Mahamat-Saleh Haroun, Hissein Habré, a chadian Tragedy (2016)

Mahamat-Saleh Haroun, Hissein Habré, a chadian Tragedy (2016)

 

  Εν όψει της προβολής της ταινίας του Mahamat-Saleh Haroun «Δεσμοί γυναικών» την Πέμπτη που μας έρχεται.

  Ο μαύρος αφρικανικός κινηματογράφος είναι αγνοημένος, και γι’ αυτό μια εποχή έβλεπα μετά μανίας αφρικανικές ταινίες. Έχω δει πακέτο κορυφαίους αφρικανούς σκηνοθέτες όπως ο Σουλεϊμάν Σισέ, Ιντρίσα Ουεντράογκο, Γκαστόν Καμπορέ, Αμπντεραχμάνε Σισάκο, Τζιμπρίλ Ντιόπ Μαμπέτι, λέω τώρα αυτούς που μου ήλθαν στο μυαλό. Ανάμεσα σ’ αυτούς είναι και ο Mahamat-Saleh Haroun, του οποίου είδα σχεδόν όλες τις ταινίες.

  Όλες οι ταινίες του Χαρούν που έχω δει μέχρι τώρα είναι μυθοπλασίας, αυτή όμως είναι ντοκιμαντέρ. Ο Χαρούν παίρνει συνεντεύξεις από άτομα που είχαν βασανιστεί επί δικτατορίας του Hissein Habré η οποία διήρκησε οκτώ χρόνια, από το 1982 έως το 1990, οπότε ανετράπη και κατέφυγε στη Σενεγάλη όπου του δόθηκε άσυλο. Όμως τσαντιανοί κίνησαν νομικές διαδικασίες και τελικά ο Habré κατέληξε στο εδώλιο του κατηγορουμένου σε δικαστήριο της Σενεγάλης, εικοσιέξι χρόνια αργότερα, το 2016, τότε που γυρίστηκε το ντοκιμαντέρ. Καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη.

  Μπαίνω στη βικιπαίδεια να διαβάσω το βιογραφικό του. Ζει άραγε ακόμη;

  Όχι, δεν ζει, πέθανε πέρυσι.

  Και από τι πέθανε;

  Από κορονοϊό.

  Ο μόνος θάνατος από κορονοϊό για τον οποίο δεν λυπήθηκα.

  Είναι φρικτά τα βασανιστήρια που υπέστησαν όσοι κατέληξαν στις φυλακές του. Οι άνθρωποι από τους οποίους είχε πάρει συνέντευξη τα περιέγραψαν. Δεν τα είχα ξανακούσει. Πολλοί είχαν μείνει ανάπηροι εξαιτίας αυτών των βασανιστηρίων. Κάποιος είχε μείνει ανίκανος, αλλά ευτυχώς θεραπεύτηκε χάρη στο μαγικό φάρμακο ενός γιατρού, λέει χαμογελώντας.

  Ένας τρόπος εκτέλεσης ήταν το κάρφωμα μιας καρφίτσας στο κρανίο του κρατούμενου. Άρχιζε να έχει μια αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά που εξέπληττε τους συγκρατούμενούς του. Λίγο αργότερα κατέληγε. Ένας απ’ αυτούς που έδωσαν συνέντευξη στον Χαρούν ανακάλυψε την αιτία.

  Καλά, δεν έγιναν βιασμοί;

  Έγιναν, το διαβάζω στη βικιπαίδεια. Όμως ο Χαρούν ήταν πολύ διακριτικός στο να πάρει συνεντεύξεις από βιασθείσες γυναίκες, ή αν πήρε δεν τις ενσωμάτωσε στην ταινία του. Μπορεί να οφείλεται και στο ισλάμ.

  Ο Χαρούν προσπάθησε να πάρει συνεντεύξεις από θύτες και θύματα, σε αντιπαράθεση. Σε μια περίπτωση τα κατάφερε (το frame), σε μια άλλη όχι, παρόλο που ο βασανιστής είχε δώσει αρχικά τη συγκατάθεσή του.

  Ποια ήταν η αντίδραση του βασανιστή;

  Εκτελούσε λέει, εντολές.

  Όμως με μεγάλη του ευχαρίστηση, παρατηρεί το θύμα.

  Αυτός ο δικτάτορας το πλήρωσε, άλλοι όμως όχι, όπως ο Πινοσέτ για παράδειγμα, αν και λίγο έλειψε κι αυτός.