Kirill Serebrennikov, O πυρετός του Πετρόφ (Петровы в гриппе, 2021)

 

Kirill Serebrennikov,  O πυρετός του Πετρόφ (Петровы в гриппе, 2021)

 

  Από προχθές στους κινηματογράφους

  Αντιγράφω από τη ρώσικη βικιπαίδεια:

  «Ο Πετρόφ πίνει βότκα με τον Ιγκόρ και τους φίλους του. Η γρίπη των Πετρόφ δεν τους επιτρέπει να διακρίνουν το πυρετώδες παραλήρημα από την πραγματικότητα. Το παραλήρημα, η πραγματικότητα, οι αναμνήσεις της παιδικής ηλικίας και της νιότης των Πετρόφ είναι τόσο αληθινές και παράλογες ταυτόχρονα που δεν διακρίνονται ούτε από τους Πετρόφ ούτε από τους θεατές.

  Πίσω από τις συνηθισμένες καθημερινές δουλειές των Πετρόφ υπάρχει μια περίπλοκη εννοιολογική σφαίρα - η πλοκή είναι γεμάτη με υπαινιγμούς για την αρχαία ρωμαϊκή και ελληνική μυθολογία, όλοι οι ήρωες έχουν μυθολογικά πρωτότυπα και όλες οι ανατροπές της πλοκής μόνο αμυδρά υποψιάζουν για μυθολογικούς παραλληλισμούς».

  Στην ταινία δεν βλέπουμε πλοκή «τελεία» με τον αριστοτελικό ορισμό, δηλαδή με αρχή, μέση και τέλος, παρά απλά εικόνες από το παρόν, παραισθήσεις και ψευδαισθήσεις, και αναμνήσεις από το παρελθόν. Αυτό είναι αρκετό να για να μη μου αρέσει η ταινία. Αναρωτιέμαι αν την ίδια αίσθηση έχει και ο αναγνώστης του μυθιστορήματος του οποίου αποτελεί μεταφορά· αν και υποπτεύομαι πως μάλλον όχι, γιατί η κινηματογραφική γλώσσα, όσο επιτυχημένο κι αν είναι το μοντάζ, συχνά δεν μπορεί να αποφύγει κάποιες ασάφειες.

  Και δεν είναι μόνο αυτό. Έλληνας εγώ, ούτε υποψιάστηκα καν τους μυθολογικούς υπαινιγμούς και παραλληλισμούς. Αναρωτιέμαι πόσοι μπορεί να τους υποψιάστηκαν.

  Στο ρόλο της συζύγου του Πετρόφ είναι η Chuplan Khamatova, την οποία είχα θαυμάσει τόσο πολύ σε μια μεταφορά σε σήριαλ του «Δόκτωρα Ζιβάγκο» ώστε αποφάσισα να τη δω πακέτο. Στην ταινία «Luna Papa» παραθέτω κάποιους συνδέσμους από τις αναρτήσεις μου.

  Παραλίγο να το ξεχάσω.

  Μια από τις ψευδαισθήσεις του Πετρόφ είναι ένας φανταστικός φίλος, συγγραφέας, του οποίου το βιβλίο απορρίπτει ο εκδότης.

  Η σύμπτωση: έναν τέτοιον συγγραφέα του οποίου το βιβλίο απορρίπτει ο εκδότης βλέπουμε και στον «Κόκκινο ουρανό» του Christian Petzold, που κι αυτός προβάλλεται από την Πέμπτη που μας πέρασε. Μόνο που εδώ ο συγγραφέας είναι ο κεντρικός χαρακτήρας.  

Maryam Touzani, Το μπλε καφτάνι (2022)

Maryam Touzani, Το μπλε καφτάνι (2022)

 

  Εξακολουθεί να παίζεται στους κινηματογράφους

  Το «Μπλε καφτάνι», μια ταινία που μας ήλθε από το Μαρόκο, είναι ένας ύμνος στην συζυγική αγάπη.

  Ο σύζυγος φτειάχνει καφτάνια, ένα παραδοσιακό μαροκινό ένδυμα που κοστίζει πολύ γιατί χρειάζεται πολύς χρόνος για την ετοιμασία του. Είναι κάτι ανάλογο με το γιαπωνέζικο κιμονό. Για βοηθό του έχει έναν νεαρό μαροκινό.

  Βλέπουμε τον σύζυγο όλο περιποιήσεις στη σύζυγό του, η οποία, το ξέρουν και οι δυο, θα καταλήξει κάποια στιγμή λόγω της ανίατης αρρώστιας.

  Αυτό ήταν όλο; Η αγάπη για τη σύζυγό του θα φανεί μόνο από το πόσο την περιποιείται, πόσο τη φροντίζει;

  Όχι, η συζυγική αγάπη πρέπει να φανεί με ένα πιο μεγαλειώδη τρόπο.

  Είναι αμφίφυλος. Τον ακούμε κάποια στιγμή να της λέει ότι όσο και αν προσπάθησε να καταπολεμήσει αυτό του το πάθος, δεν τα κατάφερε. Της ζητάει συγνώμη. Αυτή του λέει ότι δεν υπάρχει πιο αγνός άντρας στον κόσμο απ’ αυτόν. Μάλιστα τον παρωθεί να πάει στα λουτρά, λέγοντάς του ότι μυρίζει, ξέροντας ότι εκεί συνευρίσκεται με όμοιούς του.

  Ο νεαρός κάποια στιγμή δείχνει τα αισθήματά του προς τον σύζυγο. Αυτός τον αποκρούει οργισμένος.

  Όχι, δεν θα μεταφέρει το πάθος του μέσα στο σπίτι του, σέβεται τη γυναίκα του.

  Ο νεαρός σηκώνεται και φεύγει για να ξαναέλθει αργότερα, για να ρωτήσει αν τους συμβαίνει τίποτα, γιατί βλέπει το μαγαζί να είναι κλειστό εδώ και μια βδομάδα.

  Ναι, η γυναίκα του έχει χειροτερέψει, έχει μείνει σπίτι να τη φροντίζει.

    Ο σύζυγος του δίνει τα κλειδιά για να πάει να ανοίξει το μαγαζί, του λέει και πού είναι τα λεφτά, του έχει απόλυτη εμπιστοσύνη.

  Κάποια στιγμή ο σύζυγος θα τον αγκαλιάσει. Τρυφερά περισσότερο παρά ερωτικά.

  Το τέλος είναι μεγαλειώδες.

  Της βγάζει το σάβανο και την ντύνει με το μπλε καφτάνι, που θα το πληρωνόταν πανάκριβα.

  Με τον νεαρό, κρυφά, την παίρνουν στο καδελέτο και την πάνε στο νεκροταφείο.

  Το καδελέτο.

  Το είχαμε και στην Κρήτη.

  Παλιά τους νεκρούς δεν τους έθαβαν με νεκροκασέλα, αλλά τους τοποθετούσαν στο καδελέτο και με αυτό τους μετέφεραν στο νεκροταφείο και τους έβαζαν στον τάφο.

  Άλλο ανθρωπολογικό στοιχείο που είδαμε είναι ότι σε μια άλλη κηδεία, που την παρακολουθούν από το παράθυρο, ο κόσμος που ακολουθεί τραγουδάει κάτι που είναι ανάμεσα σε ψαλμωδία και τραγούδι.

  Παρεμπιπτόντως, οι ψαλμωδίες που ακούσαμε μου θύμισαν πολύ τις δικές μας.

  Και τώρα το κοινωνικό στοιχείο.

  Τους σταματάει ο αστυνομικός.

  -Ταυτότητες.

  Μα μένουν λίγο πιο κάτω, δεν τις κουβαλάνε μαζί τους.

  -Η γυναίκα τι σου είναι.

  -Σύζυγός μου.

  -Δείξε μου το πιστοποιητικό γάμου σας.

  -Μα σας είπα, μένουμε δυο στενά πιο κάτω, δεν το κουβαλάω μαζί μου.

  -Τέλος πάντων, για πρώτη και τελευταία φορά.

  Αυτός είναι ο λόγος που δεν πήγα στο Μαρόκο.

  Εξαιρετικές ερμηνείες, και περισσότερο της Lubna Azabal.

  Και η μουσική πολύ μου άρεσε.

  Και ένα τελευταίο: στη συγγραφή του σεναρίου συνεργάστηκε ο Nabil Ayouch, ένας μαροκινός σκηνοθέτης τον οποίο είδα πακέτο, με τελευταία ταινία του την «Much loved».

 

 

Emmanuelle Nicot, Με τα μάτια της Νταλβά (Dalva, 2022)

Emmanuelle Nicot, Με τα μάτια της Νταλβά (Dalva, 2022)

 

  Από σήμερα στους κινηματογράφους

  To θέμα που πραγματεύεται η Nicot το βλέπω πρώτη φορά σε ταινία: αιμομιξία με την κόρη. Στην ταινία ακούω για παιδοφιλία, σαν να είναι πιο σημαντική κατηγορία (νομικά) ή αμαρτία (θρησκευτικά). Αλλά η αιμομιξία είναι κατά τη γνώμη μου πιο σημαντική.

  Η παιδοφιλία λέγεται και αποπλάνηση ανηλίκου. Ένας πατέρας θα δυσκολευόταν πολύ να αποπλανήσει την έφηβη κόρη του. Όταν όμως η κόρη του είναι μόλις 9 χρονών (στην ταινία τη βλέπουμε 12) είναι πιο απλά τα πράγματα. Και προπαντός όταν λείπει η γυναίκα του, που τον παράτησε.

  Η αιμομικτική σχέση αυτή έχει επιπτώσεις πάνω στη μικρή Νταλβά: Ντύνεται σαν γυναίκα.

  Την αιμομιξία θα καταγγείλουν οι γείτονες και η Νταλβά θα υποχρεωθεί να μείνει σε δομή φιλοξενίας ανηλίκων που έχουν ανάλογα προβλήματα. Η συγκάτοικός της στο δωμάτιο έχει μητέρα πόρνη, και η πρόνοια της την πήρε.

  Η κόρη τρέφει αισθήματα για τον πατέρα της.

  Ο πατέρας της νιώθει ενοχές.

  Να μην παρασυρθούμε όμως να βγάλουμε συμπεράσματα ότι αυτή είναι μια τυπική περίπτωση. Υπάρχουν διάφορες παραλλαγές.

  Με την «Ελένη, την πόρνη» είχε σεξουαλικές σχέσεις ο πατέρας της. Όταν το ανακάλυψε η μητέρα της την έδιωξε από το σπίτι.

  Μια παρόμοια σχέση περιγράφει και ο Φιτζέραλντ στο μυθιστόρημά του «Τρυφερή είναι η νύχτα». Ο πατέρας πεθαίνει αλκοολικός από τύψεις, η κόρη τρέχει από ψυχίατρο σε ψυχίατρο.

  Σίγουρα είναι μια ενδιαφέρουσα ταινία, και το 7,5 που έχει στο IMDb δείχνει ότι άρεσε πολύ σ’ αυτούς που την είδαν.

  Άρεσε και σε μένα, και τη συνιστώ.