι.
Σαν λάιτ μοτίβ ακούγεται σε διάφορα σημεία του έργου το Zemestan, ένα πολύ μελαγχολικό τραγούδι με ακόμη πιο μελαγχολικούς στίχους, α καπέλλα. Πολύ μου άρεσε αυτή η ταινία.
The hunter (2010)
http://www.imdb.com/title/tt1190072/ http://www.blogger.com/img/blank.gif
http://en.wikipedia.org/wiki/The_Hunter_%282010_film%29
http://www.guardian.co.uk/film/2010/oct/28/the-hunter-film-review
Καταλήγω στο κείμενο για το «Είναι χειμώνας» λέγοντας ότι η ταινία αυτή μου άρεσε πολύ. Σκόπιμα. Γιατί ο «Κυνηγός», που τον είδα αμέσως μετά το Zemestan, δεν μου άρεσε. Δεν μου άρεσε γιατί; Γιατί είναι κακή η ταινία; Όχι, η ταινία είναι πάρα πολύ καλή. Αλλά κάθε αποδέκτης έχει τα γούστα του. Και εμένα μου αρέσουν οι ταινίες με θέση και οι ταινίες που εκλύουν συναισθήματα. Και ο «Κυνηγός» δεν προσφέρει ούτε το ένα ούτε το άλλο. Απλά ανεβάζει την αδρεναλίνη, με έντονο σασπένς και με «τόπους» του δυτικού κινηματογράφου που τους έχω μπουχτίσει, όπως είναι το κυνηγητό με τα αμάξια. Όχι καταδίωξη, όπως π.χ. στην «Πέμπτη αντίδραση» της Tahmineh Milani, αλλά κυνηγητό σαν σε ράλι. Εκτός πια και, αγγελοπουλικό καθώς είναι το έργο (οι εικαστικές σκηνές όμως μέσα στο δάσος με τη βροχή πολύ μου άρεσαν), δεν το κατάλαβα.
Θα το ξαναγράψω, αυτή τη φορά εις μνήμην. Ή μάλλον θα κάνω αντιγραφή και επικόλληση, από την παρουσίαση που έκανα της ταινίας «Κόρες του ουρανού» της Mariam Shahriar,
κάπου στις 10 το πρωί της 25ης Ιανουαρίου, την οποία ανάρτησα αμέσως μετά.
« Η ταινία είναι αγγελοπουλική: ελάχιστος διάλογος, μακρά εικαστικά πλάνα.
Θυμήθηκα τώρα ένα ανέκδοτο, ας μην περιμένω να γράψω για την επόμενη ταινία του Αγγελόπουλου για να το παραθέσω. Αφού κάνει έρωτα το ζευγάρι, ρωτάει ο άντρας: -Πώς ήταν; -Σαν ταινία του Αγγελόπουλου; -Άργησες να τελειώσεις; -Όχι, δεν κατάλαβα τίποτα».
Το απόγευμα έμαθα ότι λίγες ώρες πριν, μετά τα μεσάνυχτα της ίδιας μέρας, ο Θόδωρος Αγγελόπουλος είχε αφήσει την τελευταία του πνοή στην εντατική, μετά από τροχαίο.
Όπως και η γυναίκα σε αυτό το ανέκδοτο, δεν κατάλαβα τίποτα. Εκτός και αν δεν υπήρχε τίποτα να καταλάβω, και η ταινία ήταν, αντίθετα από το Zemestan, απλά ένα συναρπαστικό θρίλερ.
Saturday, January 28, 2012
Mohammad Hossein Latifi, Girl's dormitory
Mohammad Hossein Latifi, Girl's dormitory (2004)
http://www.imdb.com/name/nm1650266/
Οι ιρανοί δεν μας έχουν συνηθίσει σε έργα τρόμου. Νομίζω ότι αυτό είναι το δεύτερο που έχω δει. Το είδα πριν καιρό, και δεν το θυμάμαι. Εξάλλου δεν θα ήθελα να δώσω την πλοκή σε ένα έργο τρόμου, είδος που στηρίζεται στο σασπένς, καθώς έτσι ο αναγνώστης θα έχανε κάθε ενδιαφέρον να το δει. Θα δώσω όμως ένα μικρό κειμενάκι που μιλάει για το έργο και δίνει κάποιες πληροφορίες για το είδος στο Ιράν.
The history of horror films being made in Iran goes back to the 1950's when the late directory Samuel Khachikian cranked out titles like "A Party in Hell" (1956), "The Midnight Terror" (1961) and "Delirium" (1965). Over the years since, the horror genre in Iran has had its up and downs. One thing has remained constant, though, many Iranian movie fans welcome the chance to see domestically produced fright films. Iranian horror fans got lucky this month, as Mohammad-Hossein Latifi's new horror movie "Girl's Dormitory" hit screens. The film follows a group of college kids who are forced to move into a house that the local people believe to be haunted. You can guess where plot goes from there. The reviews of the film have been mixed so far, but Iranian horror fans don't get a chance to see too many domestically produced films in the genre so any new addition is welcome. Some reports have the new horror flick as the current most popular movie in Tehran cinemas.
http://www.imdb.com/name/nm1650266/
Οι ιρανοί δεν μας έχουν συνηθίσει σε έργα τρόμου. Νομίζω ότι αυτό είναι το δεύτερο που έχω δει. Το είδα πριν καιρό, και δεν το θυμάμαι. Εξάλλου δεν θα ήθελα να δώσω την πλοκή σε ένα έργο τρόμου, είδος που στηρίζεται στο σασπένς, καθώς έτσι ο αναγνώστης θα έχανε κάθε ενδιαφέρον να το δει. Θα δώσω όμως ένα μικρό κειμενάκι που μιλάει για το έργο και δίνει κάποιες πληροφορίες για το είδος στο Ιράν.
The history of horror films being made in Iran goes back to the 1950's when the late directory Samuel Khachikian cranked out titles like "A Party in Hell" (1956), "The Midnight Terror" (1961) and "Delirium" (1965). Over the years since, the horror genre in Iran has had its up and downs. One thing has remained constant, though, many Iranian movie fans welcome the chance to see domestically produced fright films. Iranian horror fans got lucky this month, as Mohammad-Hossein Latifi's new horror movie "Girl's Dormitory" hit screens. The film follows a group of college kids who are forced to move into a house that the local people believe to be haunted. You can guess where plot goes from there. The reviews of the film have been mixed so far, but Iranian horror fans don't get a chance to see too many domestically produced films in the genre so any new addition is welcome. Some reports have the new horror flick as the current most popular movie in Tehran cinemas.
Friday, January 27, 2012
Tahmineh Milani, Unwanted woman and The fifth reaction
Tahmineh Milani, Unwanted woman and The fifth reaction
http://en.wikipedia.org/wiki/Tahmineh_Milani
Για δυο προηγούμενες ταινίες της Μιλανί, τις «Δυο γυναίκες» (1999) και το «Κρυμμένο μισό» (2001) έχουμε γράψει εδώ
http://hdermi.blogspot.com/2011/11/tahmineh-milani.html
The fifth reaction (2003)
http://www.imdb.com/title/tt0386843/plotsummary
Την ταινία την είδα παλιά και δεν την καλοθυμάμαι. Ένας πεθερός θέλει να αποξενώσει τη νύφη του από τα δυο παιδιά της, μετά το θάνατο του γιου του. Τη διώχνει από το σπίτι, έχει τις διασυνδέσεις να το καταφέρει. Η νύφη του, με τη βοήθεια δικών της ανθρώπων, παίρνει τα παιδιά, για να ακολουθήσει στη συνέχεια μια αστυνομική καταδίωξη. Στο τέλος την συλλαμβάνουν. Βρίσκεται στο κρατητήριο. Η θεία της έρχεται και μιλάει με πολύ σκληρό τρόπο στον πεθερό, αλλά και στον αστυνομικό που υπερασπίζεται ένα νόμο που φτιάχτηκε από άντρες χωρίς να ρωτήσουν τις μανάδες. Μπορεί να μην θυμόμουνα πολλές λεπτομέρειες από το έργο, όμως η παρακάτω ατάκα μου έχει μείνει αξέχαστη. Ο άλλος γιος λέει στον πατέρα του, τον οποίο εκλιπαρούν ματαίως τα εγγονάκια του να βγάλει τη μητέρα τους από τη φυλακή: -Θα ήθελα να σε ρωτήσω κάτι. Αν πεθάνω μια μέρα, θα συμπεριφερθείς στη γυναίκα μου και στα παιδιά μου με τον ίδιο τρόπο μετά το θάνατό μου;
Η ταινία τελειώνει αισιόδοξα. Η νέα γενιά αποτελεί μια ελπίδα. Ο πεθερός μαλακώνει, και της επιτρέπει να μείνει στο σπίτι να μεγαλώσει τα παιδιά. –Αλλά υπό έναν όρο, δηλώνει, ενώ πέφτουν τα γράμματα του τέλους.
Unwanted woman (2005)
http://wearethemovies.com/forum/index.php?topic=1841.0
Και αυτή την ταινία την είδα παλιά. Τώρα την πέρασα στα γρήγορα, και έμεινα μόνο σε κάποιες σκηνές. Ο παραπάνω σύνδεσμος, που στέκεται κριτικά στην ταινία, δίνει μια ικανοποιητική περίληψη της πλοκής σε σχέση με άλλους συνδέσμους που βρήκα. Θα συμφωνήσω αρκετά μαζί του. Ενώ η Μιλανί κριτικάρει τον άντρα της δασκάλας που έχει φιλενάδα, κριτικάρει και τον δάσκαλο εκείνο που σκότωσε τη γυναίκα του γιατί τον απατούσε, επειδή δεν θέλησε να την ακούσει. Και εδώ βέβαια επανέρχεται στο θέμα του The hidden half, που αναφέρεται στην επινόηση μιας γυναίκας να κάνει τον άντρα της, ανώτατο δικαστή, να ακούσει και τον αντίλογο μιας καταδικασμένης σε θάνατο γυναίκας. Η φεμινίστρια Μιλανί εδώ το παρατραβάει, έχοντας μια μονόπλευρη οπτική. Είναι σαν να λέει ότι όλες οι μοιχαλίδες στο Ισλάμ είναι δικαιολογημένες, γιατί είναι σαν γυναίκες καταπιεσμένες. (Να μην παρεξηγηθώ, είναι ή δεν είναι δικαιολογημένες δεν σημαίνει ότι πρέπει να τις λιθοβολήσουμε κιόλας). Νομίζω αδυνάτισε αρκετά τη «θέση» της το πλέξιμο της κύριας ιστορίας με την ιστορία αυτού του δασκάλου, παρόλο που έκανε το έργο πιο συναρπαστικό, καθώς απόκτησε ξαφνικά μια αστυνομική πλοκή.
Συμμερίζομαι τον φεμινισμό στο Ισλάμ, σαφέστατα οι γυναίκες είναι καταπιεσμένες, όμως οι φεμινίστριες πολλές φορές το παρατραβάνε. Μια τέτοια περίπτωση έχω σχολιάσει στην βιβλιοκριτική ενός βιβλίου, το «Διαβάζοντας τη Λολίτα στην Τεχεράνη», διαπιστώνοντας μια παρανάγνωση του διάσημου βιβλίου του Ναμπόκοφ από την Αζάρ Ναφισί.
http://hdermi.blogspot.com/2007/12/blog-post.html
Και μια ακόμη περίληψη:
Film Summary
"Iranian filmmaker Tahmineh Milani (The Hidden Half, Two Women), who has been jailed and even sentenced (unsuccessfully) to death for her frank treatment of female-male relations, here rebounds undeterred with her scorching honesty fully intact. The title Unwanted Woman applies directly to her heroine — a dignified teacher in her mid-30s whose husband openly cheats on her. Yet it also applies to the doll-faced floozy upon whom her mate now showers his ardor — a social outcast desperate for stability, wronged in her own way by their society’s institutional hypocrisies. Milani puts this threesome through a suspenseful road trip in which the everyday tensions of taking a drive in a police state are constant and observed with razor-sharp tact. The women’s heads stay covered throughout, and husband and wife are never shown in bed (all in strict keeping with Iranian censorship guidelines), but Milani cleverly and logically structures the film to justify these restraints with a verve worthy of Lubitsch under the Hays code. The film does disintegrate into big speeches as it rounds to its climax — but through these characters, Milani hauntingly maps the souls of men and women at odds in a theocracy." (F.X. Feeney, L.A. Weekly, June 24, 2005)
http://en.wikipedia.org/wiki/Tahmineh_Milani
Για δυο προηγούμενες ταινίες της Μιλανί, τις «Δυο γυναίκες» (1999) και το «Κρυμμένο μισό» (2001) έχουμε γράψει εδώ
http://hdermi.blogspot.com/2011/11/tahmineh-milani.html
The fifth reaction (2003)
http://www.imdb.com/title/tt0386843/plotsummary
Την ταινία την είδα παλιά και δεν την καλοθυμάμαι. Ένας πεθερός θέλει να αποξενώσει τη νύφη του από τα δυο παιδιά της, μετά το θάνατο του γιου του. Τη διώχνει από το σπίτι, έχει τις διασυνδέσεις να το καταφέρει. Η νύφη του, με τη βοήθεια δικών της ανθρώπων, παίρνει τα παιδιά, για να ακολουθήσει στη συνέχεια μια αστυνομική καταδίωξη. Στο τέλος την συλλαμβάνουν. Βρίσκεται στο κρατητήριο. Η θεία της έρχεται και μιλάει με πολύ σκληρό τρόπο στον πεθερό, αλλά και στον αστυνομικό που υπερασπίζεται ένα νόμο που φτιάχτηκε από άντρες χωρίς να ρωτήσουν τις μανάδες. Μπορεί να μην θυμόμουνα πολλές λεπτομέρειες από το έργο, όμως η παρακάτω ατάκα μου έχει μείνει αξέχαστη. Ο άλλος γιος λέει στον πατέρα του, τον οποίο εκλιπαρούν ματαίως τα εγγονάκια του να βγάλει τη μητέρα τους από τη φυλακή: -Θα ήθελα να σε ρωτήσω κάτι. Αν πεθάνω μια μέρα, θα συμπεριφερθείς στη γυναίκα μου και στα παιδιά μου με τον ίδιο τρόπο μετά το θάνατό μου;
Η ταινία τελειώνει αισιόδοξα. Η νέα γενιά αποτελεί μια ελπίδα. Ο πεθερός μαλακώνει, και της επιτρέπει να μείνει στο σπίτι να μεγαλώσει τα παιδιά. –Αλλά υπό έναν όρο, δηλώνει, ενώ πέφτουν τα γράμματα του τέλους.
Unwanted woman (2005)
http://wearethemovies.com/forum/index.php?topic=1841.0
Και αυτή την ταινία την είδα παλιά. Τώρα την πέρασα στα γρήγορα, και έμεινα μόνο σε κάποιες σκηνές. Ο παραπάνω σύνδεσμος, που στέκεται κριτικά στην ταινία, δίνει μια ικανοποιητική περίληψη της πλοκής σε σχέση με άλλους συνδέσμους που βρήκα. Θα συμφωνήσω αρκετά μαζί του. Ενώ η Μιλανί κριτικάρει τον άντρα της δασκάλας που έχει φιλενάδα, κριτικάρει και τον δάσκαλο εκείνο που σκότωσε τη γυναίκα του γιατί τον απατούσε, επειδή δεν θέλησε να την ακούσει. Και εδώ βέβαια επανέρχεται στο θέμα του The hidden half, που αναφέρεται στην επινόηση μιας γυναίκας να κάνει τον άντρα της, ανώτατο δικαστή, να ακούσει και τον αντίλογο μιας καταδικασμένης σε θάνατο γυναίκας. Η φεμινίστρια Μιλανί εδώ το παρατραβάει, έχοντας μια μονόπλευρη οπτική. Είναι σαν να λέει ότι όλες οι μοιχαλίδες στο Ισλάμ είναι δικαιολογημένες, γιατί είναι σαν γυναίκες καταπιεσμένες. (Να μην παρεξηγηθώ, είναι ή δεν είναι δικαιολογημένες δεν σημαίνει ότι πρέπει να τις λιθοβολήσουμε κιόλας). Νομίζω αδυνάτισε αρκετά τη «θέση» της το πλέξιμο της κύριας ιστορίας με την ιστορία αυτού του δασκάλου, παρόλο που έκανε το έργο πιο συναρπαστικό, καθώς απόκτησε ξαφνικά μια αστυνομική πλοκή.
Συμμερίζομαι τον φεμινισμό στο Ισλάμ, σαφέστατα οι γυναίκες είναι καταπιεσμένες, όμως οι φεμινίστριες πολλές φορές το παρατραβάνε. Μια τέτοια περίπτωση έχω σχολιάσει στην βιβλιοκριτική ενός βιβλίου, το «Διαβάζοντας τη Λολίτα στην Τεχεράνη», διαπιστώνοντας μια παρανάγνωση του διάσημου βιβλίου του Ναμπόκοφ από την Αζάρ Ναφισί.
http://hdermi.blogspot.com/2007/12/blog-post.html
Και μια ακόμη περίληψη:
Film Summary
"Iranian filmmaker Tahmineh Milani (The Hidden Half, Two Women), who has been jailed and even sentenced (unsuccessfully) to death for her frank treatment of female-male relations, here rebounds undeterred with her scorching honesty fully intact. The title Unwanted Woman applies directly to her heroine — a dignified teacher in her mid-30s whose husband openly cheats on her. Yet it also applies to the doll-faced floozy upon whom her mate now showers his ardor — a social outcast desperate for stability, wronged in her own way by their society’s institutional hypocrisies. Milani puts this threesome through a suspenseful road trip in which the everyday tensions of taking a drive in a police state are constant and observed with razor-sharp tact. The women’s heads stay covered throughout, and husband and wife are never shown in bed (all in strict keeping with Iranian censorship guidelines), but Milani cleverly and logically structures the film to justify these restraints with a verve worthy of Lubitsch under the Hays code. The film does disintegrate into big speeches as it rounds to its climax — but through these characters, Milani hauntingly maps the souls of men and women at odds in a theocracy." (F.X. Feeney, L.A. Weekly, June 24, 2005)
Michael Winterbottom, In this world
Michael Winterbottom, In this world (2002)
http://en.wikipedia.org/wiki/Michael_Winterbottom
Χθες ανεβάσαμε την παρουσίαση της ταινίας του Reza Allamehzadeh, Guests of hotel Astoria που αναφέρεται στις προσπάθειες ενός ζευγαριού ιρανών να φύγουν από το Ιράν και να μεταναστεύσουν στη Δύση. Στην ταινία In this world του Michael Winterbottom έχουμε πάλι το ίδιο θέμα, της λαθρομετανάστευσης στη Δύση, μόνο που εδώ η οδύσσεια της διαδρομής είναι πολύ μεγαλύτερη, πολύ πιο δραματική, και καθόλου κυριλέ. Οι ήρωες τις ταινίας είναι δυο νεαρά παιδιά, που από στρατόπεδο προσφύγων Αφγανών στο Πακιστάν θα περάσουν στο Ιράν, από εκεί στην Τουρκία. Με πλοίο θα φτάσουν στην Τριέστη. Όμως μόνο ο ένας, ο μικρότερος, θα τα καταφέρει να φτάσει στην Αγγλία. Ο άλλος θα πεθάνει μέσα στο φορτηγό από ασφυξία.
Οι ήρωες του Allamehzadeh ταξίδευαν κανονικά, με Ι.Χ., το μόνο πρόβλημα ήταν τα πλαστά διαβατήρια. Οι Αφγανοί όμως του Winterbottom, χωρίς καν ταυτότητες, έπρεπε να ταξιδεύουν μέσα σε καρότσες φορτηγών για να μην τους ανακαλύψουν. Μια φορά που ταξίδευαν με πούλμαν τους ανακάλυψαν για τους γύρισαν πίσω στο Πακιστάν. Οι σκηνές που περνούσαν τα σύνορα τα σύνορα με την Τουρκία, μέσα από χιονισμένα βουνά, ήταν ιδιαίτερα εντυπωσιακές. Δυο λόγια για την ταινία βρήκαμε στον παραπάνω σύνδεσμο, για να μην ψάχνετε τα παραθέτουμε εδώ.
His 2002 film In This World depicts the harrowing journey of two Afghan refugees from Pakistan, across the Middle East and Europe to Britain which they try to enter with the help of people smugglers. Shot on digital video with non-professional actors who virtually lived out the events of the film, its compelling sense of reality brought Winterbottom numerous awards including a Golden Bear and a BAFTA for best film not in the English language.
Η υπογράμμιση δική μας. Ήδη από το Ten του Κιαροστάμι μάθαμε ότι μια καλή ταινία μπορεί να γυριστεί ακόμη και με ψηφιακή βιντεοκάμερα.
http://en.wikipedia.org/wiki/Michael_Winterbottom
Χθες ανεβάσαμε την παρουσίαση της ταινίας του Reza Allamehzadeh, Guests of hotel Astoria που αναφέρεται στις προσπάθειες ενός ζευγαριού ιρανών να φύγουν από το Ιράν και να μεταναστεύσουν στη Δύση. Στην ταινία In this world του Michael Winterbottom έχουμε πάλι το ίδιο θέμα, της λαθρομετανάστευσης στη Δύση, μόνο που εδώ η οδύσσεια της διαδρομής είναι πολύ μεγαλύτερη, πολύ πιο δραματική, και καθόλου κυριλέ. Οι ήρωες τις ταινίας είναι δυο νεαρά παιδιά, που από στρατόπεδο προσφύγων Αφγανών στο Πακιστάν θα περάσουν στο Ιράν, από εκεί στην Τουρκία. Με πλοίο θα φτάσουν στην Τριέστη. Όμως μόνο ο ένας, ο μικρότερος, θα τα καταφέρει να φτάσει στην Αγγλία. Ο άλλος θα πεθάνει μέσα στο φορτηγό από ασφυξία.
Οι ήρωες του Allamehzadeh ταξίδευαν κανονικά, με Ι.Χ., το μόνο πρόβλημα ήταν τα πλαστά διαβατήρια. Οι Αφγανοί όμως του Winterbottom, χωρίς καν ταυτότητες, έπρεπε να ταξιδεύουν μέσα σε καρότσες φορτηγών για να μην τους ανακαλύψουν. Μια φορά που ταξίδευαν με πούλμαν τους ανακάλυψαν για τους γύρισαν πίσω στο Πακιστάν. Οι σκηνές που περνούσαν τα σύνορα τα σύνορα με την Τουρκία, μέσα από χιονισμένα βουνά, ήταν ιδιαίτερα εντυπωσιακές. Δυο λόγια για την ταινία βρήκαμε στον παραπάνω σύνδεσμο, για να μην ψάχνετε τα παραθέτουμε εδώ.
His 2002 film In This World depicts the harrowing journey of two Afghan refugees from Pakistan, across the Middle East and Europe to Britain which they try to enter with the help of people smugglers. Shot on digital video with non-professional actors who virtually lived out the events of the film, its compelling sense of reality brought Winterbottom numerous awards including a Golden Bear and a BAFTA for best film not in the English language.
Η υπογράμμιση δική μας. Ήδη από το Ten του Κιαροστάμι μάθαμε ότι μια καλή ταινία μπορεί να γυριστεί ακόμη και με ψηφιακή βιντεοκάμερα.
Mehdi Fakhim Zadeh, Soulmate Αδελφή ψυχή
Mehdi Fakhim Zadeh, Soulmate Αδελφή ψυχή (2004)
http://www.flixster.com/movie/soul-mate/
Στην ταινία παρακολουθούμε την συγκινητική ιστορία δύο ψυχοπαθών, που κάποια στιγμή διασταυρώνονται οι δρόμοι τους και σμίγουν τις ζωές τους με το γάμο. Όμως ο στιγματισμός του ιδρυματισμού τους ακολουθεί, κάνοντάς τους τη ζωή δύσκολη. Ο άντρας θα το παλέψει, η γυναίκα όχι, με αποτέλεσμα να βρεθεί πάλι μέσα στην ψυχιατρική κλινική. Ο άντρας θα την ακολουθήσει, για να βρίσκεται κοντά της. Ο «λόγος» της εικόνας θα περάσει κάποια στιγμή στο λόγο μιας γιατρού, που θα «καταγγείλει» την στάση των «έξω» απέναντι σ’ αυτούς που βρίσκονται «μέσα».
Πώς θα μπορούσε να τελειώσει η ταινία; Φαίνεται να τελειώνει με happy end, με το ζευγάρι να βγαίνει από την κλινική. Έχουν μαζί και τα παιδιά της γυναίκας (από πρώτο γάμο), τα οποία ο δικαστής τους τα δίδει τελικά. Το κοριτσάκι στην αγκαλιά της μαμάς, το αγοράκι στην πλάτη του άντρα. Ξαφνικά απογειώνονται, και πετάνε πάνω από την πόλη. Όμως, σε ένα εφέ απροσδόκητου, βλέπουμε τον άντρα πίσω από ένα πλέγμα, να κοιτάζεται με τη γυναίκα του που βρίσκεται από την άλλη μεριά. Όλο αυτό ήταν μια ονειροφαντασία. Ένας νοσοκόμος του λέει να πάει μέσα, κάνει κρύο. Απαντάει ότι θα έλθει σε λίγο. Η γυναίκα απομακρύνεται, ενώ αυτός την κοιτάζει. Έτσι τελειώνει η ταινία. Και τότε συνειδητοποιώ ότι το πέταγμα πάνω από την πόλη, σε σχέση με το πραγματικό τέλος της ταινίας, λειτουργεί παρωδιακά. Πρόκειται για μια ταινία με unhappy end που παρωδεί τις ταινίες με happy end, οι οποίες βρίσκονται τόσο μακριά από την πραγματική ζωή. Και βέβαια ειρωνεύεται και εμάς τους θεατές, που προς στιγμήν μείναμε τόσο ικανοποιημένοι με το ευτυχισμένο τέλος.
http://www.flixster.com/movie/soul-mate/
Στην ταινία παρακολουθούμε την συγκινητική ιστορία δύο ψυχοπαθών, που κάποια στιγμή διασταυρώνονται οι δρόμοι τους και σμίγουν τις ζωές τους με το γάμο. Όμως ο στιγματισμός του ιδρυματισμού τους ακολουθεί, κάνοντάς τους τη ζωή δύσκολη. Ο άντρας θα το παλέψει, η γυναίκα όχι, με αποτέλεσμα να βρεθεί πάλι μέσα στην ψυχιατρική κλινική. Ο άντρας θα την ακολουθήσει, για να βρίσκεται κοντά της. Ο «λόγος» της εικόνας θα περάσει κάποια στιγμή στο λόγο μιας γιατρού, που θα «καταγγείλει» την στάση των «έξω» απέναντι σ’ αυτούς που βρίσκονται «μέσα».
Πώς θα μπορούσε να τελειώσει η ταινία; Φαίνεται να τελειώνει με happy end, με το ζευγάρι να βγαίνει από την κλινική. Έχουν μαζί και τα παιδιά της γυναίκας (από πρώτο γάμο), τα οποία ο δικαστής τους τα δίδει τελικά. Το κοριτσάκι στην αγκαλιά της μαμάς, το αγοράκι στην πλάτη του άντρα. Ξαφνικά απογειώνονται, και πετάνε πάνω από την πόλη. Όμως, σε ένα εφέ απροσδόκητου, βλέπουμε τον άντρα πίσω από ένα πλέγμα, να κοιτάζεται με τη γυναίκα του που βρίσκεται από την άλλη μεριά. Όλο αυτό ήταν μια ονειροφαντασία. Ένας νοσοκόμος του λέει να πάει μέσα, κάνει κρύο. Απαντάει ότι θα έλθει σε λίγο. Η γυναίκα απομακρύνεται, ενώ αυτός την κοιτάζει. Έτσι τελειώνει η ταινία. Και τότε συνειδητοποιώ ότι το πέταγμα πάνω από την πόλη, σε σχέση με το πραγματικό τέλος της ταινίας, λειτουργεί παρωδιακά. Πρόκειται για μια ταινία με unhappy end που παρωδεί τις ταινίες με happy end, οι οποίες βρίσκονται τόσο μακριά από την πραγματική ζωή. Και βέβαια ειρωνεύεται και εμάς τους θεατές, που προς στιγμήν μείναμε τόσο ικανοποιημένοι με το ευτυχισμένο τέλος.
Mehrdad Oskouei, Nose iranian style
Mehrdad Oskouei, Nose iranian style (2006)
http://www.nytimes.com/2011/05/07/world/middleeast/07tehran.html?pagewanted=all
http://www.imdb.com/name/nm1964867/
http://old.princeclausfund.org/en/what_we_do/awards/MehrdadOskouei.shtml
Είμαι φαν του ιρανικού κινηματογράφου. Όλες οι ταινίες που έχω δει είναι εξαιρετικές, και έμμεσα ή άμεσα προτρέπω τον αναγνώστη να τις δει. Για πρώτη φορά θα κάνω μια εξαίρεση: ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ ΜΗΝ ΤΗΝ ΔΕΙΤΕ, ειδικά οι γυναίκες, και πιο ειδικά τα νέα κορίτσια. Είναι επικίνδυνη. Μιλάει για μια τελευταία μόδα στο ιράν, που λέγεται nose job, που στα ελληνικά θα το μεταφράζαμε πλαστική μύτης. Ένας σκηνοθέτης είπε ότι σε μια οντισιόν, οι μισές γυναίκες που προσήλθαν είχαν κάνει πλαστική μύτης. Ώρα είναι να μας έλθει μια τέτοια μόδα και στην Ελλάδα!!!!
Γυναίκες, μακριά από το nose job, αρκεστείτε στο blow job.
http://www.nytimes.com/2011/05/07/world/middleeast/07tehran.html?pagewanted=all
http://www.imdb.com/name/nm1964867/
http://old.princeclausfund.org/en/what_we_do/awards/MehrdadOskouei.shtml
Είμαι φαν του ιρανικού κινηματογράφου. Όλες οι ταινίες που έχω δει είναι εξαιρετικές, και έμμεσα ή άμεσα προτρέπω τον αναγνώστη να τις δει. Για πρώτη φορά θα κάνω μια εξαίρεση: ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ ΜΗΝ ΤΗΝ ΔΕΙΤΕ, ειδικά οι γυναίκες, και πιο ειδικά τα νέα κορίτσια. Είναι επικίνδυνη. Μιλάει για μια τελευταία μόδα στο ιράν, που λέγεται nose job, που στα ελληνικά θα το μεταφράζαμε πλαστική μύτης. Ένας σκηνοθέτης είπε ότι σε μια οντισιόν, οι μισές γυναίκες που προσήλθαν είχαν κάνει πλαστική μύτης. Ώρα είναι να μας έλθει μια τέτοια μόδα και στην Ελλάδα!!!!
Γυναίκες, μακριά από το nose job, αρκεστείτε στο blow job.
Thursday, January 26, 2012
Rasoul Sadrameli, The girl in sneakers and I am Taraneh
Rasoul Sadrameli, The girl in sneakers and I am Taraneh
http://en.wikipedia.org/wiki/Rasul_Sadr_Ameli
The girl in sneakers (1999)
http://movies.nytimes.com/movie/210834/The-Girl-in-the-Sneakers/overview
Ένα από τα κείμενα του βιβλίου που κάναμε στο φροντιστήριο αγγλικών όπου πήγαινα όταν ήμουν μαθητής ήταν μια ερωτική επιστολή. Ο ερωτευμένος έγραφε στην αγαπημένη του: «Αγάπη μου, για σένα είμαι έτοιμος να διασχίσω θάλασσες, να σκαρφαλώσω βουνά, κ.λπ. κ.λπ.» για να καταλήξει: «Θα περάσω απόψε από το σπίτι σου, αν δεν βρέχει».
Πριν λίγες μέρες, σε μιαν άλλη μου ανάρτηση για ιρανική ταινία, έγραψα, έχοντάς το μόλις συνειδητοποιήσει, ότι ο έρωτας απουσιάζει από τις ιρανικές ταινίες. Βλέποντας την αρχή της ταινίας The girl in sneakers σκέφτηκα ότι βρισκόμουν μπροστά σε μια από τις ελάχιστες εξαιρέσεις. Τα δυο παιδιά, η 15χρονη Tadai και ο Aeedin είναι ερωτευμένα. Ο Aeedin, καθώς περπατάνε στο πάρκο, της μιλάει για τα όνειρά του, να την πάρει και να ταξιδέψουν μακριά, σ’ άλλη γη σ’ άλλα μέρη. Όπως όμως συμβαίνει στο Ισλάμ, αν οι αστυνομικοί δουν έναν άντρα και μια γυναίκα στο δρόμο, μπορεί να τους σταματήσουν και να τους ρωτήσουν τι σχέση έχουν. Το «φίλοι» δεν μετράει. Πρέπει να είναι συγγενείς. Έτσι καταλήγουν στο τμήμα, από όπου θα τους περιμαζέψουν οι γονείς τους. Ευτυχώς η Tadai είναι παρθένα, αλλιώς ο νεαρός θα είχε μπλεξίματα.
Η Taidi θα φύγει από το σπίτι της, και θα τηλεφωνεί απεγνωσμένα στο φίλο της να έλθει να τη βρει, να πάνε «σ’ άλλη γη σ’ άλλα μέρη». Όμως αυτός δεν βρίσκεται στο σπίτι. Αργότερα μαθαίνουμε ότι είχε πάει με τον πατέρα του μια επίσκεψη σε ένα θείο. Μακριά από το σπίτι της, η Tadai θα περάσει κάποιες περιπέτειες και θα γνωρίσει διάφορους ανθρώπους. Ορισμένοι είναι καλοπροαίρετοι, αλλά κάποιοι είναι ιδιαίτερα επικίνδυνοι. Γλιτώνει όμως. Μετά τα μεσάνυχτα ένας από τους καλοπροαίρετους θα της φέρει τον φίλο της στο πάρκο. Αυτός, ανάμεσα στα άλλα, της λέει πως ο πατέρας του του είπε ότι ο γάμος συνεπάγεται πολλές δυσκολίες, δεν είναι κάτι που πρέπει να πάρει κανείς ελαφρά. Κάποια στιγμή πηγαίνει σε μια βρύση δίπλα να πλύνει το κεφάλι του. Όταν επιστρέφει, η Tadai δεν βρίσκεται πια στο παγκάκι που καθόντουσαν. Έχει πάρει το δρόμο της επιστροφής στο σπίτι. Τα γράμματα πέφτουν όταν την βλέπουμε να ανοίγει την πόρτα της αυλής.
Είναι μια ταινία που έχει διπλή πρόσληψη. Η πρώτη: κοίτα τι θα μπορούσε να πάθει ένα άμυαλο κορίτσι που το σκάει από το σπίτι του. Η δεύτερη όμως, που πιστεύουμε ότι είναι και η προτεινόμενη σκηνοθετικά, είναι να δούμε με συμπάθεια ένα κορίτσι, που πλάθει τα όνειρά του και έχει το θάρρος να προσπαθήσει να τα πραγματοποιήσει, αν και τελικά η πραγματικότητα θα το προσγειώσει.
I am Taraneh (2002)
http://movies.nytimes.com/2006/01/06/movies/06tara.html
Η Taraneh είναι η διπλοτυπία της Tadai. Και εδώ η ταινία ξεκινάει παρουσιάζοντας έναν έρωτα. Οι δυο νέοι παντρεύονται. Όμως σύντομα θα χωρίσουν. Ο νέος φεύγει για τη Γερμανία. Λίγο μετά η Taraneh δια διαπιστώσει ότι είναι έγκυος. Οι γονείς του νέου δεν έχουν καμιά εμπιστοσύνη ότι το παιδί είναι δικό του. Παρά τις προσπάθειες να την μεταπείσουν, η Taraneh θα κρατήσει το παιδί. Αυτό είναι πολύ τολμηρό σε ένα θεοκρατικό Ιράν, όπως και η ίδια η ταινία άλλωστε. Στο τέλος της ταινίας την βλέπουμε να παρουσιάζει το μωρό στον φυλακισμένο πατέρα της, και να κάνουν όνειρα. Η Tadai δεν είχε άλλη επιλογή από το να συμβιβαστεί, εφόσον ο φίλος της δεν ήταν διατεθειμένος να ακολουθήσει τα όνειρά τους. Η Taraneh όμως μπορεί να μην συμβιβαστεί, εφόσον η επιλογή της έκτρωσης ή μη, είναι εξολοκλήρου δική της.
http://en.wikipedia.org/wiki/Rasul_Sadr_Ameli
The girl in sneakers (1999)
http://movies.nytimes.com/movie/210834/The-Girl-in-the-Sneakers/overview
Ένα από τα κείμενα του βιβλίου που κάναμε στο φροντιστήριο αγγλικών όπου πήγαινα όταν ήμουν μαθητής ήταν μια ερωτική επιστολή. Ο ερωτευμένος έγραφε στην αγαπημένη του: «Αγάπη μου, για σένα είμαι έτοιμος να διασχίσω θάλασσες, να σκαρφαλώσω βουνά, κ.λπ. κ.λπ.» για να καταλήξει: «Θα περάσω απόψε από το σπίτι σου, αν δεν βρέχει».
Πριν λίγες μέρες, σε μιαν άλλη μου ανάρτηση για ιρανική ταινία, έγραψα, έχοντάς το μόλις συνειδητοποιήσει, ότι ο έρωτας απουσιάζει από τις ιρανικές ταινίες. Βλέποντας την αρχή της ταινίας The girl in sneakers σκέφτηκα ότι βρισκόμουν μπροστά σε μια από τις ελάχιστες εξαιρέσεις. Τα δυο παιδιά, η 15χρονη Tadai και ο Aeedin είναι ερωτευμένα. Ο Aeedin, καθώς περπατάνε στο πάρκο, της μιλάει για τα όνειρά του, να την πάρει και να ταξιδέψουν μακριά, σ’ άλλη γη σ’ άλλα μέρη. Όπως όμως συμβαίνει στο Ισλάμ, αν οι αστυνομικοί δουν έναν άντρα και μια γυναίκα στο δρόμο, μπορεί να τους σταματήσουν και να τους ρωτήσουν τι σχέση έχουν. Το «φίλοι» δεν μετράει. Πρέπει να είναι συγγενείς. Έτσι καταλήγουν στο τμήμα, από όπου θα τους περιμαζέψουν οι γονείς τους. Ευτυχώς η Tadai είναι παρθένα, αλλιώς ο νεαρός θα είχε μπλεξίματα.
Η Taidi θα φύγει από το σπίτι της, και θα τηλεφωνεί απεγνωσμένα στο φίλο της να έλθει να τη βρει, να πάνε «σ’ άλλη γη σ’ άλλα μέρη». Όμως αυτός δεν βρίσκεται στο σπίτι. Αργότερα μαθαίνουμε ότι είχε πάει με τον πατέρα του μια επίσκεψη σε ένα θείο. Μακριά από το σπίτι της, η Tadai θα περάσει κάποιες περιπέτειες και θα γνωρίσει διάφορους ανθρώπους. Ορισμένοι είναι καλοπροαίρετοι, αλλά κάποιοι είναι ιδιαίτερα επικίνδυνοι. Γλιτώνει όμως. Μετά τα μεσάνυχτα ένας από τους καλοπροαίρετους θα της φέρει τον φίλο της στο πάρκο. Αυτός, ανάμεσα στα άλλα, της λέει πως ο πατέρας του του είπε ότι ο γάμος συνεπάγεται πολλές δυσκολίες, δεν είναι κάτι που πρέπει να πάρει κανείς ελαφρά. Κάποια στιγμή πηγαίνει σε μια βρύση δίπλα να πλύνει το κεφάλι του. Όταν επιστρέφει, η Tadai δεν βρίσκεται πια στο παγκάκι που καθόντουσαν. Έχει πάρει το δρόμο της επιστροφής στο σπίτι. Τα γράμματα πέφτουν όταν την βλέπουμε να ανοίγει την πόρτα της αυλής.
Είναι μια ταινία που έχει διπλή πρόσληψη. Η πρώτη: κοίτα τι θα μπορούσε να πάθει ένα άμυαλο κορίτσι που το σκάει από το σπίτι του. Η δεύτερη όμως, που πιστεύουμε ότι είναι και η προτεινόμενη σκηνοθετικά, είναι να δούμε με συμπάθεια ένα κορίτσι, που πλάθει τα όνειρά του και έχει το θάρρος να προσπαθήσει να τα πραγματοποιήσει, αν και τελικά η πραγματικότητα θα το προσγειώσει.
I am Taraneh (2002)
http://movies.nytimes.com/2006/01/06/movies/06tara.html
Η Taraneh είναι η διπλοτυπία της Tadai. Και εδώ η ταινία ξεκινάει παρουσιάζοντας έναν έρωτα. Οι δυο νέοι παντρεύονται. Όμως σύντομα θα χωρίσουν. Ο νέος φεύγει για τη Γερμανία. Λίγο μετά η Taraneh δια διαπιστώσει ότι είναι έγκυος. Οι γονείς του νέου δεν έχουν καμιά εμπιστοσύνη ότι το παιδί είναι δικό του. Παρά τις προσπάθειες να την μεταπείσουν, η Taraneh θα κρατήσει το παιδί. Αυτό είναι πολύ τολμηρό σε ένα θεοκρατικό Ιράν, όπως και η ίδια η ταινία άλλωστε. Στο τέλος της ταινίας την βλέπουμε να παρουσιάζει το μωρό στον φυλακισμένο πατέρα της, και να κάνουν όνειρα. Η Tadai δεν είχε άλλη επιλογή από το να συμβιβαστεί, εφόσον ο φίλος της δεν ήταν διατεθειμένος να ακολουθήσει τα όνειρά τους. Η Taraneh όμως μπορεί να μην συμβιβαστεί, εφόσον η επιλογή της έκτρωσης ή μη, είναι εξολοκλήρου δική της.
Reza Allamehzadeh, Guests of hotel Astoria
Reza Allamehzadeh, Guests of hotel Astoria (1989)
http://www.imdb.com/title/tt0205991/
http://movies.nytimes.com/movie/120449/Guests-of-Hotel-Astoria/overview
Η ταινία αναφέρεται στις προσπάθειες ενός ζευγαριού να το σκάσουν από το Ιράν και να εγκατασταθούν στην Ολλανδία. Τα διαβατήρια είναι πλαστά. Κατάφεραν να περάσουν τα σύνορα από το Ιράν, και μένουν τώρα στο ξενοδοχείο Αστόρια στην Κωνστανhttp://www.blogger.com/img/blank.gifτινούπολη. Μαζί τους είναι και άλλοι ιρανοί που προσπαθούν να μεταναστεύσουν. Η σύντομη ερωτική ιστορία της κοπέλας με έναν νεαρό αριστερό ιρανό, μέλος αντιστασιακής οργάνωσης, θα τους στοιχίσει την επιστροφή τους στην Ισταμπούλ όπου θα τους ανακρίνουν. Είναι αθώοι. Τα χρήματα όμως έχουν εξαντληθεί, φτάνουν μόνο για τη βίζα της κοπέλας, για τις ΗΠΑ, όπου αποφασίζουν να πάνε τελικά. Θα έλθει αργότερα ο άντρας της. Η κοπέλα είναι έγκυος, θα γεννήσει εκεί, αλλά θα πεθάνει στη γέννα. Ο άντρας δεν έχει τώρα πρόβλημα με τη δική του βίζα, ως πατέρας ενός απροστάτευτου μωρού. Είναι μια σκληρή ταινία, που δείχνει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν όσοι προσπαθούν να το σκάσουν από το Ιράν, πολλοί από τους οποίους δεν είναι οικονομικοί μετανάστες –η οικονομία του Ιράν δεν είναι άσχημη-αλλά πολιτικοί μετανάστες.
http://www.imdb.com/title/tt0205991/
http://movies.nytimes.com/movie/120449/Guests-of-Hotel-Astoria/overview
Η ταινία αναφέρεται στις προσπάθειες ενός ζευγαριού να το σκάσουν από το Ιράν και να εγκατασταθούν στην Ολλανδία. Τα διαβατήρια είναι πλαστά. Κατάφεραν να περάσουν τα σύνορα από το Ιράν, και μένουν τώρα στο ξενοδοχείο Αστόρια στην Κωνστανhttp://www.blogger.com/img/blank.gifτινούπολη. Μαζί τους είναι και άλλοι ιρανοί που προσπαθούν να μεταναστεύσουν. Η σύντομη ερωτική ιστορία της κοπέλας με έναν νεαρό αριστερό ιρανό, μέλος αντιστασιακής οργάνωσης, θα τους στοιχίσει την επιστροφή τους στην Ισταμπούλ όπου θα τους ανακρίνουν. Είναι αθώοι. Τα χρήματα όμως έχουν εξαντληθεί, φτάνουν μόνο για τη βίζα της κοπέλας, για τις ΗΠΑ, όπου αποφασίζουν να πάνε τελικά. Θα έλθει αργότερα ο άντρας της. Η κοπέλα είναι έγκυος, θα γεννήσει εκεί, αλλά θα πεθάνει στη γέννα. Ο άντρας δεν έχει τώρα πρόβλημα με τη δική του βίζα, ως πατέρας ενός απροστάτευτου μωρού. Είναι μια σκληρή ταινία, που δείχνει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν όσοι προσπαθούν να το σκάσουν από το Ιράν, πολλοί από τους οποίους δεν είναι οικονομικοί μετανάστες –η οικονομία του Ιράν δεν είναι άσχημη-αλλά πολιτικοί μετανάστες.
Wednesday, January 25, 2012
Bahman Gobadi, Marooned in Iraq and Turtles can fly
Bahman Gobadi, Marooned in Iraq and Turtles can fly
http://en.wikipedia.org/wiki/Bahman_Ghobadi
Marooned in Iraq (2002)
http://en.wikipedia.org/wiki/Marooned_in_Iraq
Είναι καταπληκτικό πώς μέσα από μια κωμωδία ο Gobadi καταφέρνει να παρουσιάσει την τραγωδία του Κούρδικου λαού. Πάλι μουσικοί πρωταγωνιστούν, πάλι ακούμε άφθονη μουσική. Ο γέρος μουσικός με τους δυο γιους του έχει ξεκινήσει για ένα περιπετειώδες ταξίδι προς τα σύνορα με το Ιράκ, με τον Σαντάμ να βομβαρδίζει ανηλεώς, για να βρει τη γυναίκα του που το έσκασε με έναν μουσικό. Όταν τελικά καταφέρνουν να βρουν το μέρος όπου βρίσκεται η γυναίκα του, μαθαίνουν ότι ο φίλος της έχει σκοτωθεί ενώ η ίδια έχει πληγεί από τα χημικά του Σαντάμ, με αποτέλεσμα να αλλοιωθεί η φωνή της (ήταν τραγουδίστρια) και το πρόσωπό της. Το έργο τελειώνει με τον γέρο να παίρνει μαζί του το κοριτσάκι που έκανε η γυναίκα του με τον φίλο της.
Και άλλη σύμπτωση: Χθες αναρτήσαμε την ταινία του Saman Salur, A few kilos of dates for a funeral, όπου υπήρχε άφθονο χιόνι. Και σ’ αυτή την ταινία βλέπουμε άφθονο χιόνι.
Turtles can fly (2004)
Την ταινία την είδαμε πριν χρόνια, έτσι είναι καλύτερα να παραθέσω έναν σύνδεσμο που μιλάει αναλυτικά γι’ αυτήν. Εξάλλου, όπως έχω γράψει και αλλού, ένας βασικός στόχος αυτών των αναρτήσεων είναι να ξέρω ποιες ταινίες έχω δει, γιατί αρκετές τις είδα για δεύτερη φορά, επειδή δεν θυμόμουνα την υπόθεσή τους. Και επειδή ο σύνδεσμος αυτός μπορεί κάποια στιγμή να μην λειτουργεί, να αντιγράψω μόνο την περίληψη της πλοκής εδώ:
The film is set in a Kurdish refugee camp on the Iraqi-Turkish border on the eve of the U invasion of Iraq. Thirteen-year-old Satellite (Soran Ebrahim) is known for his installation of dishes and antennae for local villages who are looking for news of Saddam Hussein and for his limited knowledge of English. He is the dynamic, but manipulative leader of the children, organizing the dangerous but necessary sweeping and clearing of the minefields.The industrious Satellite arranges trade-ins for unexploded mines. He falls for an orphan named Agrin (Avaz Latif), a sad-faced girl traveling with her disabled, but smart brother Hengov, who appears to have the gift of clairvoyance. The siblings care for a blind toddler whom is later revealed to be the son of Agrin and an unknown soldier who raped the girl.
http://en.wikipedia.org/wiki/Turtles_Can_Fly
Και άλλες ταινίες του Gobadi είδαμε πριν χρόνια, και γι’ αυτό έχουμε γράψει λίγα μόνο πράγματα για κάθε μια, που βρίσκονται εδώ.
http://hdermi.blogspot.com/2011/11/blog-post_7352.html
Ακολουθώντας τον σύνδεσμο της βιογραφίας τη Gobadi που βρίσκεται στην κορυφή, μπορείτε να μάθετε περισσότερα γι’ αυτές.
http://en.wikipedia.org/wiki/Bahman_Ghobadi
Marooned in Iraq (2002)
http://en.wikipedia.org/wiki/Marooned_in_Iraq
Είναι καταπληκτικό πώς μέσα από μια κωμωδία ο Gobadi καταφέρνει να παρουσιάσει την τραγωδία του Κούρδικου λαού. Πάλι μουσικοί πρωταγωνιστούν, πάλι ακούμε άφθονη μουσική. Ο γέρος μουσικός με τους δυο γιους του έχει ξεκινήσει για ένα περιπετειώδες ταξίδι προς τα σύνορα με το Ιράκ, με τον Σαντάμ να βομβαρδίζει ανηλεώς, για να βρει τη γυναίκα του που το έσκασε με έναν μουσικό. Όταν τελικά καταφέρνουν να βρουν το μέρος όπου βρίσκεται η γυναίκα του, μαθαίνουν ότι ο φίλος της έχει σκοτωθεί ενώ η ίδια έχει πληγεί από τα χημικά του Σαντάμ, με αποτέλεσμα να αλλοιωθεί η φωνή της (ήταν τραγουδίστρια) και το πρόσωπό της. Το έργο τελειώνει με τον γέρο να παίρνει μαζί του το κοριτσάκι που έκανε η γυναίκα του με τον φίλο της.
Και άλλη σύμπτωση: Χθες αναρτήσαμε την ταινία του Saman Salur, A few kilos of dates for a funeral, όπου υπήρχε άφθονο χιόνι. Και σ’ αυτή την ταινία βλέπουμε άφθονο χιόνι.
Turtles can fly (2004)
Την ταινία την είδαμε πριν χρόνια, έτσι είναι καλύτερα να παραθέσω έναν σύνδεσμο που μιλάει αναλυτικά γι’ αυτήν. Εξάλλου, όπως έχω γράψει και αλλού, ένας βασικός στόχος αυτών των αναρτήσεων είναι να ξέρω ποιες ταινίες έχω δει, γιατί αρκετές τις είδα για δεύτερη φορά, επειδή δεν θυμόμουνα την υπόθεσή τους. Και επειδή ο σύνδεσμος αυτός μπορεί κάποια στιγμή να μην λειτουργεί, να αντιγράψω μόνο την περίληψη της πλοκής εδώ:
The film is set in a Kurdish refugee camp on the Iraqi-Turkish border on the eve of the U invasion of Iraq. Thirteen-year-old Satellite (Soran Ebrahim) is known for his installation of dishes and antennae for local villages who are looking for news of Saddam Hussein and for his limited knowledge of English. He is the dynamic, but manipulative leader of the children, organizing the dangerous but necessary sweeping and clearing of the minefields.The industrious Satellite arranges trade-ins for unexploded mines. He falls for an orphan named Agrin (Avaz Latif), a sad-faced girl traveling with her disabled, but smart brother Hengov, who appears to have the gift of clairvoyance. The siblings care for a blind toddler whom is later revealed to be the son of Agrin and an unknown soldier who raped the girl.
http://en.wikipedia.org/wiki/Turtles_Can_Fly
Και άλλες ταινίες του Gobadi είδαμε πριν χρόνια, και γι’ αυτό έχουμε γράψει λίγα μόνο πράγματα για κάθε μια, που βρίσκονται εδώ.
http://hdermi.blogspot.com/2011/11/blog-post_7352.html
Ακολουθώντας τον σύνδεσμο της βιογραφίας τη Gobadi που βρίσκεται στην κορυφή, μπορείτε να μάθετε περισσότερα γι’ αυτές.
Mariam Shahriar, Daughters of the sun
Mariam Shahriar, Daughters of the sun (2000)
http://www.imdb.com/title/tt0259265/synopsis
http://movies.nytimes.com/movie/review?res=9403E0DA133DF93AA15754C0A9629C8B63
Το έργο δείχνει την καταπίεση που υφίστανται κάποιες γυναίκες σε πραγματικές συνθήκες δουλείας, σε ένα εργαστήρι κατασκευής χαλιών (Παρεμπιπτόντως, μια ακόμη σύμπτωση: Χθες αναρτήσαμε παρουσίαση της ταινίας του Kamal Tabrizi, The wind carpet, που έχει να κάνει πάλι με χαλιά). Το αφεντικό τους φέρεται απαίσια, πολλές φορές μάλιστα όχι απλώς τις χαστουκίζει, αλλά τις δέρνει κανονικά. Μια απ’ αυτές αυτοκτονεί. Η αυτοκτονία, όπως διάβασα, είναι μια επιθετικότητα που αντί να στραφεί στον πραγματικό της στόχο, στρέφεται προς τα μέσα. Όμως η ηρωίδα δεν αυτοκτονεί. Την οργή της τη στρέφει προς τον πραγματικό της στόχο, το εργαστήρι όπου τόσο υποφέρουν όλες οι κοπέλες. Η ταινία τελειώνει με την ηρωίδα να βάζει φωτιά στο εργαστήρι και να επιστρέφει σπίτι της.
Η ταινία είναι αγγελοπουλική: ελάχιστος διάλογος, μακρά εικαστικά πλάνα.
Θυμήθηκα τώρα ένα ανέκδοτο, ας μην περιμένω να γράψω για την επόμενη ταινία του Αγγελόπουλου για να το παραθέσω. Αφού κάνει έρωτα το ζευγάρι, ρωτάει ο άντρας: -Πώς ήταν; -Σαν ταινία του Αγγελόπουλου; -Άργησες να τελειώσεις; -Όχι, δεν κατάλαβα τίποτα.
Μια πληρέστερη ανάλυση, με βιογραφικά της σκηνοθέτιδας, δίνεται πιο κάτω.
Daughters of the Sun was the real surprise of the entire World Film Festival. It tells the story of Amangol (played by Altinay Ghelich Taghani), whose father shaves her head, dresses her as a boy, and sends her far away to apprentice in a carpet workshop in order to support his poor family. Her employer beats his weavers indiscriminately and Amangol (now "Aman") suffers in many other ways. But her female co-workers (thinking her to be male) look up to her, and one young woman, Belgheis, falls in love with her, hoping for a marriage proposal! In rebellion at the end, Amangol burns down the workshop and walks towards the horizon of a barren landscape, dressed again as a woman. The first miracle of Daughters of the Sun is that it was made at all. Maryam Shahriar has spent a lot of her life outside Iran. She studied filmmaking in California during the 1980s and then graduated in Italian Culture and History from the American University of Rome. She remained in Italy and directed her fifth short film there in 1997 (after making her first shorts earlier in Los Angeles). Presumably, her leading actress was able to act throughout most of the film with her head uncovered because she was playing the part of a young man (perhaps the director even argued that she was a man?). Ms. Shahriar was in attendance in Montréal and told me that she cut fifteen minutes of dialogue in the film and replaced this material with some long shots as a way of circumventing the censors and injecting ambiguity. In any event, the resulting minimalism adds to the film's power and heightens allusions to the enigmatic work of Andrei Tarkovsky. Surprisingly, the sophisticated and intelligent director persisted in praising Liv Ullman's Trolösa (Faithless, Sweden, 1999) to such an extent that she denigrated her own work each time she introduced Daughters of the Sun to a Montréal audience. She has no reason at all to be so humble...
http://www.imdb.com/title/tt0259265/synopsis
http://movies.nytimes.com/movie/review?res=9403E0DA133DF93AA15754C0A9629C8B63
Το έργο δείχνει την καταπίεση που υφίστανται κάποιες γυναίκες σε πραγματικές συνθήκες δουλείας, σε ένα εργαστήρι κατασκευής χαλιών (Παρεμπιπτόντως, μια ακόμη σύμπτωση: Χθες αναρτήσαμε παρουσίαση της ταινίας του Kamal Tabrizi, The wind carpet, που έχει να κάνει πάλι με χαλιά). Το αφεντικό τους φέρεται απαίσια, πολλές φορές μάλιστα όχι απλώς τις χαστουκίζει, αλλά τις δέρνει κανονικά. Μια απ’ αυτές αυτοκτονεί. Η αυτοκτονία, όπως διάβασα, είναι μια επιθετικότητα που αντί να στραφεί στον πραγματικό της στόχο, στρέφεται προς τα μέσα. Όμως η ηρωίδα δεν αυτοκτονεί. Την οργή της τη στρέφει προς τον πραγματικό της στόχο, το εργαστήρι όπου τόσο υποφέρουν όλες οι κοπέλες. Η ταινία τελειώνει με την ηρωίδα να βάζει φωτιά στο εργαστήρι και να επιστρέφει σπίτι της.
Η ταινία είναι αγγελοπουλική: ελάχιστος διάλογος, μακρά εικαστικά πλάνα.
Θυμήθηκα τώρα ένα ανέκδοτο, ας μην περιμένω να γράψω για την επόμενη ταινία του Αγγελόπουλου για να το παραθέσω. Αφού κάνει έρωτα το ζευγάρι, ρωτάει ο άντρας: -Πώς ήταν; -Σαν ταινία του Αγγελόπουλου; -Άργησες να τελειώσεις; -Όχι, δεν κατάλαβα τίποτα.
Μια πληρέστερη ανάλυση, με βιογραφικά της σκηνοθέτιδας, δίνεται πιο κάτω.
Daughters of the Sun was the real surprise of the entire World Film Festival. It tells the story of Amangol (played by Altinay Ghelich Taghani), whose father shaves her head, dresses her as a boy, and sends her far away to apprentice in a carpet workshop in order to support his poor family. Her employer beats his weavers indiscriminately and Amangol (now "Aman") suffers in many other ways. But her female co-workers (thinking her to be male) look up to her, and one young woman, Belgheis, falls in love with her, hoping for a marriage proposal! In rebellion at the end, Amangol burns down the workshop and walks towards the horizon of a barren landscape, dressed again as a woman. The first miracle of Daughters of the Sun is that it was made at all. Maryam Shahriar has spent a lot of her life outside Iran. She studied filmmaking in California during the 1980s and then graduated in Italian Culture and History from the American University of Rome. She remained in Italy and directed her fifth short film there in 1997 (after making her first shorts earlier in Los Angeles). Presumably, her leading actress was able to act throughout most of the film with her head uncovered because she was playing the part of a young man (perhaps the director even argued that she was a man?). Ms. Shahriar was in attendance in Montréal and told me that she cut fifteen minutes of dialogue in the film and replaced this material with some long shots as a way of circumventing the censors and injecting ambiguity. In any event, the resulting minimalism adds to the film's power and heightens allusions to the enigmatic work of Andrei Tarkovsky. Surprisingly, the sophisticated and intelligent director persisted in praising Liv Ullman's Trolösa (Faithless, Sweden, 1999) to such an extent that she denigrated her own work each time she introduced Daughters of the Sun to a Montréal audience. She has no reason at all to be so humble...
Tuesday, January 24, 2012
Mamad Haghighat, Deux fereshté
Mamad Haghighat, Deux fereshté (Two angels) (2003)
http://fr.wikipedia.org/wiki/Mamad_Haghighat
http://www.imdb.com/name/nm1435667/
Μου έχει γίνει βίτσιο να γράφω για τις συμπτώσεις που συμβαίνουν στη ζωή μου, και έτσι θα γράψω και γι’ αυτήν. Μόλις έχω δει αυτή την ταινία, την Deux fereshté, και κάθομαι στον υπολογιστή να γράψω γι’ αυτήν. Πριν ξεκινήσω κοιτάζω το facebook, και βλέπω ένα request. Κάνοντας accept μου εμφανίζονται και «Άτομα που μπορεί να ξέρω», και πρώτο πρώτο το παρακάτω όνομα: Fereshteh Sajadieh(το γαλλικό τελικό é συνήθως στα αγγλικά αποδίδεται ως eh). Σχεδόν ποτέ δεν κάνω request, έχω το άγχος της απόρριψης, με εξαίρεση άτομα που γνωρίζω από παλιά και συναντάω κατά τύχη στο facebook, παλιούς φίλους ή φίλες που είμαι σίγουρος για την αποδοχή. Αυτή τη φορά έκανα εξαίρεση. Είμαι περίεργος αν το request μου θα γίνει αποδεκτό. Να πω όμως ότι ενώ κάνω σπάνια request, πάντα κάνω accept.
Είμαστε συνηθισμένοι με τους φονταμενταλιστές ισλαμιστές, που συνήθως είναι τρομοκράτες, αλλά εκτός από αυτούς υπάρχουν και οι θρησκόληπτοι, όπως και σε μας άλλωστε. Τέτοιος θρησκόληπτος είναι και ο πατέρας του Αλή που έχει μεγάλο πάθος για τη μουσική. Θέλει να τον στείλει σε θρησκευτικό σχολείο, όμως ο νεαρός αρνείται. Πηγαίνει κρυφά στην Τεχεράνη για να μάθει φλογέρα. Όταν το ανακαλύπτει ο πατέρας του τον κυνηγάει να τον δείρει. Τον προλαβαίνει κοντά στο δένδρο όπου πηγαίνει τα κατσίκια του ένας βοσκός, αυτός που ήταν αιτία να αγαπήσει ο νέος τη φλογέρα, και ο οποίος μάλιστα του δώρισε μία. Τον κτυπάει άγρια με ένα μεγάλο ξύλο, σαν μαγκούρα. Ο νεαρός μένει ξαπλωμένος κάτω, ακίνητος σαν νεκρός. Τον έχει σκοτώσει; Σε προσήμανση υποψιαζόμαστε ένα τρομακτικό γεγονός, τον θάνατο μάλλον του νεαρού. Η ταινία ξεκινάει με τον πατέρα να ολοφύρεται στο τζαμί. Τον ολοφυρμό αυτόν τον βλέπουμε να επανέρχεται, διακόπτοντας τη ροή της ιστορίας, σαν λάιτ μοτίφ. Η μητέρα που υποστήριζε το γιο της, ανήσυχη καθώς έχουν αργήσει να επιστρέψουν πατέρας και γιος, πηγαίνει στο τζαμί όπου βρίσκει τον πατέρα να κλαίει γοερά. Νομίζει ότι έχει σκοτώσει το γιο του. Η μητέρα του όμως λέει ότι όχι, δεν μπορεί ο γιος της να έχει πεθάνει.
Ο βοσκός βρίσκει την επομένη το πρωί τον νεαρό. Κοιτάζει τον σφυγμό του. Είναι νεκρός; Του βάζει την φλογέρα στο στόμα. Ξαφνικά βλέπουμε σε γκρο πλαν ένα μάτι να ανοίγει. Είναι προφανώς του νεαρού.
Η ταινία κάνει ένα παραλληλισμό με τον Αλή, τον θείο του Μωάμεθ (ο νεαρός λέγεται επίσης Αλή), τον ήρωα των σιιτών που σκοτώθηκε από τους εχθρούς του, από τους οποίους προέρχονται οι σουνίτες (ο αγώνας ήταν για τη διαδοχή του Μωάμεθ). Ένας ύμνος που τραγουδιέται στο τέλος νομίζω ότι αναφέρεται στον Αλή.
Συμπληρωματικές πληροφορίες για την ταινία υπάρχουν και εδώ.
"Two Angels" is about the lives of two youngsters who are passionate about music. One of the characters is a poor boy from country side. He is interested in playing a musical instrument called "Ney" which is similar to a flute. Although his deeply religious father is against the idea of music, he gets support from his sympathetic mother. This boy shares his passion for music with a rich girl too. For "Two Angels", Mamad Haghighat who is based in Paris since 1978, had complete artistic freedom. This is the reason why this film is aesthetically quite different from other Iranian films for children produced by KANUN (Iranian Institute for the Development of Children and young Adults).
http://fr.wikipedia.org/wiki/Mamad_Haghighat
http://www.imdb.com/name/nm1435667/
Μου έχει γίνει βίτσιο να γράφω για τις συμπτώσεις που συμβαίνουν στη ζωή μου, και έτσι θα γράψω και γι’ αυτήν. Μόλις έχω δει αυτή την ταινία, την Deux fereshté, και κάθομαι στον υπολογιστή να γράψω γι’ αυτήν. Πριν ξεκινήσω κοιτάζω το facebook, και βλέπω ένα request. Κάνοντας accept μου εμφανίζονται και «Άτομα που μπορεί να ξέρω», και πρώτο πρώτο το παρακάτω όνομα: Fereshteh Sajadieh(το γαλλικό τελικό é συνήθως στα αγγλικά αποδίδεται ως eh). Σχεδόν ποτέ δεν κάνω request, έχω το άγχος της απόρριψης, με εξαίρεση άτομα που γνωρίζω από παλιά και συναντάω κατά τύχη στο facebook, παλιούς φίλους ή φίλες που είμαι σίγουρος για την αποδοχή. Αυτή τη φορά έκανα εξαίρεση. Είμαι περίεργος αν το request μου θα γίνει αποδεκτό. Να πω όμως ότι ενώ κάνω σπάνια request, πάντα κάνω accept.
Είμαστε συνηθισμένοι με τους φονταμενταλιστές ισλαμιστές, που συνήθως είναι τρομοκράτες, αλλά εκτός από αυτούς υπάρχουν και οι θρησκόληπτοι, όπως και σε μας άλλωστε. Τέτοιος θρησκόληπτος είναι και ο πατέρας του Αλή που έχει μεγάλο πάθος για τη μουσική. Θέλει να τον στείλει σε θρησκευτικό σχολείο, όμως ο νεαρός αρνείται. Πηγαίνει κρυφά στην Τεχεράνη για να μάθει φλογέρα. Όταν το ανακαλύπτει ο πατέρας του τον κυνηγάει να τον δείρει. Τον προλαβαίνει κοντά στο δένδρο όπου πηγαίνει τα κατσίκια του ένας βοσκός, αυτός που ήταν αιτία να αγαπήσει ο νέος τη φλογέρα, και ο οποίος μάλιστα του δώρισε μία. Τον κτυπάει άγρια με ένα μεγάλο ξύλο, σαν μαγκούρα. Ο νεαρός μένει ξαπλωμένος κάτω, ακίνητος σαν νεκρός. Τον έχει σκοτώσει; Σε προσήμανση υποψιαζόμαστε ένα τρομακτικό γεγονός, τον θάνατο μάλλον του νεαρού. Η ταινία ξεκινάει με τον πατέρα να ολοφύρεται στο τζαμί. Τον ολοφυρμό αυτόν τον βλέπουμε να επανέρχεται, διακόπτοντας τη ροή της ιστορίας, σαν λάιτ μοτίφ. Η μητέρα που υποστήριζε το γιο της, ανήσυχη καθώς έχουν αργήσει να επιστρέψουν πατέρας και γιος, πηγαίνει στο τζαμί όπου βρίσκει τον πατέρα να κλαίει γοερά. Νομίζει ότι έχει σκοτώσει το γιο του. Η μητέρα του όμως λέει ότι όχι, δεν μπορεί ο γιος της να έχει πεθάνει.
Ο βοσκός βρίσκει την επομένη το πρωί τον νεαρό. Κοιτάζει τον σφυγμό του. Είναι νεκρός; Του βάζει την φλογέρα στο στόμα. Ξαφνικά βλέπουμε σε γκρο πλαν ένα μάτι να ανοίγει. Είναι προφανώς του νεαρού.
Η ταινία κάνει ένα παραλληλισμό με τον Αλή, τον θείο του Μωάμεθ (ο νεαρός λέγεται επίσης Αλή), τον ήρωα των σιιτών που σκοτώθηκε από τους εχθρούς του, από τους οποίους προέρχονται οι σουνίτες (ο αγώνας ήταν για τη διαδοχή του Μωάμεθ). Ένας ύμνος που τραγουδιέται στο τέλος νομίζω ότι αναφέρεται στον Αλή.
Συμπληρωματικές πληροφορίες για την ταινία υπάρχουν και εδώ.
"Two Angels" is about the lives of two youngsters who are passionate about music. One of the characters is a poor boy from country side. He is interested in playing a musical instrument called "Ney" which is similar to a flute. Although his deeply religious father is against the idea of music, he gets support from his sympathetic mother. This boy shares his passion for music with a rich girl too. For "Two Angels", Mamad Haghighat who is based in Paris since 1978, had complete artistic freedom. This is the reason why this film is aesthetically quite different from other Iranian films for children produced by KANUN (Iranian Institute for the Development of Children and young Adults).
Kamal Tabrizi, The wind carpet
Kamal Tabrizi, The wind carpet (2003)
http://en.wikipedia.orghttp://www.blogger.com/img/blank.gif/wiki/Kamal_Tabrizi
http://filmsufi.blogspot.com/2009/06/kaze-no-jutan-kamal-tabrizi-2003.html
http://www.imdb.com/title/tt0371772/
Πρόκειται για μια διαπολιτισμική ταινία, για ένα διάλογο πολιτισμών. Ένας ιρανός και ένας γιαπωνέζος είναι οι σεναριογράφοι. Πάνω στο πιο γνωστό εξαγώγιμο προϊόν του Ιράν, τα χαλιά, έστησαν μια τρυφερή ιστορία.
Που όμως ξεκινάει θλιβερά. Η μαμά, που έστειλε το σχέδιο ενός χαλιού στο Ιράν για να της το φτιάξουν, σκοτώνεται σε τροχαίο. Ο μπαμπάς με τη μικρή πηγαίνουν στο Ιράν να παραλάβουν το χαλί. Όμως αυτός στον οποίο το είχε παραγγείλει ο ιρανός φίλος του ξέχασε να το φτιάξει. Είναι απογοητευμένος. Το κοριτσάκι είναι αγέλαστο. Όμως ένα αγοράκι θα το κάνει να χαμογελάσει. Αυτό το αγοράκι θα βρει και τη λύση στο πρόβλημα: Αν δουλέψουν full time, θα το έχουν έτοιμο σε 20 μέρες, ώστε ο μπαμπάς να προλάβει το φεστιβάλ όπου θα το εξέθετε. Παρακολουθούμε τρυφερές, χαριτωμένες, χιουμοριστικές σκηνές μέχρι επί τέλους να τελειώσει αυτό το χαλί. Δεν είναι μια ταινία όπως το Marmulak και η Μητρική αγάπη, αλλά είναι και αυτή πολύ καλή.
http://en.wikipedia.orghttp://www.blogger.com/img/blank.gif/wiki/Kamal_Tabrizi
http://filmsufi.blogspot.com/2009/06/kaze-no-jutan-kamal-tabrizi-2003.html
http://www.imdb.com/title/tt0371772/
Πρόκειται για μια διαπολιτισμική ταινία, για ένα διάλογο πολιτισμών. Ένας ιρανός και ένας γιαπωνέζος είναι οι σεναριογράφοι. Πάνω στο πιο γνωστό εξαγώγιμο προϊόν του Ιράν, τα χαλιά, έστησαν μια τρυφερή ιστορία.
Που όμως ξεκινάει θλιβερά. Η μαμά, που έστειλε το σχέδιο ενός χαλιού στο Ιράν για να της το φτιάξουν, σκοτώνεται σε τροχαίο. Ο μπαμπάς με τη μικρή πηγαίνουν στο Ιράν να παραλάβουν το χαλί. Όμως αυτός στον οποίο το είχε παραγγείλει ο ιρανός φίλος του ξέχασε να το φτιάξει. Είναι απογοητευμένος. Το κοριτσάκι είναι αγέλαστο. Όμως ένα αγοράκι θα το κάνει να χαμογελάσει. Αυτό το αγοράκι θα βρει και τη λύση στο πρόβλημα: Αν δουλέψουν full time, θα το έχουν έτοιμο σε 20 μέρες, ώστε ο μπαμπάς να προλάβει το φεστιβάλ όπου θα το εξέθετε. Παρακολουθούμε τρυφερές, χαριτωμένες, χιουμοριστικές σκηνές μέχρι επί τέλους να τελειώσει αυτό το χαλί. Δεν είναι μια ταινία όπως το Marmulak και η Μητρική αγάπη, αλλά είναι και αυτή πολύ καλή.
Saman Salur, A few kilos of dates for a funeral
Saman Salur, A few kilos of dates for a funeral (2006)
http://en.wikipedia.org/wiki/Saman_Saloor
http://www.imdb.com/title/tt0922379/
Το φιλμ είναι ασπρόμαυρο, όπου κυριαρχεί το άσπρο του χιονιού. Θέμα είναι η περιθωριοποίηση και η ματαίωση. Οι δυο κεντρικοί ήρωες βρίσκονται σε ένα σταθμό ανεφοδιασμού, ένα βενζινάδικο, αλλά ένα σουρεαλιστικό βενζινάδικο. Δεν βλέπουμε ποτέ κανέναν να σταματάει να γεμίσει. Δεν υπάρχει οίκημα, παρά μόνο ένα παλιό εγκαταλειμμένο λεωφορειάκι στο οποίο μένουν. Ο ένας είναι μονόφθαλμος, παλιός αρσιβαρίστας που γύριζε στις γειτονιές και έκανε επίδειξη. Όταν δεν τα κατάφερε σε μιαν από αυτές τον εγκατέλειψε η φίλη του. Ο άλλος, ελαφρά καθυστερημένος, δέχεται συχνά σφαλιάρες από τον φίλο του. Ένας ταχυδρόμος του πηγαίνει γράμματα σε μια κοπέλα που αγαπά, αδελφή ενός φίλου του στον στρατό. Δεν τολμάει ποτέ να τη συναντήσει. Και όταν το αποφασίζει, αυτή είναι ήδη παντρεμένη με τον ταχυδρόμο. Είναι εξαγριωμένος μαζί του, αλλά αυτός του λέει ότι πρόκειται για άλλη κοπέλα, η δικιά του είχε φύγει από καιρό και δεν ήθελε να του το πει, μην τον πληγώσει. Μάλλον όμως του λέει ψέματα, αφού την κοπέλα δεν την συναντάει.
Η περίπτωση του άλλου είναι εντελώς μακάβρια. Μια γυναίκα είχε παγιδευτεί με το αυτοκίνητό της στο χιόνι και πέθανε. Κάθεται δίπλα της και της μιλάει σαν να είναι η αγαπημένη του. Θέλει να χιονίζει πάντα, ώστε να διατηρείται ανέπαφη. Όμως κάποτε έρχεται ο ήλιος. Αποφασίζει να την παραδώσει σε έναν νεκροθάφτη, ο οποίος με μια νεκροφόρα μαζεύει τα παγωμένα πτώματα κάτω από το χιόνι. Μαζί με τον ταχυδρόμο, είναι ο μοναδικός επισκέπτης τους. Τώρα που έχει φτιάξει ο καιρός θα ανακαλύψει πολλά πτώματα. Του παραγγέλνει να αγοράσει μερικούς χουρμάδες για την κηδεία.
Το έργο τελειώνει με την επόμενη μέρα, κατά την οποία πέφτει άφθονο χιόνι. Τον έχει πιάσει απελπισία. Βιάστηκε να την παραδώσει.
Είναι μια συγκλονιστική ταινία, που δείχνει σε τι αβύσσους μπορεί να βουλιάξει η ανθρώπινη ψυχή.
http://en.wikipedia.org/wiki/Saman_Saloor
http://www.imdb.com/title/tt0922379/
Το φιλμ είναι ασπρόμαυρο, όπου κυριαρχεί το άσπρο του χιονιού. Θέμα είναι η περιθωριοποίηση και η ματαίωση. Οι δυο κεντρικοί ήρωες βρίσκονται σε ένα σταθμό ανεφοδιασμού, ένα βενζινάδικο, αλλά ένα σουρεαλιστικό βενζινάδικο. Δεν βλέπουμε ποτέ κανέναν να σταματάει να γεμίσει. Δεν υπάρχει οίκημα, παρά μόνο ένα παλιό εγκαταλειμμένο λεωφορειάκι στο οποίο μένουν. Ο ένας είναι μονόφθαλμος, παλιός αρσιβαρίστας που γύριζε στις γειτονιές και έκανε επίδειξη. Όταν δεν τα κατάφερε σε μιαν από αυτές τον εγκατέλειψε η φίλη του. Ο άλλος, ελαφρά καθυστερημένος, δέχεται συχνά σφαλιάρες από τον φίλο του. Ένας ταχυδρόμος του πηγαίνει γράμματα σε μια κοπέλα που αγαπά, αδελφή ενός φίλου του στον στρατό. Δεν τολμάει ποτέ να τη συναντήσει. Και όταν το αποφασίζει, αυτή είναι ήδη παντρεμένη με τον ταχυδρόμο. Είναι εξαγριωμένος μαζί του, αλλά αυτός του λέει ότι πρόκειται για άλλη κοπέλα, η δικιά του είχε φύγει από καιρό και δεν ήθελε να του το πει, μην τον πληγώσει. Μάλλον όμως του λέει ψέματα, αφού την κοπέλα δεν την συναντάει.
Η περίπτωση του άλλου είναι εντελώς μακάβρια. Μια γυναίκα είχε παγιδευτεί με το αυτοκίνητό της στο χιόνι και πέθανε. Κάθεται δίπλα της και της μιλάει σαν να είναι η αγαπημένη του. Θέλει να χιονίζει πάντα, ώστε να διατηρείται ανέπαφη. Όμως κάποτε έρχεται ο ήλιος. Αποφασίζει να την παραδώσει σε έναν νεκροθάφτη, ο οποίος με μια νεκροφόρα μαζεύει τα παγωμένα πτώματα κάτω από το χιόνι. Μαζί με τον ταχυδρόμο, είναι ο μοναδικός επισκέπτης τους. Τώρα που έχει φτιάξει ο καιρός θα ανακαλύψει πολλά πτώματα. Του παραγγέλνει να αγοράσει μερικούς χουρμάδες για την κηδεία.
Το έργο τελειώνει με την επόμενη μέρα, κατά την οποία πέφτει άφθονο χιόνι. Τον έχει πιάσει απελπισία. Βιάστηκε να την παραδώσει.
Είναι μια συγκλονιστική ταινία, που δείχνει σε τι αβύσσους μπορεί να βουλιάξει η ανθρώπινη ψυχή.
Monday, January 23, 2012
Mohammad Ali Talebi, A bag of rice
Mohammad Ali Talebi, A bag of rice (1998)
http://www.imdb.com/name/nm0848017/
http://www.imdb.com/title/tt0116779/
Το είδα πριν καιρό. Δεν το καλοθυμάμαι, θυμάμαι μόνο ότι μου άρεσε, γι’ αυτό αντιγράφω την παρακάτω περίληψη.
This is a delightful movie of 1998 Teheran directed by Mohammad-Ali Talebi. It is a story of a small girl and her elderly neighbor having all kinds of small adventures in the streets of Tehran to get a sack of rice.
Επίσης είναι αναρτημένο στο youtube, ολόκληρο, με αγγλικούς υπότιτλους. Παραθέτω τα links.
http://youtu.be/oPhSH7PrrUs
και
http://youtu.be/xbyqPJ53GI8
Η παρουσίασή μας μιας άλλης ταινίας του Talebi, του "Είσαι ελεύθερος", βρίσκεται εδώ.
http://hdermi.blogspot.com/2010/05/mohammad-ali-talebi.html
http://www.imdb.com/name/nm0848017/
http://www.imdb.com/title/tt0116779/
Το είδα πριν καιρό. Δεν το καλοθυμάμαι, θυμάμαι μόνο ότι μου άρεσε, γι’ αυτό αντιγράφω την παρακάτω περίληψη.
This is a delightful movie of 1998 Teheran directed by Mohammad-Ali Talebi. It is a story of a small girl and her elderly neighbor having all kinds of small adventures in the streets of Tehran to get a sack of rice.
Επίσης είναι αναρτημένο στο youtube, ολόκληρο, με αγγλικούς υπότιτλους. Παραθέτω τα links.
http://youtu.be/oPhSH7PrrUs
και
http://youtu.be/xbyqPJ53GI8
Η παρουσίασή μας μιας άλλης ταινίας του Talebi, του "Είσαι ελεύθερος", βρίσκεται εδώ.
http://hdermi.blogspot.com/2010/05/mohammad-ali-talebi.html
Marzieh Meshkini, Stray dogs and The day I became a woman
Marzieh Meshkini, Stray dogs and The day I became a woman (2004)
http://en.wikipedia.org/wiki/Marzieh_Meshkini
Την ημέρα που έγινα γυναίκα (2000)
http://en.wikipedia.org/wiki/The_Day_I_Became_a_Woman
Το πρώτο έργο της Meshkini, το «Την ημέρα που έγινα γυναίκα», το είδαμε πριν χρόνια, και μας έκανε τρομερή εντύπωση. Δεν επιτρέπουν πια στο κοριτσάκι να παίξει με το αγοράκι, γιατί έκλεισε τα εννιά και είναι γυναίκα. Μάταια εκλιπαρεί. Στο τέλος του έρχεται μια φαεινή ιδέα: Μα αφού γεννήθηκε μεσημέρι. Μένουν δηλαδή ακόμη λίγες ώρες. Αδιάσειστο το επιχείρημα: θα το αφήσουν να παίξει με το αγοράκι αυτές τις λίγες ώρες. Το μεσημέρι έρχεται κάποια από το σπίτι και το περιμαζεύει.
Γιατί ένα κοριτσάκι όταν κλείσει τα εννιά θεωρείται γυναίκα; Διότι ο Μωάμεθ, μετά τον θάνατο της ηλικιωμένης πλούσιας χήρας που τον στήριξε στα πρώτα του βήματα, παντρεύεται ένα μικρό κοριτσάκι. Όμως δεν το πήδηξε αμέσως, περίμενε να γίνει εννιά χρονών.
Αυτή είναι η μια από τις τρεις ιστορίες του έργου. Η δεύτερη αναφέρεται σε μια ποδηλατοδρομία γυναικών. Ο άντρας δεν αφήνει τη γυναίκα του να συμμετάσχει, οι δική της τον υποστηρίζουν, όμως αυτή θα επιμείνει. Στην τρίτη ιστορία η γριά χήρα θα ικανοποιήσει επί τέλους την επιθυμία της, να αγοράσει κάθε τι που είχε στερηθεί ως παντρεμένη.
Stray dogs (2004)
http://en.wikipedia.org/wiki/Stray_Dogs_%28film%29
H Marzieh Meshkini, και στο δεύτερο έργο της καταπιάνεται με ένα κοριτσάκι και ένα αγοράκι. Στο πρώτο της έργο τα παιδάκια υπέφεραν «θεσμικά», λόγω της μουσουλμανικής θρησκείας. Στο έργο αυτό όμως, η υπόθεση του οποίου διαδραματίζεται στο Αφγανιστάν, στην μετα-Ταλιμπάν εποχή, τα παιδάκια υποφέρουν «όχι κατά το εικός και το αναγκαίον» αλλά εξαιτίας του πολέμου. Ο πατέρας Ταλιμπάν λείπει πέντε χρόνια. Τον νομίζουν νεκρό, και έτσι η γυναίκα του, η μητέρα των παιδιών, ξαναπαντρεύεται. Ο δεύτερος άντρας, ακούμε, την έδερνε λιγότερο από τον πρώτο, αλλά τώρα είναι νεκρός. Όμως ο Ταλιμπάν δεν ήταν νεκρός, αλλά βρίσκεται σε μια αμερικάνικη φυλακή. Στη φυλακή μπαίνει και η γυναίκα του, προφανώς για διγαμία. Μάταια εκλιπαρεί μέσω των παιδιών τον τέως σύζυγό της να τη συγχωρήσει, γιατί αλλιώς κινδυνεύει να εκτελεστεί, και τότε ποιος θα φροντίσει τα παιδιά.
Αυτά διανυκτερεύουν κάθε βράδυ με τη μητέρα τους, στη φυλακή. Την ημέρα μαζεύουν πράγματα από σκουπίδια μαζί με άλλα παιδιά του δρόμου (stray dogs) τα οποία πουλάνε. Όμως κάποια στιγμή ο κυβερνήτης απαγορεύει τη διανυκτέρευση των παιδιών στη φυλακή –δεν είναι ορφανοτροφείο, λέγει. Τα παιδιά τώρα την έχουν δύσκολα, δεν έχουν πού να βγάλουν τη νύχτα. Και τότε αρχίζει μια πραγματική περιπέτεια. Μέχρι που ένα επίσης αδέσποτο παιδί θα τους δώσει την παρακάτω συμβουλή:
Θα κάνω μια παρέκβαση. Τη γελοιογραφία την είχα δει παιδί, νομίζω στο «Ρομάντζο». Μου είχε φανεί πάρα πολύ αστεία, γι’ αυτό και τη θυμάμαι ακόμη. Ο πελάτης λέει στο γκαρσόνι του εστιατορίου: «Έφαγα και δεν έχω να πληρώσω, και μια και τυγχάνει να μην έχω και πού να κοιμηθώ, φώναξε τον αστυφύλακα να με κλείσει μέσα».
Η συμβουλή ήταν να κλέψουν για να τους βάλουν φυλακή. Αποπειρώνται δυο φορές. Την πρώτη κλέβουν το καλάθι με το ψωμί από μια γυναίκα. Την εκλιπαρούν να τους παραδώσει στην αστυνομία. Αυτή απεναντίας του φιλεύει λίγο ψωμί. Όλες οι απόπειρες που κάνουν καταλήγουν σε αποτυχία.
Εκτός από την τελευταία. Κάποιος τους συμβουλεύει να πάνε στον κινηματογράφο που παίζει τον «Κλέφτη ποδηλάτων». Βλέπουμε σκηνές από την ταινία του Ντε Σίκα. Το αγοράκι πράγματι κλέβει ένα ποδήλατο. Το συλλαμβάνουν και το φορτώνουν στην καρότσα ενός τρίκυκλου, και το πάνε στη φυλακή. Το κοριτσάκι μάταια κυνηγάει το τρίκυκλο, εκλιπαρώντας να το συλλάβουν και αυτό.
Αλλά υπάρχει και άλλη απογοήτευση. Το αγοράκι το μεταφέρουν σε παιδικές φυλακές, και όχι στις γυναικείες που είναι η μητέρα του. Απελπισμένο κλωτσάει την πόρτα, ζητώντας να τον μεταφέρουν στη φυλακή που είναι η μητέρα του.
Δεν είναι μόνο μια ταινία με μια ζοφερή ιστορία, και ακόμη με ένα πιο ζοφερό τέλος. Είναι και μια σκληρή ταινία. Ξεκινάει με κάποια παιδιά που θέλουν να κάψουν ζωντανό ένα σκυλί. Το σώζουν τα παιδάκια, και το κουβαλάνε στο εξής πάντα μαζί τους. Όμως η πιο σκληρή σκηνή είναι αυτή με τις σκυλομαχίες. Ένα πλήθος Αφγανών παρακολουθεί εκστασιασμένο. Δεν είναι μόνο η ζωή σκληρή, είναι και οι άνθρωποι, των παιδιών μη εξαιρουμένων.
Και θυμήθηκα την άλλη ταινία, το «Είσαι ελεύθερος» του Mohammad Ali Talebi, όπου βλέπουμε τον μικρό τρόφιμο των φυλακών, όταν ελευθερώνεται, να αγωνίζεται να ξαναγυρίσει στη φυλακή. Η ζωή έξω είναι σωστό μαρτύριο. Έχουμε γράψει και γι’ αυτή την ταινία: http://hdermi.blogspot.com/2010/05/mohammad-ali-talebi.html
http://en.wikipedia.org/wiki/Marzieh_Meshkini
Την ημέρα που έγινα γυναίκα (2000)
http://en.wikipedia.org/wiki/The_Day_I_Became_a_Woman
Το πρώτο έργο της Meshkini, το «Την ημέρα που έγινα γυναίκα», το είδαμε πριν χρόνια, και μας έκανε τρομερή εντύπωση. Δεν επιτρέπουν πια στο κοριτσάκι να παίξει με το αγοράκι, γιατί έκλεισε τα εννιά και είναι γυναίκα. Μάταια εκλιπαρεί. Στο τέλος του έρχεται μια φαεινή ιδέα: Μα αφού γεννήθηκε μεσημέρι. Μένουν δηλαδή ακόμη λίγες ώρες. Αδιάσειστο το επιχείρημα: θα το αφήσουν να παίξει με το αγοράκι αυτές τις λίγες ώρες. Το μεσημέρι έρχεται κάποια από το σπίτι και το περιμαζεύει.
Γιατί ένα κοριτσάκι όταν κλείσει τα εννιά θεωρείται γυναίκα; Διότι ο Μωάμεθ, μετά τον θάνατο της ηλικιωμένης πλούσιας χήρας που τον στήριξε στα πρώτα του βήματα, παντρεύεται ένα μικρό κοριτσάκι. Όμως δεν το πήδηξε αμέσως, περίμενε να γίνει εννιά χρονών.
Αυτή είναι η μια από τις τρεις ιστορίες του έργου. Η δεύτερη αναφέρεται σε μια ποδηλατοδρομία γυναικών. Ο άντρας δεν αφήνει τη γυναίκα του να συμμετάσχει, οι δική της τον υποστηρίζουν, όμως αυτή θα επιμείνει. Στην τρίτη ιστορία η γριά χήρα θα ικανοποιήσει επί τέλους την επιθυμία της, να αγοράσει κάθε τι που είχε στερηθεί ως παντρεμένη.
Stray dogs (2004)
http://en.wikipedia.org/wiki/Stray_Dogs_%28film%29
H Marzieh Meshkini, και στο δεύτερο έργο της καταπιάνεται με ένα κοριτσάκι και ένα αγοράκι. Στο πρώτο της έργο τα παιδάκια υπέφεραν «θεσμικά», λόγω της μουσουλμανικής θρησκείας. Στο έργο αυτό όμως, η υπόθεση του οποίου διαδραματίζεται στο Αφγανιστάν, στην μετα-Ταλιμπάν εποχή, τα παιδάκια υποφέρουν «όχι κατά το εικός και το αναγκαίον» αλλά εξαιτίας του πολέμου. Ο πατέρας Ταλιμπάν λείπει πέντε χρόνια. Τον νομίζουν νεκρό, και έτσι η γυναίκα του, η μητέρα των παιδιών, ξαναπαντρεύεται. Ο δεύτερος άντρας, ακούμε, την έδερνε λιγότερο από τον πρώτο, αλλά τώρα είναι νεκρός. Όμως ο Ταλιμπάν δεν ήταν νεκρός, αλλά βρίσκεται σε μια αμερικάνικη φυλακή. Στη φυλακή μπαίνει και η γυναίκα του, προφανώς για διγαμία. Μάταια εκλιπαρεί μέσω των παιδιών τον τέως σύζυγό της να τη συγχωρήσει, γιατί αλλιώς κινδυνεύει να εκτελεστεί, και τότε ποιος θα φροντίσει τα παιδιά.
Αυτά διανυκτερεύουν κάθε βράδυ με τη μητέρα τους, στη φυλακή. Την ημέρα μαζεύουν πράγματα από σκουπίδια μαζί με άλλα παιδιά του δρόμου (stray dogs) τα οποία πουλάνε. Όμως κάποια στιγμή ο κυβερνήτης απαγορεύει τη διανυκτέρευση των παιδιών στη φυλακή –δεν είναι ορφανοτροφείο, λέγει. Τα παιδιά τώρα την έχουν δύσκολα, δεν έχουν πού να βγάλουν τη νύχτα. Και τότε αρχίζει μια πραγματική περιπέτεια. Μέχρι που ένα επίσης αδέσποτο παιδί θα τους δώσει την παρακάτω συμβουλή:
Θα κάνω μια παρέκβαση. Τη γελοιογραφία την είχα δει παιδί, νομίζω στο «Ρομάντζο». Μου είχε φανεί πάρα πολύ αστεία, γι’ αυτό και τη θυμάμαι ακόμη. Ο πελάτης λέει στο γκαρσόνι του εστιατορίου: «Έφαγα και δεν έχω να πληρώσω, και μια και τυγχάνει να μην έχω και πού να κοιμηθώ, φώναξε τον αστυφύλακα να με κλείσει μέσα».
Η συμβουλή ήταν να κλέψουν για να τους βάλουν φυλακή. Αποπειρώνται δυο φορές. Την πρώτη κλέβουν το καλάθι με το ψωμί από μια γυναίκα. Την εκλιπαρούν να τους παραδώσει στην αστυνομία. Αυτή απεναντίας του φιλεύει λίγο ψωμί. Όλες οι απόπειρες που κάνουν καταλήγουν σε αποτυχία.
Εκτός από την τελευταία. Κάποιος τους συμβουλεύει να πάνε στον κινηματογράφο που παίζει τον «Κλέφτη ποδηλάτων». Βλέπουμε σκηνές από την ταινία του Ντε Σίκα. Το αγοράκι πράγματι κλέβει ένα ποδήλατο. Το συλλαμβάνουν και το φορτώνουν στην καρότσα ενός τρίκυκλου, και το πάνε στη φυλακή. Το κοριτσάκι μάταια κυνηγάει το τρίκυκλο, εκλιπαρώντας να το συλλάβουν και αυτό.
Αλλά υπάρχει και άλλη απογοήτευση. Το αγοράκι το μεταφέρουν σε παιδικές φυλακές, και όχι στις γυναικείες που είναι η μητέρα του. Απελπισμένο κλωτσάει την πόρτα, ζητώντας να τον μεταφέρουν στη φυλακή που είναι η μητέρα του.
Δεν είναι μόνο μια ταινία με μια ζοφερή ιστορία, και ακόμη με ένα πιο ζοφερό τέλος. Είναι και μια σκληρή ταινία. Ξεκινάει με κάποια παιδιά που θέλουν να κάψουν ζωντανό ένα σκυλί. Το σώζουν τα παιδάκια, και το κουβαλάνε στο εξής πάντα μαζί τους. Όμως η πιο σκληρή σκηνή είναι αυτή με τις σκυλομαχίες. Ένα πλήθος Αφγανών παρακολουθεί εκστασιασμένο. Δεν είναι μόνο η ζωή σκληρή, είναι και οι άνθρωποι, των παιδιών μη εξαιρουμένων.
Και θυμήθηκα την άλλη ταινία, το «Είσαι ελεύθερος» του Mohammad Ali Talebi, όπου βλέπουμε τον μικρό τρόφιμο των φυλακών, όταν ελευθερώνεται, να αγωνίζεται να ξαναγυρίσει στη φυλακή. Η ζωή έξω είναι σωστό μαρτύριο. Έχουμε γράψει και γι’ αυτή την ταινία: http://hdermi.blogspot.com/2010/05/mohammad-ali-talebi.html
Μπάμπης Δερμιτζάκης: Γιώργος Μαρκόπουλος, Κρυφός κυνηγός
Την ξανααναρτώ, μια και γίνεται επίκαιρη με τη βράβευση του βιβλίου με το κρατικό βραβείο ποίησης
Μπάμπης Δερμιτζάκης: Γιώργος Μαρκόπουλος, Κρυφός κυνηγός: Γιώργος Μαρκόπουλος, Κρυφός κυνηγός, Κέδρος 2010, σελ. 50 H παρακάτω βιβλιοκριτική δημοσιεύτηκε στο Λέξημα Μελαγχολικά στην ατμόσφαιρά το...
Μπάμπης Δερμιτζάκης: Γιώργος Μαρκόπουλος, Κρυφός κυνηγός: Γιώργος Μαρκόπουλος, Κρυφός κυνηγός, Κέδρος 2010, σελ. 50 H παρακάτω βιβλιοκριτική δημοσιεύτηκε στο Λέξημα Μελαγχολικά στην ατμόσφαιρά το...
Dariush Mehrjui, Leila
Dariush Mehrjui, Leila (1996)
http://en.wikipedia.org/wiki/Dariush_Mehrjui
http://en.wikipedia.org/wiki/Leila_%28film%29
Η πιο γενική αφηγηματική μονάδα είναι: κατάσταση σταθερότητας-διατάραξη-αποκατάσταση (αυτή η τελευταία συχνά με θύματα, όπως στο Shokaran του Behrooz Afkhami, που η οικογενειακή γαλήνη έρχεται με το θάνατο της ερωμένης). Η κατάσταση σταθερότητας διαρκεί λίγο, γιατί πρέπει να περάσουμε γρήγορα στο σασπένς της διατάραξης. Υπάρχουν όμως έργα στα οποία διαρκεί πολύ, σε σημείο ο θεατής να αναρωτιέται τι συμβαίνει. Αυτό το ένοιωσα στο About Elly του Asghar Farhadi (Δείτε τον «Χωρισμό», νομίζω παίζεται ακόμη, εξαιρετική ταινία). Η ειδυλλιακή ατμόσφαιρα των διακοπών των φίλων αυτών κρατάει πάρα πολύ, για να διακοπεί με τον πιο δραματικό τρόπο. Η ίδια ειδυλλιακή ατμόσφαιρα επικρατεί στο νιόπαντρο ζευγάρι, τη Leila Hatami και τον Ali Mosaffa (με ενδιαφέρουν οι σκηνοθέτες, αλλά, παίρνοντας σβάρνα τα ιρανικά, θυμάμαι και κάποιους ηθοποιούς. Η Hatami έπαιζε σε αυτή τη φοβερή κωμωδία, το Low hights του Ebrahim Hatamikia-την έχω δει και σε άλλα έργα που δεν θυμάμαι, αλλά να ψάξω στο διαδίκτυο, ναι, έπαιζε στο The deserted station του Alireza Raisian, στο Salad of the season του Feridoun Jeirani, στη Shirin του Κιαροστάμι και στον «Χωρισμό» του Farghadi, έργα για τα οποία έχω γράψει. Τελικά την έχω δει σε αρκετά έργα. Και διαβάζω ότι ο Ali Mosaffa είναι σύζυγός της και στη ζωή). Η ειδυλλιακή αυτή ατμόσφαιρα διακόπτεται όταν προκύπτει το πρόβλημα, η Λεϊλά δεν μπορεί να κάνει παιδί.
Το θέμα αυτό το έχω δει σε τρεις ιστορίες. Η μια είναι της Δύσης, οι δυο της Ανατολής. Η ιστορία της Δύσης είναι ένα μυθιστόρημα μιας ιρλανδής, που το διάβασα σε ιταλική μετάφραση, και που είναι αδύνατο να θυμηθώ το όνομά της ή να βρω το βιβλίο, που μάλλον βρίσκεται στον Κρήτη. Νομίζω ότι είναι αυτοβιογραφικό. Περιγράφει με πολύ χιούμορ τις προσπάθειές της να κάνει παιδί, με εξωσωματικές κ.λπ. Δεν θα τα καταφέρει τελικά. Αλλά το βιβλίο δεν τελειώνει με την απελπισία. Η αφηγήτρια αποδέχεται το γεγονός. Ένα παιδί φέρνει στους γονείς ευτυχία, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ένα ζευγάρι που δεν έχει παιδιά ζει αναγκαστικά μια δυστυχισμένη ζωή. Αυτό εξηγεί και το γιατί δεν επιλέγουν όλοι οι άτεκνοι γονείς την υιοθεσία. Ξέρω ζευγάρια χωρίς παιδί, και δεν νομίζω ότι είναι δυστυχισμένα. (Τελικά το βρήκα. Είναι της Sinead Moriarty και έχει τίτλο Baby-à-porter, Super Tascabili Sperling, Milano, 2005, p. 341).
Η μια ιστορία της Ανατολής, της Μέσης στην προκειμένη περίπτωση, είναι εκείνη για την οποία γράφουμε αυτήν εδώ την παρουσίαση. Η άλλη είναι της Άπω Ανατολής, και συγκεκριμένα της Κίνας. Πρόκειται για την ταινία In love we trust του Wang Xiaoshuai για την οποία έχουμε γράψει (http://hdermi.blogspot.com/2010/12/wang-xiaoshuai-in-love-we-trust.html). Εδώ είναι ο άντρας που δεν μπορεί να κάνει παιδί. Ποια λύση βρίσκουν; Να κάνει η γυναίκα παιδί με άλλον άντρα. Αυτό και έγινε.
Στη περίπτωση της Leila τα πράγματα έγιναν διαφορετικά. Η λύση που επέβαλε τελικά η πεθερά, παρασύροντας τη νύφη να συμφωνήσει παρά την αντίθετη γνώμη του γαμπρού, είναι να παντρευτεί δεύτερη γυναίκα, όπως επιτρέπει το Ισλάμ. Έγινε ο γάμος, όμως η Λεϊλά δεν το άντεξε, και τη μέρα του γάμου έφυγε και πήγε στους γονείς της. Μάταια την εκλιπαρεί ο άντρας της. Η δεύτερη γυναίκα του, καταλαβαίνοντας ότι δεν έχει τον έρωτά του, θα τον χωρίσει, αφήνοντάς του το κοριτσάκι τους. Η Λεϊλά και ο Αλί ξαναμονοιάζουν, και μεγαλώνουν ευτυχισμένοι το κοριτσάκι.
Και εδώ το υποκείμενο θέμα είναι ο έρωτας. Δεν είναι όμως η περίπτωση του In love we trust, όπου ο άλλος ήταν ένας ευκαιριακός σύντροφος. Ο φόβος της Λεϊλά να χάσει τον άντρα που αγαπά δεν ήταν καθόλου αβάσιμος.
Και θυμάμαι το ντοκιμαντέρ της Nahid Persson, Four women one man για το οποίο γράψαμε χθες, όπου ο άντρας, αγρότης, θέλει να χωρίσει την τέταρτη σύζυγό του γιατί δεν του κάνει παιδί, και ας έχει κάμποσα από τις άλλες τρεις γυναίκες του. Ίσως να ήταν και πρόφαση, γιατί κάποια στιγμή λέει ότι μια δεκαπεντάρα γυναίκα κάνει έναν πενηντάρη να ξανανιώσει. Όμως στην περίπτωση αυτή δεν πρόκειται για έρωτα, αλλά για σεξ.
Συζητάγαμε προ ημερών στην ομάδα κοινωνικής ανθρωπολογίας, και κάποιος φίλος είπε ότι ο έρωτας είναι δυτικό προϊόν, που εμφανίζεται με τον μοντερνισμό. Δεν συμφώνησα, γιατί ήδη ο χορός στην Αντιγόνη τραγουδάει «Έρως ανίκατε μάχαν», όμως σε μεγάλο βαθμό είχε δίκιο. Ας σκεφτούμε μόνο ότι παλιά ο γάμος γινόταν με συνοικέσιο, χωρίς έρωτα, αντίθετα από ό,τι συμβαίνει σήμερα (θυμάμαι έναν υποψήφιο γαμπρό στο χωριό μου που, όπως λέχθηκε, πρώτα πήγε να δει τα χωράφια της νύφης και μετά την ίδια). Πιστεύω ότι στο Ισλάμ αυτό που μετράει είναι το σεξ, όχι ο έρωτας. Τους μάρτυρες τους περιμένουν στον ουρανό 75 ουρί να τα πηδήξουν, και όχι μια γυναίκα την οποία θα ερωτευθούν και θα τους ερωτευθεί. Και συνειδητοποιώ τώρα ότι ενώ στις δυτικές ταινίες ο έρωτας είναι εκ των ων ουκ άνευ, στις ιρανικές ταινίες σπανίζει. Η θαυμάσια αυτή ταινία του μεγάλου αυτού σκηνοθέτη, του Darioush Mehrjui, είναι από τις εξαιρέσεις.
Θα ήθελα να υπογραμμίσω τη θαυμάσια, «εσωτερική» ερμηνεία της Λεϊλά, η οποία αφηγείται την ιστορία. Το πρόσωπό της ήταν εκφραστικότατο. Πάνω του καθρεπτιζόταν η ψυχική τρικυμία της ηρωίδας που υποδυόταν.
Και, να πούμε τελειώνοντας, ότι έχουμε γράψει για μερικές ακόμη ταινίες του Mehrjui (http://hdermi.blogspot.com/2011/12/dariush-mehrjui-most-of-his-films.html).
http://en.wikipedia.org/wiki/Dariush_Mehrjui
http://en.wikipedia.org/wiki/Leila_%28film%29
Η πιο γενική αφηγηματική μονάδα είναι: κατάσταση σταθερότητας-διατάραξη-αποκατάσταση (αυτή η τελευταία συχνά με θύματα, όπως στο Shokaran του Behrooz Afkhami, που η οικογενειακή γαλήνη έρχεται με το θάνατο της ερωμένης). Η κατάσταση σταθερότητας διαρκεί λίγο, γιατί πρέπει να περάσουμε γρήγορα στο σασπένς της διατάραξης. Υπάρχουν όμως έργα στα οποία διαρκεί πολύ, σε σημείο ο θεατής να αναρωτιέται τι συμβαίνει. Αυτό το ένοιωσα στο About Elly του Asghar Farhadi (Δείτε τον «Χωρισμό», νομίζω παίζεται ακόμη, εξαιρετική ταινία). Η ειδυλλιακή ατμόσφαιρα των διακοπών των φίλων αυτών κρατάει πάρα πολύ, για να διακοπεί με τον πιο δραματικό τρόπο. Η ίδια ειδυλλιακή ατμόσφαιρα επικρατεί στο νιόπαντρο ζευγάρι, τη Leila Hatami και τον Ali Mosaffa (με ενδιαφέρουν οι σκηνοθέτες, αλλά, παίρνοντας σβάρνα τα ιρανικά, θυμάμαι και κάποιους ηθοποιούς. Η Hatami έπαιζε σε αυτή τη φοβερή κωμωδία, το Low hights του Ebrahim Hatamikia-την έχω δει και σε άλλα έργα που δεν θυμάμαι, αλλά να ψάξω στο διαδίκτυο, ναι, έπαιζε στο The deserted station του Alireza Raisian, στο Salad of the season του Feridoun Jeirani, στη Shirin του Κιαροστάμι και στον «Χωρισμό» του Farghadi, έργα για τα οποία έχω γράψει. Τελικά την έχω δει σε αρκετά έργα. Και διαβάζω ότι ο Ali Mosaffa είναι σύζυγός της και στη ζωή). Η ειδυλλιακή αυτή ατμόσφαιρα διακόπτεται όταν προκύπτει το πρόβλημα, η Λεϊλά δεν μπορεί να κάνει παιδί.
Το θέμα αυτό το έχω δει σε τρεις ιστορίες. Η μια είναι της Δύσης, οι δυο της Ανατολής. Η ιστορία της Δύσης είναι ένα μυθιστόρημα μιας ιρλανδής, που το διάβασα σε ιταλική μετάφραση, και που είναι αδύνατο να θυμηθώ το όνομά της ή να βρω το βιβλίο, που μάλλον βρίσκεται στον Κρήτη. Νομίζω ότι είναι αυτοβιογραφικό. Περιγράφει με πολύ χιούμορ τις προσπάθειές της να κάνει παιδί, με εξωσωματικές κ.λπ. Δεν θα τα καταφέρει τελικά. Αλλά το βιβλίο δεν τελειώνει με την απελπισία. Η αφηγήτρια αποδέχεται το γεγονός. Ένα παιδί φέρνει στους γονείς ευτυχία, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ένα ζευγάρι που δεν έχει παιδιά ζει αναγκαστικά μια δυστυχισμένη ζωή. Αυτό εξηγεί και το γιατί δεν επιλέγουν όλοι οι άτεκνοι γονείς την υιοθεσία. Ξέρω ζευγάρια χωρίς παιδί, και δεν νομίζω ότι είναι δυστυχισμένα. (Τελικά το βρήκα. Είναι της Sinead Moriarty και έχει τίτλο Baby-à-porter, Super Tascabili Sperling, Milano, 2005, p. 341).
Η μια ιστορία της Ανατολής, της Μέσης στην προκειμένη περίπτωση, είναι εκείνη για την οποία γράφουμε αυτήν εδώ την παρουσίαση. Η άλλη είναι της Άπω Ανατολής, και συγκεκριμένα της Κίνας. Πρόκειται για την ταινία In love we trust του Wang Xiaoshuai για την οποία έχουμε γράψει (http://hdermi.blogspot.com/2010/12/wang-xiaoshuai-in-love-we-trust.html). Εδώ είναι ο άντρας που δεν μπορεί να κάνει παιδί. Ποια λύση βρίσκουν; Να κάνει η γυναίκα παιδί με άλλον άντρα. Αυτό και έγινε.
Στη περίπτωση της Leila τα πράγματα έγιναν διαφορετικά. Η λύση που επέβαλε τελικά η πεθερά, παρασύροντας τη νύφη να συμφωνήσει παρά την αντίθετη γνώμη του γαμπρού, είναι να παντρευτεί δεύτερη γυναίκα, όπως επιτρέπει το Ισλάμ. Έγινε ο γάμος, όμως η Λεϊλά δεν το άντεξε, και τη μέρα του γάμου έφυγε και πήγε στους γονείς της. Μάταια την εκλιπαρεί ο άντρας της. Η δεύτερη γυναίκα του, καταλαβαίνοντας ότι δεν έχει τον έρωτά του, θα τον χωρίσει, αφήνοντάς του το κοριτσάκι τους. Η Λεϊλά και ο Αλί ξαναμονοιάζουν, και μεγαλώνουν ευτυχισμένοι το κοριτσάκι.
Και εδώ το υποκείμενο θέμα είναι ο έρωτας. Δεν είναι όμως η περίπτωση του In love we trust, όπου ο άλλος ήταν ένας ευκαιριακός σύντροφος. Ο φόβος της Λεϊλά να χάσει τον άντρα που αγαπά δεν ήταν καθόλου αβάσιμος.
Και θυμάμαι το ντοκιμαντέρ της Nahid Persson, Four women one man για το οποίο γράψαμε χθες, όπου ο άντρας, αγρότης, θέλει να χωρίσει την τέταρτη σύζυγό του γιατί δεν του κάνει παιδί, και ας έχει κάμποσα από τις άλλες τρεις γυναίκες του. Ίσως να ήταν και πρόφαση, γιατί κάποια στιγμή λέει ότι μια δεκαπεντάρα γυναίκα κάνει έναν πενηντάρη να ξανανιώσει. Όμως στην περίπτωση αυτή δεν πρόκειται για έρωτα, αλλά για σεξ.
Συζητάγαμε προ ημερών στην ομάδα κοινωνικής ανθρωπολογίας, και κάποιος φίλος είπε ότι ο έρωτας είναι δυτικό προϊόν, που εμφανίζεται με τον μοντερνισμό. Δεν συμφώνησα, γιατί ήδη ο χορός στην Αντιγόνη τραγουδάει «Έρως ανίκατε μάχαν», όμως σε μεγάλο βαθμό είχε δίκιο. Ας σκεφτούμε μόνο ότι παλιά ο γάμος γινόταν με συνοικέσιο, χωρίς έρωτα, αντίθετα από ό,τι συμβαίνει σήμερα (θυμάμαι έναν υποψήφιο γαμπρό στο χωριό μου που, όπως λέχθηκε, πρώτα πήγε να δει τα χωράφια της νύφης και μετά την ίδια). Πιστεύω ότι στο Ισλάμ αυτό που μετράει είναι το σεξ, όχι ο έρωτας. Τους μάρτυρες τους περιμένουν στον ουρανό 75 ουρί να τα πηδήξουν, και όχι μια γυναίκα την οποία θα ερωτευθούν και θα τους ερωτευθεί. Και συνειδητοποιώ τώρα ότι ενώ στις δυτικές ταινίες ο έρωτας είναι εκ των ων ουκ άνευ, στις ιρανικές ταινίες σπανίζει. Η θαυμάσια αυτή ταινία του μεγάλου αυτού σκηνοθέτη, του Darioush Mehrjui, είναι από τις εξαιρέσεις.
Θα ήθελα να υπογραμμίσω τη θαυμάσια, «εσωτερική» ερμηνεία της Λεϊλά, η οποία αφηγείται την ιστορία. Το πρόσωπό της ήταν εκφραστικότατο. Πάνω του καθρεπτιζόταν η ψυχική τρικυμία της ηρωίδας που υποδυόταν.
Και, να πούμε τελειώνοντας, ότι έχουμε γράψει για μερικές ακόμη ταινίες του Mehrjui (http://hdermi.blogspot.com/2011/12/dariush-mehrjui-most-of-his-films.html).
Sunday, January 22, 2012
Nahid Persson, Prostitution behind the veil and Four wives one man
Nahid Persson, Prostitution behind the veil (2004) and Four wives one man (2007)
http://en.wikipedia.org/wiki/Nahid_Persson_Sarvestani
Prostitution behind the veil
http://www.imdb.com/title/tt0457441/
Το ντοκιμαντέρ αυτό το βλέπουμε για δεύτερη φορά. Αναφέρεται στην καταπίεση της γυναίκας στο Ιράν, και πιο ειδικά στην πορνεία: την πορνεία με τη μορφή του πεζοδρόμιου, σαν αυτή που έχουμε στη Δύση, και την «νόμιμη» πορνεία, τον προσωρινό γάμο, που μπορεί να διαρκέσει 99 χρόνια, αλλά και μόλις μια μέρα. Μερικοί μήνες φαίνεται να είναι η πιο συνηθισμένη περίπτωση. Το πρόβλημα των ναρκωτικών, που το είδαμε και σε άλλα ιρανικά έργα, παρουσιάζεται και εδώ έντονο.
Μάθαμε και μια ιρανική λέξη: χαμπάρι, που θα πει είδηση, νέα. Ακόμη είδαμε για μια ακόμη φορά πως η γυναίκα στον μουσουλμανικό κόσμο προσδιορίζεται στη σχέση της με το αρσενικό, και συγκεκριμένα το γιο. Η «Μητέρα του Μεχράν» είναι μια από τις δυο γυναίκες που φιλμογραφεί η Persson. Και ο Μεχράν είναι ένα παιδάκι, ούτε καν δέκα χρονών. Και θυμήθηκα την «Ομ Μεχάλις», την μητέρα του Μιχάλη, στις «Ακυβέρνητες πολιτείες» του Τσίρκα. Στην Κρήτη η γυναίκα επίσης προσδιορίζεται από το αρσενικό, αλλά στην περίπτωση αυτή από τον άντρα. Η «Μπουρνέλαινα» είναι η γυναίκα του Μπουρνέλη, η «Μαυροματίνα» είναι η γυναίκα του Μαυρόματου και η «Τριχού» η γυναίκα του Τριχά. Και θυμήθηκα τώρα το «Γιωργιό της Θάλειας», τον άντρα μιας χωριανής μου, της Θάλειας. Η άκρα αντιστροφή. Όμως όλα αυτά ίσχυαν μερικές δεκαετίες πριν. Τώρα τα πράγματα έχουν αλλάξει.
Four wives one man
http://www.iranian.com/main/2011/may/four-wives-one-man
Και αυτή την ταινία την είδαμε για δεύτερη φορά. Είναι και αυτή ντοκιμαντέρ, όπως ντοκιμαντέρ είναι και όλα τα έργα της Persson. Όπως μας λέει η σκηνοθέτις, που το 1982 έφυγε για την Σουηδία και δεν ξαναγύρισε παρά 17 χρόνια αργότερα, η πολυγαμία, επιτρεπόμενη από το Ισλάμ, συναντάται περισσότερο στις αγροτικές περιοχές. Στο ντοκιμαντέρ αυτό η Persson δείχνει έναν άντρα αγρότη με τις τέσσερις γυναίκες του, και διεκτραγωδεί τις συνθήκες ζωής αυτών των γυναικών. Θα σχολιάσω μόνο κάτι που έχει σχέση με το σεξ. Ο αγρότης αυτός λέγει ότι όταν θέλει να κοιμηθεί με μια από τις γυναίκες του, της λέει να αφήσει ξεκλείδωτη την πόρτα. Το αντίστροφο δεν συμβαίνει. Η γυναίκα πηγαίνει με τον άντρα μόνο όταν θέλει εκείνος, όχι όταν θέλει εκείνη. Αλήθεια, της επιτρέπεται άραγε «να θέλει»;
Μάθαμε μια ακόμη λέξη στα περσικά: μπουγιουρντί, που σημαίνει λογαριασμός (the bill). Συναντήσαμε και το όνομα Πολύφιλα. Σίγουρα το έφεραν οι στρατιώτες του Αλέξανδρου. Εδώ δεν υπάρχει πια, υπάρχει όμως στην Περσία.
Όταν θέλουν να φωνάξουν στις κατσίκες (ο αγρότης αυτός έχει κοπάδι ολόκληρο) τους φωνάζουν «Achi». Έτσι θυμάμαι και φωνάζαμε στο χωριό μου στις κατσίκες, όταν θέλαμε να τις κάνουμε να προχωρήσουν ή να απομακρυνθούν από ένα μέρος. Θυμήθηκα και μια ατάκα που λέγαμε παιδιά: Achi μονορόγα. Κάποια χωριανή μου θα την είπε, μας φάνηκε αστεία, και την επαναλαμβάναμε, καθώς και αρκετές παρόμοιες «ατάκες», όπως π.χ. την παρακάτω: «Ωρή Ανιά, άμε ωρή τη λούτα στο νερό να σκατατολοήσει» (λούτα είναι η γουρούνα). Στον φοβιτσάρη φωνάζαμε: «Φάτονε μαμούνα» (μαμούνα είναι το σκαθάρι).
http://en.wikipedia.org/wiki/Nahid_Persson_Sarvestani
Prostitution behind the veil
http://www.imdb.com/title/tt0457441/
Το ντοκιμαντέρ αυτό το βλέπουμε για δεύτερη φορά. Αναφέρεται στην καταπίεση της γυναίκας στο Ιράν, και πιο ειδικά στην πορνεία: την πορνεία με τη μορφή του πεζοδρόμιου, σαν αυτή που έχουμε στη Δύση, και την «νόμιμη» πορνεία, τον προσωρινό γάμο, που μπορεί να διαρκέσει 99 χρόνια, αλλά και μόλις μια μέρα. Μερικοί μήνες φαίνεται να είναι η πιο συνηθισμένη περίπτωση. Το πρόβλημα των ναρκωτικών, που το είδαμε και σε άλλα ιρανικά έργα, παρουσιάζεται και εδώ έντονο.
Μάθαμε και μια ιρανική λέξη: χαμπάρι, που θα πει είδηση, νέα. Ακόμη είδαμε για μια ακόμη φορά πως η γυναίκα στον μουσουλμανικό κόσμο προσδιορίζεται στη σχέση της με το αρσενικό, και συγκεκριμένα το γιο. Η «Μητέρα του Μεχράν» είναι μια από τις δυο γυναίκες που φιλμογραφεί η Persson. Και ο Μεχράν είναι ένα παιδάκι, ούτε καν δέκα χρονών. Και θυμήθηκα την «Ομ Μεχάλις», την μητέρα του Μιχάλη, στις «Ακυβέρνητες πολιτείες» του Τσίρκα. Στην Κρήτη η γυναίκα επίσης προσδιορίζεται από το αρσενικό, αλλά στην περίπτωση αυτή από τον άντρα. Η «Μπουρνέλαινα» είναι η γυναίκα του Μπουρνέλη, η «Μαυροματίνα» είναι η γυναίκα του Μαυρόματου και η «Τριχού» η γυναίκα του Τριχά. Και θυμήθηκα τώρα το «Γιωργιό της Θάλειας», τον άντρα μιας χωριανής μου, της Θάλειας. Η άκρα αντιστροφή. Όμως όλα αυτά ίσχυαν μερικές δεκαετίες πριν. Τώρα τα πράγματα έχουν αλλάξει.
Four wives one man
http://www.iranian.com/main/2011/may/four-wives-one-man
Και αυτή την ταινία την είδαμε για δεύτερη φορά. Είναι και αυτή ντοκιμαντέρ, όπως ντοκιμαντέρ είναι και όλα τα έργα της Persson. Όπως μας λέει η σκηνοθέτις, που το 1982 έφυγε για την Σουηδία και δεν ξαναγύρισε παρά 17 χρόνια αργότερα, η πολυγαμία, επιτρεπόμενη από το Ισλάμ, συναντάται περισσότερο στις αγροτικές περιοχές. Στο ντοκιμαντέρ αυτό η Persson δείχνει έναν άντρα αγρότη με τις τέσσερις γυναίκες του, και διεκτραγωδεί τις συνθήκες ζωής αυτών των γυναικών. Θα σχολιάσω μόνο κάτι που έχει σχέση με το σεξ. Ο αγρότης αυτός λέγει ότι όταν θέλει να κοιμηθεί με μια από τις γυναίκες του, της λέει να αφήσει ξεκλείδωτη την πόρτα. Το αντίστροφο δεν συμβαίνει. Η γυναίκα πηγαίνει με τον άντρα μόνο όταν θέλει εκείνος, όχι όταν θέλει εκείνη. Αλήθεια, της επιτρέπεται άραγε «να θέλει»;
Μάθαμε μια ακόμη λέξη στα περσικά: μπουγιουρντί, που σημαίνει λογαριασμός (the bill). Συναντήσαμε και το όνομα Πολύφιλα. Σίγουρα το έφεραν οι στρατιώτες του Αλέξανδρου. Εδώ δεν υπάρχει πια, υπάρχει όμως στην Περσία.
Όταν θέλουν να φωνάξουν στις κατσίκες (ο αγρότης αυτός έχει κοπάδι ολόκληρο) τους φωνάζουν «Achi». Έτσι θυμάμαι και φωνάζαμε στο χωριό μου στις κατσίκες, όταν θέλαμε να τις κάνουμε να προχωρήσουν ή να απομακρυνθούν από ένα μέρος. Θυμήθηκα και μια ατάκα που λέγαμε παιδιά: Achi μονορόγα. Κάποια χωριανή μου θα την είπε, μας φάνηκε αστεία, και την επαναλαμβάναμε, καθώς και αρκετές παρόμοιες «ατάκες», όπως π.χ. την παρακάτω: «Ωρή Ανιά, άμε ωρή τη λούτα στο νερό να σκατατολοήσει» (λούτα είναι η γουρούνα). Στον φοβιτσάρη φωνάζαμε: «Φάτονε μαμούνα» (μαμούνα είναι το σκαθάρι).
Ahmad Reza Darvish, Duel
Ahmad Reza Darvish, Duel (2004)
http://en.wikipedia.org/wiki/Duel_%282004_film%29
Διαβάζω στη βικιπέδεια ότι πρόκειται για την πιο ακριβή ιρανική παραγωγή που έγινε ποτέ. Αυτό είναι φυσικό, μια και είναι πολεμική ταινία. Βέβαια και η ασπρόμαυρη «Night bus» του Kiumars Poorahmad, την οποία παρουσιάσαμε προχθές είναι πολεμική, αλλά με ελάχιστες πολεμικές σκηνές. Τις σκηνές όμως αυτής της ταινίας θα τις ζήλευε και η πιο πλούσια χουλιγουντιανή παραγωγή. Την οποία βέβαια ξεπερνάει, καθώς η ιστορία δεν κινείται στο απλό μοτίβο πόλεμος-κίνδυνος-διάσωση, αλλά είναι πιο σύνθετη. Ένα χρηματοκιβώτιο κινδυνεύει να πέσει στα χέρια των ιρακινών, καθώς βρίσκεται μέσα σε ένα καταστραμμένο τραίνο πίσω από τις εχθρικές γραμμές. Υποτίθεται ότι περιέχει απόρρητα έγγραφα. Στην πραγματικότητα είναι ολόκληρο καμωμένο από χρυσάφι, το οποίο επρόκειτο να φυγαδευτεί στο εξωτερικό. Ο ήρωας παίρνει εντολή να το σώσει. Το σώζει, αλλά δεν τον παραδίδει στα χέρια αυτού που του έδωσε την εντολή, καθώς υποψιάζεται ότι κάτι ύποπτο συμβαίνει, και θέλει να το παραδώσει σε ανώτερες αρχές. Στην καταδίωξη που ακολουθεί το χρηματοκιβώτιο βουλιάζει στο νερό ενός ποταμού. Ο ήρωας κατηγορείται για προδοσία. Στο τέλος του έργου τον βλέπουμε αντιμέτωπο με αυτόν που του έδωσε την εντολή. Το κιβώτιο έχει ανελκυστεί. Του αποκαλύπτει το μυστικό για το χρηματοκιβώτιο, και του προτείνει να το μοιραστούν. Είναι και άλλοι μαζί τους, όπως και η χήρα γυναίκα του φίλου του ήρωα. Τον μαχαιρώνει ύπουλα. Η γυναίκα τον πυροβολεί, αλλά το όπλο δεν έχει σφαίρες. Αυτός φεύγει με το αμάξι που έχει το χρηματοκιβώτιο. Όμως βρίσκονται στα σύνορα, και πέφτει πάνω σε ναρκοπέδιο. Τινάζεται στον αέρα. Στο τέλος του έργου βλέπουμε τη γυναίκα με άλλους δικούς της σε μιαν άμαξα, με τον μαχαιρωμένο ήρωα, να κυνηγούν ένα τραίνο, μήπως το προφτάσουν να τον παραλάβει.
Το δεύτερο μισό του έργου είναι σαν μια αστυνομική περιπέτεια, αλλά το πρώτο μισό είναι ένα καθαρά πολεμικό έργο. Οι σκηνές, ιδιαίτερα αυτή της καταδίωξης των τανκς, είναι εντυπωσιακές. Και βέβαια η σκηνή στην οποία ιρακινά αεροπλάνα βομβαρδίζουν ένα σταθμό τραίνου, με ένα σωρό πολίτες που προσπαθούν να διαφύγουν από την περιοχή η οποία αναμένεται να πέσει στα χέρια των ιρακινών. Ένα πραγματικό μακελειό αμάχων.
Γράψαμε σε προηγούμενη ανάρτησή μας ότι το τραίνο αποτελεί ένα συνηθισμένο κινηματογραφικό «τόπο». Τα γράμματα του τέλους πέφτουν ενώ εμείς βλέπουμε τις ράγες μέσα από το τραίνο που απομακρύνεται. Τραίνο και ράγες είχαμε δει και άλλες φορές μέσα στο έργο.
http://en.wikipedia.org/wiki/Duel_%282004_film%29
Διαβάζω στη βικιπέδεια ότι πρόκειται για την πιο ακριβή ιρανική παραγωγή που έγινε ποτέ. Αυτό είναι φυσικό, μια και είναι πολεμική ταινία. Βέβαια και η ασπρόμαυρη «Night bus» του Kiumars Poorahmad, την οποία παρουσιάσαμε προχθές είναι πολεμική, αλλά με ελάχιστες πολεμικές σκηνές. Τις σκηνές όμως αυτής της ταινίας θα τις ζήλευε και η πιο πλούσια χουλιγουντιανή παραγωγή. Την οποία βέβαια ξεπερνάει, καθώς η ιστορία δεν κινείται στο απλό μοτίβο πόλεμος-κίνδυνος-διάσωση, αλλά είναι πιο σύνθετη. Ένα χρηματοκιβώτιο κινδυνεύει να πέσει στα χέρια των ιρακινών, καθώς βρίσκεται μέσα σε ένα καταστραμμένο τραίνο πίσω από τις εχθρικές γραμμές. Υποτίθεται ότι περιέχει απόρρητα έγγραφα. Στην πραγματικότητα είναι ολόκληρο καμωμένο από χρυσάφι, το οποίο επρόκειτο να φυγαδευτεί στο εξωτερικό. Ο ήρωας παίρνει εντολή να το σώσει. Το σώζει, αλλά δεν τον παραδίδει στα χέρια αυτού που του έδωσε την εντολή, καθώς υποψιάζεται ότι κάτι ύποπτο συμβαίνει, και θέλει να το παραδώσει σε ανώτερες αρχές. Στην καταδίωξη που ακολουθεί το χρηματοκιβώτιο βουλιάζει στο νερό ενός ποταμού. Ο ήρωας κατηγορείται για προδοσία. Στο τέλος του έργου τον βλέπουμε αντιμέτωπο με αυτόν που του έδωσε την εντολή. Το κιβώτιο έχει ανελκυστεί. Του αποκαλύπτει το μυστικό για το χρηματοκιβώτιο, και του προτείνει να το μοιραστούν. Είναι και άλλοι μαζί τους, όπως και η χήρα γυναίκα του φίλου του ήρωα. Τον μαχαιρώνει ύπουλα. Η γυναίκα τον πυροβολεί, αλλά το όπλο δεν έχει σφαίρες. Αυτός φεύγει με το αμάξι που έχει το χρηματοκιβώτιο. Όμως βρίσκονται στα σύνορα, και πέφτει πάνω σε ναρκοπέδιο. Τινάζεται στον αέρα. Στο τέλος του έργου βλέπουμε τη γυναίκα με άλλους δικούς της σε μιαν άμαξα, με τον μαχαιρωμένο ήρωα, να κυνηγούν ένα τραίνο, μήπως το προφτάσουν να τον παραλάβει.
Το δεύτερο μισό του έργου είναι σαν μια αστυνομική περιπέτεια, αλλά το πρώτο μισό είναι ένα καθαρά πολεμικό έργο. Οι σκηνές, ιδιαίτερα αυτή της καταδίωξης των τανκς, είναι εντυπωσιακές. Και βέβαια η σκηνή στην οποία ιρακινά αεροπλάνα βομβαρδίζουν ένα σταθμό τραίνου, με ένα σωρό πολίτες που προσπαθούν να διαφύγουν από την περιοχή η οποία αναμένεται να πέσει στα χέρια των ιρακινών. Ένα πραγματικό μακελειό αμάχων.
Γράψαμε σε προηγούμενη ανάρτησή μας ότι το τραίνο αποτελεί ένα συνηθισμένο κινηματογραφικό «τόπο». Τα γράμματα του τέλους πέφτουν ενώ εμείς βλέπουμε τις ράγες μέσα από το τραίνο που απομακρύνεται. Τραίνο και ράγες είχαμε δει και άλλες φορές μέσα στο έργο.
Saturday, January 21, 2012
Manijeh Hekmant, Women’s prison
Manijeh Hekmant, Women’s prison (2002)
http://en.wikipedia.org/wiki/Manijeh_Hekmat
Η ταινία μου προκάλεσε κάποια αμηχανία. Δεν είδα την σκηνοθέτιδα να έχει κάποια «θέση», την είδα απλά καταγράφει καταστάσεις που ζουν οι φυλακισμένες σε μια ιρανική φυλακή. Μια γυναίκα εκτελείται, μια άλλη αντιμετωπίζει την προοπτική του λιθοβολισμού, μια τρίτη γεννάει σε πλήρη συσκότιση γιατί βρίσκεται σε εξέλιξη μια αεροπορική επιδρομή ιρακινών. Έχουμε ακόμη δυο απόπειρες βιασμού και μια αυτοκτονία. Κεντρικό πρόσωπο είναι η Mitra, η οποία έρχεται αρχικά σε σύγκρουση με την καινούρια αυστηρή διευθύντρια των φυλακών, για να κερδίσει όμως έπειτα την εκτίμησή της.
Ένα πρόβλημα πρόσληψης που αντιμετώπισα είναι σχετικά με την διευθύντρια. Την είδα ως μια κακιά γυναίκα. Να ήταν αυτός ο στόχος της σκηνοθέτιδας; Μάλλον όχι, γιατί κάποια στιγμή την βλέπουμε μέσα στην μοναχική, ανέραστη ζωή της, καθώς προσπαθεί να βάψει τα χείλη της. Και αυτό βέβαια γίνεται πιο ξεκάθαρο στο τέλος. H Mitra αποφυλακίζεται, αφού έχει εκτίσει μια πολύχρονη φυλάκιση για το φόνο του πατριού της. (Η πλοκή διαδραματίζεται σε τρεις χρονικές περιόδους, το 1983, το 1994 και το 2001. Για τις δυο τελευταίες χρονολογίες δεν είμαι απολύτως σίγουρος). Την συνοδεύει η διευθύντρια στην έξοδο. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια μεγάλη σιδερένια πόρτα, την πόρτα της εξόδου. Είναι σκοτεινά. Μάλλον σκηνοθετική αδεία, γιατί είναι απίθανο να πρόκειται για εσωτερική πόρτα. Ανοίγει και αποκαλύπτεται το έξω, λουσμένο σε εκτυφλωτικό φως. Η Μίτρα φεύγει. Η πόρτα κλείνει, και πάλι η σκοτεινιά, με τη διευθύντρια να κατευθύνεται προς τα μέσα. Η υποδήλωση είναι σαφής: Είναι ίσως η πιο φυλακισμένη από όλες τις φυλακισμένες. Έτσι ενώ αρχικά την θεώρησα ως μια κακιά γυναίκα, στο τέλος την συμπόνεσα ως μια τραγική ύπαρξη.
http://en.wikipedia.org/wiki/Manijeh_Hekmat
Η ταινία μου προκάλεσε κάποια αμηχανία. Δεν είδα την σκηνοθέτιδα να έχει κάποια «θέση», την είδα απλά καταγράφει καταστάσεις που ζουν οι φυλακισμένες σε μια ιρανική φυλακή. Μια γυναίκα εκτελείται, μια άλλη αντιμετωπίζει την προοπτική του λιθοβολισμού, μια τρίτη γεννάει σε πλήρη συσκότιση γιατί βρίσκεται σε εξέλιξη μια αεροπορική επιδρομή ιρακινών. Έχουμε ακόμη δυο απόπειρες βιασμού και μια αυτοκτονία. Κεντρικό πρόσωπο είναι η Mitra, η οποία έρχεται αρχικά σε σύγκρουση με την καινούρια αυστηρή διευθύντρια των φυλακών, για να κερδίσει όμως έπειτα την εκτίμησή της.
Ένα πρόβλημα πρόσληψης που αντιμετώπισα είναι σχετικά με την διευθύντρια. Την είδα ως μια κακιά γυναίκα. Να ήταν αυτός ο στόχος της σκηνοθέτιδας; Μάλλον όχι, γιατί κάποια στιγμή την βλέπουμε μέσα στην μοναχική, ανέραστη ζωή της, καθώς προσπαθεί να βάψει τα χείλη της. Και αυτό βέβαια γίνεται πιο ξεκάθαρο στο τέλος. H Mitra αποφυλακίζεται, αφού έχει εκτίσει μια πολύχρονη φυλάκιση για το φόνο του πατριού της. (Η πλοκή διαδραματίζεται σε τρεις χρονικές περιόδους, το 1983, το 1994 και το 2001. Για τις δυο τελευταίες χρονολογίες δεν είμαι απολύτως σίγουρος). Την συνοδεύει η διευθύντρια στην έξοδο. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια μεγάλη σιδερένια πόρτα, την πόρτα της εξόδου. Είναι σκοτεινά. Μάλλον σκηνοθετική αδεία, γιατί είναι απίθανο να πρόκειται για εσωτερική πόρτα. Ανοίγει και αποκαλύπτεται το έξω, λουσμένο σε εκτυφλωτικό φως. Η Μίτρα φεύγει. Η πόρτα κλείνει, και πάλι η σκοτεινιά, με τη διευθύντρια να κατευθύνεται προς τα μέσα. Η υποδήλωση είναι σαφής: Είναι ίσως η πιο φυλακισμένη από όλες τις φυλακισμένες. Έτσι ενώ αρχικά την θεώρησα ως μια κακιά γυναίκα, στο τέλος την συμπόνεσα ως μια τραγική ύπαρξη.
Parviz Kimiavi, The old man and his garden of stones
Parviz Kimiavi, The old man and his garden of stones (2004)
http://en.wikipedia.org/wiki/Parviz_Kimiavi
Το έργο είναι ντοκιμαντέρ. Παρουσιάζει έναν γέρο, τον Darvish Khan, μια περίεργη προσωπικότητα. Γεννήθηκε κωφάλαλος. Στα νιάτα του ήταν παντοδύναμος, και κυκλοφορεί η φήμη ότι σκότωσε πάνθηρες. Ο ένας του γιος σκοτώθηκε σε ατύχημα, και σε δυο χρόνια πέθανε η γυναίκα του από τη λύπη. Ζει με τον άλλο του γιο, τη νύφη του και τις εγγονές του. Φοράει τομάρια λύκων που έχει σκοτώσει, και κάθε μέρα διασκεδάζει τις εγγονές του, πριν πάνε για το σχολείο, παριστάνοντας τον λύκο. Αυτές τον υπεραγαπούν και τον φροντίζουν.
Μια μέρα που ήταν ξαπλωμένος κάτω από ένα δένδρο έπεσε δίπλα του μια πέτρα-μετεωρίτης. Περίμενε να κρυώσει, την μάζεψε, και την κρέμασε σε ένα δένδρο περνώντας από την τρύπα που υπήρχε στη μέση της ένα σύρμα. Άρχισε να μαζεύει πέτρες, που κάποιες ήταν τεράστιες κοτρώνες, τις οποίες κρεμούσε πάνω σε κορμούς δένδρων. Έτσι φτιάχτηκε αυτός ο παράξενος κήπος με τις πέτρες. Οι τοπικές αρχές σκέφτηκαν να τον αξιοποιήσουν ως τουριστικό αξιοθέατο. Η οικογένεια φοβάται μήπως καταπατήσουν την φάρμα τους που είναι δίπλα, και καταστρέψουν τις καλλιέργειές του.
Ενδιαφέρουσα ταινία, με αυτόν τον περίεργο αλλά και αξιόλογο άνθρωπο και τον πρωτότυπο κήπο του.
http://en.wikipedia.org/wiki/Parviz_Kimiavi
Το έργο είναι ντοκιμαντέρ. Παρουσιάζει έναν γέρο, τον Darvish Khan, μια περίεργη προσωπικότητα. Γεννήθηκε κωφάλαλος. Στα νιάτα του ήταν παντοδύναμος, και κυκλοφορεί η φήμη ότι σκότωσε πάνθηρες. Ο ένας του γιος σκοτώθηκε σε ατύχημα, και σε δυο χρόνια πέθανε η γυναίκα του από τη λύπη. Ζει με τον άλλο του γιο, τη νύφη του και τις εγγονές του. Φοράει τομάρια λύκων που έχει σκοτώσει, και κάθε μέρα διασκεδάζει τις εγγονές του, πριν πάνε για το σχολείο, παριστάνοντας τον λύκο. Αυτές τον υπεραγαπούν και τον φροντίζουν.
Μια μέρα που ήταν ξαπλωμένος κάτω από ένα δένδρο έπεσε δίπλα του μια πέτρα-μετεωρίτης. Περίμενε να κρυώσει, την μάζεψε, και την κρέμασε σε ένα δένδρο περνώντας από την τρύπα που υπήρχε στη μέση της ένα σύρμα. Άρχισε να μαζεύει πέτρες, που κάποιες ήταν τεράστιες κοτρώνες, τις οποίες κρεμούσε πάνω σε κορμούς δένδρων. Έτσι φτιάχτηκε αυτός ο παράξενος κήπος με τις πέτρες. Οι τοπικές αρχές σκέφτηκαν να τον αξιοποιήσουν ως τουριστικό αξιοθέατο. Η οικογένεια φοβάται μήπως καταπατήσουν την φάρμα τους που είναι δίπλα, και καταστρέψουν τις καλλιέργειές του.
Ενδιαφέρουσα ταινία, με αυτόν τον περίεργο αλλά και αξιόλογο άνθρωπο και τον πρωτότυπο κήπο του.
Friday, January 20, 2012
Kamal Tabrizi, Marmoulak (Σαύρα)
Kamal Tabrizi, Marmoulak (Σαύρα) (2003)
http://pro.imdb.com/name/nm0846092/
http://en.wikipedia.org/wiki/Kamal_Tabrizi
http://www.opendemocracy.net/arts-Film/article_2016.jsp
Είναι η δεύτερη ταινία που είδα του Tabrizi, μετά τη «Μητρική αγάπη». Την ταινία την είδα πριν καιρό. Ένας φυλακισμένος που δραπετεύει με τα ρούχα ενός κληρικού, υποχρεώνεται να υποδυθεί τελικά τον κληρικό, κερδίζοντας την αγάπη των ενοριτών του. Είναι μια από τις ωραιότερες και πιο σπαρταριστές κωμωδίες που είδα ποτέ. Και επειδή δεν την καλοθυμούμαι (θυμάμαι μόνο ότι γέλασα πάρα πολύ), θα παραθέσω τον παρακάτω σύνδεσμο στον οποίο γράφονται αρκετά για την ταινία.
http://www.crawfordsworld.com/rob/apcg/Iran/Marmulak/Marmulak.htm
http://pro.imdb.com/name/nm0846092/
http://en.wikipedia.org/wiki/Kamal_Tabrizi
http://www.opendemocracy.net/arts-Film/article_2016.jsp
Είναι η δεύτερη ταινία που είδα του Tabrizi, μετά τη «Μητρική αγάπη». Την ταινία την είδα πριν καιρό. Ένας φυλακισμένος που δραπετεύει με τα ρούχα ενός κληρικού, υποχρεώνεται να υποδυθεί τελικά τον κληρικό, κερδίζοντας την αγάπη των ενοριτών του. Είναι μια από τις ωραιότερες και πιο σπαρταριστές κωμωδίες που είδα ποτέ. Και επειδή δεν την καλοθυμούμαι (θυμάμαι μόνο ότι γέλασα πάρα πολύ), θα παραθέσω τον παρακάτω σύνδεσμο στον οποίο γράφονται αρκετά για την ταινία.
http://www.crawfordsworld.com/rob/apcg/Iran/Marmulak/Marmulak.htm