Ebrahim Forouzesh, Hamoon and Darya (2008)

 Ebrahim Forouzesh, Hamoon and Darya (2008)

 

  Αφιερωμένο εξαιρετικά, la mulți ani

 

  Ο έρωτας δεν είναι ένα θέμα που θα φιγουράρει στις ιρανικές ταινίες, παρά μόνο κατ’ εξαίρεση, σαν δευτερεύον ή σαν τριτεύον θέμα. Είναι φυσικό, σε μια κουλτούρα που επιτρέπει την πολυγαμία.

  Μια μεγάλη εξαίρεση είναι το κλασικό «Λεϊλά και Ματζνούν» που, αν και έχει αραβικές ρίζες, έγινε διάσημο στην περσική εκδοχή του από τον Nizami Ganjavi (12oς αιώνας). Είναι μια ιστορία Ρωμαίου και Ιουλιέτας τοποθετημένη στην Ανατολή.

  Η ταινία αποτελεί κατά κάποιο τρόπο συνέχεια των ταινιών με παιδιά του Ebrahim Forouzesh που προηγήθηκαν.

  Φίλοι από μικροί, ξαδέλφια μάλιστα, αγαπήθηκαν.

  Τώρα πια είναι έφηβοι.

  Η Ντάρια δεν χορταίνει να ακούει τον Hamoon να παίζει το dotaar του (μουσικό όργανο σαν το δικό μας λαούτο).

  Η ταινία είναι πλημμυρισμένη από τη μουσική του dotaar.

  Ο αδελφός της όμως αντιδρά σ’ αυτό το αίσθημα. Θα σπάσει το dotaar του και την ίδια θα την φυλακίσει στο σπίτι. Προτιμά έναν πλούσιο γαμπρό. Όμορφη η Ντάρια (όπως και η…) είναι περιζήτητη σαν νύφη.

  Η μητέρα του αντιδρά στις ακρότητές του. Εφόσον ζει ακόμη, αυτή έχει τον τελευταίο λόγο, όταν πεθάνει μπορεί να αποφασίζει αυτός για την αδελφή του.

  Ο Hamoon πηγαίνει σε ένα θείο του που έχει αποστακτήριο τριανταφύλλων. Καθώς είναι δουλευταράς, ο θείος του τον θέλει για γαμπρό του. Όμως αυτός σκέφτεται την Ντάρια και γυρνάει στο χωριό του· για να τη βρει του θανατά.

  Μα τι έχει;

  Ο γιατρός έδωσε φάρμακα, μα δεν της κάνουν τίποτα.

  Να ρωτήσουμε την πρακτική.

  Και στη συνέχεια η ταινία γίνεται παραμύθι.

  Η πρακτική τούς λέει να βρουν ένα ψαράκι σε μια λιμνούλα, που βρίσκεται μακριά όμως, πρέπει να διασχίσουν την έρημο, η οποία είναι πολύ επικίνδυνη. Το ψάρι αυτό πρέπει να το φάει η Ντάρια ζωντανό.

  Μου θύμισε το μύθο του Άσπρου Φιδιού, όπου η Bai Suzhen πηγαίνει σε ένα μακρινό βουνό, ολότελα επικίνδυνο, για να βρει το βότανο που θα επαναφέρει στη ζωή τον αγαπημένο της.

  Θα πάνε ξεχωριστά ο Hamoon και ξεχωριστά ο αδελφός της με τους φίλους του, οι οποίοι όμως θα τον εγκαταλείψουν όταν βλέπουν πόσο επικίνδυνο είναι το πέρασμα της ερήμου.

  Ένα μεγάλο μέρος της ταινίας είναι η διαδρομή μέσα στην έρημο. Σκορπιοί και φίδια είναι η μόνιμη απειλή, σε λίγο όμως θα αντιμετωπίσουν και τη δίψα, καθώς τους τελειώνει το νερό. Μου θύμισε πολύ την ταινία «Water, wind, dust» (1989) του Amir Naderi.

  Ο Hamoon τον βρίσκει ξαπλωμένο στην άμμο της ερήμου, ολότελα εξαντλημένο. Θα τον συνεφέρει δίνοντάς του νερό, και θα προχωρήσουν μαζί για τη λίμνη.

  Μαζεύουν ψαράκια, τα βάζουν καθένας στη γυάλα του.

  Θα πέσουν αναίσθητοι λίγο πριν φτάσουν στο χωριό. Ο αδελφός όλο διψάει, πίνει νερό, μόνο ένα ψαράκι θα επιβιώσει.

  Τους βρίσκουν οι χωριανοί.

  Η Ντάρια σώζεται.

  Όμως δεν υπάρχει happy end.

  Χωρίς να συμβαίνει κατά το εικός και το αναγκαίο, ο Hamoon σηκώνεται και φεύγει, παρόλο που έχει πια συμφιλιωθεί με τον αδελφό της, δεν θα είχε αντίρρηση για το γάμο τους.

  Γιατί αυτό;

  Μήπως, ακολουθώντας τα ίχνη της Λεϊλά και του Ματζνούν, δεν πρέπει το τέλος να είναι happy;

  Όπως και να έχει, έτσι τελειώνει η ταινία.

 

Dariush Mehrjui, The school we went to (1980)

 Dariush Mehrjui, The school we went to (1980)

 

  Η ταινία έχει σαν θέμα την εξέγερση των μαθητών εναντίον ενός καταπιεστικού διευθυντή. Κεντρικό πρόσωπο είναι ο μαθητής Kaveh Kamali.

  Είναι ταλαντούχος στο γράψιμο. Μάλιστα το κείμενό του για την καταπίεση που υφίστανται είναι εξαιρετικό, έτσι αποφαίνεται ο καθηγητής που είναι υπεύθυνος για τις αναρτήσεις στην «εφημερίδα του τοίχου» των μαθητών.

  Φυσικά θα πρέπει να αντιμετωπίσουν την οργή του. Όμως έχουν συμπαράσταση από αρκετούς άλλους καθηγητές, καθώς και από τον βιβλιοθηκάριο.

  Θα κερδίσουν τη μάχη.

  Δεν θα τους περιορίζουν πια στην πίσω αυλή, την αυλή των μη προνομιούχων, σε αντίθεση με την μπροστινή αυλή, όπου συναθροίζονται οι μαθητές που έχουν την εύνοια του διευθυντή.

  Και θα ανεβάσουν τελικά σε θεατρική παράσταση τη ζωή ενός μυθικού ήρωα, την οποία ο διευθυντής είχε απαγορεύσει. Σκηνές της είχαμε δει σαν φαντασίωση του Καβέ, με τον ίδιο τον διευθυντή να έχει ένα ρόλο, ανάλογο με το ρόλο που έχει στο σχολείο.

  Η ταινία είχε αλληγορικό χαρακτήρα, για το καταπιεστικό καθεστώς του Σάχη.

  Μα μήπως το καθεστώς Χομεϊνί ήταν λιγότερο καταπιεστικό; Μια κοσμική δικτατορία αντικαταστάθηκε από μια ισλαμική δικτατορία. Αυτό δεν διέφυγε της προσοχής του καθεστώτος, και η ταινία έκανε δέκα χρόνια να προβληθεί. Όταν γυρίστηκε, οι μοτζαχεντίν ήταν μια υπολογίσιμη επαναστατική δύναμη, και ο πόλεμος με το Ιράκ μόλις είχε αρχίσει. Η προβολή της ταινίας συνέπεσε με το τέλος του και το θάνατο του Χομεϊνί.

Deepseek versus chatgpt

 Deepseek versus chatgpt

 

Το δεύτερο χρησιμοποιώ κατά κόρον. Η πρώτη αναζήτηση που έκανα πριν δυο τρεις μήνες στο deepseek βάζοντας το όνομά μου, μου έβγαζε άσχετα πράγματα, σε αντίθεση με το chatgpt.

Ξέρω ότι το deepseek είναι κινέζικο και ότι στοίχισε πολύ λίγο στην κατασκευή του, και με βάση αυτή την αναζήτηση θεωρούσα το chatgpt καλύτερο. Τώρα έκανα μια αναζήτηση για μια ταινία του Kiumars Pourahmad, την «Tatureh», δεν μπόρεσα να βρω τίποτα στο διαδίκτυο, και δεν βρήκε τίποτα και το chatgpt. Όμως το Deepseek βρήκε, και μου έστειλε το παρακάτω:

«Η ταινία ακολουθεί την ιστορία ενός μικρού αγοριού (πιθανώς από αγροτική περιοχή του Ιράν) που έχει μια στενή σχέση με το κατσίκι του, το οποίο λέγεται "Tatureh". Το παιδί προσπαθεί να προστατεύσει το ζωάκι του από διάφορες απειλές, αντιμετωπίζοντας δυσκολίες και συναισθηματικές στιγμές».

Συμπέρασμα: πιο φτηνό στην κατασκευή του το deepseek, με αδυναμίες αρχικά, εξελίσσεται ταχύτατα.

Tarik Saleh, H συνωμοσία του Καΐρου (Cairo conspiracy, or Boy from heaven, 2022)

 Tarik Saleh, H συνωμοσία του Καΐρου (Cairo conspiracy, or Boy from heaven, 2022)

 

  Δεν είδα την ταινία στη δημοσιογραφική της προβολή, στην ανάρτησή μου για το «Κάιρο εμπιστευτικό» γράφω γιατί, την είδα τώρα μετά από σύσταση του φίλου μου του Νίκου.

  Όπως και το «Κάιρο εμπιστευτικό» είναι drama και thriller, αλλά και σίγουρα crime όπως εκείνο.

  Και πάλι το φόντο «κλέβει» το στόρι.

  Το φόντο: η αντίθεση ανάμεσα στους κοσμικούς, που εκπροσωπούνται από τους στρατιωτικούς και το κράτος, και τους ιερωμένους, που εκπροσωπούνται από το Αλ Αζάρ, το αρχαιότερο και ισχυρότερο μουσουλμανικό πανεπιστήμιο όπου διδάσκεται η σουνιτική εκδοχή του Ισλάμ, που έχει βέβαια και τους περισσότερους πιστούς.

  Ο Ιμάμης πεθαίνει, και οι στρατιωτικοί θέλουν να εκλεγεί ένας ιμάμης που διάκειται φιλικά στην πολιτική εξουσία, πίσω από την οποία κρύβεται ο στρατός. Η νασερική παράδοση είναι ισχυρή. Γι’ αυτό θέλουν να έχουν άτομα της εμπιστοσύνης τους μέσα στη σχολή. Αυτός που είχαν έχει «καεί». Θέλουν να τον αντικαταστήσουν με τον Αδάμ, γιο ενός ψαρά, ο ιμάμης του χωριού τον είχε συστήσει, του δίνουν υποτροφία για το πανεπιστήμιο Αλ Αζάρ.

  Και αρχίζει το θρίλερ.

  Αδίστακτοι οι στρατιωτικοί, που εκπροσωπούνται από έναν συνταγματάρχη.

  Δεν δίστασαν να διώξουν τον Μόρφι που εξελέγη δημοκρατικά μετά την παραίτηση του Μουμπάρακ, ως υποψήφιος των αδελφών μουσουλμάνων. Ο Νάσερ είχε κρεμάσει τον ηγέτη τους.

  Αδελφός μουσουλμάνος, ο Μόρφι εξελισσόταν σε έναν νέο Χομεϊνί. Ο στρατός τον απομάκρυνε και την προεδρία την πήρε ο Σίσις. Ο οποίος βέβαια κυβερνά αυταρχικά.

  Η λεγόμενη «Αραβική άνοιξη» ήταν κατά τη γνώμη μου αραβικός μεσαίωνας, με τους φονταμενταλιστές μουσουλμάνους να ανεβαίνουν στην εξουσία.

  Δυστυχώς για αυτές τις χώρες δεν μπορεί να υπάρξει δημοκρατία. Αυτός που θα κυβερνήσει θα κυβερνήσει απολυταρχικά. Για παράδειγμα, στο Ιράν η επιλογή είναι ή Σάχης ή Χομεϊνί.

  Στο Μαρόκο, μετά την «αραβική άνοιξη» βγήκε πρώτο κόμμα το μουσουλμανικό. Ο βασιλιάς τους έδωσε την εντολή, αλλά υπό όρους. Τους χάραξε τα πλαίσια μέσα στα οποία θα μπορούσαν να κινηθούν.

  Είπα στη φίλη μου ότι τον βασιλιά τους πρέπει να τον προσέχουν ως κόρη οφθαλμού.

  Το δίλημμα Χομεϊνί ή Σάχης μπορεί να διατυπωθεί και διαφορετικά: μαντήλα ή όχι; Με τη μαντήλα σαν μετωνυμία για το φονταμενταλιστικό ισλάμ, όταν γίνεται υποχρεωτική.

  Δεν είμαι σίγουρος με ποιους είναι ο Σαλέ (σουηδός, με αιγύπτιο πατέρα και σουηδή μητέρα), με τους κοσμικούς ή με τους ιερωμένους; Με την κυβέρνηση ή με το Αλ Αζάρ;

  Ο συνταγματάρχης δείχνεται ανθρώπινος. Προσπαθεί να προστατεύσει τον Αδάμ, ενώ η εντολή ήταν να εκκαθαριστεί.

  Και τα κατάφερε.

  Όπως και να έχει δεν μου άρεσε ιδιαίτερα η ταινία, παρά το 7 της βαθμολογίας της. 

Mohsen Makhmalbaf, The nights of Zayandeh-Rood (1990)

 Mohsen Makhmalbaf, The nights of Zayandeh-Rood (1990)

 

  Φανταστείτε να σας έδιναν να διαβάσετε ένα βιβλίο από το οποίο έχουν κοπεί τα δύο τρίτα των σελίδων του.

  Αυτό έγινε με την ταινία του Mohsen Makhmalbaf (Κορυφαίος ιρανός σκηνοθέτης, άρχισα να τον βλέπω πακέτο ήδη από το 2011). Από τα 100 λεπτά η λογοκρισία του έκοψε τα 36. Αλλά και πάλι δεν άρεσε στη λογοκρισία, και έπαψε να προβάλλεται. Όμως ο Μαχμαλμπάφ κατάφερε και αποκτήσει το τμήμα που κόπηκε από τη λογοκρισία, και η ταινία προβλήθηκε ολόκληρη στο Venecia classici (biennale στο οποίο προβάλλονται αποκαταστημένες ταινίες). Δεν ξέρω αν είναι πουθενά προσβάσιμη στο διαδίκτυο.

  Πριν προχωρήσουμε να πούμε ότι ο Zayandeh-rood είναι ποταμός κοντά στο Ισφαχάν.

  Παρά το τεράστιο αυτό ψαλίδι της λογοκρισίας, που όχι μόνο έκοψε αλλά και βούβανε τον ήχο σε κάποια σημεία της ταινίας), υπάρχει μια αφηγηματική συνοχή.

  Η ταινία διατρέχει τρία χρονικά επίπεδα: πριν την επανάσταση, κατά τη διάρκειά της και μετά την επανάσταση.

  Αυτός είναι καθηγητής ανθρωπολογίας.

  Ανάμεσα στα πολλά που λέει είναι και το ότι «Η βία είναι το πολιτισμικό μας χαρακτηριστικό».

  Έτσι εξηγούνται οι προεπαναστατικές ταινίες luti, με τον ματσό ήρωα που εμπλέκεται σε καυγάδες, αλλά και οι διαπληκτισμοί που βλέπω συχνά σε ιρανικές ταινίες, που κάποιες φορές δεν περιορίζονται σε λεκτική μορφή, οι διαπληκτιζόμενοι αρπάζονται στα χέρια.

  Το παραπάνω το είπε σε μια ανάκριση, κατά την οποία του είχαν κρυμμένα τα μάτια με ένα μαντήλι. Πρέπει να απολογηθεί, να πείσει ότι δεν ήταν κατά του σάχη αυτά που έλεγε στις παραδόσεις του.  

  Η κόρη του είναι νοσοκόμα, σε μια μονάδα που αντιμετωπίζει άτομα που έκαναν απόπειρα αυτοκτονίας.

  Κάθε ένας είχε τους λόγους του.

  Αν δεν θέλουν να πειστούν με τα λόγια, τους ποτίζουν με το ζόρι το αντιεμετικό.

  Ένα αυτοκίνητο παρασέρνει αυτόν και τη γυναίκα του. Ο κόσμος περνάει αδιάφορα. Όταν τελικά τους μεταφέρουν στο νοσοκομείο, η γυναίκα του είναι νεκρή και αυτός ανάπηρος.

  Οι ΑΜΕΑ είναι ένα θέμα της ταινίας.

  Ο αρραβωνιαστικός της κόρης του την παρατάει και παντρεύεται. Αργότερα θα επιστρέψει, αλλά θα είναι πολύ αργά.

  Έχει ερωτευθεί έναν ΑΜΕΑ, που και αυτός είναι σε καροτσάκι όπως και ο πατέρας της.

  Όχι, δεν θέλει καθόλου αυτή τη σχέση με την κόρη του, του το ξεκαθαρίζει σε μια συνάντηση που είχαν.

  Το δράμα μιας μητέρας: Ο γιος της πέθανε μάρτυρας για την επιτυχία της επανάστασης. Την κόρη της την εκτέλεσε η επανάσταση. Πηγαίνοντας να κλάψει στον τάφο του γιου της νιώθει ότι προδίδει την κόρη της.

  Και το θαύμα της αγάπης: Καθώς την έχει ερωτευθεί, νιώθει να ξεμουδιάζουν τα πόδια του, αρχίζει να τα κινεί σιγά σιγά.

  Ελπίζουμε να δούμε κάποια στιγμή και την αποκαταστημένη έκδοση.

  Και μια από τις άπειρες παραφράσεις που έχουν γίνει στην πασίγνωστη ρήση του Ντεκάρτ: Πίνω κόκα κόλα, άρα υπάρχω.

  Έκανα και εγώ μια: Πονάω, άρα υπάρχω.

  Και μια άλλη ατάκα:

  (Η κόρη του): Θεέ μου, γιατί με έκανες γυναίκα;

  Και θυμήθηκα τις τρεις προσευχές του Θαλή.

  -Θεέ μου, σε ευχαριστώ που με έκανες άνθρωπο και όχι ζώο.

  -Θεέ μου, σε ευχαριστώ που με έκανες έλληνα και όχι βάρβαρο.

  -Θεέ μου, σε ευχαριστώ που με έκανες άντρα και όχι γυναίκα.

Noora Niasari, Sheyda (2023)

 

Noora Niasari, Sheyda (2023)

 

  Αφού είδαμε τη «Sheyda» του Kamal Tabrizi είπαμε να δούμε και τη Sheyda της Noora Niasari.

  Αυτοβιογραφική ταινία, η πρώτη της Φωτεινής Νιασαρί.

  Η Sheyda ζει σε ένα καταφύγιο γυναικών. Έχει χωρίσει με τον άντρα της, χωρίς να πάρει όμως διαζύγιο. Εν αναμονή της κηδεμονίας, μπορεί να βλέπει την κόρη του.

  Αυτό όχι στο Ιράν αλλά στην Αυστραλία, προορισμός πολλών μεταναστών. Κινέζων σίγουρα (κινέζοι μετανάστες έφτιαξαν το njstar, τον κινέζικο κειμενογράφο μου) αλλά και ελλήνων, δεν υπάρχει έλληνας που να το αγνοεί αυτό.

  Βίαιος, τη βίασε κυριολεκτικά.

  Για να κάνει και άλλο παιδί, να μην μπορεί να τον χωρίσει.

  Μα είναι δυνατόν να επιμένει, αφού δεν τον θέλει;

  Ναι, είναι δυνατόν. Η γυναίκα είναι για να ικανοποιεί τις σεξουαλικές ορέξεις του συζύγου, και σκοτίστηκε αν δεν της αρέσει.

  Δεν ισχυρίζομαι ότι αυτός είναι ο κανόνας, αλλά οι εξαιρέσεις πρέπει να είναι πάρα πολλές.

  Μήπως έχει φίλο;

  Μπα, ένα αθώο φλερτ.

  Ξεγελάει την κόρη του και παίρνει κρυφά φωτογραφίες τη μητέρα της που είναι με το φίλο της.

  -Με αυτές τις φωτογραφίες θα σε σκοτώσουν στο Ιράν, της λέει.

  Στο Ιράν.

  Πουθενά αλλού. Τις φωτογραφίες τις τράβηξε σε ένα σουπερμάρκετ.  

  Όταν όλα πηγαίνουν καλά, κανένα πρόβλημα. Όταν όμως κάπου στραβώσουν, η γυναίκα είναι το θύμα.

  Διαβάσαμε το «Ποτέ χωρίς την κόρη μου» της Μπέτι Μαχμουντί. Και η Sheyda, «Ποτέ χωρίς την κόρη της».

  Η κόρη αυτή είναι που γυρίζει την ταινία, με βάση τις αναμνήσεις της σ’ αυτό το καταφύγιο γυναικών.

  Ξέροντας για το Ισλάμ, μπορώ να γενικεύσω. Έχω δει εξάλλου και σχετικές ταινίες.

  Να πούμε μόνο ότι σε περίπτωση διαζυγίου, το παιδί το παίρνει στις 90% των περιπτώσεων ο άντρας, αντίθετα από ότι γίνεται στις δυτικές κοινωνίες.

  Πώς τελειώνει η ταινία;

  Ο άντρας της έβαλε φωτιά στο καταφύγιο γυναικών.

  Κατέληξε στη φυλακή.

  Η Sheyda συνοδεύει την κόρη της μαζί με μια άλλη γυναίκα στη φυλακή. Πατέρας της είναι, πρέπει να τον δει.

  Όμως αρνείται να πάει μαζί της στο χώρο συνάντησης, πηγαίνει μαζί της η άλλη γυναίκα.

  Εξαιρετική η ερμηνεία της Zar Amir Ebrahimi, την οποία είδαμε και στο «Tatami» (προβλήθηκε στις ελληνικές αίθουσες πριν τέσσερις μήνες), το οποίο συνσκοινοθετεί κιόλας.

  Είχε και αυτή τη δική της περιπέτεια.

  Τραβήχτηκε ένα βίντεο ενώ έκανε σεξ με το φίλο της. Υποθέτω ήταν δική του πρόταση, στην οποία δεν ξέρω αν και πόσες αντιρρήσεις μπορεί να έφερε αυτή.

  Αλλά να παραθέσω το σχετικό απόσπασμα από το βιογραφικό της στη βικιπαίδεια.

  In 2006, Amir Ebrahimi became the center of an Iranian sex tape scandal when a videotape of a woman, claimed to be Amir Ebrahimi, having sex with a man was leaked to the internet and released on DVD.^[65][66] She subsequently became the subject of an official investigation handled by Tehran's chief prosecutor, Saeed Mortazavi, who wanted death sentences for those convicted of circulating such videos.^[65] In an interview with The Guardian, Amir Ebrahimi denied being the woman in the film and dismissed it as a forgery made by a vengeful former fiancé who used studio techniques to form a montage of incriminating images designed to destroy her career.^[65] However, she later admitted that the tape depicted her and a boyfriend and had been stolen from their apartment.^[9] The unnamed man on the tape reportedly fled to Armenia but was subsequently returned to Iran and charged with breach of public morality laws.^[65] Rumours of an attempted suicide were also denied by Amir Ebrahimi with a public message saying: "I just want to tell my country's people that I am alive. I am thinking about the strength of Iranian women and will defend the respect of the girls and women of my nation."^[67]

Due to the sex tape scandal, Amir Ebrahimi was banned from appearing in Iranian films and television for 10 years,^[19] and was also sentenced to prison and ninety-nine lashes.^[1] The prosecutor had requested a six-year prison sentence for her.^[12] On 1 March 2008, the day she was meant to appear in court,^[8] Amir Ebrahimi fled Iran and moved to Paris, France, where she has lived in exile since then.^[1][9] In France, she was able to rely upon the support of other Iranian exiles, such as her close friend Golshifteh Farahani.^[68] The man who leaked the tape—a friend of Amir Ebrahimi's and fellow actor who did not feature in it—was sentenced to six years in prison, but was released after two months.^[19]

  Θα μπορούσε να καταδικαστεί με την θανατική ποινή λοιπόν, αλλά ο εισαγγελέας ζήτησε έξι χρόνια φυλάκιση και 99 μαστιγώσεις. Τη μέρα που ήταν να εμφανιστεί στο δικαστήριο το έσκασε για τη Γαλλία.

  Αυτό πώς σας φαίνεται;

  Αυτός που διοχέτευσε το βίντεο στο διαδίκτυο καταδικάστηκε σε έξι χρόνια φυλάκιση, αλλά αποφυλακίσθηκε μετά από δυο μήνες.

  Το διάβασα κι αυτό:

  Ξέρετε ότι για τους μοιχούς η ποινή είναι ο λιθοβολισμός.

  Στη γυναίκα ρίχνουν κοτρόνες, στον άντρα πετραδάκια.

  Η γυναίκα πεθαίνει, ο άντρας όχι.

  Γιατί όλη αυτή η αναφορά.

  Για να δείξω τη διαφορά ανάμεσα στην ιρανική κοινωνία και τη δική μας.

  Ξέρω μια ανάλογη περίπτωση, η γυναίκα μού είναι γνωστή.

  Καμιά νομική επίπτωση, απλά έθρεψε κάποια κουτσομπολιά για λίγο διάστημα.

Δημήτρης Αθανίτης, Αντίο Βερολίνο (1994)

 Δημήτρης Αθανίτης, Αντίο Βερολίνο (1994)

 

  Από σήμερα στο Στούντιο

  Είναι η πρώτη ταινία του Αθανίτη, και διαβάζω ότι πήρε πάρα πολύ καλές κριτικές στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.

  «Η ταινία έγινε καλτ αμέσως μετά την προβολή της», διαβάζω στη βικιπαίδεια.

  Σπάνια να μου αρέσουν οι ταινίες καλτ (cult-ure).

  Εδώ είχα και ένα άλλο πρόβλημα: δεν κατάλαβα την πλοκή, πώς εμφανίστηκαν οι γκάγκστερ.

  Μπορεί να φταίνε οι αντιληπτικές μου ικανότητες, λόγω ηλικίας.

  Ό,τι και να είναι, δεν έχει νόημα να γράψω περισσότερα, μπορείτε να διαβάσετε τον σύνδεσμο της βικιπαίδειας.

  Εδώ θα γράψω τρία πράγματα:

  Το πρώτο: Μου άρεσε πολύ ο μονόλογος μιας κοπέλας, στην αρχή της ταινίας.

  Το δεύτερο: Μου άρεσε αυτό που είπε ο καμαριέρης ο οποίος γράφει και σενάρια, ότι του αρέσει να μαζεύει ατάκες από ταινίες.

  Το ίδιο κάνω κι εγώ, συχνά παραθέτω ατάκες από μια ταινία στην κριτική μου.

  Και το τρίτο, ο διάλογος με τον σκηνοθέτη. -Τι είναι αυτό που κάνει μια ταινία καλή; -Ένα δυνατό σενάριο.

  Το έχω γράψει κάμποσες φορές, ότι το σενάριο είναι υποτιμημένο σε σχέση με τη σκηνοθεσία.

Gilles Bourdos, H απόφαση (Le choix, 2024)

Gilles Bourdos, H απόφαση (Le choix, 2024)

 

Από σήμερα στους κινηματογράφους

 Άστοχος ο ελληνικός τίτλος. Δεν ήταν απόφαση, ήταν επιλογή ανάμεσα σε δυο alternatives, εναλλακτικές.

  Εξαιρετικά πρωτότυπη ταινία, με αδιάλειπτο σασπένς. Είμαι σχεδόν σίγουρος ότι η πηγή της έμπνευσης του Bourdos ήταν ο Αμπάς Κιαροσταμί («Ten» (2002) και προπαντός «Ten on ten» (2004)  και η Μάνια Ακμπαρί.

  Λάθος, το είδα μετά διαβάζοντας τον σύνδεσμο της βικιπαίδειας, που υπάρχει μόνο στα γαλλικά. Αποτελεί remake του «Locke» (2013) του Steven Knight. Ο Knight πρέπει να επηρεάστηκε από αυτούς.

  Η πλοκή διαδραματίζεται σε ένα ΙΧ. Μόνος ο οδηγός, μιλάει στο κινητό.

  Η σχέση μιας βραδιάς είχε αποτέλεσμα η γυναίκα να μείνει έγκυος. Είναι περασμένης ηλικίας, η τελευταία της ευκαιρία να αποκτήσει παιδί. Κατευθύνεται στο μαιευτήριο όπου θα γεννήσει.

  Όχι, δεν σκοπεύει να κάνει αυτό που έκανε ο πατέρας του στη μητέρα του, που την παράτησε όταν έμαθε ότι ήταν έγκυος. Την επιλογή του την έχει κάνει, αδιαφορώντας για το κόστος.  

  Με το κινητό προσπαθεί να διαχειριστεί τρεις καταστάσεις: το φόβο της και την αγωνία της, παρά τις διαβεβαιώσεις ότι βρίσκεται στο δρόμο και κατευθύνεται προς αυτήν. Τη διαχείριση της οικογένειάς του, καθώς αναγκάζεται να ομολογήσει στη γυναίκα του γιατί δεν μπορεί να είναι απόψε μαζί τους. Τέλος να διαχειριστεί μια κρίση στη δουλειά, την παραλαβή μπετόν για μια πολυόροφη πολυκατοικία για την οποία εμφανίζονται διάφορα προβλήματα.

  Δεν είχα καμιά αμφιβολία ότι θα είχε χαμηλή βαθμολογία. Το έψαξα μετά, μόλις 5,7 (του Knight έχει 7,1, όμως δεν σκοπεύω να τη δω για να κάνω σύγκριση, με περιμένουν ένα σωρό ιρανικές ταινίες). Ενώ γενικά είμαι με τη μεριά του κοινού και όχι των κριτικών, είναι αρκετές οι φορές που διαφωνώ κάθετα με τη γνώμη των πολλών.

  Δεν θα σας συμβουλεύσω να πάτε να τη δείτε, μπορεί να είστε κι εσείς ανάμεσα στους «πολλούς» και να με βρίζετε μετά.

  Εγώ πάντως έβαλα 8.

Kamal Tabrizi, Sheyda (1999)

 Kamal Tabrizi, Sheyda (1999)

 

Θίγει πέντε θέματα σ’ αυτή την ταινία ο Καμάλ Ταμπριζί. Τα δυο κύρια είναι ο έρωτας και οι επιπτώσεις του πολέμου στους μαχητές.

Τραυματίστηκε στον πόλεμο, στα μάτια, πονάει, τα έχουν σκεπάσει με επίδεσμο, δεν πρέπει να βλέπει το φως για να συνέλθουν.

Ερωτεύεται την νοσοκόμα (Λεϊλα Χαταμί, την έχω δει σε πολλές ταινίες) που τον περιποιείται, αλλά και αυτή δεν μένει αδιάφορη, τον φροντίζει. Δοκιμάζει το φαγητό από το κουτάλι που τρώει και αυτός, ένα υποκατάστατο φιλιού. Του διαβάζει αποσπάσματα από το κοράνι.

Αναρρώνει, παίρνει εξιτήριο χωρίς να έχει μπορέσει να τη δει.

Την ψάχνει.

Μαθαίνει ότι βρίσκεται κάπου στο μέτωπο.

-Κάνε γρήγορα, γιατί ο πόλεμος τελειώνει, του λέει ο φίλος του που είχαν νοσηλευτεί μαζί.

Ο πόλεμος πράγματι τελειώνει και δεν την έχει βρει.

Το τρίτο θέμα, οι προκαθορισμένοι γάμοι.

Τον είχαν συμφωνήσει οι γονείς τους. Αυτός αρνείται.

Θα δεχθεί όταν μαθαίνει ότι με αυτό τον γάμο θα ξελασπώσει οικονομικά ο πατέρας του που παραλίγο να πάει φυλακή για χρέη.

Το τέταρτο θέμα, η μετανάστευση.

Η γυναίκα του θέλει να πάνε στον Καναδά. Για να πάρει βίζα όμως πρέπει να υπογράψει κάτι χαρτιά, να κάνει «δηλώσεις».

Πήγε στον πόλεμο;

-Όχι, του λέει αυτή.

-Μα ναι, λέει αυτός.

Απορρίπτεται η αίτησή του.

Με πιο σκεπτικό;

Για να πάει στον πόλεμο σημαίνει ότι δεν κρατούσε από μεγάλο τζάκι. Τα τζάκια είχαν φροντίσει τα βλαστάρια τους να μην πάνε στο μέτωπο.

Κρατούσε από τζάκι, ήταν στα μετόπισθεν, όμως η δουλειά που του ανέθεσαν, στο φούρνο, δεν του άρεσε.

-Ξέρεις να οδηγείς μοτοσυκλέτα;

-Βέβαια.

-Τότε να μεταφέρεις γράμματα.

Ναι, αλλά γράμματα πάνε και στην πρώτη γραμμή. Εκεί τραυματίστηκε.

Οι κοινωνικές ανισότητες το πέμπτο θέμα, με τα παιδιά των άνω να λουφάρουν. Το θέμα αυτό βέβαια δεν θα μπορούσε να καταγγελθεί στις ταινίες της Ιερής Άμυνας, που γυρίστηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Ξαναγυρνάμε στο θέμα των επιπτώσεων του πολέμου, θέμα που απασχολεί πολλούς σκηνοθέτες μετά το τέλος του.

Ήξερα για τα χημικά, αλλά αυτό δεν το ήξερα: οι ιρακινοί πυροβολούσαν και με δηλητηριασμένες σφαίρες. Αυτές διάβρωναν σιγά σιγά τον οργανισμό.

Από μια τέτοια σφαίρα πληγώθηκε ο νεαρός.

Είναι καταδικασμένος.

Η Λεϊλά θα του διαβάζει στίχους από το κοράνι. Ο γιατρός πιο πριν του είχε βγάλει τον ορό, τον είχε αποσυνδέσει. Όμως τον βλέπουμε, ακούγοντας τους στίχους από το κοράνι, να σαλεύει τα δάκτυλά του.

Μίνι θαύμα, το ξέρουμε ότι είναι καταδικασμένος.

Victor Vu, Yellow flowers on the green grass, (2015)

 Victor Vu, Yellow flowers on the green grass, (2015)

 

  Η ταινία θα προβληθεί το Σάββατο 17 Μαΐου 20.00 στο Στούντιο, στα πλαίσια ενός αφιερώματος στον βιετναμικό κινηματογράφο, από 12-21 σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

  Επί τη ευκαιρία είδαμε και την ταινία του «Blood letters» (2012).

  Τα πρωτεία με ταινίες για/με παιδιά τα κατέχουν σίγουρα οι ιρανοί, σπάνια θα δούμε τέτοιες ταινίες να έρχονται από άλλες χώρες. Ήταν λοιπόν μια ευχάριστη έκπληξη αυτή η ταινία από το Βιετνάμ.

  Υπάρχει ένα quasi ερωτικό τρίγωνο. Ο μεγάλος αδελφός-δεκατριών χρονών, ο λίγο μικρότερός του αδελφός, και το κοριτσάκι, συμμαθήτρια με τον μεγάλο αδελφό. Η συστολή δεν την αφήνει να εκδηλώσει άμεσα το ενδιαφέρον της για τον μεγάλο αδελφό. Αυτός είναι ακόμα χειρότερος. Έτσι αυτή κάνει παρέα με τον μικρότερο αδελφό, κάνοντας τον μεγάλο να ζηλεύει αφόρητα.

  Τρυφερή ταινία, εξοχικά τοπία σε ένα φτωχικό βιετναμέζικο χωριό.

  Υπήρχαν όμως δυο πράγματα που με ξενέρωσαν: ήθελε σώνει και καλά να παίξει πετροπόλεμο με τον μικρό του αδελφό. Αυτός αναγκάστηκε να υποκύψει, παρά τις αντιρρήσεις που είχε.

  Ευτυχώς η πέτρα τον πήρε στον κρόταφο και όχι στο μάτι.

  Παίζαμε και εμείς πετροπόλεμο, αλλά όχι μεταξύ μας αλλά με τους εχθρούς.

  Εχθροί μας ήταν οι πισκοπιανοί, από το διπλανό χωριό, την Επισκοπή.

  Θυμάμαι τον Δημήτρη τον Απογάκη που όρμησε εναντίον τους περνώντας μέσα από ένα χαλάζι με πέτρες και τους έτρεψε σε φυγή.

  Και το δεύτερο:

  Ο μεγάλος τσατίστηκε με τον μικρό, και του έδωσε ένα τόσο δυνατό κτύπημα στην πλάτη με ένα χοντρό ξύλο που τον καθήλωσε για μέρες στο κρεβάτι.

  Τον φρόντισε όμως, τον έπαιρνε στην πλάτη του για βόλτα.

  Υπάρχει και μια άλλη συγκινητική ιστορία.

  Ο πατέρας άρχισε να το παίζει τρελός όταν τρελάθηκε το κοριτσάκι του ξέροντας ότι προκάλεσε το θάνατο της μητέρας του, άθελά του βέβαια (έκανε το γύρο του θανάτου με το συνάδελφό της, γυρνώντας με μηχανή στα πλαϊνά τοιχώματα ενός μεγάλου κυλίνδρου, το έχω δει δυο τρεις φορές μικρός στην Ιεράπετρα). Το κοριτσάκι νομίζει ότι είναι πριγκίπισσα, και ο πατέρας παίζει αναγκαστικά το ρόλο του βασιλιά. Περιμένει τον βάτραχο-βασιλόπουλο για να τον φιλήσει, να γίνει πάλι βασιλόπουλο και θα την κάνει γυναίκα του.

  Ζουν παράμερα στο δάσος, σε μια καλύβα.

  Θυμήθηκα πάλι, όχι ανέκδοτο, γελοιογραφία αυτή τη φορά. Ο βάτραχος, αφού τον φίλησε, της λέει ξεραμένος στα γέλια: Σου την έσκασα, δεν είμαι βασιλόπουλο, είμαι αληθινός βάτραχος.

  Οι γονείς, για να αποτρέψουν τα παιδιά τους να πάνε στο δάσος, τους λένε για την πριγκίπισσα που τη φυλάει όμως ένας άγριος τίγρης.

  Και το happy end:

  H πριγκίπισσα κτυπάει στο κεφάλι της, και όταν συνέρχεται αναγνωρίζει τον πατέρα της, τον φωνάζει πατέρα, όχι βασιλιά. Συνήλθε από την τρέλα της.

  Αλλά και το άλλο κοριτσάκι το περιμένει μια ευχάριστη έκπληξη: ο πατέρας του τελικά δεν είχε λέπρα, είχε ψωρίαση. Θα πάει στην πόλη να ζήσει με τη μητέρα της, κοντά στον πατέρα της που είναι στο νοσοκομείο, αλλά θα έρχεται να βλέπει τους φίλους της, τα δυο αδέλφια.

  Ο μεγάλος αδελφός βλέπει υπογραμμισμένους δυο στίχους ενός ποιήματος σε ένα βιβλίο με ερωτικά ποιήματα που του είχε δωρίσει-τους είχαμε ακούσει και πιο πριν. Χαμογελάει ικανοποιημένος. Τελικά το κοριτσάκι αυτόν ήθελε, όχι τον αδελφό του.

  Συγκινητική, χαριτωμένη, εξαιρετική ταινία, πολύ μου άρεσε.

  Και όχι μόνο σε μένα, όπως δείχνει το 7,4 της βαθμολογίας της.

  Παραλίγο να το ξεχάσω, είδα τα παιδιά του χωριού να παίζουν μόρδο με τις μπίλιες τους. Αλλά δεν θα τραβήξω σε μάκρος την ανάρτηση αυτή γράφοντας για αυτό το παιχνίδι, όποιος ενδιαφέρεται ας διαβάσει το αυτοβιογραφικό απόσπασμά μου που έχει τίτλο «Φίλοι και παιχνίδια», που το έγραψα φοιτητής.

Victor Vu, Blood letter (2012)

 Victor Vu, Blood letter (2012)

 

 Εν όψει της προβολής το Σάββατο, 17 Μάη, στο Στούντιο, της ταινία του Victor Vu «Yellow flowers on the green grass» στα πλαίσια ενός δεκαήμερου αφιερώματος στον βιετναμικό κινηματογράφο (12-21 Μάη) είπαμε να δούμε και την ταινία του «Blood letters».

  Είναι ταινία πολεμικών τεχνών.

  Δεν είναι του γούστου μου οι ταινίες πολεμικών τεχνών, αλλά είχα δυο κίνητρα: την άλλη ταινία και το ότι είναι μια ταινία εκδίκησης, και οι ταινίες εκδίκησης μου αρέσουν. Όταν αναφέρομαι σ’ αυτές, δίνω σαν παραδείγματα την Ορέστεια, την Μήδεια, τους 47 ronin… αυτά μου έρχονται στο νου τώρα, αλλά ξέρω ότι υπάρχουν πάρα πολλά άλλα.

  Δεν θέλει να εκδικηθεί μόνο αυτός, που ο κακός υπουργός έδωσε εντολή να αποκεφαλιστούν οι γονείς του, αλλά και αυτή, για τον ίδιο λόγο, και όχι μόνο.   

  Υπάρχει το romance, που όμως δεν ολοκληρώνεται. Αυτός αναχωρεί στο τέλος σαν ένας «φτωχός και μόνος καουμπόι».

  Υπάρχει όμως και κάτι άλλο, που δεν το περίμενα, εφέ απροσδόκητου.

  Αυτός παραιτείται της εκδίκησης μπροστά στο ενδεχόμενο να αιματοκυλισθεί η χώρα.

  Έτσι όμως διαψεύδεται η αφηγηματική αναμονή: δεν επαληθεύεται η προφητεία της Κασσάνδρας-τρελής αδελφής της, της μεγαλύτερης, που τη σκότωσαν στην αρχή της ταινίας, και αμέσως μετά τους γονείς τους. Τη άλλη, μεγαλύτερή της επίσης αδελφή, τη σκότωσαν μεταγενέστερα στην πλοκή.

  «Μου ήρθε στο νου το A Touch of Zen — από τις ταινίες εκείνες όπου οι wuxia πετάνε σαν νυχτερίδες» [παραθέτω το chatgpt, που το διατύπωσε μετά από σχόλιά μου].

  Ακόμη μου θύμισε τον Διγενή Ακρίτα, που στο «έμπα χίλιους έκοψε, στο έβγα δυο χιλιάδες».

  Το «έβγα» μου θύμισε ένα ανέκδοτο-αληθινή ιστορία. Το παραθέτω στη μνήμη του.

  Ο Σπύρος έκανε καμάκι σε τουρίστρια. Και της λέει: do you want ice-cream go out; (παγωτό ΕΒΓΑ).

  Και μια ευχάριστη έκπληξη: είχε μπόλικο χιούμορ η ταινία με το φλερτ των δυο νέων, κυρίως λόγω της πεισματάρας κοπέλας. 

Chuang Hai Ngo, Pao’s story (2006)

  Chuang Hai Ngo, Pao’s story (2006)

 

  Θα προβληθεί την Πέμπτη 15 Μαΐου 19.00 στο Στούντιο, στα πλαίσια ενός δεκαήμερου αφιερώματος στον βιετναμικό κινηματογράφο σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη από σήμερα, 12 έως 21 Μαΐου.

  Η ταινία αναφέρεται στην ιστορία της Πάο, ενός κοριτσιού της φυλής των Hmong (Βόρειο Βιετνάμ).

  Η ταινία είναι συναρπαστική τόσο σαν στόρι όσο και αν χώρος δράσης.

  Ας ξεκινήσουμε από το δεύτερο.

  Παρακολουθούμε μια ηθογραφία της φυλής των Hmong, πώς ζούσαν. Ακόμη, πώς έθαβαν τους νεκρούς.

  Η ταινία μου θύμισε το «Light falls vertical» (2022) της Ευθυμίας Ζυμβραγάκη για την οποία κάναμε πρόσφατα μια ανάρτηση.

  Στην αφήγηση παρεμβάλλονται, χωρίς να έχουν άμεση σχέση με την πλοκή, εικόνες από όμορφα ορεινά τοπία.

  Η Πάο έζησε με τη θετή μητέρα της και τον πατέρα της. Η πραγματική της μητέρα την επισκέπτεται, όμως όλο και πιο σπάνια. Η θετή της μητέρα θα σκοτωθεί σε ένα ατύχημα. Το πτώμα της δεν βρέθηκε, αλλά βρέθηκαν τα ρούχα της μέσα στο ποτάμι μετά από αρκετές μέρες ψάξιμο, μέχρι τις εκβολές του.

  Ο πατέρας της άρχισε να πίνει.

  Και αρχίζει μια αναζήτηση της πραγματικής της μητέρας, να έλθει στον πατέρα της. Το ταξίδι θα είναι πολυήμερο, και όχι εύκολο. Τα λεφτά της είναι λίγα. Καταφέρνει να πουλήσει κάποια χορταρικά που κουβαλάει στο καλάθι της, πίσω στην πλάτη.

  Θα βρει, τόσο τη μητριά της όσο και τη μητέρα της με κάποιον άντρα. Η μητριά της είχε σκηνοθετήσει το ατύχημα.

  Το romance, όπως και το σασπένς, είτε υποτυπώδες είτε έντονο, είναι σχεδόν εκ των ων ουκ άνευ σε μια ταινία. Έτσι θα έχουμε και εδώ ένα romance ανάμεσα στην Παο και έναν νεαρό χωριανό της. Θα δούμε όμορφες σκηνές της σχέσης τους.

  Μια πραγματικά όμορφη ταινία από μια χώρα της οποίας αγνοούμε τον κινηματογράφο. Είναι η πρώτη βιετναμέζικη ταινία που βλέπω. Αλλά θα ακολουθήσουν και δυο άλλες, του ίδιου σκηνοθέτη, η μια από τις οποίες θα προβληθεί στα πλαίσια του αφιερώματος. 

Kamal Tabrizi, Leily is with me (1996)

 Kamal Tabrizi, Leily is with me (1996)

 

  Έχω δει ήδη τέσσερις ταινίες του Tabrizi, τον οποίο ελπίζω να προλάβω να δω πακέτο.

  Έχω γράψει ότι οι ταινίες της ιερής άμυνας, γυρισμένες κατά τη διάρκεια του πολέμου Ιράν-Ιράκ, έχουν σαν κύριο στόχο να εξάρουν την αυτοθυσία των μαρτύρων. Ένας από τους επί μέρους στόχους τους ήταν να πυκνώσουν οι τάξεις των εθελοντών. Οι ταινίες που γυρίστηκαν μετά, οι περισσότερες τουλάχιστον, διεκτραγωδούν τις συνέπειες του πολέμου, τόσο στους βετεράνους όσο και στις οικογένειές τους.

  Πριν προχωρήσω, επειδή ο τίτλος με έφερε σε αμηχανία, διάβασα το λήμμα της βικιπαίδειας.

  The name Leily has its roots in Persian poetry and the tale of Layla and Majnun. Leily is a symbol of the beloved and the title of the film refers to Sadegh finding the ultimate beloved in his journey.

  Η ταινία αυτή είναι η άκρα αντίθεση των ταινιών της ιερής άμυνας. Όχι μόνο σαν θέμα αλλά και σαν απολαυστική κωμωδία, η πρώτη που βλέπω με θέμα τον πόλεμο Ιράν-Ιράκ.

  Άραγε υπάρχει και άλλη;

  Σαν θέμα:

  Ο Sadeq έχει οικονομικά προβλήματα, θέλει δάνειο. Όμως για τα δάνεια έχουν προτεραιότητα οι μαχητές. Μια καλή ιδέα θα ήταν να πάει στο μέτωπο. Όμως και μόνο στην σκέψη να πάει να πολεμήσει (άσε που η γυναίκα του είδε ένα κακό όνειρο), τον πιάνει σύγκρυο.

  Δουλεύει στην τηλεόραση, ο προϊστάμενός του του λέει να πάνε στο μέτωπο. Όχι για να τραβήξουν σκηνές μάχης, αλλά για να πάρουν συνέντευξη από ιρακινούς αιχμαλώτους. Θα είναι μακριά από την πρώτη γραμμή.

  Θα δεχθεί απρόθυμα, είναι το δάνειο στη μέση.

  Σαν κωμωδία:

  Θα δούμε πολλά απολαυστικά επεισόδια. Ένα επαναλαμβανόμενο είναι ότι, με αυτά που λέει, πιστεύουν ότι έχει μεγάλη λαχτάρα να πολεμήσει.

  Ένα ξεχωριστό:

  Ρωτάει πού είναι ο δρόμος για το Karkheh (Επί τέλους, έμαθα πού είναι το Karkheh, κοντά στα σύνορα με το Ιράκ). Του λένε πήγαινε από εδώ, θα δεις την πινακίδα.

  Μια οβίδα σκάει, και η πινακίδα γυρίζει στο πλάι.

  Ακολουθεί την κατεύθυνση που δείχνει, που όμως οδηγεί στην πρώτη γραμμή.

  Τελικά θα αποδειχθεί ότι και ο προϊστάμενός του φοβόταν επίσης τον πόλεμο, δεν θα ήθελε με τίποτα να βρεθεί στην πρώτη γραμμή.

  Και πώς τελειώνει η ταινία;

  Accidental hero.

  Θα βρεθεί δίπλα σε έναν χειριστή μπαζούκας. Πρέπει να σταματήσει τρία τανκς πριν περάσουν τη γέφυρα. Σταματάει τα δύο, όμως πληγώνεται, ενώ το τρίτο προχωράει.

  Του δείχνει πώς να χειρίζεται το μπαζούκας.

  Καταλαβαίνει, δεν έχει μα και μου. Δηλαδή έχει, αλλά ο άλλος του τα κόβει μαχαίρι. Τρέμοντας ακολουθεί τις οδηγίες του. Αποτυγχάνει στην πρώτη βολή. Στη δεύτερη πετυχαίνει το τανκς, όμως αυτό είχε προλάβει να πυροβολήσει προς το μέρος του.

  Χαρούμενη η οικογένειά του, που ενώ πήγαν στο νοσοκομείο για να παραλάβουν το πτώμα του είδαν πως ήταν απλώς τραυματισμένος.

  Όχι, δεν φοβάται πια να πάει στην πρώτη γραμμή.

  Δεν είναι τυχαίο αυτό που λένε, «Το βάπτισμα του πυρός», αν και συνήθως με μεταφορική σημασία.

  Εξαιρετική η ερμηνεία του Parviz Parastui, τον έχω δει σε κάμποσες ταινίες.

  7,5 η βαθμολογία της, εγώ έβαλα 8.

  Να ευχαριστήσω το chatgpt που μου την υπέδειξε. Είχα ένα ενδιαφέρον, μισάωρο, chat μαζί του για τον ιρανικό κινηματογράφο.

  Μα πόσα ξέρει το άτιμο! (lol). 

David Schurmman, My penguin friend (2024)

 David Schurmman, My penguin friend (2024)

 

  Επέμενε να δω και αυτή την ταινία ο φίλος μου ο Πάτροκλος.

  Γιατί, ποια άλλη;

  Αυτή, με πιγκουίνο πάλι.

  Θα με έχετε βαρεθεί να μιλάω για την πρόσληψη.

  Καθώς και για το «De gustibus non est disputandum».

  Για αυτούς που δεν ξέρουν λατινικά, «Περί ορέξεως κολοκυθόπιτα».

  Στον Πάτροκλο άρεσε περισσότερο αυτή, και ας έχει χαμηλότερη βαθμολογία στο IMDb: 6,6 έναντι 6,8.

  Εμένα μου άρεσε η άλλη περισσότερο.

  Γιατί;

  Πιθανότατα διότι ο κεντρικός χαρακτήρας είναι καθηγητής, όπως κι εγώ.

  Αλλά και για το φόντο, η δικτατορία στην Αργεντινή.

  Κατά τα άλλα είναι μια συγκινητική ιστορία, βασισμένη σε πραγματικά περιστατικά.

  Μου αρέσει το «πραγματικό», έτσι όταν μια ταινία βασίζεται σε πραγματικά περιστατικά παίρνει πόντους στις προτιμήσεις μου.

  Τον έσωσε, όπως και ο καθηγητής, από βέβαιο θάνατο, καθώς ήταν αλειμμένος με πετρέλαιο (μάλλον μαζούτ, ρώτησα το chatgpt).

  Και από τότε τον ακολουθούσε σαν σκυλάκι.

  Όχι πάντα.

  Είναι μεταναστευτικά όντα. Από κάπου στη Βραζιλία πάνε στην Αργεντινή (ή αντίστροφα).

  Όμως πάντα, σε καθορισμένο χρόνο, διήνυε κάπου 8.000 μίλι, για να πάει να τον δει. Καθόταν μαζί του αρκετές μέρες, και μετά έφευγε πάλι.

  Στα γράμματα τέλους διαβάζουμε ότι έκανε αυτή τη διαδρομή προς το σωτήρα του οκτώ φορές.

  Μετά τι έγινε;

  Μας δίδεται η αισιόδοξη εκδοχή: βρήκε ταίρι, για αυτό δεν ξαναήλθε.

  Αλλά νομίζω ότι όλοι οι θεατές θα σκέφτηκαν και την άλλη: θα έπαθε κάποιο ατύχημα και πέθανε.

  Δεν το ψάχνω καλύτερα στο chatgpt;

  Αυτό το απόσπασμα είναι που ενδιαφέρει:

  «Οι κύριες απειλές τους στην άγρια φύση περιλαμβάνουν την έλλειψη τροφής λόγω της υπεραλίευσης, την πετρελαιορύπανση, και τους φυσικούς θηρευτές (όπως θαλάσσια λιοντάρια και αρπακτικά πτηνά για τα αυγά ή τα μικρά)».

  Μου είπε επίσης ότι σε φυσικές συνθήκες ζουν 15 με 20 χρόνια.

 Teddy Lussi-Modeste, O καλός καθηγητής (Pas de vagues, 2024)

 

  Από χθες στους κινηματογράφους

  Χωρίς κύματα είναι ο γαλλικός τίτλος. Και σίγουρα δεν θα μπορούσε να είναι ο αγγλικός τίτλος, τον οποίο μεταφράζουμε στα ελληνικά.

  Και πάλι η πρόσληψη.

  Σαν καθηγητής που υπήρξα με ενδιέφερε η ταινία.

  Αναφέρεται σε πραγματικό περιστατικό. Το 2020, δηλαδή τέσσερα χρόνια πριν να γυριστεί η ταινία, ο σκηνοθέτης που ήταν τότε καθηγητής λογοτεχνίας σε ένα κολλέγιο, κατηγορήθηκε άδικα ότι παρενοχλούσε μια μαθήτρια.

  Ήταν μεγάλα τα προβλήματα που αντιμετώπισε (μιλάμε τώρα για την ταινία), τόσο από τη διεύθυνση και κάποιους συναδέλφους, όσο και από τους μαθητές.

  Κυρίως όμως από τον αδελφό της, που τον απειλούσε ανοικτά.

  Είδα μαθητές ξεσαλωμένους, δεν θυμάμαι να είχα ποτέ τέτοιους μαθητές. Βέβαια είμαι 14 χρόνια τώρα συνταξιούχος. Πάντως ακούω ότι η κατάσταση στα σχολεία γίνεται όλο και χειρότερη, και συχνά ακούμε για μαθητικό bullying.

  Με την ταινία αυτή ο σκηνοθέτης πήρε την εκδίκησή του. Σίγουρα κάποιοι που είχαν εμπλακεί στο περιστατικό θα αναγνώρισαν τον εαυτό τους στην ταινία· γιατί σίγουρα θα πήγαν να τη δουν.

  Εξαιρετικός στην ερμηνεία του ο Φρανσουά Σιβίλ.

  Θα αναφερθώ κι εγώ στη χειρότερη εμπειρία που είχα σαν καθηγητής.

  Οι γονείς των μαθητών ενός τμήματος παραπονέθηκαν στη διευθύντρια ότι πήγα σε δυο συνέδρια και οι μαθητές έχασαν μαθήματα. Θυμάμαι, το ένα ήταν στο Κάιρο, το άλλο μάλλον στη Λιουμπλιάνα.

  Στο επόμενο συνέδριο που πήγα, πήγα κρυφά. Σε συνεννόηση με τη διευθύντρια δηλώθηκα άρρωστος.

  Πήγα σαν κλέφτης στο συνέδριο εκεί που θα έπρεπε να καμαρώνω.

  Την επόμενη χρονιά δεν είχα πρόβλημα με τα συνέδρια, είχα επιλεγεί σχολικός σύμβουλος (χάρη στα δυο πτυχία μου, το συγγραφικό μου έργο, το διδακτορικό μου και τις γλώσσες μου).

  Σ’ αυτό το σχολείο είχα τις καλύτερες αλλά και τις χειρότερες αναμνήσεις.

  Για την ακρίβεια, μόνο την ανάμνηση που ανέφερα.

Mohammad Hossein Mahdavian (1981 - )

 Mohammad Hossein Mahdavian (1981 - )

 

  Ο Μοχάμαντ Χοσεΐν Μαχνταβιάν γεννήθηκε το 1981. Απόκτησε πτυχίο από το Τηλεοπτικό Πανεπιστήμιο του Ιράν στην Παραγωγή Τηλεόρασης.

  Είναι περισσότερο γνωστός για τις ταινίες του «Midday adventures» (2017) και για το sequel της, «Trace of blood» (2019). Και στις δυο έχει σαν θέμα την δίωξη των μουτζαχεντίν του λαού από τις μυστικές υπηρεσίες. Η δεύτερη διαφέρει από την πρώτη στο ότι βλέπει τους μουτζαχεντίν με κάποια κατανόηση και στο ότι υπάρχει η ατομική ιστορία: Αυτή είναι μουτζαχεντίν ενώ ο άντρας της και ο αδελφός της είναι στις μυστικές υπηρεσίες. Ο έρωτας πάνω από ιδεολογίες (ο άντρας της), η ιδεολογία πάνω από τις συγγενικές σχέσεις (ο αδελφός της) και τέλος η ανθρωπιά (ο προϊστάμενός τους που την αφήνει να φύγει, καθώς δεν κατάφερε ο αδελφός της, εξαιτίας του γαμπρού του, να τη σκοτώσει από το παράθυρο όπου είχε στηθεί με την διοπτροφόρα καραμπίνα του).

  Η πρώτη του ταινία είναι η «Standing in the mist» (2015), βιογραφική ταινία ενός φρουρού της επανάστασης. Τον βλέπουμε σε τρεις φάσεις της ζωής του. Στην πρώτη να διώκει τους εξεγερμένους κούρδους, αντιμετωπίζοντας όμως με ανθρωπισμό τον άμαχο πληθυσμό, στη δεύτερη τον βλέπουμε στο μέτωπο όπου εκπαιδεύει σκληρά τους στρατιώτες, για το καλό τους, για να αυξηθούν οι πιθανότητες επιβίωσής τους, και στην τρίτη ακούμε για την απαγωγή του στο Λίβανο από τους Χριστιανούς, όπου είχε πάει να βοηθήσει τους μουσουλμάνους, και από τότε χάθηκαν τα ίχνη του.  

  Στην «Lottery» (2018) έχει σαν θέμα το τράφικιν. Η κοπέλα θα αυτοκτονήσει όταν συνειδητοποιεί ότι δεν την ήθελαν για μεταφράστρια στο Ντουμπάι αλλά για να εξυπηρετεί σεξουαλικά το γιο ενός σεΐχη, αλλά θα εκδικηθούν ο φίλος της και ο προπονητής του στο ποδόσφαιρο.

  Το τέλος είναι ξεκάθαρο: μια προειδοποίηση στους ντουμπιανούς να αφήσουν ήσυχες τις ιρανές, γιατί θα το πληρώσουν.

   Η ταινία «Walnut tree» (2020) αναφέρεται στις επιπτώσεις των χημικών του Σαντάμ, παρακολουθώντας τη ζωή μιας οικογένειας, από την οποία μόνο ο σύζυγος θα σωθεί. Η γυναίκα του θα πεθάνει στον τοκετό, ενώ πιο πριν είχαν πεθάνει τα τρία τους παιδιά. Δεν θα βρει ποτέ τα ίχνη του νεογέννητου μωρού τους.