Wim Wenders, Land of plenty (2004)

Wim Wenders, Land of plenty (2004)

  «Η γη της αφθονίας» δηλώνει ο Βιμ Βέντερς ότι είναι η πιο πολιτική του ταινία. Σίγουρα επίσης είναι η πιο αισιόδοξη, με happy end.

  Η Αλίκη που είδαμε στις πόλεις επιστρέφει σαν Λάνα, εικοσάρα πια, στην Αμερική όπου γεννήθηκε, στην πατρίδα της, μετά από πολλά χρόνια παραμονής στην Αφρική με τη μητέρα της, ενώ τα δύο τελευταία χρόνια τα είχε περάσει στη Δυτική Όχθη, στην Παλαιστίνη. Κουβαλάει ένα γράμμα για το θείο της. Με τον θείο της θα αποτελέσουν το δίδυμο της πλοκής.

    Να κάνουμε μια παρένθεση: το δίδυμο είναι το πιο συνηθισμένο μοτίβο στον κινηματογράφο, ιδιαίτερα στο υπομοτίβο «ένας άνδρας μια γυναίκα», με την αποθέωσή του στην ταινία «Πρόσκληση σε γάμο» του Victor Levin που εξακολουθεί να παίζεται στους κινηματογράφο. Το υπομοτίβο «δύο άνδρες» είναι επίσης συνηθισμένο: Χοντρός-Λιγνός, Bud Spencer-Terence Hill, Φράνκο και Τσίτσο. Το είδαμε και στην ταινία του Βέντερς «Με το πέρασμα του χρόνου», στο «Collateral» του Michael Mann και στο «On the road» του «Walter Salles». Το υπομοτίβο «δυο γυναίκες» το είδαμε στο «Θέλμα και Λουίζ» του Ridley Scott και στη «Ζωή της Αντέλ» του Abdellatif Kechiche. Το υπομοτίβο «ένα αγοράκι και ένα κοριτσάκι» το είδαμε στις ιρανικές ταινίες «Τα παιδιά του παραδείσου» του Μαζίντ Μαζιντί, «Το ακορντεόν» του Τζαφάρ Παναχί, στη «Σιωπή» του Μοχσέν Μαχμαλμπάφ» και στα «Αδέσποτα σκυλιά» της γυναίκας του Μαρζιέ Μεσκινί-Μαχμαλμπάφ. Το «ένας άνδρας-ένα αγοράκι» το θυμάμαι σε δυο ιρανικές ταινίες, «Τα παιδιά του παραδείσου» και «Πατέρας», πάλι του Μαζίντ Μαζιντί. Το υπομοτίβο «μια γυναίκα-ένα κοριτσάκι» το είδαμε στην ταινία του Mohammad-Ali Talebi «A bag or rice». Τέλος το υπομοτίβο «ένας άνδρας ένα κορίτσι» που βλέπουμε στην ταινία του Βέντερς το είδαμε και στην ταινία του Shigemichi Shugita «The last ronin».

  Υπάρχουν φυσικά και άλλες, αλλά αυτές μου ήλθαν στο μυαλό. Προσπαθώ να στύψω τη μνήμη για να ξορκίσω το Alzheimer.  

  Ο θείος είναι βετεράνος του Βιετνάμ. Κουβαλάει τα ψυχολογικά του προβλήματα μετά την κατάρριψη του ελικοπτέρου που επέβαινε, από το οποίο επέζησαν μόνο αυτός και ένας άλλος. Ακούω επίσης ότι τους έδιναν κάποιο φάρμακο, αντικαταθλιπτικό νομίζω, που είχε πολλές παρενέργειες που επιμένουν ακόμη.

  Είναι αρκετά διαταραγμένος. Μισεί τους κομμουνιστές, και μετά το επεισόδιο με τους δίδυμους πύργους μισεί και τους μουσουλμάνους. Ζει σε ένα αστυνομικό όχημα παρακολούθησης, εφοδιασμένο κατάλληλα. Κάνει περιπολίες προσπαθώντας να εντοπίσει ύποπτους τρομοκρατίας.

  Κάποτε εντοπίζει – έτσι νομίζει τουλάχιστον – έναν. Βρίσκεται σε ένα κέντρο που φιλοξενεί άστεγους. Δεν χωράνε όλοι, πολλοί μένουν στο δρόμο, όμως εκεί έχουν ένα πιάτο φαγητό. Τον παρακολουθεί, τον καταγράφει με την κάμερά του. Όμως η κάμερα καταγράφει και τη δολοφονία του από ένα διερχόμενο αυτοκίνητο. Υποθέτει ότι πρόκειται για ξεκαθάρισμα λογαριασμό τρομοκρατών.

  Στο κέντρο αυτό δουλεύει και η ανιψιά του, την οποία δεν έχει ιδιαίτερη διάθεση να συναντήσει. Σίγουρα δεν θέλει καμιά σχέση μαζί της, όμως αυτή η δολοφονία θα τους φέρει κοντά. Θα πάνε να παραδώσουν το πτώμα στον αδελφό του, σε μια μακρινή πόλη όπου βρίσκεται ένα εγκαταλειμμένο εργοστάσιο. Είναι σίγουρος ότι εκεί βρίσκεται το άντρο των τρομοκρατών.

  Και βέβαια η ανατροπή είναι μεγάλη, γιατί άλλα πράγματα βρήκε.

  Με το μάτι της κάμερας στον θείο και την ανιψιά, ο Βέντερς μας δείχνει τις φοβερές σκηνές φτώχειας και εξαθλίωσης που υπάρχουν στην Αμερική.

  Όμως το πολιτικό βρίσκεται ίσως περισσότερο στους διαλόγους παρά στην ίδια την πλοκή. Θα αναφέρουμε μόνο μια συζήτηση που έχουν στο τέλος της ταινίας θείος και ανιψιά. Η Λάνα του λέει ότι στη Δυτική Όχθη που ήταν τότε, όταν έμαθε ο κόσμος για τους δίδυμους πύργους ζητωκραύγαζαν με ενθουσιασμό. Απλοί άνθρωποι ήσαν, που μισούσαν τους Αμερικάνους. Και προσθέτει ότι τα θύματα των δίδυμων πύργων «σίγουρα δεν θέλουν να σκοτωθούν κι άλλοι στο όνομά τους». Το σχόλιο βέβαια για την εισβολή στο Αφγανιστάν, για την οποία οι δίδυμοι πύργοι υπήρξαν η αιτία, αν όχι απλώς η αφορμή.

  Εξαιρετική ταινία, μου άρεσε πάρα πολύ.