Carol Dysinger, Learning to skateboard in a war zone if you are a girl (2019)

Carol Dysinger, Learning to skateboard in a war zone if you are a girl (2019)

  Όπου γυναίκα και η μοίρα της κατά το «όπου φτωχός και η μοίρα του». Μόνο που υπάρχει διαφορά στα «όπου». Άλλο Αφγανιστάν και άλλο Ελλάδα. Το ίδιο και στο «όταν». Άλλο Ελλάδα του σήμερα και άλλο Ελλάδα πριν 100 χρόνια.

  Η Dysinger χρησιμοποιεί ως πρόσχημα την εκμάθηση πατινιού για να δείξει το τι υποφέρουν οι γυναίκες στο Αφγανιστάν. Αυτά βέβαια τα ξέραμε, αλλά τα είδαμε για άλλη μια φορά. Τα ξέραμε από το μυθιστόρημα τις Γιασμίνα Χαντρά «Τα χελιδόνα της Καμπούλ» και από τη μεταφορά του στον κινηματογράφο, από τις ταινίες «Οσάμα» (2003) του Siddiq Barmak και «Στις πέντε το απόγευμα» (2003) της Σαμίρα Μαχμαλμπάφ, το ντοκιμαντέρ της δικής μας Αννέτας Παπαθανασίου «Παίζοντας με τη φωτιά» (2014), και σίγουρα και από άλλα ντοκιμαντέρ που δεν μου έρχονται τώρα στο μυαλό.

  Το ντοκιμαντέρ παρακολουθεί τις μαθήτριες του Skateistan, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που ξεκίνησε το 2007 να διδάσκει πατίνι σε φτωχά κορίτσια, και παράλληλα ανάγνωση και γραφή.

  Δεν ήταν εύκολο εγχείρημα. Πολλοί γονείς ήσαν απρόθυμοι, άλλοι λόγω της γνωστής προκατάληψης ότι τα κορίτσια δεν χρειάζεται να μάθουν γράμματα αφού σε λίγο θα παντρευτούν, και άλλοι από φόβο, γιατί ένα κορίτσι στο δρόμο όχι μόνο κινδυνεύει να παρενοχληθεί σεξουαλικά αλλά και να απαχθεί από εχθρικές οικογένειες, πράγμα που θα αποτελέσει όνειδος για την οικογένειά της. Υπάρχει και ο φόβος των Ταλιμπάν, που ανατινάζουν σχολεία θηλέων, αλλά και γενικά οι βομβιστικές ενέργειες. Κάθε εβδομάδα θα ακούσεις τουλάχιστον μια έκρηξη. Όμως μια τριανταπεντάρα γυναίκα με επτά παιδιά, με χαρά έστειλε τις κόρες της σ’ αυτό το σχολείο γιατί δεν ήθελε να έχουν τη δική της μοίρα.

  Πέρα από τα μαθήματα τα κορίτσια διδάσκονται και κάτι ακόμη: το θάρρος. Να μη φοβούνται να αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες της ζωής.

  Το να κάνουν πατίνι στο δρόμο αποτελούσε πρόκληση, γιατί οι άνδρες δεν ανέχονται τέτοιο πράγμα για τα κορίτσια. Για τα αγόρια δεν υπάρχει πρόβλημα.

  Καθυστερημένη κοινωνία, αν δεν λυπόμουν τις γυναίκες θα έλεγα ότι οι Ταλιμπάν είναι ένα καθεστώς που τους αξίζει. Μάλιστα διάβασα ότι σε μια πόλη δεν άλλαξε τίποτα με τους Ταλιμπάν, γιατί αυτά που επέβαλαν σε όλη τη χώρα τα τηρούσαν από μόνοι τους.

  Θυμάμαι που ένα ιεροδικείο, στην μετα-ταλιμπάν εποχή, καταδίκασε έναν φοιτητή σε θάνατο γιατί μοίραζε κάποιο ιρανικό φυλλάδιο που μιλούσε για τα δικαιώματα των γυναικών, έκανα μάλιστα ένα cause στο blog μου τότε. Αργότερα έμαθα ότι μετατράπηκε η ποινή του σε ισόβια και λίγο αργότερα ο πρόεδρος Καρζάι του χάρισε την ποινή με τον όρο να φύγει από το Αφγανιστάν.

  Έχω αρκετή σχέση με την κοινωνική ανθρωπολογία, αλλά διαφωνώ με κάποιες κυρίαρχες αντιλήψεις της. Όπως δεν πιστεύω ότι το φύλο είναι κοινωνική κατασκευή, έτσι δεν πιστεύω ότι δεν υπάρχουν καθυστερημένες κοινωνίες αλλά απλά διαφορετικές κουλτούρες. Μια κοινωνία που καταπιέζει τις γυναίκες τη θεωρώ καθυστερημένη. Η διαφορά μου με την αντίστοιχη αντίληψη που συμμερίζονται αρκετοί που βρίσκονται στα δεξιά του πολιτικού φάσματος (εγώ τοποθετώ τον εαυτό μου προς τα αριστερά του) είναι ότι δεν την αντιμετωπίζω περιφρονητικά αλλά με οίκτο. Και, ναι, δεν υπάρχει διαφορά ευφυίας ανάμεσα στους λαούς όπως υπάρχει διαφορά ευφυίας από άτομο σε άτομο, απλά υπάρχει διαφορά στις ευκαιρίες εκπαίδευσης και ανάπτυξης.