Nuri Bilge Ceylan, Ξερά χόρτα (About dry grasses, 2023)

 

Nuri Bilge Ceylan, Ξερά χόρτα (About dry grasses, 2023)

 

  Δεν θυμάμαι τι επεισόδιο έγινε με τους τούρκους πριν τρία τέσσερα χρόνια, που ένιωσα τέτοιο μίσος ώστε αποφάσισα να μην ξαναδώ τούρκικη ταινία, ακόμη και των αγαπημένων μου Nuri Bilge Ceylan και Fatih Akin, τους οποίους έχω δει πακέτο. Η απόφαση αυτή επισφραγίστηκε διαβάζοντας το βιβλίο του F. W. Sieber «Ταξιδεύοντας στη νήσο Κρήτη το 1817».

  Έπεσα και εγώ θύμα ενός από τα «είδωλα της φυλής» όπως θα έλεγε ο Μπέρκλεϊ, της τάσης γενίκευσης, που πιο χαρακτηριστική της έκφραση είναι η Ιμαγκολογία, που μελετάει τα εθνικά στερεότυπα και την έκφρασή τους σε συγγραφείς. Οι γερμανοί είναι τέτοιοι (αποκλείεται να ήταν γερμανός αυτός που τη χάρισε στο βιαννιώτη, σίγουρα ήταν αυστριακός, γράφω γι’ αυτό στην ανάρτηση που θα κάνω την Πέμπτη για τους «Στρατιώτες της Σαλαμίνας»), οι τούρκοι είναι τέτοιοι, οι άραβες είναι τέτοιοι, και εμείς για τους βορειοευρωπαίους είμαστε τέτοιοι.

  Όμως είναι έτσι τα πράγματα;

  Τι σχέση μπορεί να έχει ο Ακίρα Κουροσάβα, ο Γιασουτζίρο Όζου, ο Κέντζι Μιτζόγκουτσι με τους γιαπωνέζους στρατιώτες που σκότωσαν κάπου 650.000 στη Nanqing το 1937; Τι σχέση μπορεί να έχει ο Αμπάς Κιαροσταμί, ο Μοχσέν Μαχμαλμπάφ, ο Τζαφάρ Παναχί, με αυτούς τους ιρανούς που έδιναν συγχαρητήρια στο γιο εκείνου που σκότωσε κάπου δεκαπέντε πόρνες, και του έλεγαν να συνεχίσει το θεάρεστο έργο του πατέρα του;

  Αποφάσισα λοιπόν να δω τις τελευταίες ταινίες τους.

  Πολύ λεπτό το θέμα που πραγματεύεται ο Ceylan, και μάλιστα σε μια συντηρητική ισλαμική χώρα.

  Αναπτύσσονται αισθήματα ανάμεσα σε μαθητές και δασκάλους, γνωστό αυτό (εδώ πρόκειται για μαθητές δημοτικού). Για τη μαθήτρια ήταν ξεκάθαρα ερωτικό συναίσθημα, για τον δάσκαλο τον Samet μια τρυφερή συμπάθεια, που δείχνεται στο τέλος με έναν πολύ όμορφο ποιητικό τρόπο. Η μαθήτρια έγραψε μάλιστα ένα γράμμα, που σίγουρα απευθυνόταν σ’ αυτόν. Ζήτησε να το πάρει πίσω, αυτός της είπε ότι το έσκισε χωρίς να το διαβάσει. Της είπε να μην ντρέπεται για τα αισθήματά της.

  Και κάποια στιγμή τα πράγματα μπερδεύονται. Ο συνάδελφος και συγκάτοικός του ζηλεύει για τη συμπάθεια που του δείχνει αυτή η μαθήτρια όπως και κάποια άλλη. Αρχίζει να γίνεται περιποιητικός μαζί τους.

  Ξεπέρασε τα όρια;

  Οι μαθήτριες τον κατηγόρησαν για σεξουαλική παρενόχληση. Στην ιστορία ενεπλάκη και ο Samet. Η υπόθεση κουκουλώθηκε όπως όπως.

  Επαναλαμβάνω, πρόκειται για αγνά αισθήματα, καμιά σχέση με αποπλάνηση ή παρενόχληση ανηλίκου.

  Βέβαια δεν μπορούσε να στηριχθεί μόνο εκεί η πλοκή. Σ’ αυτήν εμπλέκεται και μια δασκάλα αγγλικών από ένα διπλανό χωριό. Την προξενεύουν στον Samet, όμως αυτός πιστεύει ότι ο συγκάτοικός του είναι η περίπτωση που της ταιριάζει, καθώς ο ίδιος, μετά από τέσσερα χρόνια σ’ αυτό το ορεινό καταχιόνιστο χωριό που έχει μόνο δυο εποχές, χειμώνα καλοκαίρι, θα πάρει μετάθεση στην Κωνσταντινούπολη. Αργότερα θα αλλάξει όμως διάθεση απέναντί της και θα αναπτυχθεί μια αντιζηλία ανάμεσα στους δυο άντρες.

  Trivia.

  Θυμήθηκα τη Σεβντά, καθηγήτρια αγγλικών στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας, που είμαστε μαζί σε ένα συνέδριο στην Πράγα πριν είκοσι περίπου χρόνια. -Μόνο εσύ λες σωστά το όνομά μου, οι άλλοι με φωνάζουν Σέβντα. -Τη λέξη σεβντά την έχουμε στο λεξιλόγιό μας εμείς οι έλληνες, της λέω.

  Αξίζει να παραθέσω το παρακάτω.

  Η Merve Dizdar στο ρόλο της δασκάλας κέρδισε το βραβείο της καλύτερης ηθοποιού στις Κάννες, ενώ αντίθετα ο Ceylan δεν κατάφερε να κερδίσει τον Χρυσό Φοίνικα.

  Αντιγράφω από το βιογραφικό της στη βικιπαίδεια.

 During her acceptance speech, Dizdar dedicated her award to Turkish women.^[12] She stated "all my sisters" who actively engage in strengthening the women's rights movement, displaying resilience and unwavering hope despite the challenges they face''.^[13] Ibrahim Uslu, the deputy chairman of the Radio and Television Supreme Council, accused Dizdar of undermining Turkey. The incident sparked reactions and debates within the country.

  Ο Ceylan διακρίνεται για τα μεσαία μεγάλης διάρκειας πλάνα. Τα γκρο πλαν είναι σπάνια.

  Το ίδιο και ο Αγγελόπουλος, με μια διαφορά: ενώ στις ταινίες του Αγγελόπουλου υπάρχει μούγκα, ο Ceylan είναι λαλίστατος. Συζητούν ασταμάτητα οι ήρωές του. Δεν ξέρω σε πιο βαθμό πιστώνεται για αυτούς τους διαλόγους η γυναίκα του, όμως είναι ενδιαφέροντες, δεν κουράζουν καθόλου.

  Μαγευτικά είναι τα πλάνα με τα χιονισμένα τοπία. 

  "Και μια ατάκα από την ταινία: Η νεότητα είναι κάτι υπέροχο. Τι κρίμα που χαραμίζεται στους νέους".

  Που δεν ξέρουν να την εκτιμήσουν.

  7,8 η βαθμολογία της στο IMDb, πολύ καλή.