Srdan Golubovic, Πατέρας (Oтац, 2020)

Srdan Golubovic, Πατέρας (Oтац, 2020)

 

  Από σήμερα στους κινηματογράφους.

  Στην ανάρτησή μου για τους «Δεσμούς γυναικών» (2021) του Mahamat Saleh-Haroun έγραψα:  «Μια εποχή έβλεπα μετά μανίας αφρικανικές ταινίες. Έχω δει πακέτο κορυφαίους αφρικανούς σκηνοθέτες». Αντικαταστήστε τώρα το αφρικανικές και αφρικανούς με το γιουγκοσλαβικές και γιουγκοσλάβους.

  Έχω δει πακέτο κάμποσους: Τον Srđan Dragojević, τον Danis Tanović, τον Dusan Kovacevic, τον Ντουσάν Μακαβέγιεφ, τον Darko Bajic, τον Miroslav Lekic, σίγουρα θα μου ξέφυγαν κάποιοι. Και βέβαια τον Srdan Golubovic. Ο Εμίρ Κουστουρίτσα είναι άλλη περίπτωση, είχα δει από παλιά πολλές ταινίες του και τώρα τις ξαναείδα για να τον παρουσιάσω πακέτο.  

  Ο Νικόλας είναι μια αρσενική Μάγκι (Ken Loach, «Ladybird Ladybird», 1994).

  Η γυναίκα του (η αρχική σκηνή) απειλεί ότι θα αυτοπυρποληθεί αν δεν δώσουν στον άντρα της την αποζημίωση για την απόλυσή του και τους καθυστερούμενους μισθούς.

  Πραγματοποιεί την απειλή.

  Πέφτουν πάνω της και σβήνουν τη φωτιά. Θα νοσηλευθεί στο νοσοκομείο.

  Δεν είναι ικανός να ζήσει τα παιδιά του, ένα αγόρι και ένα μικρότερο κορίτσι. Δεν έχει μόνιμη εργασία, το σπίτι του έχει ελλείψεις, πρέπει να τα δώσουν σε θετούς γονείς.

  Καλύπτει τις ελλείψεις που του λένε ότι έχει.

  Πάλι κάτι θα βρουν.

  Όχι, δεν σκοπεύουν να του τα δώσουν πίσω.

  Δεν είναι η έγνοια για να ζήσουν σε καλύτερες συνθήκες τα παιδιά, είναι κάτι άλλο, που έχει να κάνει με τη διαφθορά. Του το αποκαλύπτει ο σεκιουριτάς της υπηρεσίας. -Δεν μιλάνε γιατί φοβούνται, του λέει.

  Στη συνέχεια η ταινία θα γίνει road movie. Ο Νικόλας θα ξεκινήσει για το Βελιγράδι με τα πόδια, για να επιδώσει επιστολή διαμαρτυρίας προσωπικά στον υπουργό με το αίτημα να του επιστραφούν τα παιδιά.

  Με τα πόδια; Είναι δυνατόν;

  Και όμως, η ταινία είναι εμπνευσμένη από πραγματικό γεγονός. Ένας άνδρας περπάτησε τέσσερις μέρες για να πάει στο Βελιγράδι με το ίδιο αίτημα. Το ίδιο και η ταινία του Ken Loach, βασίζεται κι αυτή σε πραγματικό γεγονός.

  Και βέβαια θα συναντήσει ένα σωρό δυσκολίες.

  Δεν είναι όλοι οι λειτουργοί διεφθαρμένοι. Θα συναντήσει τρεις καλούς ανθρώπους που θα τον βοηθήσουν. Ο δεύτερος, στέλεχος του υπουργείου, του λέει: -Δεν είναι σφάλμα σου που δεν έχεις δουλειά. Αυτό θα σήμαινε ότι οι φτωχοί δεν έχουν δικαίωμα να έχουν παιδιά.

  Η αγάπη των γονιών είναι το παν για τα παιδιά. Το βλέπουμε, το βλέπει και η γυναίκα της υπηρεσίας, όταν τον αγκαλιάζουν και αρνούνται να ακολουθήσουν το θετό πατέρα.

  Φοβάμαι ότι υπάρχουν πολλά ανάλογα περιστατικά που δεν φτάνουν ποτέ στα φώτα της δημοσιότητας, γιατί απλούστατα δεν είναι είδηση. Αν ο άντρας αυτός πήγαινε στο Βελιγράδι με τη συγκοινωνία, δεν θα ήταν είδηση. Το να πάει όμως με τα πόδια είναι είδηση, γράφεται στις εφημερίδες, προβάλλεται στην τηλεόραση. Έτσι άλλωστε έμαθε την περίπτωσή του ο Σερντάν Γκολουμπόβιτς και γύρισε την ταινία του.

  Ναι, είμαι σίγουρος ότι σ’ αυτές τις υπηρεσίες υπάρχουν μαλάκες που δεν καταλαβαίνουν ότι τα παιδιά χρειάζονται πιο πολύ από τις ανέσεις την γονεϊκή αγάπη.

  Εξαιρετικός ο Goran Bogdan στο ρόλο του Νικόλα.

  Ελάχιστες φορές το έχω γράψει για ταινία: Δεν πρέπει να τη χάσετε.

 

 

Christian Petzold, Jerichow (2008)

Christian Petzold, Jerichow (2008)

 

  Βλέποντας την «Ιεριχώ» (η πόλη όπου διαδραματίζεται η πλοκή) μου ήλθε η επιθυμία να δω και άλλες κινηματογραφικές μεταφορές πάνω στο μυθιστόρημα του James M. Cain, του οποίου αποτελεί μεταφορά.

  Τελικά τις είδα όλες, όχι με τη χρονολογική τους σειρά: Pierre Chenal, «Le dernier tournant» (1935), Luchino Visconti, «Ossesione» (1943), Tay Garnett, «The postman always rings twice» (1946), Μικελάντζελο Αντονιόνι, «Το χρονικό μιας αγάπης» (1950), Gyorgy Feher, «Πάθος» (1998) και U-Wei Haji Saari, «Swing high, my darling» (2004).

  Πάλι βλέπουμε το μόνιμο θέμα του Petzold, οι ήρωες που προσπαθούν για μια καλύτερη ζωή. Αυτή, πόρνη που την ερωτεύθηκε ο Αλί. Τον έλληνα του μυθιστορήματος τον κάνει τούρκο.

  Θα ερωτευθεί κι αυτή τον άντρα, έναν βετεράνο του Αφγανιστάν, που όμως η τύχη του έπαιξε άσχημα παιχνίδια, και θα καταλήξει υπάλληλος του Αλί. Αυτός δεν έχει ένα εστιατόριο, έχει μια αλυσίδα από εστιατόρια, τα οποία τροφοδοτεί. Ξέρει ότι τον κλέβουν, προσπαθεί να παγιδεύσει τους κλέφτες.

  Αποφασίζουν να τον βγάλουν από τη μέση. Σχεδιάζουν το θάνατό του σε αυτοκινητιστικό ατύχημα, όπως και στο μυθιστόρημα. Λίγο πριν το θέσουν σε εφαρμογή, ενώ βρίσκονται στο χώρο όπου θα σκηνοθετήσουν το ατύχημα, αυτός τις εξομολογείται ότι είναι άρρωστος με την καρδιά του, σε δυο μήνες θα πεθάνει, της αφήνει την περιουσία του. Δεν έχει νόημα να τον δολοφονήσουν τώρα. Ίσως νοιώθει και ενοχές. Λέει στον άντρα να φύγει, θα του εξηγήσει αργότερα. Αυτός δεν φεύγει, κρύβεται. Ο Αλί τον παίρνει χαμπάρι. Βλέπει τον αναπτήρα του χάμω. Καταλαβαίνει. Τους φωνάζει. Πλησιάζουν. Τους λέει να ξεκουμπιστούν από μπροστά του. Μπαίνει στο αμάξι και πέφτει στον γκρεμό. Ήταν απελπισμένος μετά την αποκάλυψη.

  Είναι η πρώτη ταινία που βλέπω να εστιάζει περισσότερο στον σύζυγο παρά στους δυο εραστές. Είναι καλός άνθρωπος, της φέρεται καλά, σε αντίθεση με ό,τι είδαμε στις άλλες ταινίες. Και ο Hilmi Sözer είναι εξαιρετικός στην ερμηνεία του.

  Η «Ιεριχώ» είναι η ταινία μου άρεσε περισσότερο από όλες τις κινηματογραφικές μεταφορές που έχω δει μέχρι τώρα.

  Θυμίζουμε ότι τον Petzold τον βλέπω πακέτο.

  Η προηγούμενη ταινία του που είδαμε ήταν η «Γιέλλα».   

 

U-Wei Haji Saari, Swing high, my darling (2004)

U-Wei Haji Saari, Swing high, my darling (2004)

 

Έχω δει όλες τις κινηματογραφικές μεταφορές της νουβέλας «Ο ταχυδρόμος κτυπάει πάντα δυο φορές» καθώς και ταινίες που είναι εμπνευσμένες απ’ αυτήν, με τελευταία το «Jerichow» (2008) του Christian Petzold, που θα είναι και η επόμενη και τελευταία ανάρτηση. Το «Swing high, my darling» του μαλαισιανού U-Wei Haji Saari είναι η προτελευταία.

  Αυτός, ο Emran. Αυτή, η Zaiton. Ο άνδρας της, ο Ibrahim. Ναι, οι ήρωες είναι μουσουλμάνοι. To 61% του πληθυσμού της Μαλαισίας είναι μουσουλμάνοι.

  Το γνωστό στόρι: αυτός, περιπλανώμενος. Αυτή, όμορφη, παντρεμένη από τα δεκαοκτώ της. Πήγε λέει στην πόλη να γίνει τραγουδίστρια, μπορεί και να γινόταν και ηθοποιός. Το πώς κατέληξε να παντρευτεί κάποιον κατά πολύ μεγαλύτερό της μπορούμε να το φανταστούμε.

  Τα φτιάχνουν. Δεν γίνεται να ζουν έτσι, πρέπει να τον βγάλουν από τη μέση.

  Στη μοναδική ταινία που δεν δείχνεται το τροχαίο, που το αυτοκίνητο πέφτει στο γκρεμό. Τους βλέπουμε να σκαρφαλώνουν και να μπαίνουν στο περιπολικό. Στην αστυνομία θα δώσουν την κατάθεσή τους.

  Πάλι ξενοκοιτάζει αυτός, και πάλι προσπαθεί να ξεφύγει από το σπίτι της γκόμενας. Όχι, δεν τον υποπτεύεται η αστυνομία, στο σπίτι της τους οδήγησε η Zaiton, όταν σε μια κρίση ζήλειας τον έκανε να αγανακτήσει. Το επεισόδιο αυτό δεν θυμάμαι αν υπάρχει στη νουβέλα, υπάρχει όμως στο «Ossessione» (1950) του Βισκόντι.

  Αυτός εξακολουθεί να μένει στο εστιατόριο αν και έχουν περάσει δεκαπέντε μέρες από τον θάνατο του άντρα της. Θέλει να μείνει στο σπίτι μαζί της. -Και τι θα πει ο κόσμος; του λέει.

  Το τι θα πει ο κόσμος το μαθαίνουμε όταν έρχεται ο Χατζή. -Δεν μπορείτε να ζείτε μαζί, πρέπει να παντρευτείτε.

  Ισλάμ γαρ.

  Δεν υπάρχει διαθήκη, απλά η γυναίκα πούλησε ένα τεράστιο κτήμα που είχε ο άντρας της. Αυτός της βάζει τις φωνές. -Μα τα λεφτά είναι και των δυο μας. Αυτός δεν ηρεμεί. -Είμαι έγκυος μαζί σου, του λέει.

  -Να φύγουμε.

  -Με αφήνεις να οδηγήσω εγώ; του λέει. -Έλα, άφησέ με.

  Την αφήνει.

  Και γίνεται το ατύχημα.

  -Έγινε έκρηξη λέει ο άντρας στον Χατζή που ήλθε να τον επισκεφθεί στη φυλακή (είχε καταδικασθεί σε θάνατο, δεν έπεισε ότι και αυτή τη φορά ήταν ατύχημα), διαλύθηκαν τα πάντα, δεν έμεινε τίποτα.

  Το πραγματολογικό: μα είναι δυνατόν να μην έμεινε τίποτα; Έστω ένα ίχνος από τα κόκκαλά της;

  Σε επόμενη σκηνή τη βλέπουμε να φεύγει με τον γκόμενο. Όλο αυτό ήταν σκηνοθεσία, βρήκε τον άνθρωπο που θα έβγαζε τον άντρα της από τη μέση.

  Από τις λίγες ταινίες που έχω δει όπου η ποιητική δικαιοσύνη πάει περίπατο.

  Και μια ωραία μεταφορά, την κάνει ο Χατζή: -Θυμάμαι την πρώτη μέρα που την είδα. Ήταν όμορφη σαν κινούμενο ποίημα.

  Ωραίος ο Eman Manan, μου θύμισε τον Charles Bronson.

 

  Έχω δει όλες τις κινηματογραφικές μεταφορές της νουβέλας «Ο ταχυδρόμος κτυπάει πάντα δυο φορές» καθώς και ταινίες που είναι εμπνευσμένες απ’ αυτήν, με τελευταία το «Jerichow» (2008) του Christian Petzold, που θα είναι και η επόμενη και τελευταία ανάρτηση. Το «Swing high, my darling» του μαλαισιανού U-Wei Haji Saari είναι η προτελευταία.

  Αυτός, ο Emran. Αυτή, η Zaiton. Ο άνδρας της, ο Ibrahim. Ναι, οι ήρωες είναι μουσουλμάνοι. To 61% του πληθυσμού της Μαλαισίας είναι μουσουλμάνοι.

  Το γνωστό στόρι: αυτός, περιπλανώμενος. Αυτή, όμορφη, παντρεμένη από τα δεκαοκτώ της. Πήγε λέει στην πόλη να γίνει τραγουδίστρια, μπορεί και να γινόταν και ηθοποιός. Το πώς κατέληξε να παντρευτεί κάποιον κατά πολύ μεγαλύτερό της μπορούμε να το φανταστούμε.

  Τα φτιάχνουν. Δεν γίνεται να ζουν έτσι, πρέπει να τον βγάλουν από τη μέση.

  Στη μοναδική ταινία που δεν δείχνεται το τροχαίο, που το αυτοκίνητο πέφτει στο γκρεμό. Τους βλέπουμε να σκαρφαλώνουν και να μπαίνουν στο περιπολικό. Στην αστυνομία θα δώσουν την κατάθεσή τους.

  Πάλι ξενοκοιτάζει αυτός, και πάλι προσπαθεί να ξεφύγει από το σπίτι της γκόμενας. Όχι, δεν τον υποπτεύεται η αστυνομία, στο σπίτι της τους οδήγησε η Zaiton, όταν σε μια κρίση ζήλειας τον έκανε να αγανακτήσει. Το επεισόδιο αυτό δεν θυμάμαι αν υπάρχει στη νουβέλα, υπάρχει όμως στο «Ossessione» (1950) του Βισκόντι.

  Αυτός εξακολουθεί να μένει στο εστιατόριο αν και έχουν περάσει δεκαπέντε μέρες από τον θάνατο του άντρα της. Θέλει να μείνει στο σπίτι μαζί της. -Και τι θα πει ο κόσμος; του λέει.

  Το τι θα πει ο κόσμος το μαθαίνουμε όταν έρχεται ο Χατζή. -Δεν μπορείτε να ζείτε μαζί, πρέπει να παντρευτείτε.

  Ισλάμ γαρ.

  Δεν υπάρχει διαθήκη, απλά η γυναίκα πούλησε ένα τεράστιο κτήμα που είχε ο άντρας της. Αυτός της βάζει τις φωνές. -Μα τα λεφτά είναι και των δυο μας. Αυτός δεν ηρεμεί. -Είμαι έγκυος μαζί σου, του λέει.

  -Να φύγουμε.

  -Με αφήνεις να οδηγήσω εγώ; του λέει. -Έλα, άφησέ με.

  Την αφήνει.

  Και γίνεται το ατύχημα.

  -Έγινε έκρηξη λέει ο άντρας στον Χατζή που ήλθε να τον επισκεφθεί στη φυλακή (είχε καταδικασθεί σε θάνατο, δεν έπεισε ότι και αυτή τη φορά ήταν ατύχημα), διαλύθηκαν τα πάντα, δεν έμεινε τίποτα.

  Το πραγματολογικό: μα είναι δυνατόν να μην έμεινε τίποτα; Έστω ένα ίχνος από τα κόκκαλά της;

  Σε επόμενη σκηνή τη βλέπουμε να φεύγει με τον γκόμενο. Όλο αυτό ήταν σκηνοθεσία, βρήκε τον άνθρωπο που θα έβγαζε τον άντρα της από τη μέση.

  Από τις λίγες ταινίες που έχω δει όπου η ποιητική δικαιοσύνη πάει περίπατο.

  Ωραίος ο Eman Manan, μου θύμισε τον Charles Bronson.