Μπάμπης Δερμιτζάκης

Book review, movie criticism

Monday, October 21, 2024

Mati Diop, Atlantique (2019)

 

Mati Diop, Atlantique (2019)

 

  Εν όψει της προβολής της ταινίας «Δαχομέι» την επόμενη Πέμπτη, την οποία δεν μπόρεσα να δω στη δημοσιογραφική προβολή.

  Κόρη του σενεγαλέζου Wasis Diop είναι ανιψιά του σενεγαλέζου σκηνοθέτη Djibril Diop Mambéty τον οποίο είδαμε πακέτο. Η μητέρα της είναι γαλλίδα. H ταινία, η πρώτη της μεγάλου μήκους, κέρδισε το Μεγάλο Βραβείο στις Κάννες ενώ η Δαχομέι, η δεύτερη μεγάλου μήκους, την Χρυσή Άρκτο στο Βερολίνο.

  Μου αρέσουν τα romance, ο πρώτος λόγος που μου άρεσε η ταινία. Μου αρέσει ο μαγικός ρεαλισμός, σε αφρικανική εκδοχή εδώ, ο δεύτερος. Η σκηνοθεσία φυσικά, με το εξαιρετικό μοντάζ, ο τρίτος. Και το ανθρωπολογικό φόντο, ο τέταρτος.

  Βλέπουμε την αντίθεση ανάμεσα στον πλούτο και τη φτώχια. Φτωχός εργάτης ο αγαπημένος της Ada, o Σουλεϊμάν, μετάνιωσε για την απόφασή της να συγκατατεθεί να παντρευτεί τον πλούσιο Ομάρ, κατόπιν πίεσης μιας φίλης της. Ο Σουλεϊμάν είναι η μεγάλη της αγάπη, θα τους δούμε στην τελευταία συνάντησή τους στην αρχή της ταινίας.

  Ο πλούσιος επιχειρηματίας έχει να τους πληρώσει εδώ και τρεις μήνες. Έχει αναλάβει την κατασκευή ενός φουτουριστικού πύργου. Διαμαρτύρονται, αλλά σε ποιον; Ο επιστάτης είναι κι αυτός υπάλληλος.

  Απογοητευμένοι αποφασίζουν να πάρουν μια βάρκα και να πάνε στην Ισπανία (Η Σενεγάλη είναι ένα μικρό κράτος που βρίσκεται στα δυτικά της Αφρικής, κάτω από τη Μαυριτανία η οποία βρίσκεται πιο κάτω από το Μαρόκο, το οποίο βρίσκεται απέναντι από την Ισπανία). Ανάμεσά τους και ο Σουλεϊμάν.

  Δεν τα καταφέρνουν. Η βάρκα τους βουλιάζει και πνίγονται όλοι. Σε ένα όνειρο εφιάλτη η Άντα βλέπει το πτώμα του κρυμμένο κάτω από την άμμο.

  Τη μέρα του γάμου τους το γαμήλιο κρεβάτι παίρνει μυστηριωδώς φωτιά. Ένας αστυνομικός έχει αναλάβει την υπόθεση. Ξέρει για τη σχέση της με τον Σουλεϊμάν. Υπάρχει και η φήμη ότι τον είδαν στη Ντακάρ (πρωτεύουσα της Σενεγάλης). -Πού κρύβεται; τη ρωτάει. -Μα έχει φύγει για την Ισπανία, έχει πληροφορηθεί στο μεταξύ η Άντα. Λίγο αργότερα θα έλθει η είδηση ότι η βάρκα τους ανατράπηκε και πνίγηκαν όλοι.

  Από δω και πέρα αρχίζει ο μαγικός ρεαλισμός. Βλέπουμε τα φαντάσματα των νεκρών (το καταλαβαίνουμε από το ότι τα μάτια τους είναι μόνο ασπράδι), γυναίκες οι περισσότεροι, να πηγαίνουν στο σπίτι του επιχειρηματία και να ζητάνε τους μισθούς τους. Αρνείται. Φεύγουν αφού του δώσουν ραντεβού στο νεκροταφείο. Μην τολμήσει και δεν πάει, κρατώντας μαζί του και τα λεφτά.

  Θα πάει.

  Μια από τις νεκρές έχει καταλάβει το σώμα της φίλης της της Φάντα, ενώ ο Σουλεϊμάν το σώμα του αστυνομικού.

  Στην αρχή όταν τον βλέπει την τρομάζει, όταν όμως καταλαβαίνει ότι μέσα του κρύβεται ο Σουλεϊμάν κάνει έρωτα μαζί του, για πρώτη της φορά.

  Και ο αστυνομικός, όταν καταλαβαίνει ότι αυτός έβαλε φωτιά στο νυφικό κρεβάτι καθώς είχε καταληφθεί από το πνεύμα του Σουλεϊμάν, κλείνει την υπόθεση.

  Η Άντα θα παρατήσει τον Ομάρ, λέγοντάς του ότι δεν τον αγαπάει.

  Παρά το Μεγάλο Βραβείο, η βαθμολογία της ταινίας είναι 6,7. Εγώ έβαλα 8.

Kim Ki-duk, Birdcage inn (1998)

 

Kim Ki-duk, Birdcage inn (1998)

 


  Θα προβάλλεται από την ερχόμενη Πέμπτη, ίσως στο Στούντιο, ίσως στο Ατενέ ή κάποιο άλλο θερινό, δεν ξέρω, την ίδια μέρα κάνω εγχείρηση χολής.

  Για τις δυο τελευταίες ταινίες του Kim Ki-duk έγραψα ότι μου άρεσαν και δεν μου άρεσαν ταυτόχρονα. Επίσης έγραψα ότι δεν έχω καμιά διάθεση να τον δω πακέτο, αλλά θα βλέπω τις επανεκδόσεις του.

  Το «Κλουβί», όνομα του πανδοχείου, είναι η τρίτη ταινία του, και την είδα με μεγάλες προσδοκίες. Δηλαδή με την προσδοκία να μου αρέσει μόνο, όχι να μου αρέσει και να μη μου αρέσει ταυτόχρονα.

  Φτωχοπανδοχείο, σε μια κατσαρόλα με νερό πλένουν τα δόντια τους.

  Σ’ αυτό το πανδοχείο καταφεύγει η Jin-a (στο ρόλο της η Lee Ji-eun, που η καημένη, διαβάζω στη βικιπαίδεια, βρέθηκε νεκρή στο σπίτι της το 2021, και ήταν μόλις πενήντα ετών). Δέχεται πελάτες. -Να μη με φωνάζεις κυρία αλλά μαμά, της λέει η γυναίκα.

  Καλοί άνθρωποι, που επί πλέον έχουν ανάγκη το νοίκι που τους πληρώνει.

  Ο Kim Ki-duk είναι και εδώ ιδιαίτερα επινοητικός στα επεισόδια, έτσι ώστε σου κρατούν αδιάπτωτο το ενδιαφέρον. Και, κάτι που μου άρεσε, δεν βλέπουμε κανένα κακό. Ακόμη και ο νταβατζής που τον βλέπουμε με απέχθεια διαπιστώνουμε ότι κατά βάθος δεν είναι κακός. Το ίδιο και ο άντρας, που αρχικά τον βλέπουμε με κάποια αντιπάθεια καθώς δεν θα παραλείψει να την πηδήξει. Τη νοιάζεται, τη φροντίζει, κάποια στιγμή την υπερασπίζεται στον νταβατζή της με αποτέλεσμα να τις αρπάξει για τα καλά.

  Τίποτα άλλο για την ταινία;

  Α, όλα κι όλα, εγώ σαν τον Ποκοπίκο είμαι τάφος στα μυστικά, δεν θα κάνω σπόιλερ, το μόνο που μπορώ να σας πω είναι ότι βλέπουμε και εδώ το μοτίβο «η αρχική αντιπάθεια δίνει τη θέση της στη συμπάθεια».

  Αυτό, για την κόρη. Γιατί οι γιοι βέβαια δεν την αντιπάθησαν.

  Αυτό έλειπε.

  7 είναι η βαθμολογία της ταινίας στο IMDb, εγώ έβαλα 8.  

Lois Patiño, Samsara (2023)

 

Lois Patiño, Samsara (2023)

 


  Από την ερχόμενη Πέμπτη στους κινηματογράφους.

  Να ξεκινήσουμε με τον τίτλο που μένει αμετάφραστος. Σαμσάρα λέγεται ο κύκλος των μετεμψυχώσεων. Περιέργως στο διαδίκτυο διαβάζω ότι το σαμσάρα είναι όρος του  ινδουισμού, αλλά φαίνεται ότι είναι και του βουδισμού, αφού η ταινία μας δείχνεις νεαρούς βουδιστές καλόγερους. Μάλλον αυτή η κοινή αντίληψη είναι που επιτρέπει τη συμβίωση αυτών των θρησκειών. Σε άλλη ταινία είδα ότι καλούν σπίτι τους για κάτι σαν τον δικό μας αγιασμό, ανάλογα με τα κέφια τους, ινδουιστές ή βουδιστές ιερείς.

  Ακούμε πολλά για το δόγμα της μετεμψύχωσης. Τα διαβάζει ένας νεαρός μοναχός σε μια γριά γυναίκα.

  Η οποία αφού πεθάνει θα μετενσαρκωθεί σε ένα κατσικάκι, στην Ζανζιβάρη. Εκεί θα δούμε την κύρια απασχόληση των γυναικών (τις βλέπουμε με το τσαντόρ, είναι μουσουλμάνες), που είναι το μάζεμα φυκιών, τα οποία τα επεξεργάζονται και τα κάνουν κυρίως σαπούνι, που το προτιμούν οι τουρίστες. Υπάρχει όμως πρόβλημα με τη ρύπανση της θάλασσας, που επηρεάζει και τα φύκια.

  Μαθαίνουμε ότι οι Μασάι παλιά άφηναν τους νεκρούς στο δάσος για να τους φάνε τα ζώα, και αν δεν τους έτρωγαν τους πήγαιναν σε άλλο σημείο. Τώρα τους θάβουν.

  Η ταινία είναι κάτι σαν εισαγωγή στο δόγμα της μετενσάρκωσης και ταυτόχρονα ένα ταξιδιωτικό. Σκηνοθετικά έχει μια πρωτοτυπία. Όταν πεθαίνει η γυναίκα, ο σκηνοθέτης για 15 λεπτά δείχνει κάτι σαν πειραματικό κινηματογράφο. Ξεκινάει και κλείνει με μαύρη οθόνη, ενώ ενδιάμεσα η οθόνη γίνεται μπλε, μετά πορτοκαλιά, κ.λπ, με τα χρώματα να πάλλονται και να αναλύονται σε διάφορους σχηματισμούς, ενώ ταυτόχρονα ακούγεται μια υποβλητική μουσική. Υποτίθεται αυτά τα δεκαπέντε λεπτά η ψυχή της γυναίκας ταξιδεύει.

  Ενδιαφέρουσα ταινία, πρωτότυπη, μορφωτική, έχει βαθμολογία 7,2 στο IMDb.