Andrei Tarkovski, Τα παιδικά χρόνια του Ιβάν (Ива́ново де́тство, 1961)

Andrei Tarkovski, Τα παιδικά χρόνια του Ιβάν (Ива́ново де́тство, 1961)

 

  Με αφορμή το ντοκιμαντέρ «Αντρέι Ταρκόφσκι: Σινεμά σαν προσευχή» που παίζεται από την Πέμπτη που μας πέρασε στους κινηματογράφους.  

  Τα παιδικά χρόνια του Ιβάν θα τα δούμε στο τέλος της ταινίας, σε πλάνα γεμάτα ποίηση και λυρισμό. Σε μια παραλία παίζει κρυφτούλι με άλλα παιδιά. Βλέπει ένα κοριτσάκι. Το κυνηγάει.

  Ανέμελα, παιδικά χρόνια.

  Γιατί ο δωδεκάχρονος (πέντε χρόνια μεγαλύτερος από τον Σάσα της προηγούμενης ταινίας) ωρίμασε ξαφνικά, απότομα, με τον πόλεμο, στον οποίο σκοτώθηκαν ο πατέρας, η μητέρα και η αδελφή του. Στο θάνατο της μητέρας του ήταν παρών. Τη βλέπουμε συχνά σε αναδρομές, σε όνειρα του Ιβάν.

  Θέλοντας να εκδικηθεί πηγαίνει με τους παρτιζάνους. Αυτοί, έχοντας περικυκλωθεί από τους Γερμανούς σε ένα δάσος, τον φυγαδεύουν με ένα αεροπλάνο στα μετόπισθεν. Λόγω του ότι είναι παιδί θα φέρει σε πέρας κάποιες επικίνδυνες αποστολές περνώντας στην περιοχή που κατέχουν οι Γερμανοί. Στην τελευταία αποστολή όμως κινδύνεψε. Κατάφερε και γύρισε πίσω κολυμπώντας στο ποτάμι που χώριζε Γερμανούς και Ρώσους, ήταν επικίνδυνο να πάρει τη βάρκα. Αποφασίζουν λοιπόν να τον στείλουν σε στρατιωτική σχολή. Όμως ο Ιβάν επιμένει: θέλει να πολεμήσει. Αλλά το ίδιο επιμένουν και αυτοί. Τους το σκάει. Τον βρίσκουν. Τους απειλεί ότι θα το σκάσει ξανά.

  Καταλαβαίνουν ότι δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς.

  Σε μια αποστολή που έχουν αναλάβει δυο αξιωματικοί, ο Χόλιν και ο Γκάλτσεφ, να φέρουν από την απέναντι όχθη τα απαγχονισμένα σώματα δυο συντρόφων τους, τον παίρνουν μαζί τους.

  Στην επιστροφή οι Γερμανοί τους αντιλαμβάνονται, τους πυροβολούν, όμως καταφέρνουν να επιστρέψουν σώοι.

  Χρονικό άλμα στο μέλλον. Το Βερολίνο έχει καταληφθεί. Είναι άραγε ντοκιμαντερίστικες οι σκηνές με το καμένο σώμα του Γκέρινγκ και τα πτώματα των μελών της οικογένειάς του; Είχε αυτοκτονήσει με κυάνιο αφού πρώτα σκότωσε με τον ίδιο τρόπο τη γυναίκα του και τις κόρες του, και είχε δώσει εντολή να κάψουν το σώμα του.

  Ο Χόλιν που φλέρταρε την όμορφη νοσοκόμα έχει σκοτωθεί. Ο Γκάλτσεφ, ψάχνοντας τους φακέλους με τα ονόματα και τις φωτογραφίες τον εκτελεσμένων, ανακαλύπτει και ένα φάκελο με την φωτογραφία του Ιβάν: εκτελέστηκε με απαγχονισμό ως παρτιζάνος.

  Πολυβραβευμένη ταινία, απέσπασε διθυραμβικές κριτικές, όμως δεν προκρίθηκε για τα Όσκαρ.

  Οι κριτικές επιτροπές κρίνονται συχνά από την ιστορία.

  Η προηγούμενη ανάρτησή μας ήταν για την πρώτη ταινία του Ταρκόφσκι «Ο οδοστρωτήρας και το βιολί».