Mahamat-Saleh Haroun, Une saison en France (2018)

 Mahamat-Saleh Haroun, Une saison en France (2018)

 

  Εν όψει της αυριανής προβολής της ταινίας «Δεσμοί γυναικών».    

  Ο μαύρος αφρικανικός κινηματογράφος είναι αγνοημένος, και γι’ αυτό μια εποχή έβλεπα μετά μανίας αφρικανικές ταινίες. Έχω δει πακέτο κορυφαίους αφρικανούς σκηνοθέτες όπως ο Σουλεϊμάν Σισέ, Ιντρίσα Ουεντράογκο, Γκαστόν Καμπορέ, Αμπντεραχμάνε Σισάκο, Τζιμπρίλ Ντιόπ Μαμπέτι, λέω τώρα αυτούς που μου ήλθαν στο μυαλό. Ανάμεσα σ’ αυτούς είναι και ο Mahamat-Saleh Haroun, του οποίου είδα σχεδόν όλες τις ταινίες.

  Ξαναδιάβασα τις αναρτήσεις μου. Οι πληγές του εμφύλιου, η επιδίωξη ενός σκοπού, είναι τα θέματα των ταινιών του. Είναι τόσο ωραίες, μου ήλθαν αμέσως αρκετές σκηνές στο μυαλό.

  Στο «Μια εποχή στη Γαλλία» ο εμφύλιος αποτελεί την κινητήρια δύναμη της πλοκής, και ο σκοπός που επιδιώκει ο Abbas, καθηγητής γαλλικών στην πατρίδα του, είναι η απόκτηση πολιτικού ασύλου.

  Θέλησαν να ξεφύγουν από τον εμφύλιο, όμως στα σύνορα τους πυροβόλησαν, σκοτώθηκε η γυναίκα του. Αυτός με τα δυο μικρά παιδιά του, την Ασθμά και τον Γιασίν, καταφέρνουν και φτάνουν στη Γαλλία. Εργάζεται σε ένα μανάβικο.

  Τα φτιάχνει με την Καρόλ, μια πολωνέζα μετανάστρια που θα τον στηρίξει, χωρίς να έχει ξεχάσει τη γυναίκα του. Δυο φορές τη βλέπει παραισθησιακά. Όμως πολιτικό άσυλο δεν θα αποκτήσει, σε ένα μήνα θα πρέπει να εγκαταλείψει τη Γαλλία.

  Θα διωχθούν από το σπίτι που μένουν, η καθυστέρηση του ενοικίου είναι απλή πρόφαση. Θα φιλοξενηθούν από την Καρόλ.

  Την επισκέπτονται αστυνομικοί. Αυτοί κρύβονται. Μήπως μένει σπίτι της; Όχι, δεν τον έχει δει εδώ και κάμποσο καιρό. Η υπόθαλψη παράνομου μετανάστη μπορεί να της στοιχίσει έως και πέντε χρόνια φυλακή.

  Ο Αμπάς το ακούει. Κάποια μέρα που η Καρόλ επιστρέφει σπίτι δεν θα τους βρει. Της άφησε σημείωμα, δεν θέλει να τη βάλει σε μπελάδες. Θα ψάξει να τον βρει σε ένα μέρος όπου έχουν στήσει πρόχειρες κατασκευές μετανάστες. Θα το βρει ισοπεδωμένο. Οι μπουλντόζες ήλθαν και τις κατεδάφισαν. Οι μετανάστες έφυγαν. Πού πήγαν; Κανείς δεν ξέρει, της λέει ένας περαστικός που την ενημερώνει.

  Ανάμεσα στα άλλα της γράφει στο σημείωμα που της αφήνει. «Θα επαναληφθεί η ιστορία όπως το 1938 στη συνδιάσκεψη του Εβιάν; Οι δημοκρατίες αρνήθηκαν να ανοίξουν τις πόρτες τους στους εβραίους μετανάστες. Είπαν ότι είχαν φτάσει στο σημείο κορεσμού».

  Το είχα διαβάσει πριν λίγες μέρες. Δεν ήθελαν να τα χαλάσουν με τον Χίτλερ. Μόνο ο Άγιος Δομίνικος δέχθηκε εβραίους μετανάστες.

  Υπάρχει και χειρότερο δράμα, αυτό του θείου Ετιέν, καθηγητή φιλοσοφίας στην πατρίδα του. Ζει σε μια παράγκα. Μια μέρα γυρνώντας τη βλέπει κατεστραμμένη. Της έχουν βάλει φωτιά. Από τα χαλάσματα ανασύρει ένα μισοκαμένο βιβλίο.

  Και σ’ αυτόν θα αρνηθούν πολιτικό άσυλο. Σε μια πράξη απελπισίας θα πάει στα γραφεία της αρμόδιας υπηρεσίας και θα αυτοπυρποληθεί.

  Νοσηλεύεται. Η φίλη του έρχεται να τον δει. Σκύβει πάνω του να  τον φιλήσει.

  Δεν θα τα καταφέρει, θα καταλήξει.

  Το δράμα των μεταναστών μόνο ένας μετανάστης θα μπορούσε να το αποδώσει τόσο τέλεια. Ο Χαρούν έφυγε από το Τσαντ για τη Γαλλία με την επιβολή της δικτατορίας του Hissein Habré το 1982 και είδε την πατρίδα του να σπαράζεται από έναν εμφύλιο τη πενταετία 2005-2010.