Book review, movie criticism

Friday, July 10, 2009

Abbas Kiarostami:To each his cinema (2007)

Στο σινεμά, όπως όλοι φαντάζομαι, προτιμώ τις ταινίες μεγάλου μήκους. Για μένα ήταν μια έκπληξη το μικρό βιντεάκι που αναρτήθηκε στο youtube και μου στάλθηκε με email και είχε τον τίτλο «Τι είναι αυτό», που αναφερόταν στις σχέσεις του ηλικιωμένου πατέρα με τα γιο του. Είχε τόση επιτυχία που κάποιος άλλος αργότερα μου το έστειλε με αραβικούς υπότιτλους, ενώ τη μουσική του τέλους είχε αντικαταστήσει απόσπασμα από το Κοράνι που αναφερόταν στις υποχρεώσεις των παιδιών απέναντι στους γέρους γονείς.
Η δεύτερη έκπληξη ήταν η ταινία «To each his cinema». Αποτελείται από 33 τρίλεπτα ταινιάκια 33 κορυφαίων σκηνοθετών, παραγγελία του φεστιβάλ Κανών για τα 60 χρόνια του. Και τα 33 ήταν μικρά αριστουργήματα. Θα αναφερθώ σ’ αυτά που μου άρεσαν περισσότερο. Και πρώτα πρώτα το σπαρταριστό φιλμάκι του Elia Souleiman, που μας έδωσε την καταπληκτική «Θεϊκή παρέμβαση», μια απίθανη κωμωδία, κάτι μεταξύ βωβού κινηματογράφου και Ζακ Τατί. Εξαιρετικό ήταν και του Πολάνσκι, με ένα εκπληκτικό εφέ του απροσδόκητου. Ο φουκαράς στο πίσω κάθισμα δεν βογκούσε αυνανιζόμενος βλέποντας την τσόντα όπως νόμισε το ζευγάρι μπροστά, αλλά βογκούσε γιατί είχε τραυματιστεί σοβαρά πέφτοντας από τον εξώστη.
Πολύ μου άρεσε επίσης και το ταινιάκι του αγαπημένου μου σκηνοθέτη, του Τζανγκ Γιμόου. Μου θύμισε τα παιδικά μου χρόνια. Τα παιδιά είναι κατενθουσιασμένα με την έλευση του περιοδεύοντος κινηματογράφου. Περιμένουν πως και πώς να πέσει ο ήλιος για να μπορέσει να ξεκινήσει η παράσταση. Στην τελευταία σκηνή βλέπουμε τον πιο ενθουσιώδη πιτσιρικά να έχει αποκοιμηθεί, ενώ οι μεγάλοι πίσω του παρακολουθούν την ταινία.
Και θυμήθηκα πάλι ένα επεισόδιο από τα παιδικά μου χρόνια. Ήταν στο «σινε-Αστέρια», το θερινό σινεμά του χωριού μου που τότε ήταν στις δόξες του. Πήγαινα τότε στην πρώτη γυμνασίου. Ο Νικολής ήταν τρία χρόνια πιο μικρός από μας. Στη διάρκεια της προβολής τον πήρε ο ύπνος. Δεν θυμάμαι ποιος από την παρέα του ψυθίρισε στ’ αυτί: -Νικολή, κατούρησε για να πας για ύπνο. Και ο Νικολής, κοιμισμένος, ξεκουμπώνεται, βγάζει έξω το πουλί του και αρχίζει να κατουράει.
Απίστευτα επινοητικό ήταν το εργάκι του έτερου κινέζου, του Τσεν Κάιγκε, όπου τα παιδιά, κρυφά από τον ιδιοκτήτη, βάζουν μπροστά την κάμερα για να δουν το έργο. Υπάρχει όμως διακοπή ρεύματος. Τι κάνουν τότε; Τροφοδοτούν με ρεύμα τη μηχανή προβολής με τα δυναμό από τα ποδήλατά τους.
Του Αμπάς Κιαροστάμι είχε πολύ πλάκα. Στην αίθουσα του κινηματογράφου παίζεται το «Ρωμαίος και Ιουλιέττα». Η κάμερα ζουμάρει διαδοχικά σε γυναικεία πρόσωπα βουτηγμένα στα δάκρυα. Ξαφνικά συνειδητοποίησα ότι δεν υπήρχε κανένα ανδρικό.
Τα περισσότερα έργα, θεματοποιώντας τον κινηματογράφο, είχαν σαν αφηγηματική τεχνική τον «μετα-κινηματογράφο», κατά το μεταθέατρο, δηλαδή αποσπάσματα από κινηματογραφικές ταινίες. Το ταινιάκι του Αγγελόπουλου, αφιερωμένο στην μνήμη του Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, τον παρουσιάζει σε μια σκηνή από τον «Μελισοκόμο». Η Ζαν Μορώ, μπροστά του, του πλέκει το εγκώμιο λέγοντας πόσο τον αγαπά. Τα λόγια που λέει έχουν την ίδια περίπου έκταση με τα λόγια σε οποιαδήποτε ταινία μεγάλου μήκους του Αγγελόπουλου.
Τελικά μπορεί να είναι αλήθεια, size doesn’t matter.
  Προσθέτουμε:
  Wim Wenders, War in peace.
  Μάλλον ο τίτλος έπρεπε να είναι Peace after War. Είναι ντοκιμαντέρ, και δείχνει ειρηνικές σκηνές σε μια πόλη στο βάθος του ποταμού Κόνγκο, μετά από μακροχρόνιους πολέμους. Και πάλι θεματοποιείται ο κινηματογράφος. Τα παιδιά παρακολουθούν προσηλωμένα την προβολή, η κάμερα εστιάζει στα πρόσωπά τους. Όμως ένα πιτσιρικάκι νύσταξε, και ακουμπάει το κεφάλι του στο μπράτσο του πατέρα του. 

No comments: