Μπάμπης Δερμιτζάκης

Book review, movie criticism

Friday, July 26, 2024

George Cukor, Ωραία μου κυρία (My fair lady, 1964)

 

George Cukor, Ωραία μου κυρία (My fair lady, 1964) 

 


  Σε αντίθεση με το «Χορεύοντας με τους λύκους» που δεν θυμάμαι τι ήταν αυτό που με παρώθησε να ξαναδώ την ταινία, για την «Ωραία μου κυρία» ξέρω: ήταν η ανάλογη περίπτωση που διάβασα στη «Γιάμα» του Κούπριν.

  Ανάλογη, όμως όχι ταυτόσημη. Στη «Γιάμα» ο Λιχόνιν θέλει να σώσει από το βούρκο της αμαρτίας τη Λιούμπα (δουλεύει σε μπουρδέλο), όμως όχι για να της μάθει να μιλάει σωστά τα ρώσικα, αλλά για να τη μορφώσει. Στην «Ωραία μου κυρία» ο Ρεξ Χάρισον θέλει να μάθει στην Όντρεϊ Χέπμπορν να προφέρει σωστά την αγγλική γλώσσα, ώστε με ένα κατάλληλο ντύσιμο και μαθαίνοντάς της κάποιους στοιχειώδεις τρόπους, όπως η υπόκλιση για παράδειγμα, να μην καταλάβει κανείς ότι πρόκειται για μια φτωχή ανθοπώλισσα που πουλάει λουλούδια στους δρόμους.

  Και τα καταφέρνει. Και, όπως ο Πυγμαλίων (η ταινία είναι μεταφορά του ομώνυμου θεατρικού έργου του Τζωρτζ Μπέρναρντ Σω βασισμένη σε αρχαιοελληνικό μύθο) ερωτεύθηκε το άγαλμα που έφτιαξε, έτσι κι αυτός ερωτεύτηκε την ανθοπώλισσα.

  Τρίωρη ταινία, μιούζικαλ, αν δεν είχα το κίνητρο που ανέφερα δεν θα την ξανάβλεπα, δεν μου αρέσουν τα μιούζικαλ, όμως την είδα ευχάριστα. Και βέβαια η βαθμολογία της στο IMDb είναι υψηλή, 7,7.

  Ο Σω ήταν αριστερός, και η ιδεολογία της Αριστεράς πρεσβεύει ότι αλλάζοντας τις συνθήκες ζωής μπορείς να αλλάξεις και τον άνθρωπο. Εξάλλου δεν είναι μόνο η Αριστερά, είναι και η σχολή του μπιχεβιορισμού, της ψυχολογίας της συμπεριφοράς, με πρώτο διδάξαντα τον ρώσο Παυλώφ (εξαρτημένα ανακλαστικά) για να ακολουθήσουν μετά οι αμερικανοί Γουότσον, Σκίνερ, και αρκετοί άλλοι. Οι ακροδεξιοί ρατσιστές πιστεύουν βέβαια στη ράτσα, στα κληρονομημένα χαρακτηριστικά, και βρίσκονται ακριβώς στον αντίποδά τους (θυμήθηκα την παροιμία, που τώρα συνειδητοποιώ ότι είναι ρατσιστική, «Τον αράπη σαπουνίζεις; Το σαπούνι σου χαλάς»).

  Ποιοι έχουν δίκιο;

  Δεν θα σας πω τι πιστεύω. Αν σας πιάνει η περιέργεια δεν έχετε παρά να διαβάσετε την εισήγησή μου σε ένα συνέδριο που έχει τίτλο «Nature and Culture: an unresolved polarity. The case of aggression».

Kevin Kostner, Χορεύοντας με τους λύκους (Dances with wolves, 1990)

 

Kevin Kostner, Χορεύοντας με τους λύκους (Dances with wolves, 1990)

 


   Γερνάω, δεν θυμάμαι τι ήταν αυτό που με παρώθησε να δω το «Χορεύοντας με τους λύκους». Τετράωρη ταινία, την είδα σε δυο δόσεις, με απόσταση τέσσερις μέρες η μια από την άλλη, ίσως φταίει και αυτό.

  Το διάβασα παλιά: οι αμερικάνοι, για να αμβλύνουν τις ενοχές τους για τη γενοκτονία των ινδιάνων (Το διάβασα και αυτό: οι αμερικάνοι ήθελαν να ψηφίσουν στη βουλή για τη γενοκτονία των Αρμενίων. Οι τούρκοι τους είπαν ότι, έτσι και το κάνετε, θα ψηφίσουμε και εμείς για την γενοκτονία των ινδιάνων, και οι αμερικάνοι κώλωσαν), γύρισαν τις πρόσφατες δεκαετίες ταινίες στις οποίες οι ινδιάνοι ήταν οι καλοί. Σίγουρα από τη δεκαετία του ’70, τότε που γυρίστηκε το «Μεγάλο ανθρωπάκι» (Να μια ευκαιρία να ξαναδώ την ταινία). Η εποχή των καουμπόικων με τον Τζον Γουέιν, στα οποία οι ινδιάνοι ήσαν οι κακοί, έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί.

  Μου άρεσε πολύ ο «μοναξιασμένος» υπίλαρχος Κέβιν Κόστνερ, που στάλθηκε σε ένα φυλάκιο στην «παραμεθόριο» με τους ινδιάνους περιοχή. Το βρήκε εγκαταλειμμένο, ο προκάτοχός του, μετά από συγκρούσεις με τους ινδιάνους και λιποταξίες, «απέλυσε» τους άνδρες του και εγκατέλειψε το φυλάκιο.

  Δυο πράγματα ξεχωρίζουμε στην ταινία: την φιλία του Κόστνερ με ένα μοναχικό λύκο, και τις φιλικές σχέσεις που ανέπτυξε, όχι χωρίς δυσκολία, με τους ινδιάνους. Στην επικοινωνία μαζί τους βοήθησε και μια λευκή γυναίκα, την οποία είχαν πάρει όταν ήταν μικρό κοριτσάκι, βλέποντάς το εγκαταλειμμένο αφού είχαν σκοτωθεί οι γονείς του σε μια σύγκρουση μαζί τους, και τη μεγάλωσαν σαν ινδιάνα.

  Έρχεται στο φυλάκιο για να πάρει το ημερολόγιό του, θα πάνε στα «χειμαδιά». Όμως μια μονάδα στρατιωτών είναι ήδη εκεί. Βλέποντάς τον ντυμένο σαν ινδιάνο, τον θεωρούν προδότη, τον συλλαμβάνουν, και μια ομάδα από αυτούς τον παίρνουν για να τον μεταφέρουν στην πόλη, όπου θα δικαστεί. Δεν θα του φερθούν με τον καλύτερο τρόπο. Όμως οι φίλοι του οι ινδιάνοι θα τον ελευθερώσουν εξολοθρεύοντας όλο το απόσπασμα.

  Ο Κόστνερ, που στο μεταξύ έχει παντρευτεί με την λευκή γυναίκα η οποία είχε μείνει χήρα, αποφασίζει να φύγει από τον καταυλισμό των Σιού, γιατί ξέρει ότι οι στρατιώτες θα τον κυνηγήσουν και θα τους πάρει στο λαιμό του.

  Στα γράμματα τέλους μαθαίνουμε ότι οι τελευταίοι Σιού υποτάχτηκαν στην εξουσία των λευκών στο οχυρό Ρόμπινσον, στη Νεμπράσκα. Έτσι κατέρρευσαν τα εσωτερικά σύνορα των ΗΠΑ. Τα σύνορά τους τώρα πια ήταν οι δυο ωκεανοί, το Μεξικό και ο Καναδάς.

  Είναι μια συναρπαστική ταινία, την είχα ξαναδεί βέβαια, και βλέπω ότι η βαθμολογία της στο IMDb είναι καθαρό οχτάρι.

  Trivia.

  Οι Σιού μου θύμισαν τον Ίντσου να τιάρα λαμάτα, τον Γενναίο αετό με την τρυφερή καρδιά, έναν από τους ποδοσφαιριστές της ομάδας του «Γκρέκο, ο ήρως των γηπέδων», ένα από τα αναγνώσματά μου όταν ήμουν μαθητής στο δημοτικό. Τα άλλα δυο ήταν ο «Μικρός Ήρως» και, το καλύτερο από όλα, ο «Γκαούρ Ταρζάν». Ο «Γκρέκο, ο ήρως των γηπέδων» ήταν κατά το ήμισυ περιγραφή ποδοσφαιρικού αγώνα και κατά το άλλο ήμισυ αστυνομική περιπέτεια, με τον ντετέκτιβ Νίνο Ζανίνο. Κάποιοι της ηλικίας μου που θα διαβάσουν αυτές τις γραμμές θα τους θυμούνται.

Ηλεκτρονικό versus χάρτινο βιβλίο

 

Ηλεκτρονικό versus χάρτινο βιβλίο

 

Έχω ακούσει πολλούς να λένε ότι δεν μπορούν το ηλεκτρονικό βιβλίο, προτιμούν το χάρτινο, να χαϊδεύουν τις σελίδες του, κ.λπ.

Φυσικά σε κανένα απ’ αυτούς δεν περνάει από το μυαλό ότι κάθε βιβλίο που αγοράζουν είναι και ένα κομμάτι από τον κορμό ενός δένδρου.

Εγώ είμαι υπέρ του ηλεκτρονικού βιβλίου.

Έχω διάφορους λόγους, να μην τους εκθέσω τώρα.

Και βέβαια ο οικολογικός δεν είναι ο κύριος.