Ramata-Toulaye Sy, Μπανέλ και Άνταμα (Banel and Adama, 2023)

 

Ramata-Toulaye Sy, Μπανέλ και Άνταμα (Banel and Adama, 2023)

 

  Από σήμερα στους κινηματογράφους

  Ήταν έκπληξη για μένα να δω να προβάλλεται μια ταινία από τη Σενεγάλη σε ελληνικές αίθουσες.

  Πριν δέκα χρόνια είχα μανία να βλέπω υποσαχάριο (μαύρο) αφρικανικό κινηματογράφο. Έβλεπα πακέτο τους σκηνοθέτες. Από τη Σενεγάλη είδα τις ταινίες των κορυφαίων σενεγαλέζων σκηνοθετών Djibril Diop Mambéty και Ousmane Sembène.

  Υπάρχει το στερεότυπο, η γυναίκα είναι το συντηρητικό στοιχείο ενώ ο άντρας το προοδευτικό. Ο άντρας κυνηγός-εξερευνητής, η γυναίκα καλλιεργήτρια κηπευτικών στο σπίτι.

  Όμως με τις γυναίκες σκηνοθέτες τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. Η γυναίκα σκηνοθέτης, εκτός του ότι είναι σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό φεμινίστρια, είναι και προοδευτική.

  Η Ραμάτα καταδικάζει τη συντηρητική κοινωνία του σενεγαλέζικου χωριού που ζει από τη κτηνοτροφία βοοειδών, κυρίως μέσω της Μπανέλ αλλά και του Άνταμα. Οι προκαθορισμένοι γάμοι την προόρισαν για κάποιον, ενώ αυτή αγαπούσε τον Άνταμα. Δεν είχε κανένα ενδοιασμό να τον απατήσει. Αυτά εκτός πλαισίου της πλοκής, στην αρχή της ιστορίας, γιατί στην πλοκή ο άντρας της έχει πεθάνει και σε λίγο παντρεύεται με τον Άνταμα. Μια χωριανή της είναι πυρ και μανία εναντίον της, γιατί αν δεν είχε πεθάνει ο άντρας της θα είχε πάρει αυτή τον Άνταμα.

  Και το πιο περίεργο: ενώ σε εμάς ο κοινοτάρχης εκλέγεται από τους κατοίκους του χωριού, σ’ αυτούς είναι ένα κληρονομικό αξίωμα, όπως η βασιλεία. Ο Άνταμα όμως αρνείται τη θέση του αρχηγού του χωριού, παρά τις πιέσεις που δέχεται.

  Δεν θέλουν να μένουν με την οικογένεια, θέλουν να μένουν στο δικό τους σπίτι. Θα αρχίζουν να ξεχώνουν από τη σκόνη δυο σπίτια που τα είχε σκεπάσει μια ανεμοθύελλα, στην κορυφή ενός γειτονικού λόφου.

  Εν τάξει, λιτανείες κάνουμε και εμείς για να πέσει βροχή. Κατηγορούνε όμως τον Άνταμα που δεν παρευρέθηκε στη λιτανεία και γι’ αυτό δεν έβρεξε.

  Τα βοοειδή ψοφούν. Κάποια προλαβαίνουν και τα σφάζουν πριν ψοφήσουν. Ορισμένοι εγκαταλείπουν το χωριό.

  Το τέλος είναι εντυπωσιακά ποιητικό. Ελάχιστος λόγος, πλάνα συναρπαστικά, με μια Μπανέλ να αγωνίζεται.

  Αξίζει να δείτε την ταινία.

 

  Επί τη ευκαιρία είδαμε και τη μικρού μήκους προηγούμενη ταινία της, την «Astel» (2021), μόλις 22 λεπτών.

  Η Αστέλ είναι ένα δεκατριάχρονο κοριτσάκι. Λατρεύει τον πατέρα της. Μαζί πηγαίνουν τα βόδια τους στη βοσκή.

  Ένα πρωί που άργησε να ξυπνήσει, ο πατέρας έφυγε μόνος του. Καλά, θα πάμε μαζί, της λέει η μητέρα της.

  Δεν μπορεί να περιμένει, ξεκινάει να τον βρει.

  Δεν τον βρίσκει.

  Αποκαμωμένη πέφτει κάτω από ένα δέντρο να κοιμηθεί.

  Ξυπνάει νύχτα.

  Ένας χωριανός προθυμοποιείται να τη συνοδέψει μέχρι το χωριό.

  Βλέπει τον πατέρα της. Κάθεται και τρώει, σαν να μη συμβαίνει τίποτα. Το ίδιο και οι γυναίκες. Δεν ανησύχησαν για την απουσία της. Οποία απογοήτευση.

  Στο εξής είναι εντελώς απρόθυμη να τον ακολουθήσει, ούτε αυτόν ούτε τη γυναικοπαρέα.