Nadine Labaki, Καπερναούμ (2018)

Nadine Labaki, Καπερναούμ (2018)

  Από σήμερα στους κινηματογράφους.

  Θα μιλήσω καλύτερα για την «Καπερναούμ» συγκρίνοντάς τη με τους «Κλέφτες καταστημάτων» του Hirokazu Koreeda.

  Στην ταινία του Κορέεντα βλέπουμε μια οικογένεια εξαθλιωμένη. Ανάμεσά τους είναι και ένα κοριτσάκι που το βρήκαν στο δρόμο και το περιμάζεψαν. Το αγαπάνε. Ζούνε κλέβοντας από σούπερ μάρκετ.

  Το κοριτσάκι είναι μιας μικρο-ή μεσοαστικής οικογένειας, που δεν γνώρισε στοργή και αγάπη σ’ αυτήν. Θα τη γνωρίσει μέσα στην οικογένεια των «καταφρονεμένων» (για να θυμηθούμε και το «Dodesukaden» του Κουροσάβα).

  Το αγοράκι και το κοριτσάκι της εξαθλιωμένης οικογένειας που ζει σε μια φτωχογειτονιά ανήκει σ’ αυτήν, το ζευγάρι δεν τα περιμάζεψε, είναι παιδιά τους. Ζουν κάνοντας μικροδουλειές, αλλά η ζωή είναι δύσκολη, δεν έχουν να πληρώσουν το νοίκι, ο σπιτονοικοκύρης που έχει ένα μπακάλικο δεν επιμένει, μάλιστα τους δίνει και τρόφιμα, περιμένοντας όμως ένα αντάλλαγμα: να παντρευτεί το εντεκάχρονο κοριτσάκι. Ο Ζαΐν ούτε να το ακούσει, και φυσικά ούτε το κοριτσάκι θέλει.

  Καινούρια ταινία, να μην κάνω σπόιλερ.

  Ξεκινάει με μια δίκη. Το αγοράκι έχει μηνύσει τους γονείς του. Η κατηγορία; Ότι τον γέννησαν. Εκτίει ποινή πέντε χρόνων γιατί μαχαίρωσε κάποιον. Στη συνέχεια, σε αναδρομή, θα παρακολουθήσουμε την ιστορία του. (Και η σύμπτωση: πριν ολοκληρώσω την ανάρτηση αυτή ο φίλος μου ο Πάτροκλος Χατζηαλεξάνδρου αναρτάει στον τοίχο του στο facebook ένα σχετικό δημοτικό ποίημα).

  Μια παράλληλη ιστορία έχει να κάνει με τους λαθρομετανάστες. Βλέπουμε μια γυναίκα μαύρη που έχει ένα μωρό. Τελειώνει η άδεια παραμονής της και πρέπει γρήγορα να την αντικαταστήσει. Θα συναντηθεί με το αγοράκι και οι τύχες τους στο εξής θα συμπλέουν.

  Ενώ όμως στην οικογένεια του Κορέεντα βλέπουμε τις αγαπησιάρικες σχέσεις των μελών της, στην οικογένεια της Λαμπακί οι σχέσεις είναι γεμάτες εντάσεις. Την ταινία θα την έλεγα πιο ρεαλιστική γιατί η φτώχεια και η εξαθλίωση συχνά δημιουργούν τεταμένες σχέσεις και καυγάδες.

  Θα κάνω όμως δυο σπόιλερ. Το ένα είναι ενδοαφηγηματικό.

  Μπορεί κι εσείς να προτιμάτε τα έργα με happy end. Όπως και όλα τα έργα της Λαμπακί, τα οποία τα είδαμε με τελευταίο το «Ρίο, σ’ αγαπώ», η «Καπερναούμ» έχει happy end. Διαφέρει όμως απ’ αυτά γιατί είναι ολότελα σκοτεινή, χωρίς χιούμορ.

  Το δεύτερο είναι εξωκειμενικό.

  Ο Zain Al Rafeea, ο νεαρός πρωταγωνιστής της Λαμπακί, νεαρό προσφυγόπουλο από τη Συρία που δεν είχε πάει ποτέ του σχολείο, τώρα βρίσκεται στη Σουηδία και πηγαίνει σχολείο, όπως μας λέει η ίδια η Λαμπακί.   

  Μια μερίδα της κριτικής εξανίσταται πώς μια τέτοια ταινία διεκδικεί βραβείο στις Κάννες (τιμήθηκε τελικά με το βραβείο Κριτικών). Τη βρήκε πολύ συναισθηματική. Θα το σχολιάσω όπως σχολίασα αντίστοιχες αντιδράσεις της κριτικής για την ταινία του Feng Xiaogang «Back to 1942». Παραθέτω το σχετικό απόσπασμα από την κριτική μου.

  «Στο τμήμα reception του λήμματος της βικιπαίδειας διαβάζω αποσπάσματα από τέσσερις αγγλόφωνους συντάκτες, που όλοι τους στέκονται αρνητικά απέναντι στην ταινία. Ο Daniel Eagan του Film Journal γράφει χαρακτηριστικά: the storytelling in Back to 1942 is so careful that it fails to build much interest or emotion.

  Πάλι θα αναφερθώ στην πρόσληψη. Ένας δυτικός ούτε θα δείξει μεγάλο ενδιαφέρον ούτε θα συγκινηθεί ιδιαίτερα με αυτή την ταινία. Όχι εξαιτίας της ίδιας της ταινίας, αλλά εξαιτίας των γεγονότων που αφηγείται. Αν αυτά συνέβαιναν κάπου στη Δύση θα έδειχνε πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον και θα τον συγκινούσαν περισσότερο».

  Ισχύει και εδώ το γνωστό «κάτι τρέχει στα γύφτικα».

  Παραλίγο να το ξεχάσω, πολύ μου άρεσε η μουσική του συζύγου της.  
  Εδώ μπορείτε να διαβάσετε και τη συνέντευξη που έδωσε η Λαμπακί στον Γιάννη Κοντό.